Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

ofrasiya Uzar limon ara cyadic diyor. Bu yoren yakın zamanlara kadar devam eden Bu parçada sözü edilén kentle ilgili olarak asıl itibarı tuz vatanı olmasından kaynaklanıyordu. anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Ipek yolu üzerinde olmasının tuz ticaretini geliştirdiği B) Ekonomisinin tuz imalatına bağlı olarak geliştiği C) Tarihte önemli kitaplarda adından söz edildiği D) Tarih boyunca zengin tuzyataklarını barındırdığı için önemli olduğu E) İpek yolunun son zamanlarda eski önemini. kaybetmesiyle kentin de gözden düştüğü HOCALARAⓇ GELDİK 2. Şiir düşünceleri yayma aracıdır, demiş birisi. Kim diyor- sa, tam bir cahil olmalıdır. Çünkü şiiri tanımlamak zor- dur, nerde kaldı düşünce aktarması? Her halde, müzikal bir felsefe de diyebiliriz şiire. Şiir de felsefe de sözcük ekonomisi demektir. Dolayısıyla, her şair, bir yanıyla fel- sefecidir, bunu örneklerinden anlayabiliyoruz. Bizde şi- irin eksikliği, felsefenin eksikliği ile özdeştir. Şiir sır çöz- memektir. Çözülmeyen yerde duyurma var. Osmanlıca "ihsas" denirdi buna. Asıl işlevi de budur şiirin. Bu parçadan, aşağıdaki düşüncelerin hangisi çıkarılamaz? A) Ülkemizde gerçek şiir ve felsefenin az bulunduğu B) Şiirin başkalarına bilgi aktarmaya yarayabildiği C) Şiirin ne olduğu konusunda tam bir tanıma ulaşmanın zorluğu D) Şairlerin felsefecilerle benzerlik gösterdiği E) Şiirin anlaşılmaz bir durumu başkalarına duyurmak için var olduğu GünceL ANLATIM VİDEOLARI HOCALARA GELDİK KANALINDA isted B) Dili C Kita hat D) Sp ye Y 4. Yay oku da 121 gaz kap Sa nit bu B a

1.A 2.E 3.D 4.C 5.B 6.A 7.D BE 7. Yeraltı edebiyatı, son yıllarda yeni yeni keşfetmeye başladığımız bir edebiyat türü. Bu da her yeni kavram gibi kafa karışıklığına neden oldu. Taşlar henüz yerine oturmadığı için neyin yeraltı edebiyatı sınırları içinde ele alınması, neyin alınmaması gerektiği bir türlü anlaşılamadı. Bence yeraltı edebiyatı bir büyük kent, bir metropol üretimidir. Taşrada böylesi bir yaklaşım olmaz kanımca. Büyük kentin özgürlüğü, kargaşasıdır bu edebiyatı üreten. Bu parçada yeraltı edebiyatıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Herkese göre değişebilen bir kavram olduğuna B) Kavramın genel kabul görmüş bir-şmırınm olmadığına C) Büyük kentlere özgü bir edebiyat olarak tanımlanabileceğine D) Kanun kaçaklarının ve yasal olmayan olayların işlendiği bir tür olduğuna E) Kentlerin bağımsız ve karışık ortamından doğduğuna Parag 1.

t 19. Yer elması, Amerika'nın keşfinden sonra 17. yüzyılda Fransızlar tarafından Avrupa'ya getirilmiş; önceleri saray ve kilise bahçelerinde, sonrasında götürüldüğü İngiltere, Almanya ve İtalya'da süs bitkisi olarak değerlendirilmiştir. Yer elmasının İngilizce adı Kudüs enginarıdır. İsminin Kudüs enginarı olması önceleri bitkinin Asya ve Avrupa menşeli olduğu zannını uyandırmış hatta 18 ve 19. yüzyılda ABD'deki islah çalışmaları için Avrupa'dan yer elması materyali toplanmış ve götürülmüştür. Ana vatanı Kuzey Amerika olan ve burada Kızılderililerin temel besin maddelerinden birini oluşturan yer elması, menşei yine Amerika olan patatesin moda olması ile birlikte unutulmuş ve çok az ekilmeye başlanmıştır. Yer elması, şeker hastaları ve kilo almak istemeyen kişiler için çok iyi bir besin maddesi olduğunun anlaşılması ile bir miktar değer kazanmıştır. Bu parçadan hareketle "yer elması" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kökeni ile ilgili yanlış bir kanının oluştuğu B) İlk zamanlar estetik yönüyle değerlendirildiği C) Amerika menşeli bitkilerin içinde en çok üretilen olduğu D) Temel besin maddesi olma özelliğini bir süre yitirdiği E) Tıbbi bitki türlerinin içinde yer aldığı

