Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

37. Turkuaz taşı nedir diye incelediğimizde bir diğer adı firuze taşı olan bu taş saydam olmayan bir yapıya sahip olan bir taş olarak karşımıza çıkmaktadır. Opak ve mumsu bir yapıda olan turkuaz taşı gök mavisi rengi ile de herkesi kendine hayran bırakmaktadır. Bu taş oldukça güzel ve şık bir renk çeşidine sahip olan bir taştır. Turkuaz mavi- sinden gök mavisine, mavi gri ya da yeşil mavi tonlarda doğada bulunmaktadır. Firuze taşlarının içinde en kıymetli olanları içinde çizgi ve damar olmayan gök mavisi rengine sahip olanlarıdır. Turkuaz taşlarının, içinde altın renkte bir- kaç nokta ve damar olan çeşitleri de yoğun ilgi görmekte ve takı yapımında da yoğun olarak tercih edilmektedir. Bunun dışında el sanatlarında da kullanılan turkuaz taşı- nın sertlik derecesi 5-6 arasındadır. Bu sebeple takı, süs eşyası ve mücevher yapımında kolaylıkla kullanılabilmek- tedir. 12 Bu parçadan firuze taşıyla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Farklı renkler arasında geçişin sağlandığı bir görünü- münün olduğuna B Yapısındaki bazı özelliklere göre değerinin değişebile- ceğine CYFarklı amaçlar doğrultusunda kullanılabildiğine Farklı bir isimle de anılabildiğine Bazı el sanatlarında bir renk adı olarak da kullanıldığı- na J a, e Turkuaz rengi Diğer sayfaya geçiniz.

8. Büyüklerimizin "göz açıp kapayıncaya kadar" dediği sü- reyi nasıl uzatabiliriz ve bunu nasıl lehimize çevirebiliriz derdine düşmüşüz en nihayetinde. Ahmet Hamdi Tanpı- nar, Saatleri Ayarlama Enstitüsü adlı eserinde "Hepimiz ömrümüzün kısalığından şikâyet ederiz fakat gün denen şeyi bir an evvel ve farkına varmadan harcamak için ne- ler yapmayız?" der. Gerçekten boşa geçirdiğimiz onca güne dönüp baktığımızda ömrümüzün kısalığından şikâyet etmeye ne kadar hakkımız var diye düşünmeden edemiyor insan. Bir ömrümüz daha olsa ders alır mıydık acaba yanlışlarımızdan yoksa yine kaçmanın yollarını mi arardık diye cevabını aslında çok da iyi bildiğimiz so- rular soruyorum kendime. Bu parçada asıl yakınılan durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Ömrün çabuk geçip tükenmesinden B) Anın kıymetinin bilinmemesinden C) Ömrün kısalığıyla ilgili şikâyetlerden D) Yaşanacak bir vakit beklentisinden E) Zamanın yeterince anlaşılamamasından

23.1. Metaverse, üstsel, sınırların ötesinde anlamındaki "me- Meta ta" ile evren anlamındaki "universe" sözcüklerinin birle- şiminden oluşan ve öteevren diye Türkçeleştirebileceği- miz bir terim. Neal Stephenson tarafından yazılan bu kitapta interne- lüyor. H.Aslında kişisel bilgisayarların yaygınlaşması, internetin gelişmesi ve internete bağlı akıllı telefonların herkesçe kullanılır olması sonucunda zaten fiziksel dünyaya para- lel sanal bir dünya oluşmuş durumda. V. Ancak metaverse kavramı ile sanal dünyanın daha da önemli hâle geldiği, özellikle üç boyutlu görselliğin ön plana çıkmasıyla gerçek ve sanal dünyanın birbirinin içi- ne girdiği yeni bir dünya kastediliyor. Rom Romanın kurgusu kullanıcıların dijital avatarlar aracılı- ğıyla birbirleriyle iletişime geçtiği, gerçek dünyaya para- lel, "metaverse" adında bir sanal dünyada geçiyor. VI. Coğumuz bu terimi sadece son birkaç yılda duymuş ol- sak da "metaverse" sözcüğü ilk defa, 1992'de yayımla- nan Snow Crash başlıklı bir bilim kurgu romanında yer almıştı. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi (sondan üçüncü olur? A) BYX/ EXI C) IV D) V

