Paragrafın Yapısı Soruları

39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 40. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Eleştirmenin her an göz önünde bulundurması gereken birkaç kaygisi vardır: Birinci olarak, estetik bir eğilim ile sanat eserini özgün ve özerk bir biçim olarak değer- lendirmekle, toplumsal bir eğilim, yani o eseri insanın tarihine yanıtı ya da tepkisini barındıran bir ürün olarak görme arasında kurulması gereken denge; ikinci olarak, bir sanat yapıtını kendi içinde değerlendirirken kuram- sal bir çerçevede de yerini belirleme; üçüncü olarak her yapıtın tekilliğini örselemeden o yapitin ait olduğu edebi gelenek, tür ya da tarz ile ilişkisini saptama ve sonuncu olarak da bir sanat yapıtını, yerel ve evrensel ögelerin geriliminde açıklama ve değerlendirme yapmaktır. A) Eleştirmenlerin yazarları devamlılığa, kaliteye, öz- günlüğe yönlendirmeleri hatta zorlamaları gerekir. Sanat merakı nedeniyle yazarların okuyucuları yor- maları sanat duygusuyla açıklanamaz. C) Sanat eserlerinin insan nazarında bir değer, kıymet arz etmesi gerekir. D) Her yapıtın kendi olması, özgünlük zenginliğini orta- ya koyması gerekir. E) Sanat eserinin yerel ve genel bir kısım iddiaların sa- hibi olması gerekir.

. 2. -- Tasvir, süs olsun diye nasıl romana konmazsa tiyatro deko- ru da, sokak fotoğrafçılarının arkalık olarak kullandıkları man- zaralı bez gibi süs olsun diye sahneye öylece konmaz. Dekor; tiyatro eserinin ruhunu aydınlatacak, daha iyi anlaşılmasını sağlayacak önemli bir araçtır. Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) İyi bir yazar, roman kişilerini çevrelerinde kullanılan dille konuşturur. B) Romandaki kişilerin, yaşadıkları çevrenin tasviri ile anlaşıl- dıkları bir gerçektir. C) Tiyatroda dekor, oyunun konusu ile paralellik göstermelidir. D) Tasvir, kişilerin psikolojik çözümlemelerine de ışık tutar. El Gösterişli bir dekor, tiyatro oyununun olmazsa olmazıdır. 76

1. zamanlar ve toplumlar için 1 II. Yeni Çağ'ın başlarında düşüncenin III. doğru gerçekleştirdiği değişiklikler tüm IV. geçerli olan mutlak kavramını askıya aldı V. metafizik olandan bilimsel olana VI. ve onun yerine göreli kavramını koydu Yukarıda numaralanmış sözler anlamli ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baş. tan dördüncü olur? A)1 B) C) III D) IV E) V (2021-DGS)

27. Leylâ Erbil'in zihinsel özgürlüğü, en başta, yapıtlarının, alışıldık edebiyat türlerinin sınırlarını zorlama sonucu- nu doğurmuştur. Genellikle öykücü ve romancı olarak tanınsa da Erbil'in yaygın kabul gören bu edebî türlerle, onların klasik formlarıyla bir “sorunu" olduğu hemen her yapıtında fark edilir. Kabaca “roman”, “öykü” diyebilsek de türünü, yaslandığı geleneği ilk anda tam belirleye- mediğimiz, birbirini yinelemeyen, kendine özgü yapıtlar ortaya çıkarmıştır. Yine de belli bir tanışıklıktan sonra, bilmediğimiz bir metni elimize geçse onun Erbil'e ait olduğunu rahatlıkla anlarız. Tuhaf Bir Kadın'ın önceleri bir öykü kitabı sanılmış olması bu bağlamda ilginçtir.) Yazarın romanını "bitirmemesi" de önemlidir. Romanın Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayım- lanan yeni baskısında yazar, okura, Mustafa Suphi'nin kaderiyle ilgili yeni kaynaklar ulaştırır./Dikkat edilirse tanımı gereği bitmiş, yazarından kopmuş, okura fırla- tilip orada kalakalmış bir edebî türde, romanda yapıl- maktadır bu güncelleme.../ Bu parçada Leylâ Erbil için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tuhaf Bir Kadın eserinde modern anlatım teknikle- rinden yararlandığı B) Farklı metin türlerinin özelliklerini kullandığı C) Okurlarca tanınan bir yazar olduğu D) Kendine has bir anlatım benimsediği E) Roman ve öykü yazarı olarak bilindiği 1

