Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

6 17. Konstantin Efendi mâni oluyor. Zaten kuşlar da pek gelmiyor artık. Belki birkaç seneye kadar nesilleri de tükenecek. Her memlekette kaç tane Konstantin Efendi var kim bilir? Kuşlardan sonra şimdi de milletin yeşilliğine musallat oldular. Geçen gün yol kenarındaki yeşilliklere basmaya kıyamayarak yola çıkmıştım. Konstantin Efendi'nin günlerinden bir gündü. Gökte hiç kuş gözükmüyordu. Evden çıkarken isketemin kafesine bir incir yapıştırdım. İsketem tek gözünü verip bana dostlukla bakmış, incir çekirdeğini kırmaya çalışıyordu. Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Birinci kişili anlatıma yer verilmiştir. B) Soru cümlesi bulunmaktadır. C) Hâkim bakış açısı vardır. D) Sanatsal bir metinden alınmıştır. E) Devinim söz konusudur. Diğer sayfaya geçiniz.

1-2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Yazının temelinde anlaşılır olmak, iletisini okura aktarmak vardır. Hiç kuşkusuz, bir yazarın ilke olarak "kapalı anlatmak", "anlaşıl- maz olmak" gibi bir amacı olamaz. Olmamalıdır da. Haldun Ta- ner'in de dediği gibi "Açık seçiklik, sadelik yazarın birinci nezaket borcudur." Yazar, yazarak ikinci kişiyle iletişim kurmayı seçtiğine göre bu yolu tıkayacak yaklaşımlardan kaçınmak durumundadır. Bu açıdan o, söylemek istediklerinin üstünü örtmemeli; bilakis aç- malıdır. Ama yazar, herkese ulaşayım diye anlattıklarının hakkını da yememelidir. 1. Bu parçaya göre yazardan beklenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Bir düşünce aktarma peşinde olması B) Özgün, yaratıcı yazı peşinde koşması C) Yapıtlarını güzelleştirmek için edebiyatın gücüne yaslanması DOkurla aynı dili kullanması Yalın bir anlatıma ulaşması

Dilin görselliği ifadesiyle iki durum kastedilmektedir: Birincisi dilin dizilişinin yani seslerin, kelimelerin, cümlelerin, parag- rafların kısacası sıralanışın; hatta sözcük miktarının, imla ve noktalama kurallarının görselliğidir. Bu malzemenin sadece görsel duruşundan kaynaklanan bir anlamı vardır. Görselli- ğin ikinci yanı dilin dramatizasyonundan kaynaklanır. Yaza- rin metinlerinde dili kullanan öznenin, kullandığı kelime ya da cümle ile beraber hâl ve hareketlerini de görürüz/seyre- deriz. Bu seyretmenin, alıştığımız roman türünün örneklerin- de gördüğümüz tasvir yoluyla tahayyül ettirme kabiliyeti ile ilgisi yoktur. Burada ses yoluyla, sadece roman kahramanı- nın bilincinin işleyişini tahayyül ettirme söz konusudur. Sözü edilen durum, anlatıcının bize roman figürünün ne yaptığı- ni haber vermesi değildir, bizzat kahramanın cümlesindeki onun bize onun dış ve iç dünyasını vermesi durumudur. Bu parçaya göre dilin görselliği ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? 1. T 2. 2. A Paragrafların sıralanışı yoluyla anlatıcının tasvir gücünü ifade ettiği YAYINLARI B) Roman kahramanının bilincinin işleyişinin ses aracılığıy- La olduğu S Cmla noktalama sözcük miktarı gibi özelliklerin kastedil-S diği (D) Metinde anlatılanları okurun zihninde canlandırılışını kapsadığı zelden genele bir bakış açısıyla ifade edilebileceği

