Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

5. Gözümü kırpmadan hayatı ve kendimi izliyorum. Yaşa- dıklarım laboratuvarımda işleniyor, şişelenip raflara diziliyor. Yazarken hepsine el atıyorum, tabii dozlarına dikkat ederek. Çapraz sorgulamaların, tersinden okuma- ların sonu gelmiyor. Yeni baştan anlamaya çalışıyorum her şeyi. Değer yargılarının, yaşama biçimlerinin sökü- lüp takılabilir kalıplar hâlinde insandan insana, zaman- dan zamana aktarılması canımı sıkıyor. Yeni renkler, tatlar, dokular yakalama uğraşı yıpratıcı oluyor. Ama olsun, ben hep tetikte ve yerinden kalkmaya hazır bir oturuştayım. Kendini böyle tanıtan yazarla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisine değinilmemiştir? A) Yapıtlarının konularını yaşamdan aldığına B) Yapıtları için kaynak oluşturduğuna C)Yapıtlarının oluşumunda titizlik gösterdiğine D Yapıtlarda değişiklikten yana olduğuna E) Yapıtlarını oluştururken zorlandığına

10. Diyojen, Teodor Kasap tarafından Fransızca ve Rumca olarak çıkarılırken 25 Kasım (1870 tarihinden itibaren eski harflerle Türkçe yayımlanmaya başlayan ilk Osmanlı mizah dergisiydi. Fıçıya girmiş ünlü filozof Diyojen'in Makedonyalı Iskender'le konuşmasının resimlendiği logosunun üzerin- de Diyojen, altında "Gölge etme, başka ihsan istemem." sloganı yazıyordu; fiyatı 3 kuruştu. Başlarda haftalık olan dergi 23. sayısından itibaren haftada iki, 148. sayısından itibaren de üç kez yayımlandı. Modern mizahın tarihimizde ilk örneklerinin yayınlandığı dergi Direktör Ali Bey, Ebüzziya Tevfik ve Namık Kemal'in imzasız yazılarına yer vermişti. Dergi, politik mizah yazılarından dolayı üç kez geçici süre- lerle kapatılmış: 11 Ocak 1873'te yayımlanan 183. sayısın- dan sonra kesin kapatma kararıyla yok olmuştu. Bu parçadan hareketle Diyojen ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Tarihsel bir olay veya durumdan ilham aldığı B) Tarihsel süreçte birden fazla dilde çıkarıldığı C) Çeşitli tanlamış isimlerin burada kendi adlarını gizlediği D) Türkiye'de yaşayan bir Avrupalı tarafından çıkarıldığı E) Ağır bir ceza ile otorite tarafından cezalandırıldığı www.krakademi.com

6. Aşağıdakilerden hangisi bir tanim cümlesi değil- dir? A) "Ateşten, yiyecekten yoksun bir insan için özgür- lük hiç de acelesi olmayan bir lükstür." Albert Camus B) "Bilim, dünyanın algılanan döngüsünü sistematik düşünce ile bir araya getiren ve bir bütün hâlinde sunmaya çalışan bir asırlık çabadır." Albert Einstein C) "Sahnede bir insanı yaratıp yaşatana "sanat aktörü", yaşamı birebir yaşayana da “yaşam aktörü" denebilir." Can Gürzap D) "Kardeşsiz büyümüş çocukların arkadaşlıklarında daha sağlam bir şey vardır, arkadaşlarını hayat- larındaki eksik kardeşleriyle de severler." Murat- han Mungan E) "Mitoloji, insanlığın ruh âleminin sembollerle ifade edilmiş bir aynasıdır." Bahattin Ögel