5 19 ve 20. soruları aşağıda verilen parçaya göre cevaplayınız. sen Ben im. lar. im. talama işidir. Bir kümeyi, yani kaynak metni, ögelerinin esas Çeviri aslında matematiksel tanımıyla bir çeşit eşleme, hari- özelliklerini bozmadan başka türlü (başka uzayda) tanim- lanmış yeni bir kümeye, yani hedef metne taşıyorsunuz. - Çünkü soyut bir matematik modelle değil, iki ayrı dil, iki ayrı kültürel ve sosyolojik yapı, iki farklı zamanla uğraşıyorsunuz. Çevirmen okurla yazar arasına ne kadar girmeli, ortada gö- züksün mü gözükmesin mi diye çok tartışıldı; çeviri üzerine oluşan literatürde her iki görüşü de savunanlar var. Bence yersiz bir tartışma, edebiyat çevirisi mekanik bir iş değil, çe- virmen sık sık yorum yapmak, kaynak metindeki bir sözcüğün hedef dildeki alternatif karşılıkları arasından birini tercih etmek zorunda kalmakta, zorunlu olarak aktif bir rol üstlenmektedir. Bir örnek vereyim: Yeraltından Notlar'da sık sık geçen, kilit sözcüklerden biri "zloy" sözcüğüdür. Türkçede "kötü, kötücül, kötü kalpli, kindar, kızgın, hırçın" anlamlarına gelmektedir. Hangisini kullanacağınızı, yeraltı adamı daldan dala atladığı için bağlamdan da çıkaramıyorsunuz. Dolayısıyla çevirmenin yorumu doğrudan işin içine giriyor. şık ye an, ik 1- ji 19. I. Daha doğrusu taşımaya çalışıyorsunuz, taşırken kaynak kümedeki ögelerin özelliklerini zedeleme olasılığınız çok yüksek II. Taşımada en önemli etken olarak da haritalamayı yani eşlemeyi görüyorsunuz. III. Kümenin, yani kaynak metnin ögelerini bozmak demek eşlemeyi yani haritalamayı bozmak demektir. Bu parçada boş bırakılan yere numaralanmış cümlelerden hangileri getirilirse paragrafın anlam bütünlüğü sağlan- mış olur? B) Yalnız III A) Yalnız! C) I ve II E) I, II ve III D) I ve III

Pepe KIYE AKANL 28. Muhabir (1)-... Yıldız Kenter : Ah canım... Çocukluğu hiç kimsenin kaybetmemesi lazım. O; içindeki masumiyeti, saflığı, başka çocuklar için de koruyan bir kalkan oluyor. Çocukluğunu kaybetmemek bir meziyettir. Muhabir : (II)-- Yıldız Kenter : Tabii ki aşk. İnsan yaptığı işi sevmeli, bir insan yaptığı işi aşkla yapıyorsa başarısız olmasının imkânı yoktur. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) I. Nasıl bir çocukluk geçirdiniz? Çocukluğunuzda mutlu muydunuz? II. Aşkın hayatınızdaki yeri nedir? B) I. Size baktığımda karşımda 86 yaşında bir çocuk görüyorum. Siz ne dersiniz bu konuda? II. Tiyatroyu hangi duyguyla yapıyorsunuz? C)I. Sizce çocukluğumuzdaki masumiyet devam ediyor mu? II. Bir işi yaparken önemli olan aşk mıdır para mı? D) I. Tiyatroya olan ilginiz nasıl ve ne zaman başladı? II. Yeni bir projeye başlarken neyi ön planda tutarsınız? E) I. Sizce başarının sirri nedir? II. Tiyatro sanatçısı olmanın belli bir yaşı var mıdır? 10