2A DENEME SINAVI 37 ve 38. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Gok ada: yıldızlanın, bulutsulanın ve gaz bulutlanının bir araya gelmesi ile bir çeşit Samanyolu'nu andıran bir uzay adasi- dir, (1) Samanyolu'ndaki ve diğer gök adalardaki yıldızların ve bulutsulanın hareketlerini inceleyen bilim insanlan, sıradan maddenin gök adalanın şeklini koruması için yeterli olmadı- ğini ifade etti. (II) Gök adalanın şekillerini koruyabilmeleri için daha fazla maddeye sahip olmaları gerekiyordu. (III) Görün- meyen ancak kütle çekimi sayesinde kendini hissettiren bu maddeye "karanlık madde" adı verildi. (IV) Ancak karanlık maddenin ne olduğu şimdilik bilinmiyor. (M) Çünkü kullandı- ğımız bilimsel aygıtlar bu maddeyi istenen düzeyde algılaya- miyor. 37. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi kendi- sinden önceki cümlenin gerekçesidir? A) I B) II D) IV C) III töder V A) I. cümlede, koşul öne sürülmüştür. B) II. cümlede, amaç ilgisi vardır. C) III. cümle, tanımsal niteliktedir. DIV. cümle, kesinlik içermemektedir. E) V. cümlede, yetersizlik anjámi vardır. 38. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi yanlıştır? 39 ve 40. st Yelkenli ge Yelkenli ge lar velena yelkenler yelkenler olarak küe ti olan ge sağlıyor ideal yör mek için de hâkir 39. 1 Bu p hang A) E 40.

1990lar, bütün dünyada anlattıkları hikayeden çok ken- disiyle ilgilenen, durmadan kendi varlığını hatırlatan postmodern anlatılarla doludur. Bu anlatılar her şeyin bir oyun olduğunu, gerçekliğin kurmacadan başka bir şey olmadığını, zaten tek bir gerçekliğin olamayacağını kafamıza vura vura göstermek için kendilerine döner- ler. Hikâyeler başka hikâyeleri çevreler. Yazarlar, göl- ge yazarlar orada olduklarını göstermek için el sallarlar. Filmler, kendilerinin film olduğunu tekrarlayıp dururlar. Gerçeklik "illüzyonunu" kırmak için içinde oldukları mec- rayı, sinemanın gramerini, yapım süreçlerini, başka me- tinlerle ilişkisini görünür kırarlar. Ama İranlı sinema yö- netmeni Abbas Kiarostami'nin kendine dönüp bakması sadece bu küresel eğilimlerle açıklanamaz. "Filmden bahseden filmler'in gerisinde belki en çok keşif, itibar ve meşruiyet arayışı vardır. Zaten onun kullandığı tekrarla- maları, konu dışı diyalogları, film içinde filmleri, gerçek- liğin farklı boyutlarını karıştırmak gibi estetik taktikleri Bati postmodernizmine değil, Doğu sanatına bağlayan eleştirmenler de vardır. Ama elbette postmodern anlatı- lanın Doğu sanatının gereçlerini kullanmak gibi bir âdeti olduğunu da unutmamak gerekir. İşte bu özellikler onu yurtsuz bir entelektüele dönüştürmüştür. Bu parçaya göre Abbas Kiarostemi'yi diğer postmo- dern sinemacılardan ayıran temel fark aşağıdakiler- den hangisidir? A) Doğu anlatısının kaynaklarından yararlanması B) Dünya çapında bir düşünür kabul edilmesi C) Bakışını kendi dünyasına çevirmesi D) Saygınlık ve meşruluk sağlama amacı taşıması E) Kendi ülkesi dışında beklediği değeri bulabilmesi

dan la ka en üzi er kla Türkçe 24 (1) Yaratıcılık, Türkçe sözlüğe göre zekâ ve düşünce gücünden yararlanarak o zamana kadar görülmeyen yeni bir şeyi ortaya koymaktır. (II) Aynı zamanda bir ürün oluşturmak ya da bir ürünün olmasına, ortaya çıkmasına yol açmak, sebep olmaktır. (III) Yaratıcılık kelimesinin etimolojik kökeni Latince "creare" kelimesinden gelmekteyken Batı dillerinde ise "kreativitaet, creativity" olarak bilinir. (IV) İnsanın, kendisine ilginç, farklı gelen yeni bilgileri öğrenmeye çalışması yaratıcılığına katkı sağlar. (V) İnsanın beyin fırtınası yaparak çok yönlü düşünme çabası ile sorunlara ve sorulara çözüm üretmek için düşünmesi de yaratıcılığını geliştirebilmektedir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Kelimenin anlamı; doğurmak, yaratmak, meydana getirmektir." cümlesi getirilebilir? A) I B) II C) III D) IV