25. ilk Çağ'da Mısır Uygarlığı'ndan günümüze kadar ula- şan ve babadan oğula öğüt niteliğini taşıyan bir bel- gede "Sen yazıyı yüreğine yerleştir, yerleştir ki ken- dini ağır işten koru ve ayrıcalıklı bir konuma yerleş Elinde yazıcın var mı yok mu? İşte artık seni, kürek tutan elden ayıran bu tılsım olacak..." biçiminde ifade- ler yer almıştır. Bu belgeye bakarak; 1. Yazıcılık seçkin bir meslek, yazı saygın bir uğra- şıdır. V Mısır'da toplumsal iş bölümü görülmüştür. Yazıcılar sihir ve büyü işleri ile de uğraşmıştır. yargılardan hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I M B) D) I ve II Yalnız Yalnız III LEI, II ve III 2

endi- belli on- Al- ari h- n 6. Büyük bir müzik yapıtına benzeyen büyük edebiyat yapıtı, okurun ya da dinleyicinin ruhu önünden akıp gider. Tıpkı belli bir süresi olan bir olayın zaman içinde oluşup geçmesi gibidir bu. Okurun ya da dinleyicinin temel ögeleri atlamadan bir pıtı yakalaması, kavraması önemlidir. Bunun için de genel iz- ya- lenimin, alıcının bilincinde bir tek titreşim uyandıracak ve ya- piti bütünlüğüyle doğrudan duymasını sağlayacak güçte ve ölçüde tutarlı olması gerekir. Bu unsurlar dikkate alınarak ya- zılmış yapıtlar, geleceğe kalmayı başaranlardır. Bu parçaya göre büyük edebiyat yapıtlarıyla ilgili olarak 1. Çok yönlü olduğu ve aynı zamanda tutarlı olması gerektiği, II. Okur tarafından esas unsurlarıyla bir bütün olarak algılan- ması gerektiği, III. Tarihi değil, geleceği ya da bugünü içeren konularda yazılması gerektiği yorumlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III C) Yalnız III 8.

anışların- atık veya bir anten on dalga gerçek- ok ışın; sürek- ca gi- onlar- Araş- r. "Bu İşte ma- ığın ko- pun op ir. 16. Hayatın karşımıza çıkardığı problemlerin dokusu ve bu prob- lemlerin bireye dayattıklarını tam olarak bilmeden birey hak- kında doğru bir yargıya ulaşmak mümkün değildir. Ancak, bi- reyin bu problemlerle karşılaşma tarzına, bu karşılaşmada hidriç dünyasında olup biten şeylere göre, gerçek tabiatı kendi- ni gösterir. Bireyin sosyal rolünü oynayıp oynamadığını, ya- ri yolda kalıp kalmadığını, işinin içinden çıkıp çıkmadığını, sı- vışmak amacıyla bahaneler arayıp aramadığını, karşılaştı- ğı problemlere samimi bir çözüm yolunu arayıp aramadığı- ni, sonuca ulaşıp ulaşmadığını, kişisel bir üstünlük ile övün- mek için topluluğa zararlı bir yolu izleyip izlemediğini araştır- mak gerekir. Uzun zamandan beri hayatın bütün sorunları- ni şu üç probleme bağlamayı düşündüm: Sosyal hayat, ça- lışma ve aşk. Bunlar gelip geçici problemler olmayıp sürekli karşımıza çıkan zorlayıcı isteklerde bulunan ve kaçınılmayan problemlerdir. Zira bu üç soruna karşı tavrımız, yaşam tarzı- mıza göre verdiğimiz bir karşılıktır. Bu parçaya göre bireyi değerlendirme sürecinde aşağı- dakilerden hangisinin yer alması beklenmez? A) Kişisel farklılıkları ve olayları değerlendirme, yorumlama biçiminin B) Sorunlar karşısında çözüm yollarına samimiyetle yakla- şip yaklaşmadığının C) Sonuca ulaşma konusundaki bakış ve yaklaşımının ne olduğunun D) Hukukun ve adaletin üstünlüğüne güven duyup duyma- dığının E) Kişisel idealleri yüzünden başka topluluklara zarar verip vermediğinin Dal G