5. Bilgisayarlar, insan sesini tanıyabilmekte, belli komutları anlayabilmekte, kendi kelime hazinelerindeki sözcüklerden oluşan cümleleri dikte edebilmekte, kısmen de olsa cümlelerdeki anlamları algılayabilmekte ayrıca çeşitli elektronik eşyalara bağlanarak tüm aydınlatma ve isitma sistemlerini, klimayı, televizyonu kumanda 7. (1) en yaş Fa ho edebilmektedir. yir yä ya şe 9 Bu cümleden bilgisayarlarla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi kesin olarak çıkarılır? AY Her dildeki cümleleri bütünüyle anlayabilir. Ortamın isisini dışarıdaki hava durumuna göre ayarlayabilir. g C Ses özelliklerinden kişinin kim olduğunu tespit edebilir. DI Cümlelerin hangi dile ait olduğunu belirleyebilir, EV Bağlandıkları elektronik aygıtları kumanda edebilir. Ornitoli aramli bir konumda bulunan

iza ya ur- ma ve iş. yu ari 1- si GENELI-2 18. 1752 yılında William Stukeley tarafından kaleme alınan ve bu özelliğiyle dikkat çeken biyografinin başlığı Sir Isaac Newton'un Yaşam Öyküsü. Biyografi, yalnız bir çocukluk geçiren, insanlardan kaçıp doğa ile baş başa kaldığı za- manlarda yel değirmenlerini izleyip kendi modellerini yapan Newton'un o yıllardaki anılarından akademik çalışmalarına kadar pek çok bilgi içeriyor. Biyografinin önemli yönlerinden biri de bilim tarihindeki en ünlü efsanelerden biri hakkındaki kuşkuları gidermesi. Bu efsaneye göre Newton bir gün elma ağacının altında oturmaktadır. Bu sırada başına bir elma düşer. Newton, bir anda elmanın daldan yere doğru ivmeli hareketinin yerin elmaya uyguladığı bir kuvvet etkisiyle ol- ması gerektiğini düşünür. İşi daha da ileriye götürerek dal- daki elmaya etki eden bu kuvvetin daha uzaklardaki Ay'a da etki etmesi gerektiğini düşünen Newton, sonunda ünlü "Genel Çekim Kuramı"nı öne sürer. Görünen o ki Newton'un elma efsanesi hep anlatıldığı gibi olmasa da doğru. Elma, Newton'un başına düşmemiş ama bir elma ağacı ve düşen bir elma, bir dizi bilimsel düşünceyi tetiklemiş. 11 Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilmelidir? A) Eserlerin ortaya çıkış gayosi sadece ama sadece ger- çeği aramaktır. B) Edebî yapıtlar kurgu ürünü olup ancak yazarının hayalini yansıtır. Bazı yapıtlar vardır ki üzeri tozla kaplı bilgilen açığa çı- karır. D) Bir yazarın özgünlüğü ve yaratıcılığı, onun edebî değe- rini ortaya koyar. E) Bilinmeyenlerin ortaya çıkıp çıkmamasına yalnızca zaman karar verir.

19. İngiltere'de yürütülen kazı çalışmalarında iki yeni dinozor türü keşfedildi. Fosilleri ülkenin güneyindeki Wight Adası'nda bulunan dev canlıların, 125 milyon yıl önce bölgede yaşadığı tahmin ediliyor. Paleontologlar bulunan iki türün de korkutucu bir görünüşe sahip olduğunu, boylarının 9 metre ve kafataslarının da 1 metre olduğunu belirtiyor. 50 kemikten oluşan iskeletlerin çıkarılması yıllar sürdü. Bu parçayla ilgili olarak, I. II. Araştırmacılar daha önce de benzer çalışma yapmışlardır. Rastlanan fosiller, türünün en büyük örneğidir. Fosilin türünün tespiti zaman almıştır. Buluntular yürütülen araştırmaya katkı sağlamış- tır. III. IV. yargılarından hangileri doğrudur. B) Ive IV Svet A toll Dil vell E) III ve IV

