Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

4. Bu romandaki bütün bilgiler birinci elden alınan kay- naklarla pekiştirilmiş, sadece soyut bilgi ile yetinilme- miş. Düşünceler Türk, Bati ve Doğu edebiyatlarından seçilen yüzlerce örnekle somutlaştırılmıştır. Eser, bu bakımdan zengin bir antoloji niteliği de göstermektir. Yazar bu eserde metinden kurala varma yöntemiyle farklılık yakalamıştır. Bu parçada sözü edilen romanın hangi yönü üze- rinde durulmamıştır? A) Kendine özgü bir yöntemle kaleme alındığı B) Somut verilerle desteklenen bilgileri aktardığı C) Yorumlardan değil kaynaklardan yararlanılarak oluşturulduğu D) Anlatımının yalın olduğu E) Anlatımının örneklerle desteklendiği

2. Mantıkta şöyle bir tespit var: Bir yargı doğruysa onun karşıtı yanlıştır. Estetik yargılarda bu durumun olma- yışı, beğeniler üzerinde tartışılamayacağı görüşünün doğmasına yol açmıştır. Eleştirmenlerin bir yapıtla ilgili yargılarının birbirini tutmaması da bu durumu gösterir. Eleştirmenler, bir yapıta değişik bakış açılarıyla yönel- seler de onlardan bazı ortak temel yargılara varmala- rını bekliyoruz ama. Çünkü eleştirinin görevi, okurlar arasındaki beğeni karmaşasını düzenlemek, hiç değil- se en aza indirgemektir. Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eleştiri, okurun bilinçli estetik yargılarda bulunabil- mesini sağlamalı ve ona net değerlendirmeler sun- malıdır. B) Zevkler ve renkler tartışılamayacağı için okuru bu anlamda yönlendirmek mümkün değildir. C) Eleştirmenler, eleştirilerini olumsuz olsa da okura ulaştırmalıdır. D) Sanat eseriyle ilgili nesnel değerlendirme yapıla- maması eleştiride çeşitlilik yaratır. E) Değişik bakış açıları, sanatçıyı daha iyi eserler üretmesi bakımından kamçılar.

Oniver 7. (1) Yazar, geçmişe dönük, geleneksel yaşamı ele alan eserleriyle tanınmıştır. (II) Romanlarında eski İstanbul yaşamından bahseder. (III) Rumelihisanı, Büyükada ve Çamlıca'daki zengin ailelerin yaşamını yansıtır. (IV) Anılarında ise çocukluk, gençlik yıllarını, eski aşklarını anlatır. (V) Tüm yapıtlarını döneme özgü eski sözcük- lerle, şiirsel ve etkili bir anlatımla oluşturmuştur. habl Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi söz konusu yazarın yapıtlarının içeriği ile ilgili değildir? A) I B) II C) III (D) IV E) V VO

3. (1) Bu kitap, hayatıma çok büyük bir heyecan kattı. (II) Artık ideallerimi yüksek sesle söylüyorum çünkü onları başaracağıma inanıyorum. (III) Bu kitabı okumak raf- ting yapmak gibi. (IV) Kitaptaki her cümle insanı ateşli- yor. (V) Yazar, insan ruhunu gerçekten iyi analiz etmiş. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda belirtilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede yazar, kendisiyle ilgili bir durumdan söz etmiştir. B) II. cümlede neden-sonuç ilişkisi vardır. C) III. cümlede bir benzetmeye yer verilmiştir. D) IV. cümlede bir koşul dile getirilmiştir. E) V. cümlede olumlu bir eleştiri söz konusudur.

name ( Deposu Deneme - 15 28. Dünyada bilim yapan ya da bilime destek veren kişi ve ülkeleri gördükçe hayıflanıyoruz. Biz de yapabilirdik, biz neden yapamıyoruz, diyoruz. Oysa işimiz hayıflanıp bir köşeye çekilip oturmak, imrenmek olmamalı. Koşullar uygun olmasa da "öğrenmenin kıvılcımı" hep parlamaya hazırdır insanoğlunda. Onu yakmak elimizdedir. Buluşları yapan kimseler, her zaman merak denilen faşı düşünceleriyle birbirine sürterek ateş elde edebilenlerdir. Onların başarı hikâyelerinden cesaret bulabiliriz. Yani bilim yapmak ve bilimi önemsemek zor değil; biraz merak ve isteğe inanç denen mayayı çalalım, üstüne biraz insanlığa yararlı olma hazzının sosunu koyalım ve adımızın hiç unutulmayacağını kulağımıza fısıldayan yaşlı tarihe kulak verelim. Yapamayacağımız şey yoktur. 30. Bu parçada bilim alanında ilerlemek ve başarı göstermek için gerekli olanlar arasında aşağıdakilerin hangisi sayılmamıştır? A) Çalışmaların desteklenmesi B) Bilimsel meraka sahip olmak Yapabileceğine inanmak p) Kişi olarak tarihe geçme motivasyonu X E) İnsanlığa yararlı olma duygusu