Türkçe 28. 28.-29. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Sokrates, "Oğretici olmayan iyilik, iyilik değil; kötülüktür." der. Diyeceksiniz, iyiliğin öğreticiliği mi olur? Olur efen- dim. Adam borçludur. Borcunu ödeyebilmek için sizden bir miktar yardım etmenizi istiyor. Siz de ona istediğin- den fazlasını veriyorsunuz. Adam borcunu öder ama bir zaman sonra yine borçlanır. Çünkü ne de olsa borcu- nu fazlasıyla karşılayacak biri olduğunu düşünür. Siz, o adama istediğinden fazlasını vererek kötülük yaptınız. Adamın borçla yaşama alışkanlığını pekiştirdiniz. Müm- künse adamın borcu için para vermeyiniz. Ona, para kazanarak borcunu ödeme yollarını gösteriniz. Bir Çin atasözünün dediği gibi "Aç insana balık vermeyiniz, ona balık tutmayı öğretiniz." Yoksa o kişi her aç kaldığında birinden balik istemeyi öğrenecektir. Siz, ona farkında olmadan iyilik değil, kötülük yapmış www.isler.com.tr TOPTAN LER YAYIN PERAKENDE Kitabevleri DAGITIM 29. Bu parçada asıl vurgulanmak istenen düşünce aşa- ğıdakilerden hangisidir? A lyiliği zamanına ve kişisine göre yapmadığımızda iyi- Tik, kötülük getirir. B) Bir iyilik, kişiyi olumlu davraníşa yöneltiyorsa gerçek iyiliktir. C) Bir kişiye iyilik yapınca o/kişi hemen iyi biri olmaz. D) Kişilere iyiliği ancak kendi yaşantımızdaki iyi davra- nışlarla öğretebiliriz. E) Bir iyiliğin kötülüğe dönüşmesini önlemek için önce- den karşımızdaki kişiyi uyarmalıyız. 30. Hemen cünden rinde ka bile kani romanın bimizde kimlikler ki varlık istemiş. doğasın zar, ins Deniz, gibi hay yer olm merkez Bu par rak aşa A) Insa olm ma B) AS ker C) Ips Czir 2 ka E) G te

18. Millet hâlinde beraber kutladığımız Ramazan ve Kurban bayramları çok önemli iki dinî olgudur. Sünnet törenleri, toplu namazlar, ölen birinin arkasından yapılan dinî merasimler, zekât ve sadaka gibi dinî davranışlar dinin yaşama yansımalarından bazılarıdır. Bu parçada dinin aşağıdakilerden hangisine etkisi vurgulanmıştır? A) Toplumsal hayata C) Geleneklere YAYINLADI E) Kültüre (B) Orf ve âdetlere D) Düşünceye 6

34. Samet Ağaoğlu, öyküleriyle kitaplarını döneminin belki de en önde gelen edebiyat dergisi Varlık'ta ve derginin yayınevinde yayımlatabiliyordu. Yaza- rin tüm öykülerini basan Yapı Kredi Yayınları da saygın yayınevleri arasında öne çıkanlardan. Bu- nun üzerinde israrla duruyorum, zira bir yazarın okunurluğunun kimi zaman yazdıklarının değeriy- le örtüşmediğini kabul ediyorsak ortaya konulan eserle ilgisi olmayan kimi unsurların ne kadar etkili olabildiğini de görebilmeliyiz. Samet Ağaoğlu'nun okurda hak ettiğini düşündüğüm ilgiyi uyandıra- mamasının nedeni ise temalarının ve dünyasının, öykülerin yazıldığı dönemin koşullarından alabil- diğine uzaklığıydı. Mustafa Baydar'ın 1960'ta ki- taplaşan Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar? adlı so- ruşturma kitabında dile getirdiği gibi öykülerinde gerçeklik zemini ayağının altından kayan bir yol izliyordu. Bu durum, okuyucular tarafından ilgi gör- memesine neden oluyordu. Bu parçada söz edilen yazarın eleştirilme nede- ni aşağıdakilerden hangisidir? A Eserlerinin basılması için kaliteli bir yayınevi seçememiş olması B) Toplumun içinde bulunduğu sıkıntılara tercü- man olabilecek konulara yer vermemesi azıl Yazıldığı dönemde, okurlar tarafından üslubu- nun toplumdan uzak görülmesi DY Eserlerinin içerik olarak yazıldığı dönemin şart- larına yabancı kalması E) Kendi dönemindeki yapıtların öne çıkardığı duygulara ve düşüncelere yer vermemesi