Örnek 21 1. Metin: Masal Anlatıcılığı Masal anlatmak, insan hayatının en eski becerilerinden biri- dir ve masallar, zihnin gizli kalmış yönlerini gösterir. Masal- tarın yazarlan değil anlatanları vardır ve masallar, kültürel ak- tarımın da önemli araçlarındandır. Masallar; çocuklara sabri, cesareti ve mutlu olmayı öğretir. Çocukları bilinçaltından yön- lendiren masallar, çocukların gelecekte "daha iyi bireyler" ol- malan yönünde bir yatırımdır. 2. Metin: Bana Bir Masal Anlat Baba Bana bir masal anlat baba İçinde bütün oyunlarım Kurtla kuzu olsun içinde denizle balıklar Yağmurla kar olsun güneşle ay Anlatırken tut elimi Numaralanmış metinlerle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) 1. metnin anlatımında nesnel bir üslup varken 2. metinde yazar, kendine özgü ifadeler kullanır. B) 1. metin, okura bilgi vermek; 2. metin, okura izlenim kazan- dırmak amaçlıdır. C) 1. metinde "doğru"yu, 2. metinde "güzel"i hedefleyen bir anlatım kullanılmıştır. D) 1. metinde "düşünce"ler, 2. metinde "duygu"lar ön plandadır. E) 1. metindeki sözcükler, mecaz anlamlı ve imge yüklüyken 2. metindeki sözcükler, çağrışımsal nitelikte değildir.

Ana Duşunce - Yardımcı Duşunce 49 "Centilmen" eski Fransızca "gentils hom" yani hanedan- dan olmamakla birlikte silah taşıma yetkisi olan adama verilen addır. Kökü Latincedir. Edmund Howes (1607- 1631) centilmeni doğuştan gelen bir nitelik olarak ad- landırarak kralın verebileceği şövalye, baron, dük vb. unvanlara üstün tutmuştur. Centilmen, burjuvazinin gelişimiyle görgü sahibi, toplumda saygın bir yeri olan, davranışlarıyla bu saygıyı hak eden kişi anlamını ka- zanmıştır. Toplumumuzda ilk kez tuvalet kapılarında erkekler bölümünü ifade eder biçimde görüldü. Sonra futbol dünyasında kendine bir yer aradı ve dürüst, raki- be ve hakem kararlarına saygılı futbolcu anlamlarında fena sayılmayacak bir yer buldu. Bugün, kadınlara kibar davranan anlamı en yaygın kullanım alanına sahiptir. Bu parçadan "centilmen" sözcüğü ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerin hangisine varılamaz? A) Kökeninde soylu olmakla ilgili bir anlamının bulunma- dığından BXBir düşünüre göre, devletin verdiği ayrıcalıklı sıfatlar dan bile daha önemli olduğundan Ülkemizde ilk kez ücretli tuvaletlerde, erkekler bölü- münün girişinde yazılı olarak karşımıza çıktığından DFutbolda, beğeni bildiren bir sözcük olarak futbolcu- Jarın karakter ve davranışlarını ifade ettiğinden EZaman içinde anlamında genişlemeler, değişimler olmuşsa da genelde olumlu anlamlarda kullanıldı- ğından et"

Türk edebiyatında Batılı roman 1861'den sonra başlar. Önce tanınmış Fransız romanlarından çevrilmiş örnekler görülür. Kısa bir zaman sonra bunları yerli romanlar takip eder. Bize ilk romanı çeviri yoluyla Yusuf Kâmil Paşa 1859 yılında tanıtır (Fenelon'un Telemak'ı). Daha sonra Ahmet Lütfü Efendi Arapça çevirisinden Robenson Crusoe'yu, Teodor Kasap ise Monte Cristo'yu çevirerek Türk aydınları üzerinde geniş etkiler bıraktılar. Bu devirde eserleri en çok çevrilen romancılar arasında La Martin, Aleksandre Dumas, Jules Verne ve günümüzde de çok okunan daha birçok yazarı görmek mümkün. Bu parçanın anlatımındaki asıl amaç aşağıdakilerden hangisidir? A) Olay içinde yaşatabilme B) Tanık göstererek bir iddiayı kanıtlama C) Bir görüşü çürütebilme D) Açıklama ve bilgilendirme E) Tasvir ederek göz önünde canlandırma