e göre atmış- a çok ileri- Gerli si- ve n e T@stokul A) Mitoslar insanl dığı anlatılardır. B) Önemli bir kültürel miras olan mitoslara yeterince önem verilmemektedir. e) Mitoslar, antik çağlardaki din alimleri tarafından oluş- turulmuştur. D) Çoğu mitos günümüze ulaşamadan kaybolup gitmiş- tir. E) Kültürel bir miras olan mitoslar, geçmiş medeniyetle- ri anlamamızı sağlar. Rafine bir şiir elde etmesindeki en önemli etken bü- yükannesidir. Şair, anlatmak istediklerini büyükanne- si anlayıncaya kadar tekrar eder ve şiirine son şeklini bu süreçte verir. Laf kalabalığının, gerçeğin dallarına bağlanmış renkli çaputlar olduğunu ve asıl anlatılmak istenene ulaşma yolunda okuru engellediğini düşünür. Büyükannesiyle yaptığı çalışmalar sonucu istediği arı dili elde eder ve çok şey söyleyen aslında hiçbir şey anlatmayan çağdaşlarından farklı bir konum elde eder okuyucunun gözünde. Bu parçadan, şairle ilgili aşağıdaki yargıların hangi- si çıkarılamaz? A) Inşa ettiği şiir dili çağdaşlarından oldukça farklıdır. 768 BY Açık ve anlaşılır dilini, büyükannesini ölçüt alarak kurmuştur. C) Siirlerinin anlaşılır olması, okurları tarafından beğe- nilmesinin tek sebebidir. D) Sanatında en önem verdiği şey, sade ve akıcı bir dil kullanmaktır. Şiirlerinde anlatmak istediklerini başka etkenlerin gölgelemesine izin vermez.

le 4 saat yol alan miştir? 80 440 D) 550 1. TYT Türkçe EVAPLAR 1 PARAGRAF YORUM Paragraftan Çıkarılabilec 3. Rusların uzay araştırmaları konusunda uzun bir geç- mişleri var. Uzaya çıkan ilk insan, uzayda en uzun süre yalnız kalan insan, en uzun uzay yürüyüşü gibi pek çok rekor Ruslara ait. Bu yüzden ülkede kozmonot unvanına in büyük bir saygı duyuluyor. Kozmonot unvanına karşılık olarak astronotluk da ABD ve Batı toplumları için bir o kadar saygın bir meslek. Uzay araştırmaları konusunda çalışmalarını ilerleten başka ülkeler de var ve bunlar da kendi terimlerini kullanmayı tercih ediyor. Uzay uçuşla- rında görev alan kişilere Çinliler taykonot, Fransızlar ise spasolog diyor. Kozmonot ve astronot terimleri kadar yaygın olmasa da taykonot ve spasologlar da bu alanda isimlerini duyurmaya başladı. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisi çıkarıla maz? abletsg A)Ülkeler, uzay araştırmacılarına kendilerine göre gob and isimler vermişlerdir. meli BY Uzay araştırmalarında Ruslar birçok ilke imza atmış- tır. Kozmonot ve astronot, diğer terimlerden daha çok bilinmektedir. D) Ruslar uzay araştırmalarında Batı'nın oldukça ileri- sindedir. EX Uzay çalışmaları yapan kişiler, çoğu bölgede değerli ve saygıdeğer olarak görülmektedir. Jil M f 2. Tarkovski'nin 1979 yapımı filmi Iz Sürücü, modern si- nemanın başyapıtlarından biri kuşkusuz. Bir yazar ve bilim insanının, iz sürücü ile birlikte, gri ve isimsiz bir ka-