ARAGRAF nin min n- m E -a- eyi lir. eki ne er, en a, ne et- er- de Ü- ve 17 Y re A R e- G I r- Y A Y k N L A in R 1 n ar Deneme-3 16. Divan edebiyatının son büyük şairi olan Şeyh Galip, Osmanlı Devleti'nin 18.yy'daki en buh- ranlı zamanlarında, yüzyılın son çeyreğinde, eserler vermiştir. Onun eserlerinde çağının siyasal psikolojisinin izlerini görmek müm- kündür. Divan edebiyatının kurallarına sadık kalarak ümitsizlik ile ümit arasındaki" buluş- manın yansıdığı şiirlerinde o, yeni bir insan tasvirini haber verir. O, yaşanan siyasal bu- nalımların yarattığı ümitsizliğin hem öze-içe dönmeyi gerekli kıldığını hem de reformist dönüşümün kaynağının insanın ruh, beden ve şuurunda bir arada bulunduğunu belirtir. Bunu insana dair "ma'den-i evvar-ı fütûv- vet'in (fütüvvet madeninin ışınlarının) diril- mesi ile memleketin "harabiyetini'n düzelme- si arasında kurduğu paralellikle yapmıştır. Bu parçadan sözü edilen şair ile ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Şiirlerinde toplumun yeniden ayağa kalk- ması için toplumsal reformlar yapması gerektiğini ifade etttiği B) Ortaya koyduğu yeniliklerde bile divan şi- iri geleneğine bağlı kaldığı C) Şiirlerinde yaşadığı dönemin zihniyetini yansıttığı D) İnsanlığın yaşanan sıkıtılı süreçten kur- tulması için özüne dönemesi gerektiğini dile getirdiği E) Divan şiirinin 18. yüzyıldaki en önemli temsilcisi olduğu

lik, en or sit k D) gösterişli E) abartis 15./Cehalet, bilgisizlik anlamına gelen Arapça kökenli bir ke- limedir. Cahil ise belli bir konuda yeterli bilgisi olmayan, öğrenim görmemiş, okumamış kişidir. Ancak günümüzde kimileri, eğitim almış olmalarına karşın yeterli bir bilgi bi rikimine sahip değillerdir. Üstelik en büyük bilgi kirliliğini yayan da maalesef onlardır. Bir yönüyle bu insanlar yarı aydınlardır. Sakallı Celal'in "Bu kadar cehalet ancak tah- sille mümkün olur." sözünü doğruluyor bu insanlar. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada altı çizili söze uy- gun düşmektedir? A) Genç yazarların birikimsizliği, bugün de kültür, sanat ve edebiyat dünyasının önemli bir sıkıntısı olmaya de- vam ediyor. B) Tıp eğitimi almış nice doktor, bilimin öncülüğünde ge- lişmiş ilaçlar ve aşılar yerine sözde "bitkisel formlar"ı pazarlamaya çalışıyor. C) Müzik eğitimi almamış birçok ozanın yüreğinden dö- külen eserler, insanları sarıp sarmalıyor. D) Yüksek lisans öğrencilerinin hazırladıkları tezlerde, bi- lim insanlarının çalışmalarına göndermelerde bulun- mak zorunludur. E) Gördüğü en büyük yer kasaba olan birinden büyük- şehrin sorunlarını çözmesini beklemek gerçekçi geli- yor mu size?