ERİ TYT TÜRKÇE DENEMELERİ 4. Mustafa Durak: biliyoruz, hemen hemen her türde kalem oynatan, her - Enis Hoca'm, ilk kitabınızı 22 yaşında yayımladığınızı yazdığıyla ufkumuzu açan ve Türkçenin güzelliklerini fark etmemizi sağlayan edebiyatçı kimliğinizle ilgili siz neler söylemek istersiniz? Enis Batur: -Zarif sözlerinize teşekkür ederim. 60 yaş!.. Biri deseydi bir gün bunca yılı geride bırakacağımı, güler miydim, inanır mıydım? İnsana önceden duyurulmalı ne kadar yaşayacağı. O zaman belli bir plan yapardık, zamanı boşuna harcamazdık. Yazdıklarım, belli ölçülerde memnuniyet verse de edebiyatçı kimliğim ile yapabilecek olduklarımın ancak yarısını yapabildiğimi düşünüyorum sanırım. Bu diyalogdan hareketle Enis Batur ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Farklı türlerde yetkin eserler vermiştir. B) Okuyucularının gelişimine katkı sağlamıştır C) Türkçeyi yapıtlarında maharetle kullanmıştır. D) Zamanı iyi kullanabilmiş olsa çok daha üretken bir yazar olacağını düşünmektedir. 26. E) İnsan ömrünün düşündüklerini yapmaya yetmeyecek kadar kısa olduğu kanısındadır. 25. Sessizlik, duyularla algılanan şeylerin tümünün doruk halt C ● lor prasındaki sessizlik, iletişimin

? ? ± ± ± ± K Arkeolog ve ressam Osman Hamdi Bey'in "Kaplumbağa Ter- biyecisi" tablosu, yani "Yerli Mona Lisa'mızın ismi, günümüze gelene dek bir hayli değişmiş. Paris'te bir sergide teşhir edilen tablo "L'Homme aux tortues" olarak adlandırılmış yani tablo- nun ressamı ona "Kaplumbağalı Adam" ismini vermiş. 1912'de Ressamlar Cemiyeti gazetesinde ise tablodan "Kaplumbağa Mürebbisi" olarak bahsedilmiş. Birkaç sene sonra Lucy Gar- nett kitabında aynı tabloyu "The Tortoise Charmer (Kaplumba- ğa Terbiyecisi)" olarak sunmuş. O günden bugüne kadar tablo- nun ismi, "Kaplumbağa Terbiyecisi" olarak günümüze ulaşmış. Maalesef aynı isimlendirme sorunu, Osman Hamdi'nin diğer tabloları için de hâlâ geçerli. Mesela 1908'de yaptığı "Silah Ta- ciri" tablosunun asıl adının "Keskin Kılıç" olduğu saptanmış. Görüldüğü üzere --- * 1. Osman Hamdi Bey'in pek çok tablosu, orjinalinden farklı isimler almış. H+ ll%70 09:45 #t II. insanların kattıkları yorumlarla birlikte ressamın tabloları- nın ismi değişerek bugünkü hâlini almış. III. ressam, resmini yapar; ondan sonraki kişiler de tabloya yeni adlandırmalar türetir. IV. eleştirmenler, aklının bir köşesinde bu mesele olduğundan konuyu uygun bir zamanda araştırmaya koyulmuş. A) Yalnız I Bu parça numaralanmış yargılardan hangisiyle sürdürüle- mez? D) I ve III B) Yalnız IN Ye IV e)t ve ti 183