om/customer/DenemesinayiSorular/143 tek uzem Cockney dilinde (İngiliz argosu) bir deyiş vardır: "Uqu- eer as as clock work orange." Bu deyiş, olabilecek en yüksek derecede gariplikleri barındıran kişi anlamına gelir. Bu çok sevdiğim lafı, yıllarca bir kitap başlığında kullanmayı düşünmüşümdür. Bir de tabii Malezya'da "canlı" anlamına gelen "orange" sözcüğü var. Kitabı yazmaya başladığımda rengi ve hoş bir kokusu olan bir meyvenin kullanıldığı bu deyişin, tam da benim anlatmak istediğim duruma, Pavlov Kanunları'nın uy- gulanmasına dayalı bir hikâyeye çok iyi oturduğunu düşündüm. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt olarak yazılmış olabilir? A) Kitabınız uzun zamandır biriktirdiğiniz yaşanmışlık- larınızın ürünü mü? B) Kitabınızdaki hikayelerin çıkış noktası Malezya kül- türüne olan ilginiz midir? C) Kitabınıza bu ismi verirken neyden ilham aldınız? D) Kitabınızın ismiyle anlattığınız hikayeler arasında nasıl bir bağ var? E) Kitabınızı Cockney diliyle yazma nedeniniz nedir? TÜRKÇE 30 A B 31 A 32 A 33 A 34 35 36 A 38 A 39 B 40 B B B 37 A B B B B C

da N. Annelerin bebeklerini uyutmak için şarkı söyleye- rek kucağında ya da beşiğinde sallaması çok eski zamanlardan beri süregelen bir alışkanlıktır. II. Bebekleri yatıştırmak ve uyumalarını sağlamak için yumuşak bir sesle söylenen ağır ve tekdüze şarkılara ninni denir. III. Ninnilerin dünyadaki kültürlerin hemen hepsinde yeri vardır. IV. Ninnilerin en ilginç yanı doğaçlamaya açık bu yönleridir. V. Anneler kimi türküleri ve konuşma parçalarını da ninni makamına uydurarak söylerler. VI. Bunlar bebek için geleceğe yönelik iyi dilekler ola- bildiği gibi yakınmalar hatta beddualar yani kötü- lük dilekleri de olabilir. VII. Yaratıcısı belli olmayan ve kuşaktan kuşağa ge- çen ninnilerin müziğini ve sözlerini belirleyen ku- rallar yoktur. VIII. Ninni çoğu zaman annenin çocuğu uyutmaya çalıştığı uzun süre boyunca kendi kendine ço- cuğuyla ya da bir başkasıyla konuşması ve içini dökmesi biçiminde sürer gider. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? XI vell B) ve IV DNV ve V IV ve VII Il ve III 3 JII holan

39-40, soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayı- niz. Çin'le birlikte dünyayı en çok kirleten ülke olan Ameri- ka'da iklim değişikliği ve küresel ısınmanın etkilerini azaltmak amacıyla bir çalışma var: Dünyanın en uzun ve en büyük ağaç türü olan sekoya ağaçlarını klonlayarak sayısını artırmak. "Kaliforniya çamı, mamut ağacı" ya da "deve ağacı" olarak da bilinen sekoyalar, boylanı 120 metreye, kabukları yaklaşık yarım metre kalınlığa erişe bilen ağaçlardır. Bazı sekoya ağaçları 4 bin yıl yaşaya- bilmektedir. Dünyanın en eski ve hayatta kalan sekoya ağaçları ve ormanları Kaliforniya eyaletinde dar bir kuşak. boyunea uzanan korularda yer almaktadır. Sekoya ağaç- lanı, ortalama bir ağaçtan 10 kat daha fazla karbondiok- sit tutma kapasitesine sahiptir. Bu ağaç, bir insanın 86 yıl boyunca yol açtığı karbon gazı salınımını tek başına emme gücüne sahiptir. 39. Bu parçadan hareketle aşağıdaki sonuçlardan hangi- sine ulaşılabilir? A) İklim değişikliğinin asıl nedeni, doğanın bilinçli ya da bilinçsiz tahrip edilmesidir. B) Aşırı üretim ve tüketim hırsı insan türünün geleceğini tehlikeye atmaktadır. C) Çoğunluğu ilgilendiren sağlık problemleri üzerine uz- manlarca daha çok çalışma yapılmalıdır. insanoğlu, iklim krizini önlemek için çözüm arayışı içindedir E) İnsanlar benzer durumlar karşısında önceden öğren- diği davranış kaplarını bilinçsizce yinelemektedir. O. Bu parçaya göre "sekoya ağacı" ile ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Küresel ısınmayı önlemeye karşı aracı olduğu Farkl türlede benzerlik gösterdiği C) Dikkat çekici özellikler taşıdığı D) Oldukça uzun yaşam süresine sahip olduğu E) Sınırlı bir bölgede yetiştiği 1. Gür bas lan çe ral (A M V A