13. Herkese her şey gösterilebilir, her yetişmiş kişi belli bir sorunu kavrayabilecek yetileri ve yetenekleri kendinde barındırır, yeter ki biz ona bu sorunu kavratmanın yol- larını bilelim. Böyle bir kişiye, eğer istekliyse, sorunun ne olup ne olmadığını genel hatlarıyla anlatabiliriz. Bu kavrama, elbette yetkin bir kavrama olmaz ancak yeterli bir kavrama olabilir. Yetkin bir kavrama ancak yetkin bir bilincin işidir. İyi gelişmiş bir bilinç, kendine uzak düşe- bilecek sorunları bile çok güç olmayacak bir biçimde kavrama gücünü kendinde barındırır. Yetkinlik koşul- larına ulaşmış bir bilinç; kendini daha da geliştirmek için birtakım belleticileri gereksinmeyen, kendi gelişim olanaklarını kendinde taşıyan bilinçtir. Anlatılan bir problemi idrak edebilme → II. Kendisine uzak konuları anlamlandırma III. Bireysel imkânları ile kendini geliştirme Yukarıdakilerden hangileri yetkin bilince sahip bire- yin, diğer bireylerden farklı niteliklerindendir? B) Yalnız t A) Yalnız t D) II ve III C) I've t E) I, II ve III

LEMLERİ C) 440 saat yol alan bir hareketli tir? i, yolur kısmy alan ek yo na g ) 55 E) 400 TYT Türkçe 5. 120 km 75 km/sa 60 km/sa Yukanda süratleri verilmiş iki araç ay yes anda hareket ederlerse A'dan hareket eden # hareket edeni kaç saat sonra yakalar? PARAGRAF YORUMU - 111 Çevirmen sorunu, edebiyat dünyasının başına musallat olan bir sinek gibidir. Muhteşem bir eser, bir çevirmen sayesinde çok daha iyi bir hâle de gelebilir, rezil rüsva da olabilir. Bir eserin başka bir dile çevrilmesi, derin bir çalışma ister. Amerikan edebiyatından bir eser çevire- cekseniz Amerikan toplumunun gerçeklerini, yaşam tar- zını, esprilerini bilmek zorundasınızdır. Buffalo ile ilgili sansasyonel bir olayın, Türk okuyucunun zihninde kar- şılığı olmadığı gerçeğini çevirmenler göz ardı etmemeli- dirler, edemezler. B) 10 C) 12 CUMARTESİ Böyle düşünen birine göre, çevirmenlerin dikkat et- mesi gereken husus aşağıdakilerden hangisidir? 7. A) Edebî eseri meydana getiren kültürel ögeler, en çıp- lak hâliyle ortaya koyulmalıdır. B) Ceviride sadece anlatıma değil, eseri meydana geti- ren kültüre de odaklanılmalıdır. Inod CYYazarların beslendiği kaynaklar iyice araştırılmalı ve bunlar eserde dipnotlar hâlinde okuyucuya sunulma- lıdır. a nabroibial D) Türkçedeki anlatım tekniklerine hâkim olmayan kişi- ler çevirmenlik yapmamalıdır. siect M E) Okurun anlamama ihtimali olan her şey eserden atıl- malı ve dil Türkçeleştirilmelidir. 18 1919 meno (8 Arılar nin k kam son mm mr 000 (0 y golen en eski sana