va di. in. a i 5. Örümcek-Adam: Evden Uzakta, her ne kadar seyir zevkleri yüksek olsa da tek tiplesmeye başlayan Marvel filmleri ara- sında sadece hikâye anlatmak yerine sinemanın doğasına dair kafa yoran bir yapım olması nedeniyle farklı konumda duruyor. Karakter yaratımı noktasındaki eksikliklerini ise bu evrende geçen filmlerin tümü içinde en iyi çekilmiş sah- nelerden bazılarını barındırması ve dengesi çok iyi kotaril- mış mizahı ile kapatıyor. Böylelikle Örümcek Adam: Evden Uzakta'nın 130 dakikalık süresinin su gibi aktığı, seyir key- finin üst seviyede olduğu dört başı mamur, gişe rekorları kıran bir film olduğu söylenebilir. Bu parçada söz edilen filmin eleştirilme nedeni aşağı- dakilerden hangisidir? TA) Tek tipleşmiş bir film dizisinin devamı olması B) Sinemanın doğası üzerine düşünce üretmesi C) Yeni karakterler üretmede başarısız olması D) Mizah unsurlarına fazlaca yer vermesi E) Potansiyelini pratiğe taşımada çekingen davranması

mlerin daha Ha sunda ise an bin have e kan sa hava nabizda ar unda rak -in A 11. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Sanatçı kimligtin akademik kimliği bir arada tutan kişiler bir çatisme yaşar mi?" sorusuna cevap vermektedir? A) Akademisyen seçiminde idareciliği seven ve isteyen, sosyal olan, bu konuda tecrübesi olan, kendini ispat etmiş sanatçılar tercih edilmelidir. Eğer sanatçı kimliği olan uygun birisi yoksa kurumu yakından tanıyan, asosyal olmayan, bilim/sanat disiplinlerine yakın idareciler atanmalıdır. B) Akademik çalışmalarda bulunan kişiler, çalışmalarına kesinlikle yanlıştır. Akademik çalışmalarda esas olan, bazen sanat eseri muamelesi yapmaktadır ki bu faydacılıktır. Sanat eserlerinde ise böyle bir zorunluluk yoktur. (C) Bir sanatçı olarak kendimden cevap vereyim. 2008 yılından itibaren üniversitede ders veriyorum. Zaman konumlandırış şeklim ve öğrencilerle iletişim tarzım içinde derslere bakışım, kendimi akademide yavaş yavaş değişti. Bu durum, bende hep pozitif bir ivme kazanarak devam etti. BHayatın bir parçasıdır sanat. En önemli parçalarından biri hem de. Sanatı belli bir kalıbın içerisine sokmamak gerek. Kimi insan hayatını resim yapmaya adarken kimisi sabah kahvesini yudumlarken bir müzik açar ve güne mutluluk içinde başlar. E) Sanat yaşamında belli bir dönem akademisyenlik, gazetecilik gibi başka işlerle uğraşan sanatçılar olmuştur. Bunlar, sanat yolunda başka sevdalara tutulmamalan gerektiğini er ya da geç anlamışlardır. TYT/T 13 S

TYT/Türkçe 9. Yakın zamana kadar hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkileri konusundaki araştırmalar akciğerlere odaklanmıştı ancak özellikle son 7-8 yıldır yapılan araştırmalarla hava kirliliğinin tetiklediği ölümlerin daha çok kalp-damar kaynaklı olduğu anlaşıldı Hava kirliliğinin kalp krizlerini nasıl tetiklediği konusunda ise tam bir fikir birliği yok. Başlıca varsayımlardan biri hava kirliliğinin yangıya (vücudun belli bir bölgesine kan hücumu) yol açıyor olmas/ Başka bir varsayımsa hava kirliliğinin, tıpkı stresli durumlarda olduğu gibi, nabızda dalgalanmalar yaratması/ Hava kirliliğinin kanın akışkanlığını azaltarak daha fazla pıhtıya ve damar sertliğine neden olmasıysa yine varsayımlar arasında karşımıza çıkıyor. Bu parçadan hareketle "hava kirliliği" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Oluşturduğu sağlık problemiyle ilgili farklı görüşlerin olduğuna B) Kalp krizine neden olduğuyla ilgili görüşün güçlendiğine ✓ C) Kalbe olan etkisinin tek yönlü olmadığına D) Kanın işlevselliğinde değişimlere neden olabileceğinin düşünüldüğüne E) Akciğerlerin, işlevini normal bir biçimde yerine getirmesine engel olmadığına -Paylaşım Yayınları

