Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

21. Küreselleşme olgusu ile birlikte özellikle metropollerde kendini gösteren insanın yalnızlığı ve çaresizliği postmodernistlerin sık sık öne sürdüğü bir husustur. Ancak bu sorun modern sanatçılarca da işlenilen bir konudur. Bu anlayışlar arasındaki temel farklılık kullanılan teknik ve uygulama ya da aktarma şeklinden kaynaklanmaktadır. Bir diğer ayrım da postmodernistlerin modernizmin seçkinciliğini eleştirerek sanatın popülist bir çerçeveye oturtulması gerektiğini, sanatçının tam bir özgürlük içinde herhangi bir misyonu olmaksızın kitlenin beğenisinin sanatsal üretim için yeterli olduğu inancını taşımasıdır. Yani postmodern sanat herhangi bir toplumsal eleştiri iddiası taşımadan estetik ölçütlerini popülizm ve eklektizim üzerine kurmaktadır. Bu parçayla ilgili olarak; I. Postmodernizmin kaynağı küreselleşme olgusudur. II. Metropollerde yaşanan yalnızlık, küreselleşmeyle birlikte doğmuştur. Postmodern sanatta ölçü, toplumun beğeni anlayışıdır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III E) II ve III Yalnız III

17. Güncel sanatın eserler üzerindeki postyapısalcı anlayışı ve sanatın beslendiği kaynakların farklılaşması sanatta meta olgusunu zayıflatmıştır. Bunun yanında yeni gelişen teknolojik gelişmelerin sanat, sanatçı ve eser üzerindeki etkisi de yadsınamaz bir gerçektir. Modern sanatçı imi, günümüz sanatında değişime uğramış ve reklam kültürünün önemi artmıştır. Sanatçı ve eseri sadece alıcı karşısında hesap vermiyor, aynı zamanda toplumların medya organları karşısında küresel bir savaş vermektedir. Sosyal paylaşım siteleri güncel sanatın âdeta postmodern galerileri hâline dönüşmüştür. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Medyanın sanat üzerindeki iktidarı sanatçının piyasa üzerindeki konumunu da belirler hâle gelmiştir B) Dolayısıyla toplumların görme biçimlerine göre sanat anlayışlarının oluştuğu söylenebilir Bu algının ortaya çıkmasında modernizmin yeni ürettiği sanat söylemi etkili olmuştur D Sanat bir zümrenin egemenliği altında olmaktan çıkıp toplumun yaşam biçimlerine göre şekillenmiştir E) Çünkü bu tür etkinliklerin ortak söylemi güncel olaylar ve toplum yapısı üzerinedir

Kafa Dengi Gazeteci: 1. Süreyya Berfe: O dönemde şiir mevcut düzene karşı çıkmak, düzeni yok saymak, sarsmak demekti. Hepimiz aynı ateşle yanıp kavruluyorduk. Bağırdık, çağırdık, yaptığımızla kaldık. II. Yeni şairleri hayattaydı o zamanlar. Onlara bile veryansın ettik, kafa tuttuk. Gençlik hataları... Gazeteci: II. Süreyya Berfe: Bakın, neler yazıp söylemişiz. Esaslı bir şiir poetikamız olmadan, ortaya bir akım çıkarmadan, nerede duracağımıza dair bir teori geliştirmeden, Türk şiiri nerede ve biz bunun neresinde duracağız, düşünmeden hareket etmişiz. Yaptığımız tek şey öfkeyle hareket etmek olmuş. Neyse, geldi geçti. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. İsmet Özel, Ataol Behramoğlu, Özkan Mert'le birlikte dönemin başkaldıran dört şairi olarak gösterildiğiniz yıllarda şiire dair nasıl bir algı vardı? II. O yıllarda şiire yaklaşımınız hatalı mıydı? /B) I. Şiirle haşır neşir olmaya başladığınız ilk gençlik yıllarınızda sanat çevresinin şiire yaklaşımı nasıldı? II. Geçen yıllar içinde şiir ve şairlikle ilgili düşüncelerinizde değişiklik oldu mu? C) I. İsmet Özel ve Ataol Behramoğlu gibi Türk şiirinin önde gelen şairleriyle yol alırken nasıl bir tavır geliştirdiniz? II. Gençlik yıllarınızda şiiri bir intikam aracı gibi kullanmak olgunluk döneminizde pişmanlığa neden oldu mu? D) I. Şiirin protesto olarak algılandığı 60'lı yıllarda siz ve arkadaşlarınızın şiire yaklaşımı nasıldı? II. Şiire kafa yormadan, bir akım oluşturmadan şairliğe adım atmak beraberinde ne gibi sorunlar getirdi? E) I. Ataol Behramoğlu, Özkan Mert ve İsmet Özel'le çok farklı görüşte olmanıza rağmen gençlik yıllarınızda sizi bir araya getiren şey neydi? II. Gençlik yıllarınızda yazdığınız şiirleri okuduğunuzda kendinizde ve çağdaşlarınızda ne gibi eksiklikler görüyorsunuz?

amacıyla kullanılamaz, kopyalanamaz. 1. (1) Gölgesinden kaçamaz aslında hiçbir insan. (II) Du- varların içinden ne geçerse çıkıp giriverir aklının en ücra köşesinden. (III) Sonra bir de bakar ki oturup kara kara düşünmekte. (IV) Oysa geleceğe dönmek için çok da geç değildir. (V) İnsan, hayıflanmalarıyla veya pişmanlık- larıyla vakit geçirdiğinden kaybeder tüm umudunu. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde sebep-sonuç ilişkisine yer verilmiştir? A) I B) II C) III ( D) IV E) V 4.