alin gu- se- rtları ndaki stmo- Post- tarzi en çok elerini edebî -. Çün- irtakım bakıma budur. Ci felse- duğunu II. Dün- etiminde in genel nti geçir- ir. isi post- emez? 6. NAVIGASYON eşitli kimya- ileri seviye- at kalitesini eri dönüşüm ok ciddi za- kimyasalla- asaklanması eğiştirilmesi hangisine Çırak Kalfa Usta Prof Türk edebiyatının özgün kalemleri arasında yer alan Bilge Karasu'nun eserlerinde çocukluğunda yaşadığı olaylar ve içerisinde bulunduğu kozmopolit çevrenin esintilerini gör- mek mümkün. Yazar kişiliğinin yanı sıra felsefeci yönü de kuvvetli olan Karasu, metinlerinde felsefi sorunları işlemiş ya da onun metinleri felsefi incelemenin konusu olarak gö- rülmüştür. Postmodern romanın Türkiye'deki önemli tem- silcilerinden biri olarak görülen yazar, eserlerinde bireyin sorunlarını, onun günlük hayattaki açmazlarını işlemektedir. Her insanın hayatında en az birkaç kere kafasından geçir- diği ya da yaşadığı sevgi, dostluk, yalnızlık, korku ve inanç gibi kavramları imgesel bir dille anlatma yoluna gider. Ya- zarın ele aldığı konular çoğunlukla günlük hayatı kapsadığı için okuyucu hikâyelerde kendine ait karakterler ya da olay- lar bulmaktadır. Bu nedenle de yazar ile okuyucu arasında güçlü bir bağ oluşur. Yazar çoğunlukla okurun hayal gücünü özgür bırakma yolunu izler. Bunun yanında kullandığı özen- li dili okuru metin içinde tutacak cinstendir. Özgün yazıları ve üslubunu ustaca kullandığı eserlerinden biri olan "Gece" adlı kitabıyla 10 yılda bir verilen Pegasus Ödülü'nü alarak bu ödülü alan tek Türk yazar olma başarısını göstermiştir. Bu paragrafa göre Bilge Karasu'yla ilgili olarak aşağıda- ki bilgilerden hangisi söylenemez? UBUNES Hayata Dönüş Ope Yusuf adlı m 2yil kaldığı ceza Çamlıhemşin- A) Eserlerinde çoklu kültür ortamının ve yaşamının izlerine rastlanır. shin yanına döne aşayamadıkları umunu onara jasaminin alışk smasini yaşa pittikleri meka Gümünü içine acisina katılı e katılan ya zgün kara k bilinci il coğrafyas maya yü BEğitiminin etkisiyle eserlerinde düşünsel konuları da dile getirir. Anbahar Türkiye' C) Bireyin sorunlarına yalın bir üslupla yaklaşarak anlaşılır- lığı artırır. esinden bir kesitin Bireysel problemleri okuru da esere katan alegorik bir dille işler. EX Okuyucunun kendiyle özdeşleştirebileceği karakterler oluşturur. masidir. Bu par d