kitaplarını E) Kimi kitaplar insana titizlik kazandırır, kimisi gelişigüzel okunur, kimisinin ise belli bir amacı dahi yoktur. 6. Denemelerinde anlatımda yararlandığı her imgeyi anlatıl- mak istenen şeyi daha etkili kılmak için kullandığını söyle- yebiliriz. Bu etkiye varmak, onun denemelerini okumanın okura sağlayacağı kıvançlardan biridir. Ünlü romantikler- den Shelley, dildeki bu imge özelliklerinden dolayı onun bir ozan olduğunu ileri sürmüştür. Ancak onun kullandığı imgelerde, anlatılan şeyin yoğunlaştırılması, derinleştiril- mesi, zenginleştirilmesi gibi amaçların ikinci üçüncü dere- cede kaldığını, ilk amacının baştan belirlenmiş bir anlamın etkili bir açıklaması olduğunu, her şeyden önce çok ünlü bir avukat karşısında bulunduğumuzu unutmamak gerekir. Bu parçada sözü edilen kişiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? Farklı türlerde eser verdiğine B) İmgeyi, anlatımı etkili yapmak için kullandığına C) imge kullanmasında çeşitli amaçlarının olduğuna D) Etkili anlatımını kavramanın okur için kıvanç vesilesi olduğuna S imge kullanımı nedeniyle ozan olarak düşünüldüğüne Diğer sayfaya geçiniz.

Hiçbir zaman kendi sorunum kabul etmediğim, duyarlılıklarıma girmemiş hayat tablolarının ro- manıma girmesine izin vermedim. Aşağıdakilerden hangisi anlamca bu cümleye en yakındır? A) Yazar, yaşama yön veren görüntüleri dile ge- tirmiş. B) Romanda, yaşanmamış güzellikler bulup bunları yaşadıklarımızla bütünleştirirsek ger- çek yazarız demektir. C) Roman, yazarın yaşamından başka bir şey değildir. D) Gerçek yazar, gözlemlediği olayları ibret ve- rici tablolar halinde önümüze sunandır. E) Romanlarda düş gücü önemli bir kaynaktır.

esi TYT/TÜRKÇE Eserlerinde ağır ve süslü bir dil kullandığı D) Nesirlerinde daha sade bir dil kullandığı E) İyi bir eğitim aldığı 29. Bilim ve teknolojideki gelişmeler; ekonomik, sosyal ve kültürel hayatı derinden etkilemektedir. Böylelikle bireysel ve toplumsal alanda değişim kaçınılmaz olur. Esasen değişime direnmek yerine, onu olumlu bir biçimde yönlendirmek gerekir. Bu kapsamda bireylerin yeterlilik ve yetkinlik bakımından küresel alandaki gelişmeler dikkate alınarak yetiştirilmeleri büyük önem arz etmektedir. Birey ölçeğinde küreselleşme, kişisel gelişim ile doğru orantılıdır. Kişisel gelişim ise nitelikli eğitim yoluyla kazandırılabilir. Değişen dünyada bireyler, toplumlar ve olaylar birbirleriyle yoğun bir şekilde etkileşmektedirler. Yukarıda verilen bilgilere göre, rdigi 12.30-- 2-500 1. Bilim ve teknolojideki gelişmeler, bireysel ve toplumsal değişimi zorunlu kılmaktadır. 5-80 II. Bireylerin yetiştirilmesi noktasında küresel alandaki gelişmeler göz ardı edilmemelidir. D) II ve III III. Nitelikli eğitim birey ölçeğinde küreselleşme ile doğrudan ilgilidir. yargılardan hangileri kesin olarak çıkarılabilir? A) Yalnız B) Yalnız II C) I ve II E) I, II ve III Tang

cevaplayınız. Eğer kelime atılacaksa Türkçenin kendi potasında eritemediği için daha yabancılık damgası üzerinden silinememiş olan ve dilin iç yapısını zorlayan kelimeler atılmalıdır. Türkçeleşmiş kelimelere öz Türkçe karşılıklar aramak; dili besleyen kaynakları kurutmak, onu kendi kendine yabancılaştırmak ve gerileyişe doğru sürüklemektir. Nesiller arasında dil ve kültür kopukluğuna ortam hazırlamaktır. Dilden atılması gereken yabancı asıllı kelimeler, karşılığı yaşayan dilde bulunan ve "nüans" taşımayan kelimelerdir. Dili sadeleştirmek ve millileştirmek, onu fakirleştirmek, ifade imkânlarından mahrum bırakmak değildir. Alman şairi Geothe'nin dediği gibi "Bir dilin kudreti kendine yabancı olan şeyleri atmakla değil, onları yutup hazmetmemekte görülür." 39. Yukarıdaki parçada, aşağıdakilerin hangisinden bahsedilmemiştir? C) Karşılığı yaşayan dilde bulunan yabancı kelimeler atılmamalıdır. A) Türkçeleşmiş kelimelere öz Türkçe karşılıklar aramak dili geriletecektir. + B) Sadeleştirme yapılırken dil, ifade olanaklarından mahrum edilmemelidir. D) Dil, hoşa gitmese de yabancı kelimelertalip öğütebilmelidir. Nâbî, A Sadece hâkimd E) Öz Türkçe karşılıklar aranırken Türkçeleşmiş Kelimelere dokunulmamalıdır. görüyo ağırlaş dilden. kurma anlaşıl ildiği u pa kar A M E