5. HOCAM Rus Çariçesi II. Katerina'nın Kafkasya'ya yönelik istilacı politikası, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması sonrası iyice art- mıştı. Özellikle 1776 yılında General Potemkin'in bu bölgenin naipliğine atanmasından sonra başlattığı askeri hareketlilik iyiden iyiye kendini göstermekteydi. Bölge halkı, özellikle de Çerkes toplulukları bu istilaya yönelik askerî bir mücadele başlatmışsalar da bundan bir sonuç alamayarak dışarıdan yardıma muhtaç hâle gelmişlerdi. Bu konuda Çerkeslere ancak iki devlet yardım edebilirdi ki bunlardan biri İran, diğeri de Osmanlı Devleti'ydi. Fakat yardım etmeye daha yakın olan taraf Osmanlılardı. Çünkü Küçük Kaynarca Antlaşması sonrası Rusların Kırım'a yönelik istilacı politikaları, Osmanlı Devleti'nin bu bölgede etkin bir siyaset güderek müdahil olmasını gerektiriyordu. TAKTİKLERLE Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Çerkesler, Ruslar karşısındaki mücadelede dış desteğe ihtiyaç duymuştur. B) Çerkes topluluklarına yardım etmek Osmanlının çıkarına uygundur. C) Ruslar, Kafkasya ve Kırım'da emperyalist bir politika izle- mektedir. D) İran hükümdarı, Çerkes topluluklarının isteğine olumsuz cevap vermiştir. E) Küçük Kaynarca Antlaşması'nın Osmanlı için olumsuz sonuçları vardır. E PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENIM HOCAM TAKTIKLERLE PARAGRAF

kta" ilde len lik- an ini _n 1 1 1 1 8. C) D) öncekilerden esinlenr E) insanları sevmektir. (1) Galaksileri ve galaksi kümelerini bir arada tutan şeyin karanlık madde olduğunu biliyoruz. (II) Çünkü görünür maddenin çekim gücü onlan bir arada tutmaya yetmiyor. (III) Öte yandan gizemli bir yapı olan karanlık enerji ise evrenin genişlemesinden sorumlu. (IV) Bu genişleme et- kisi ile galaksiler birbirinden hızla uzaklaşır. (V) Ancak ga- laksileri bir arada tutan kütlesel çekim, karanlık enerjiden daha güçlü olursa galaksiler birbirlerine doğru hareket eder ve süreç çarpışma ile son bulur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda- kilerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümlede, bilinen bir gerçek vurgulanmaktadır B) II. cümle, I. cümlenin gerekçesini içermektedik C) III. cümlede; karanlık enerji, evrenin genişlemesin- den sorumlu tutulmaktadır. D D) IV. cümlede, felaketle sonuçlanabilecek bir ihmal zinciri belirtilmektedir. 1 E) V. cümlede, bir olasılığın neden olabileceği gerçeğe değinilmektedir.

1. Alışkanlıklar, insanların hayatında sürekli var olan, yaşan- tısında etkili ve belirleyici rolü bulunan; fiziksel, duygusal, zihinsel ve toplumsal tutumlarına yön veren, kişiliklerini ve karakterlerini oluşturan davranışlardır. Amerikalı eğitmen Harace Mann, alışkanlığı her gün ince iplerden birini do- kuyarak koparamayacağımız halata benzetmiştir. Alışkan- liklar, insanların tutumları ile doğrudan ilişkili olduğundan psikoloji, sosyoloji, ekonomi gibi birçok disiplinin ilgi ala- nına girmekle birlikte bireylere olumlu davranış kazandır- ma yönüyle de eğitim biliminde önemli rol oynamaktadır. Alışkanlık kazanma, eğitimin önemli konusudur ve bir öğ- renme biçimidir. Eğitim programlarında öğrencilerin spor yapma ve aktif vatandaş olma gibi iyi alışkanlıklar kazan- maları hedeflenmektedir. Bu kapsamda okul öncesi eğiti- min amaçları arasında çocukların beden, zihin ve duygu gelişimlerinin yanında iyi alışkanlıklar edinmelerinin sağ- lanması da bulunmaktadır. Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağı- dakilerden hangisidir? Sürekli olarak yaptığımız şeyler gün geçtikçe olum- suz eylemlere dönüşür. 1 B) Rutin hâline gelen eylemlerimizin alışkanlığa dönüş- mesi çok ince bir çizgiye bağlıdır. C) Her gün düzenli olarak yapılan etkinlikler ilerleyen zamanda vazgeçilmez olur. Her alışkanlığın farklı etkileri olabilir çevremizdeki insanlara. Insanların alışkanlıklarına bakarak hayata bakışını öğrenebiliriz. 1 1 1 1 1 1 1. 1 1 1 1 1 1 1 3