Larvalar, erişkinlerinkinden oldukça farklı çevre koşullarına ve yaşam biçimlerine uyarlanmışlardır. Böyle bir farklılık aynı tür larvaları ile erişkinlerinkinin yiyecek ve barınak için doğrudan rekabete girmelerini önlemek açısından anlamlı sayılabilir. Bazı amfibyumların örneğin kurbağaların, teta- ri ya da iribaş denen ve suda yaşayan larvalarının erişkin kara kurbağasına dönüşmesi tipik bir başkalaşma örneğidir. Denizyıldızlarının ve öteki derisi dikenlilerin iki yanlı bakışım gösteren larvaları da başkalaşma geçirerek ışınsal bakışım gösteren erişkinlere dönüşür. Kabuklular ile yumuşakçala- rın başkalaşma kalıpları bütün ayrıntılarıyla incelenmiştir., Tulumluların larvaları da tetariye benzer ve suda serbestçe yüzebilir. Oysa erişkinleri serbest yaşayışlı değildir. Oldukça büyük bir yapı farklılığı gösterir. Başkalaşmanın en çarpıcı ve en iyi incelenmiş örneklerinden biri böceklerin başka- mb laşmasıdır. Bütün böceklerin gelişmesi aynı olmadığından bu canlılar geçirdikleri yapısal değişiklik kalıplarına göre üç grupta toplanır: Başkalaşmasız, yarı başkalaşan ve yarı başkalaşmalı ile tüm başkalaşan ve tümbaşkalaşmalı bö- cekler. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine varılamaz? A) Larvaların bulundukları yere uyum sağlayabilmeleri oplar için bir avantajdır. 1. -8973 holna MIK novels Böceklerin başkalaşması dışında da başkalaşım örnekleri vardır. C Kurbağa başkalaşımında denizden karaya yönel- me durumu görülmektedir. Erişkin larvaların direkt olarak yiyecek ve korunma amaçlı rekabet ettiği bilinmektedir. Denizyıldızlarının bakışım gösteren başkalaşımları diğerlerine göre farklıdır.

er la d- 3- 3- ir 3. I 3. Ust solunum yolu enfeksiyonu olan çocuklar virüsü aldıktan sonra iki üç gün içerisinde burun akıntısı, burun tıkanıklığı, boğazda kaşıntı, boğaz ağrısı, ses değişikliği, halsizlik, hap- şınık ve geniz akıntısının yol açtığı hafif öksürük sorunları ile karşı karşıya kalmaktadır. Şikâyetler ise genellikle bir hafta devam etmektedir. Çocukların birçoğu yılda beş ile sekiz kez üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmektedir. Daha fazla rahatsızlananların bağışıklık sistemlerine mutlaka bakılması gerekir. Antibiyotikler bakterileri öldürür ama üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan virüsleri öldürmez. Gereksiz antibiyotik kullanılması bakterilerde direnç gelişimine yol açar, gerçekten bu ilaçlara ihtiyacımız olduğunda ise bu ilaçlar işe yaramazlar. Bu nedenle antibiyotikler sadece doktor önerisi ile kullanılmalıdır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisinde asıl önemli olan nokta, destekleyici tedavidir. Bu parçadan üst solunum yolu enfeksiyonlarıyla ilgili olarak, 11. Çocukların bu hastalığa yakalanma riski yüksektir. Bu hastalığa maruz kalanlar, bilinçsizce antibiyotik kullanmamalıdır. Il Çocuklar, evde iyi bir bakımla bu hastalığı bir haftada atlatabilmektedir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) ve II D) I ve III 5. lanım bir rol du A) Çocukla yasal c yal me lar, kir C) Yalnız III 1/1₁ E) I,II ve III ve is dur By Ele CU za E C

2. Omurganın çeşitli parçalarına ait omurlar arasında büyüklük ve şekil bakımından bazı farklılıklar olmakla beraber bu omurla- rın benzer ve ortak özellikleri de vardır. Omurların benzerliği, yeni doğanlarda daha fazladır. Gelişme sırasında gittikçe artan ağırlık, hareket, gövdenin durumunda meydana gelen farklı- lıklar ve omurgaların çeşitli kısımlarına yapışan kasların etkile- ri, omurganın bütün kısımlarında aynı olmadığından omurlar arasında şekil farklılıkları ortaya çıkar. 1.ve 2. boyun omurları, başın değişik ve fazla hareketleri yüzünden diğer omurlara na- zaran daha çok farklılaşmıştır. Bu omurların adları "atlas" ve "aksis"tir. Omurganın önden veya arkadan bakıldığında yana doğru eğrilmiş olması durumuna tipta "skolyoz" denir. Bu metni kaleme alan doktorun bu yazıyı yazmaktaki esas gayesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Toplumda kamburluk olarak tarif edilen skolyoz hakkında tibbi bilgilendirmede bulunmak B) Omurgada meydana gelen şekilsel bozuklukların sebebine değinmek Omurganın benzer özellik gösteren parçalarını açıklamak Farklılaşan omurların nedenlerini izah etmek E) Omurganın vazifesini anlatırken çeşitli sebeplerle meydana gelen ağrılar hakkında kamuoyunu bilgilendirmek