nden anla ötürmel davet e . Ülkemizdeki ilk otonom uçan araba modeli Türk mühendisler ilmeniz tarafından tasarlanıp üretildi. Kentsel hava taşımacılığında ye üslu köklü bir değişiklik yapması beklenen "Uçan Araba CEZE- Rinin şehir içi yolcu ulaşımında, sağlık sektörü ve askerî alanda, lojistik destek faaliyetlerinde ve kargo taşımacı- lığında aktif olarak kullanılması hedefleniyor. Uçan araba hem karadan hem de havadan ulaşımı sağlayan bir tür kişi- sel hava aracı olarak tanımlanıyor. Araç minimum teknik ve havacılık bilgisi gerektirmesine rağmen üst düzey güvenlik ile uçurulabilecek şekilde tasarlanmıştır. 8 adet elektrikli motor ve şarj edilebilir bataryalardan oluşan araç elektrik ile çalışıyor. Üç yedekli akıllı uçuş sistemine sahip olan "CE- ZERİ" bünyesinde bulundurduğu yapay zekâ sistemleri ile ön plana çıkıyor ve şimdilik tek kisi taşıyor. İlk test uçuşunu 11 Eylül'de güvenlik halatlarına bağlı olarak gerçekleştiren CEZERİ, daha sonraki test uçuşlarını halatsız olarak yer- den 10 metreye kadar yükselerek başarıyla tamamladı. Araç, adını sibernetik ve robotik ilminin kurucusu, Artuklu Sarayı'nın başmühendisi Cizreli Müslüman bilim insanı El Cezeri'den almaktadır. 2 Bu parçadan hareketle "Uçan Araba CEZERİ" ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Aracın bataryalar yenilenebilir elektrik kullanılarak şarj edilmektedir. B) Aracın birçok alanda çeşitli kolaylıklar sağlayacağı dü- şünülmektedir. Ck Aracın özelliklerinde yer alan yapay zekâ sistemleri dik- kat çekmektedir. D) Aracın yeteneklerini belirleyebilmek için denemeler ya- pildiği belirtilmektedir. a kaldığ rla sını zı anla sank mış ola bir yo sizi be e ilgili ? çok kat i bir dil i direkt anmışl zihnin E Aracın adını nereden aldığıyla ilgili bilgiye yer verilmek- P tedir.

17. Aşağıdaki parçalardan hangisi "İnsanlar, üzülmeye hatta ağlamaya yol açan şarkıları neden dinlemek ister?" sorusuna cevap vermektedir? A) Sanat ve insanın sosyokültürel evrimi arasında çok önemli bir ilişki vardır. Sosyalliğimiz arttıkça iç dünya- mızı keşfetme ve bunu paylaşma ihtiyacı doğar. B) Üzüntü, sıkıntı, mutluluk veya aşk gibi her duygu dışa vurulmak zorundadır. Aksi takdirde stres ve mental bozukluk gibi sorunlar ortaya çıkar. C) Zekânın gelişmeye başladığı anlardan itibaren hayal etme de gelişir. Olaylara veya nesnelere duygusal an- lamlar yüklenir. D) Müzik, insanın akli dengesini koruma amacıyla var edilmiş bir araçtır. Bu yüzden insan, dış dünyası kadar iç dünyasına da anlam katar ve müzikte estetik arar. E) Müzik, duyguların somutlaştırılarak dışa vurulmasıdır. Doğaldır ancak açıklanması güç fenomenlerin tanım- lanması için kullanılan hayali doğaüstü varlıklar gibidir. 7