Bu yazımda neyi anlatmaya çalışacağım? Sait Faik'i mi? Buna pek lüzum yok sanıyorum. Öyle ya, adı sanı duyulmadık bir yazar değil ki. Onu Yaprak dergisi okuyucularının hepsi tanır. Bu yazım, olsa olsa onun yeni çıkmış bir kitabından haber vermeye yarayacak. "İşte söyledin söyleyeceğini; bir de kitabın adını ver, yeter!" diyeceksiniz. Haksız da sayılmazsınız. Bu kitaptaki hikayelerinin özellikleri de eski hikâyelerindekinden pek farklı değil Ama ne yapalım ki âdet olmuş, yeni bir kitap çıkınca birkaç söz gerek. Yalnız bu, Sait Faik söz konusuysa tehlikeli olabilir. Güçtür çünkü onun hakkında konuşmak. Hoşlanmayabilir. Kendisi de bir hikâyesinde yazmıştı: "Hikâyelerimi beğenmezler üzülürü beğenirler kızarım." diye. hangisi söylenemez? 35. Bu parçanın anlatımıylan yazılı izni kulla en e kullanılmıştır. OL229269 POUR Sobbet Havastadadır 40 etmeye başvurulmuştur. M'ye um veya ken JAPAN 36. Bu parçada Sait Faik'le ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A)Hikâyelerinin benzer yönler taşıdığına B) Tanınmış bir yazar olduğuna C) Eleştiriye karşı takındığı tutuma D) Yeni kitabının özelliklerine EYaprak dergisiyle üne kavuştuğuna maksızın

11.SINIF/Türk Dili ve Edebiyatı - Sosyal Bilimler-1 13. Münazara ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sınıf ortamında yapılan tartışmalardır. B) Üçer dörder kişilik gruplar hâlinde yapılır. C) Tez ve antitez olmak üzere karşıt görüşler ortaya konur. D) Zaman sınırı yoktur, herkes istediği kadar konuşabilir. E) Bir başkan tarafından yönetilir.

TA ANA DÜŞÜNCE TEST 16 3. Eşeğin inatçılık ettiğini söylerseniz bu, gözlenen bir veri değil, size ait bir yorumdur. Biz insanlar yorumlarımızı veri zannettiğimizde, zaman zaman önemli hatalar yaparız. Günlük yaşamda size selam vermemeye başlayan kom- şunuzun niçin öyle davrandığı konusunda gidip onunla ko- nuşmak yerine kafanızda bir senaryo oluşturduğunuzda, örneğin "Beni kıskanıyor." dediğinizde bu, gözlenen bir veri değil, size ait senaryodur. Parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Kişilerin yorumlarını genellemesi büyük hatalar yapma- sına neden olur. B) Bizimle normalde görüşen birinin görüşmemesi kişisel yorumdur - C) Davranışların kişiye göre bilimsel açıklamaları olabilir. (b) Senaryo, kişinin genellemeleridir. E) Eşeğin inatçılığı senaryoya bir örnektir. 39

35. 25 yıldır Türk Dil Kurumu üyesiyim. Dilimizin güzel- leşmesi, zenginleşmesi, sadeleşmesi için yapılan olumlu çalışmaları takdirle karşılarım. Dilin, milletle- rin hayatında, kültür, sanat ve edebiyatında çok önem- li bir yeri olduğu kanaatindeyim. Uzun yıllardır şiirle uğraşan bir edebiyat eri olduğum ve şiirin kelimeler- le yazıldığı fikrine katıldığım için kelimeler üzerinde ti- tizlikle durmayı bir görev sayıyorum. Diline sevgi ve saygısı olan bir kişi olarak, dilimizin yozlaştırılması, abuk sabuk kelimeler türetilmesi, hiç bir ilmî kaynak ve dayanağı olmayan bu uyduruk kelimelerin gaze- te, dergi, kitap ve TRT yayınlarında yalan yanlış ve zevksizce kullanılması, dilin siyaset ve ideolojilere âlet edilmek istenmesi, dilini seven herkes gibi, beni de rahatsız ve tedirgin etmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada eleştirilen.du- rumlardan birisi değildir? A) Bir sürü kelimenin bilinçsizce uydurulması B) Anlamsız uydurma kelimelerin basın ve yayında kullanılması C) Dilin politika malzemesi hâline getirilmek istenmesi D) Sözcüklerin şiirde özensizce kullanılması E) Kelime türetirken bilimsel dayanaklardan yoksun olunması