Insanların kimi kavramlar ve bu kavramların kullanım- larına göre zihinlerinde canlandırdıkları oldukça şaşır- tıcı bir durumdadır. Bir kişiye aslanım diye seslendi- ğinizde o kişinin göğsü kabarırken aynı kişi için eşek ifadesini kullandığınızda olumsuz bir tavırla karşıla- şabilirsiniz. Aslında eşeğin de aslanın da bir hayvan olduğu düşünüldüğünde bu sözlerin söylendiği kişinin tavrı yadırganabilir. Aynı şekilde eşek ifadesini eşek gibi çalışmak şeklinde aynı kişiye söylediğinizde as- lan sözcüğü karşısındaki göğüs kabarmasını görme- niz mümkündür. Yılan sözcüğünü ele alalım. Kişinin karakteri için bu kavramı kullanırsanız olumsuz, dans edişi için yılan gibi kıvrılıyordu şeklinde kullanırsanız olumlu bir etki oluşturabilirsiniz. Bu ve buna benzer onlarca sözcük ve kullanımları mevcuttur. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? Kavramları kullanan kişilerin kastettikleri, kavramın gerçek anlamından daha değerlidir. B) Insanlar, duyduklarına değil de duyduklarının altın- da yatanlara bakarlar. C) Sozlerin ifade edilişleri ve yan anlamları olumlu ya da olumsuz tepkide rol oynar. Kavramların kendileri değil de ne şekilde ifade edil- dikleri karşı tarafı ilgilendirir. Sözcüklerin gücü, kullanıldıkları zamana göre deği- siklik gösterir. a d S r h

21. Herkesi, her zaman deniyoruz; herkese bizden yana emin ol- mak, güvenmek istiyoruz. Karşımızdaki, sevgisini ve bağlılığını bize her an kanıtlasın istiyoruz. Kendimizle ve korkularımızla o kadar doluyuz ki hiçbir duyguyu, hiçbir insanı, hiçbir nesneyi olduğu gibi, bütün gerçekliği ile göremiyoruz. Her şey, kendi- mizle ve korkularımızla oluşturduğumuz prizmalardan kırılarak olduğu gibi değil de bizim olmasını istediğimiz gibi yansıyor bize. Bu parçada asıl vurgulanmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Birkaç kez deneyip görmeden kimse hakkında karar ver- ek doğru değildir. B) Çevremizdeki insanlara sadakatlerinden emin olmadan gü- venmemeliyiz. C) Olaylara ve insanlara kendi dışımıza çıkarak bakmadıkça gerçeğe ulaşamayız. D) Bizi yönlendiren manigimiz olmali, korku ve tutkularımızı yok etmeliyiz. EXYanılgılarımızın asıl kaynağı dışımızdaki nedenler değil, içi- mizdeki prizmalardır.

4. Mağazamızdan alacağınız bu süpürge ile temizlik işlerinizin çoğunu hâlledebilir, bununla birlikte zamandan da tasarruf edebilirsiniz. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Bu süpürgeyi yalnızca bir market satmaktadır. B) Mağazada sadece elektrikli ev aleti satılmaktadır. C) Süpürgenin ev ekonomisine de katkısı bulunmaktadır. X D) Temizlik işlerini hâlletmek için en çok tavsiye edilen alet bu mağazada satılmaktadır. Bu süpürge insanlara temizlikte kolaylık sağlarken zaman kaybını da önler.