37. Kısa öyküyü dünyayı anlatma, görme biçimime en uygun dal olarak görüyorum. Roman böyle değil. Romanla öykü arasında hiçbir bağ olduğunu da sanmıyorum. Öykü yazarken çok daha yoğun, daha çarpıcı, kısa, yani öz bir anlatım yolunu seçiyorsunuz. Sayfalara boğulmuş bir anlatım biçiminden çok daha güç. Bu niteliklerden ötürü çağımıza daha uygun bir sanat olduğunu düşünüyorum. Anlatacağını en kısa biçimiyle ifade edebilmek için çok güçlü bir disipline girmiş olmak lazım. Bol bol öykü okumak gerek. Çehov, Poe kim varsa atlanmamalı. Tabii bir de yazarın kendi özel dili öyküye yatkın mı? Oturup başınıza gelen bir şeyi anlatmak değildir öykü. Öyküleşebilmesi için titizlikle dramatik olarak kurgulanmış olması gerekir. Hayatta gördüğünüz şeyi, edebiyatla bir kere daha gerçekleştirmeniz lazım. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Romana göre öykünün daha nitelikli bir tür olduğuna B) Roman ile öykü arasındaki farklılıklara C) Öykünün yaşadığımız dönemle uyuşan bir tür Lolduğuna DYÖykünün kısa ve etkileyici bir anlatıma sahip olduğuna Boykü yazmanın titizlik ve özen gerektirdiğine 38. Biz kelimelerimizden, Türkçeden vazgeçtiğimiz an düştük. Atalarımız: "Yiğit, düştüğü yerden kalkar." domie D

. Ne kadar ki insan, insanın kurdu ise insan, insanın zehrini de alır aslında. İyi dinleyicilerin dertli insanlara karşı tüm gönlünü ve zihnini açtığı eyleme ilişkin Anadolu'da söylenmiş bu sözü kitaplara yormak da pekâlâ mümkün. Bence iyi bir roman da insanın zehrini alır. Üstelik o roman en karanlık ruhlu katilin hikâyesini kan gibi yapışkan, deşilmiş bir ciğer gibi bulaşık anlatsa bile böyledir. Bir edebî metni okumak, başkasının hikâyesine ilişkin kendine ait zamandan ve ruhuna özgü güzelliklerden sunmak demektir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Edebiyat, insanı geliştiren bir alandır. B) İnsanlar arasında yardımlaşma elzemdir. C) Edebî eserler, toplumsal dönüşümü sağlarlar. D) Okuma, yanlışı doğruya dönüştüren bir süreçtir. E) İnsana özgü kötülükler, edebî eserlerle giderilebilir.

Safari . dur. emek Nitelik Yayıncılık 01:52 DAMME 2. Hawai ve Malogo Polinezce konuşulan yerlerde görülen Hawai akrabalık sistemi terminolojisi, en az terimi olan en basit sistemdir. Bu sistem nesil sistemi olarak da bilinir çünkü aynı kuşakta ve aynı cinsiyette olanlar için aynı terimler kullanılır. Mesela bir kişinin babası için kullandığı terim hem babasının erkek kardeşleri hem de annesinin erkek kardeşle- ri için kullanılmaktadır. Aynı şekilde anne, annenin kız kardeşleri ve babanın da kız kardeşleri için de tek terim kullanılır. Ego'nun kuşağındakiler sadece erkek kardeş ve kız kardeş olarak birbirlerinden ay- rılırlar. Hawai sisteminde güçlü bir tek çizgili soy sistemi yerine esnek soy sisteminin var olduğu görülmek- tedir. Esnek sistemin kuralları soyun hem anne hem baba tarafından belirlenmesine ve her iki tarafın da eşit sayılmalarına müsaade ettiği için anne baba ile annenin ve babanın kardeşleri eşit kabul edilmiş bu yüzden tek bir terimle ifade edilmişlerdir. Böylelikle annenin ve babanın kardeşlerinin çocukları kardeş olarak kabul edildiği için birbirleriyle evlenemezler. Bu parçaya göre, "Hawai akrabalık sisteminde" Türkçede kullanılan; I. Dayr II. Amca III Hala -IV. Teyze V. Ağabey VI. Anne VII. Baba VIII Dede isimlerinden hangileri Türkçeye çevrilebilir? A) ve IV> GV, VI ve VII E) Yalnız VIII B) it ve t D) V ve VIII %34