24. Felsefe, dille yapılır; düşünce, dille ifade edilir. Dilin yetkinliği, felsefe ve düşünceyi ifade etme ve sistem kurmayı da kolaylaş- tırır. Kavram açısından fakir olan ve kendi kendini yenileyeme- dillerde felsefe, bilim, sanat gibi etkinlikler zorlaşır. Bu ne- denle dilin zenginliği, üretkenliği fikirce zenginleşmenin de şart- larındandır. Diğer taraftan felsefi ve düşünsel etkinlikler, dilin de zenginleşmesini sağlar. yen 500 Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi-söylenebilir? A) Bireylerin statülerini sağlamlaştırmalarında yetkin dil, bir yöntemdir. B) Felsefe dilinin disiplinleri sınıflandırmadaki etkisi yeni sap- tanmıştır. C) Düşünce zenginliğinde felsefi sorgulayıcılık dili, dikkat çek- mektedir. 19D) Bilim ve sanatın ilerlemesinde dilin dışındaki unsurlar da et- kilidir. E) Felsefe alanındaki gelişmelerde dilin işlevi yadsınamaz.

16.- Anlar, bal yapmanın yanı sıra bitkilerin yaşamını et- kileyen en temel faktör olan tozlaşmayı sağlar. Insa- nin ve diğer hayvanların besin kaynağı durumundaki bitkiler ancak tozlaşma ile varlığını sürdürebilir. İklim değişikliği nedeniyle anıların, dolayısıyla tozlaşmanın olmadığı bir dunyada canlı yaşamı bugünkü döngüsü- nü kaybedecektir. 18. Eleştirme -Ozanın den hare değerle Şair: - Topi biçim ne ka durm may yas As ri Kelebekler, doğaya kattıkları güzel görünümlerinin yanı sıra kanatlarıyla polen dağıtımını sağlar. Ilık yer- lerde yaşamayı tercih eden kelebekler, iklim değişik- liğine yönelik tahminlerde kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar, kelebeklerin iklim değişikliği nedeniyle sürekli kuzeye göç ettiğini, burada daha erken za- manlarda ortaya çıktığını gösteriyor. Bu da bilim in- sanlarının iklim değişikliğinin etkilerini incelemelerine ve bunu önlemek için yapacakları çalışmalara katkı sağlıyor. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Iki farklı olgunun birbirini destekleyen yönlerini açıkla- maktadırlar. B) Ortak bir konuya ilişkin farklı düşünceleri vurgulamak- tadırlar. Ciki farklı olgunun benzer sonuçlarını ele almaktadırlar. Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler vermektedirler. E) İki farklı durumun oluşumundaki benzer etkenleri yan- sıtmaktadırlar.

şum, eni dece zi li Karadeniz Bölgesi'nin batısında yer alan Kastamonu her mevsim ayrı güzellikler sunan, aynı zamanda köklü tarihini günümüze dek korumayı başarmış bir kenttir. Merkezi, denizden 780 metre yükseklikte bulunan şehrin Karadeniz'e 176 kilometrelik sahili vardır. Şehrin kuzeyinde Karadeniz iklimi hâkimken güney kesimlerinde İç Anadolu To Bölgesi'ne özgü karasal iklim görülür. Bilinen tarihi Hititlerle başlayan şehir, ardından Frig ve Lidya krallıklarının hâkimiyetinde kalmış, MÖ 4. yüzyılda Büyük İskender tarafından Makedonya Krallığı'nın topraklarına katılmıştır. Çobanoğulları döneminde mimari bakımından gelişmeye başlayan şehirde çok sayıda han, geleneksel mimarisini yansıtan evler ve konaklar bulunmaktadır. stage 18 (8) Bu parçada Kastamonu'yla ilgili aşağıdakilerden ( hangisine değinilmemiştir? (0) A) Çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yaptığına B) Iki fark iklimin yaşandığına Inse C) Coğrafik konumuna D) Kültürel kimliğini günümüze dek koruduğuna E) Türk hâkimiyetine ne zaman girdiğine 12. Hal Bur kac ça to ya in V: h