37 ve 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Benim kalemim kostümlü bir kalem. (11) Kalemimi ya- zinin çeşitli disiplinlerinde, türlerinde, farklı atmosferlerle giyindirmeyi seviyorum. (111) Tabii bir etikete seslenmeyi amaçlamadıysan edebiyat dünyasından birileri çıkıp seni bir türlü bir yere oturtulamayan, “şu yaşına gelmiş ve hâlâ onu bunu deneyen bir adam" olarak da göste- rebilir. (IV) Ben bunu umursuyor muyum, hayır! (V) Peki bütün bunları denerken beni ben yapan, beni yazar yapan temel izlekler görülüyor mu, evet, o zaman mesele yok. 37. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AM. cümlede mecazlı bir söyleyişe başvurulmuştur. B) II . cümlede, bir önceki cümlede geçen ifade açıklan- mıştır. C) III. cümlede bir öngörü ifade edilmiştir. IV. cümlede, yazarın eleştiriler karşısındaki tutumu be- lirtilmistir E) V. cümlede yazarın yapıtının içeriği ile bilgi verilmiştir. e liv B i L G

TYT/Türkçe 22 . 20. (1) Geçmişin aydınlanmasına ev sahipliği yapan müzeler, 20'nci yüzyılın ilk yarısına kadar eski eserlerin toplan- masına, muhafaza edilmesine ve sergilenmesine hizmet ederken bu dönemden sonra yeni bir yaklaşımla ele alınmaya başlanmıştır. (II) Topluma uzaktan bakan klasik müzeciliğin durağan mekân anlayışından, kültür ünitesi olarak kurgulanan, yaşayan çağdaş müzecilik anlayışına doğru geçiş, müzeciliğin çehresini değiştirmiştir. (III) Müze- cilik anlayışında yaşanan köklü değişimler, Türk müze- ciliğini de etkilemiş; ülkemizde modern anlayışa uygun müzeler oluşturulmaya başlanmıştır. (IV) Kültürel çeşitli- liğin ve toplumsal belleğin izleyicisine daha iyi aktarıla- bilmesine olanak sağlayan yeni sunum ve anlatım yön- temlerinin kullanılmasıyla müzelere olan ilgi de artmıştır. (1) Teşhir alanlarında eserin sağlıklı şekilde korunmasını sağlayan vitrinlerin aynı zamanda eseri tüm haşmetiyle sergileyebilmesi, görselliğin niteliğini artırmıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi dü- şüncenin akışını bozmaktadır? A) B) II C) III D) IV E) V

3. Arkeolojik ve antropolojik çalışmaların ortaya koyduğu bazı bilgiler, insanın ilk çağlardan bu yana sanatsal özellikte ürünler ortaya koy- duğunu göstermektedir. Mağara duvarlarına yapılan av çizimleri bir tür eğitim mi, resim sa- natının ilk ürünleri mi yoksa başka bir amaçla ulaşılan farklı sonuçlar mıdır? Bütün bu soru- lar, yoruma açık olsa da ---- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmeli- dir? A) ilkel resmin veya klasik sanatın temel ni- teliğinin toplumsal yarar olduğunu ortaya koyuyor B) sanatsal faaliyetlerin geçmişten bu yana sürdüğünün göstergesi olabilir C) çok çeşitli duygu ve birikimlerinin bir ve- rimi olan sanatı tanımlamaya yetmez D) bugün birçok sanat yapıtının eğitim ama- cıyla yapıldığını gösterir E) belirli sanat yapıtlarının sahibini ve köke- nini açıklamaya dönüktür

25. (1) Kisa Öykü çağımızda daha da önem kazanmaya başlamıştır. (ID) Daralan insan zamanı ve televizyon, okumayı engelleyen büyük bir etken ve sorun (III) Hal- kimizin Dede Korkut Hikâyeleri ile halk hikâyelerine dayanan köklü bir öykü geleneği vardır. (IV) Halk; san- sürlü, niteliksiz yapıtları oturduğu yerden seyretmenin kolaylığı içinde uzun okumanın gereğini duymuyor. (V) Bu nedenle kısa öyküye büyük görevler düşmekte- dir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi, düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I. B) II. C) II.) D) IV. E) V.