am ettikçe uzun num mola ar, gün boyunca inliği ve genel nlerin hareket emlidir. Bu, etmek veya lamina a düzenli nların 3 yenilenmiş olabilir rini rahat sel da şirkete inan ar onmilik TYT/Türkçe 34-35. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Jeoarkeoloji, arkeolojik alanlardaki bulgu ve kayıtların değerlendirilerek sebep-sonuç ilişkilerinin kurulmasına yardımcı olan bir alt bilim dalı. Her bilimsel araştırmada olduğu gibi veriler toplanıp analiz ediliyor. Analiz sonucunda bilgiler arkeolojik verilerle bütünleştiriliyor. Jeoarkeolojik araştırmalar yer bilimi (jeoloji) ve coğrafya gibi birçok farklı disiplini kapsıyor. Çalışmanın yapıldığı alanlarda, birbirinden çok farklı sorulara cevap aranabiliyor. Bu sorular, yaşam alanı olarak seçilen bölgelerin coğrafi yapısı, yerleşim biçimlerinde kullanılan malzemelerin fiziksel niteliği, bölgede yaşanan doğal afetlerin türü, özellikleri ve etkileri gibi konulan kapsıyor. Günümüzde arkeolojik alanlann hepsinde, jeoarkeolojik yöntemler uygulanamıyor. Bunun en önemli nedenleri, bu yöntemlerin dünyada da henüz gelişme aşamasında olması, arkeolojik eserlerin niteliğine göre jeoarkeolojik yöntemlere ihtiyaç duyulmaması ve bunlan uygulayacak uzman personelin yetiştirilmesi ve ekonomik ihtiyaçlarının karşılanması için ek bütçeye gereksinim duyulması. B 35. Bu parçadan "jecarkeolojiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Tam olarak kuramsal çerçevesi çizilemediği için başlı başına bir bilim dalı olarak görülmemektedir. B) Veri analizi ve toplama süreci, diğer bilim dallarından farklılıklar içermektedir. C) Zamanla oluşan ihtiyaçtan dolayı, arkeoloji eğitimlerinin bir parçası haline gelmiştir. D) Yapılan pek çok araştırmanın yeniden ele alınmasını sağlamıştı CE Getirdiği mali yük, yaygınlaşmasının önünde bir engel oluşturmaktadır. 36. • Böğürtlen çayının sağlıklı zayıflama programlarina faydası olur mu? • Böğürtlen çayının zararlı moleküllere karşı vücudun bekçisi olduğu söylenebilir mi? Böğürtlen çayı naat haavianır? Böğürtlen çayının besin özellikleri ve içeriği ile ilgili neler söylenebilir? B

19. (1) Mimarlık veya mimari; binaları ve diğer fiziki yapıları ta- sarlama, kurma sanatı ve bilimidir. (II) İnsanların yaşamını kolaylaştırmak ve barınma, dinlenme, çalışma, eğlenme gibi eylemlerini sürdürebilmelerini sağlamak üzere gerekli mekânları, işlevsel gereksinmeleri, ekonomik ve teknik olanaklarla bağdaştırarak estetik yaratıcılıkla inşa etme sanatı; başka bir tanımlamayla yapıları ve fiziksel çevreyi uygun ölçülerde tasarlama ve inşa etme sanatı ve bilimidir. (III) Mimarlık evrensel bir meslek olup insanlık tarihinin her döneminde önemli olmuştur. (IV) İnsan barınmak, yaşamak ve doğa şartlarından korunmak için bir mekân ihtiyacı duyar ve bu mekânı kendine özgü kültürel, fonksiyonel, teknik ve farklı zevklerde yaratır. (V) Dinî yapıların tanrıya ulaşma arzusundan, iktidarı simgeleyen saraylara ya da bir kentin dokusunu oluşturan basit konut tiplemelerine kadar her türlü açık ve kapalı mekânı tasarlar. (VI) Tasarlanan şeye yahut mekâna göre günümüzde birçok mimarlık dalı ortaya çıkmış- tir: İç mimarlık, peyzaj mimarlığı, restorasyon mimarlığı... Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) B) III C) IV D) V E) VI