39-42. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Nedenselliğe dair bir çalışma yapma fikri zihnimde ilk kez 1970 yılında, Henri Ellenberger'in akli rahatsızlıklarla ilgili bir makalesini okuduğumda uyandı. Depresif, manik ve paranoyak kişilerin konu edildiği bu makalede Ellenberger, depresyondaki kişinin uzun süredir belirlenimci bir nedenselliğin etkisi altında olduğunu tespit eder. Depresif kişi çevresindeki hiçbir şeyi denetleyemediğini düşünerek yaşadıklarının kendisinden bağımsız olarak gerçekleştiğine inanmaktaydı. Hiçbir şeyin belirli bir düzen uyarınca gerçekleşmeyip geleceğin kestirilemez ve endişe verici ihtimallerle dolu olduğunu varsayan manik kişi ise öteden beri olasılıkçı bir nedensellik anlayışı gütmekteydi. Paranoyak kişi için de hiçbir şeyin rastlantı neticesi olmayıp her şeyin aleyhindeki tehditkår düşünce ve fiiller sonucunda gerçekleştiği bir kasıtlılık nedenselliği söz konusuydu. Bu makaleden yola çıkarak tarihsel dönemlerde de kişilerin nedenselliği çeşitli biçimlerde algılayabileceğini ve bunu bir edebi zemine oturtarak incelemem gerektiğini düşündüm. Bu fikir de edebiyatta modernizm akımını en iyi tanımlayan eserlerin yazarlarının -James Joyce, Marcel Proust, Virginia Woolf- olay örgüsüne dayalı romanları reddederek karakterlerin iç yaşamına odaklanan romanlar yarattığını anlamamla oluştu. Ancak yoğunlaşınca gördüm ki bu yazarların eserlerinde karakterlerin toplumsal, biyolojik ve psikolojik etkenlere bağlı dışsal baskılar ve belirli güdüleri, nedenselliği merkeze alan romancılarınki gibi kuvvetli bir etkiye sahip değildi. Nihayet fark ettim ki insan davranışlarının nedenselliği, tek bir kitaba odak alınamayacak denli kapsamlı bir konuydu. 40. Bu parçaya göre James Joyce, Marcel Proust ve Virginia Woolf'un ortak özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) Benimsedikleri edebi yaklaşımın belirgin örneklerini vermeleri B) Romanlarında eylem odaklı kurgudan uzak durmaları C) Oluşturduklan karakterlerin duygu ve düşüncelerini ön plana almaları D) Nedenselliği merkeze alan romancılardan farklı bir yaklaşım sergilemeleri E) Eserlerinde psikolojik rahatsızlığı olan kişilerin hayatlarını ele almaları

ağıdaki- Genç yazar; yazının dolaysız bir etkileşim aracı olduğunu, herkesin onun fikirlerini okumak için can attığını sanır. Oysa yazı biçim bakımından yargılanan ve öncelikle buradan yar- gılanan dolaylı bir süreçtir. Bu nedenle genç yazarın yaptığı her dil yanlışı, yıllar yılı yapıtlarının ağzını burnunu kıran en acı gerçek olur. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? A) Taraflı bir biçimde eleştirilmesi B) Yorumlamaya kapalı olması C) Dil hatalarının anlaşılmayı zorlaştırması D) Anlatımındaki kusurların görmezden gelinmesi E) Doğru değerlendirilmesini zorlaştırması

16. Ben, yazılarında gereksiz sözcüklerden olabildiğince kaçı- nan, sıfatları, benzetmeleri gereksiz yere kullanmayan ya- zarları alkışlarım; sözü tasarruflu kullanmayan yazarların PR yapmayacağına inanıyorum. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada eleştirilen bakış açısıyla yazılmıştır? A) Kitabın ortasından konuşanı severim. B) Bildim deniz dedikleri bin başlı ejderi C)Yeşil penderenden bir gül at bana. D) Gönül ne çay ister ne çayhane. E) Adam kendi kendine sayıklıyordu.