1 35. Labradorların en yaygın beslenen köpek ırkı olduğu, İngiltere'deki Cambridge Üniversitesinde yapılan araştırmada, özel olarak labradorlarda ve onlarla akraba olan düz tüylü retriever cinslerinde bulunan bir genetik mutasyon "aşırı iştahla" ilişkilendiriliyor. Mutasyon çeşitli amaçlar için yardımcı köpek olarak seçilen labradorlarda daha sık görülmüş. Araştırmacılar bunun, bu köpeklerin neden ödül mamaları kullanılarak daha iyi eğitilebildiğinin açıklaması olabileceğini söylüyor. Hatta bu mutasyonun, iyi eğitilebilen köpeklerin insanlar tarafından seçilerek çoğaltılması sonucunda yaygınlaşmış olabileceği bile düşünülüyor. İlk önce 15 obez ve 18 normal labrador retrieverinde, daha önce insanlarda obeziteyle ilişkilendirilmiş üç geni inceleyen araştırmacılar, POMC adlı gende bir mutasyon keşfetti. Daha çok obez köpeklerde görülen mutasyonun, öğün sonrasında açlık hissinin durdurulmasında rol oynayan MSH ve Endorfin adlı nöropeptitlerin üretimini aksattığı düşünülüyor. Köpek sahipleri üzerinde yapılan bir anket çalışmasının sonuçlarına göre mutasyonu taşıyan köpekler yiyecek odaklı daha fazla davranış sergiliyor. Bu köpekler sahiplerinden daha sık yiyecek istiyor, öğün saatleri konusunda daha dikkatli davranıyor ve çevredeki atıkları yiyecek bir şeyler bulmak umuduyla daha çok karıştırıyor. Bu parçadan hareketle labradorlarla ilgili aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılamaz? Ja ACI yı- ya- abibi bir bi- A) Genlerinde bulunan değişimle besin tüketme sıklıkları arasında bir bağlantı vardır. Köpeklerin sahiplerine uygulanan soru listesinin sonuçlarıyla uzmanların ortaya koymuş olduğu neticeler benzerlik göstermektedir. B) Beslenmelerinin ardından gelmeyen açlık duygusunun akşamasında etkin rol alan bir mutasyon bulunmuştur. Insanlar tarafından genetik yapılarıyla oynandığı için normal beslenme şartlarının aksine sik yemek yeme istekleri vardır. E) Sahiplenmek isteyenler tarafından tercih edilme nedenlerinden biri, çeşitli mamalar kullanılarak daha iyi eğitilebileceklerinin düşünülmesidir. Nâbî, Ara Sadece E yukar.- T hâkimdir örüyoru fırlaştır den, y mak tanm Silar eğ rc a ap ar se Nes iyi b

Türkçe 35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Zama her sinemasevere gözü kapalı önerilebilecek bir film değil. Seyircisinden bölünmemiş bir dikkat, sürekli aktif ve sorgulayan bir zihin ve epeyce de sabır bekleyen bir film bu. Çok güçlü özelliklerine ve uluslararası eleştirmen camiası tarafından yere göğe konulamamasına karşın her başyapı- tin sahip olduğu tarifi zor, sarsıcı etkiden uzak olduğunu da açık yüreklilikle ortaya koymak gerekir. Nihayetinde karşı- mızda biçim deneyciliğiyle takdire şayan, yarattığı atmosfer açısından yetkin, temaları da epeyce gelişkin bir film var. Sonucun seyir keyfi açısından tatmin edici olacağına dair bir garanti vermek mümkün değil ama günümüz sineması- nin öncü yönetmenlerinden birinin sinemasal anlatımın ola- naklarını genişletme çabasına tanık olacağınız kesin. 36. Bu parçadan Zama filmiyle ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Donanımlı bir seyirci kitlesine hitap ettiğine B) Hem olumlu hem de olumsuz nitelikler taşıdığına C) Biçim ve atmosfer bakımından övgüyü hak ettiği- ne D) Sinema sanatında köklü bir değişim meydana ge- tirdiğine E) Seyir zevki açısından tereddütler içerdiğine