18. Eleştiriden hoşlanmayan edebiyat elbette düşünme biçimlerinin de ölümünü istemektedir. Lessing, eleştiriden söz açıldığında “Birçoklarının yararına açık sözlü olmak bir ödevdir. Bu yüzden ahlaksız ve kötü yürekli sayılmak tehlikesi olsa bile." diyor. Zaman zaman eleştirmenler de eleştirilirler, haksız yere hakaretlere uğrayabilirler fakat eleştirmen yeni düşüncelerle yazarı yenileyen, değiştiren kimsedir ve gelişen edebiyatın en önemli dinamosudur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmamıştır? A) Tanık gösterme Tanımlama PALM YAYINE E) Örnekleme B) Açıklama D) Karşılaştırma 2

Aşağıdakilerden hangisi anlatıcının bakış açısı yönüy- le ötekilerden farklıdır? A) Çocuk düşünceye dalmıştı. Aklına önce anasının ismi gelmişti. Dudaklarının ucunda, Yovana ismi olduğu hâlde düşünüyordu. Bu ismi söylese büyükbabanın gözlerinde yine hayallerin uçuşmaya başlayacağını, hatıraların dalgalar gibi kabardığını görecekti. B) Gözlerini yüzüme çevirdi. Öyle munis, öyle çocuk, öyle tatlı bir insan gözleri ki görüp de tabiatın fena bir oyun oynamak için bu insanı seçmesine karşı isyan duymamak imkânsız. C) Suçluyu, duvar dibi yerine bir mektepte görüyorum... iyi tutulmuş bir not defterine ince, çalak bir yazıyla bir hesap yapmakta, bir müselles çizmekte... O D) Sabahleyin çay içerken içimde bir buruk lezzet bul- dum. Bu üç yaşlı başlı adam, babacan tavırları ile gö- zümün önüne geldiler. E) Portakal sandığını, geceyi geçireceğimiz iki kaya ara- sina fırlattı. Tekrar Kalafat'a yetişmek üzere kayalara tırmandı. Bir martı bir nisan akşamında sırtüstü uzan- mış, hareketsiz yatıyordu. İçimi bir keder kapladı.

5. endigine Dakiktir, öylesine dakiktir ki saatinizi onun toplantılarına veya açılışlarına göre ayarlayabilirsiniz. Bekletmez ve beklemez; diyelim saat on yedide sergi açılışı var ilgililer; Efendim sayın milletvekillerimiz yoldalar, on dakika beklesek filan diyecek olsalar, sorar: Açılışın bu saatte olduğu biliniyor muydu? Evet, efendim. Öyleyse hayırlı olsun! der, kurdeleyi keser yürür. Yüzlerce benzer örnek anlatılmaktadır. Onun olduğu her ilçe, her vilayet şantiyeye dönüşmüştür; altyapı üstyapı ayırmaz; doğaya, fidana, süs bitkilerine bayılır onun görev yaptığı yerin belediyesi rahat eder, zira yaptıklarının yarısı belediyenin de görevleridir fakat bir kere de ağzından "Ben yaptım, ettim, onların göreviydi ama" sözlerini duyamazsınız. Restorasyon aşığı, restorasyon uzmanı, restorasyon dâhisi, restorasyon delisidir. Zaman ve mekân tanımadan restorasyonla uğraşır. Bu parçada sözü edilen Vali ile ilgili asağıdakilerden hangist söylenemez? Aşinin ehli B) Siyasetin güdümünde olmayan C) Reformist yeniliyi seve D) Doğaya ve estetiğe tutkan E) Her işi yapmaya çalışan LİMİT YAYINLARI 304

lıdır. 76. "Bilindiği gibi eleştiri, bir sanat ya da düşünce eseri- nin özünü, yapısını anlatan; onun değerli ve değersiz yanlarını, toplumun sanat ve düşünce gelişimi içindeki yerini, gerektiğinde belgeler ve örneklerle belirten, yo- rumlayan yazıdır." Yukarıdaki tanıma göre eleştiriden beklenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A Eseri düşünsel ve teknik açıdan incelemek, değer- lendirmek, B) Toplumun sanat ve düşünsel gelişimini barındır- mak, C Eserin, toplumun sanat ve düşünsel gelişimi için- deki yerini saptamak www.mubayayinlari.com Belgelere yaslanmak, örneklerle somutlaştırmak E) Eseri, metinler arası bir yaklaşımla dönemindeki diğer eserlerle karşılaştırmak.