20. (1) Biz Universitede Şehircilik okurken, İstanbulda y şamayı düşlerdik. (1) Çünkü başınızı nereye gir seniz çevirin, proje yapacak bir alan, bir konu vardit Istanbul'da: (i) Tarihi kent dokusu, değişken ve dina mik nüfusu, dönüşüme her an hazır yerleşim düzervy le Şehircilik eğitimi için başlı başına bir uygulama alan ni. (IV) Galiba edebiyatçılar için de öyle. (Istan bul'a kim bilir neler yazarım hayaliyle gidip bir günlük bile tutamadan dönen ben, şehrin hayaliyle avunuyo- werden rum şimdi. (VI) Bir yanda romantizmle çıplak gerçek- liğin zıtlığını sergileyen, öte yanda eski ile yeninin sa- vaşını veren Istanbul, zengin bir esin kaynağı onlar için de D) Sanata, vain yang Gimme Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II. B) III. C) IV. E)VI. E) Anlahlarların daging D) V.

Sinaw Tadında meside PARAGRAFTA Y 7. i işaret Jlemek kalırsa ak size 5. Günümüzde dil bilimi, "her dilin, konuşanlarının sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarına cevap verebilecek zenginlikte olduğu" düşüncesindedir. Basit veya ilkel bir dil yoktur. İlkel dillerin olabileceği ve bunları keşfetmenin an meselesi olduğu türün- deki görüşler, 19. yy.in sonuna kadar taraftar bulmuştur. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? ---- sa agida A) Dilimizin zenginliği gün geçtikçe daha da artmakta ve kendi sınırlarını zorlamaktadır B) Ama bütün bunlar bir yana ilkel ve basit diller bilim dili olmaya çalışmaktan vazgeçmemelidir C) Çok tartışılan "dilde terimler" gibi bazı konular birçok dilde ortaktır D) Dillerin bilinmeyen zamanlarda birbirinden ayrıldığı tezi araştırmalara konu olmuştur (E) 20. yy.da yapılan bütün dil çalışmaları ise her dilin son derece karmaşık bir sistem olduğunu ortaya çıkarmıştır kara Yayıncılık

---- 23. Acaba diğer ülkelerde, bizim ülkemizde yaşadığımız karşıtlıklar var mıdır? Bunlardan en önemlisi "Batıcılık" ve "gelenekçilik" karşıtlığıdır. Bir tarafta kendini gözü kapalı Batı'ya ve Batılaşmaya adamış bir kesim var. Bunlar geçmişini bilmiyor, bilme gereği de duymuyor. Öteki tarafta ise bu kesime tepki duyarak gelişen bir kesim var. Bunlar da geçmişi göklere çıkarıyor ve Os- manlının yaptığı her şeyi savunmaya kalkıyor. Bu zıt gibi görünen kesimler aslında birbirinden hiç de farklı değil. Her iki taraf da geçmişin ne denli çok yönlü, çok sifatlı olabileceğini görmek istemiyor. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? AÇünkü "Batıcılar" da "gelenekçiler" de geçmişi tek bir renge, tek bir özelliğe indirgiyor B) Birbirlerine zit gitmekten dünyada nelerin yaşandı- ğından haberleri bile olmuyor "Batıcılar" ne derse "gelenekçiler" karşı çıkıyor, “ge- lenekçiler" ne derse "Baticilar" karşı çıkıyor D) Birbirlerinin düşüncelerine hiç tahammül etmiyor ve birbirlerini aslında hiç dinlemiyorlar EY Oysa biz birçok kültürü, etnik grubu bünyesinde ba- rindıran bir medeniyetin torunlarıyız