16. Muhteşem bir sanat olan hikâye anlatımında ustalaşmayı ço- cuklara hedef koyarak başlıyor kitap. Sonrasında da bu yolda gerekli olan ve ona yardımcı olacak ipuçlarını sıralıyor. İlk ola- rak gerekli olan, tabii ki hayal gücü. Bu, her alanda böyledir zaten. ----, diye boşuna dememişler, değil mi? Hayal etmeden yazılamaz da. Kitap, sonrasında da hangi materyali kullanaca- ğını soruyor çocuklara. Her yazarın farklı alışkanlığı vardır ne de olsa. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? Insan âlemde hayal ettiği müddetçe yaşar. B) Ele geçen hiçbir şey, hayatde olduğu kadar güzel kalmaz. C) Hiçbir şey, insanın hayal gücü kadar özgür değildir. Hayal gücüne sahip biri, çaresiz kalmaz. E) Hayatta hep mutlu olursam hayalini kuracak neyim kalır? 6

29. "Telli kavağa benzer Orhan'ım / Yüreciği delik deşik" der Nâzım Hikmet, Orhan Veli'ye yazdığı bir şiirinde. Biz onun yüreğinin delik deşik olduğunu bilirdik de Orhan Veli'yi bir telli kavağa benzetmeyi hiç düşünmedik. Uzun uzun düşündüm, Nâzım Hikmet neden "telli kavak" demişti ki Orhan Veli'ye? Bir baş- kası dese sıradan bir benzetme olabilirdi ama Nâzım dediyse bir hikmeti vardır, dedim. Birkaç yerde adı geçmekle birlikte telli kavağa dair hiçbir özellik bulamadım. Sonradan öğrendim, me- ğer telli kavağın bir diğer ismi "titrek kavak"mış. Titrek kavak en ufak bir rüzgârda bile titrer ama kolay kolay yıkılmazmış. Büyük yangınlardan sonra ilk önce telli kavak dikerlermiş ormanlara. Upuzun güçlü gövdesiyle ama narin yapraklarıyla bir ormanın ilk ağacı olurmuş hep. Bir ormanda ne varsa ondan sonra gelirmiş. Nâzım Hikmet haklıymış. Türk şiirinin en büyük kavgasını veren Orhan Veli, narin ama güçlü yüreği ile serbest şiir ormanının ilk ağacı olarak meğer gerçekten telli kavağa benzermiş. Bu parçada Orhan Veli ile ilgili asıl anlatılmak istenen aşağı- dakilerden hangisidir? A) Türk edebiyatının belli bir dönemine damga vuran şiirler yaz- dığı B) Türk şiirinde verdiği mücadele ile yeni bir şiir yöneliminin ön- cüsü olduğu C) Kendisinden sonra gelen şairler üzerinde büyük bir hayranlık uyandırdığı D) Serbest şiire karşı çıkılan bir dönemde bu şiirin en özgün ör- neklerini verdiği E) Yaşadığı dönemde anlaşılmasa da değerinin ileriki yıllarda farkına varıldığı

(1) Yıldırım bir uçağa çarptığında hiç zarar vermeyebileceği gibi ciddi hasarlara da yol açabilir. (II) Yıldırımların sebep olduğu son kaza 1988 yılında meydana geldi. (III) Sonraki yıllarda ise yıldırımların uçaklar üzerinde etkilerinin belirlenmesi sayesin- de etkin koruma teknikleri geliştirildi. (IV) Yıldırımlar uçakları çoğunlukla tırmanır ya da alçalırken bir bulut içinden geçtikleri sırada çarpar. (V) Uçaklar elektrik yüklü bölgelerden geçerken de yıldırım oluşumu tetiklenebilir. Bu parçada "yıldırımlar" ile ilgili olarak aşağıda verilenler- den hangisi yanlıştır? A) I. cümlede uçaklar için büyük tehlikelere neden olabileceği söylenmiştir. B) II. cümlede bir tarihten sonra herhangi bir kazaya sebebi- yet vermediği bildirilmiştir. C) III. cümlede alınan önlemler sonucu ciddi bir tehlike oluş- turmadığı vurgulanmıştır. D) IV. cümlede genellikle uçakların belli hareketlerinde etki gösterdiği ifade edilmiştir. E) V. cümlede elektrik yüklenmesinde uçakların payının oldu- ✓ğu belirtilmiştir.

aha ir? le- F er a 7. (1) İkinci Dünya Savaşı sonrası pek çok Avrupa ülkesinin şehirleri bir enkaz panoramasından ibaretti. (II) Öyle ki sadece Almanya'da savaş sonrası inşa edilen birçok devasa binanın molozu, yıllarca bu enkazın içinden alın- mişti. (III) Savaş sonrasında Batı'da gelişerek savaşın sonuçlarıyla yüzleşen edebiyat ise "enkaz/moloz edebi- yatı" diye adlandırıldı. (IV) Sonuçlarına eleştirel biçimde bakarak savaşın mantığını tepetaklak eden bu edebiya- tin, enkaz edebiyatı diye anılması yerindeydi. (V) Zira bu savaş aynı zamanda Batı'da uygarlığın şafağına olan inancın da yıkılışını simgeledi. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerin hangisi yanlıştır? A cümlede savaşın ardından Avrupa kentlerinin görü- nümü betimlenmiştir. B) II. cümlede yıkımın etkisini anlatmak için örnekleme- den yararlanılmıştır. III. cümlede savaş sonrası edebiyata verilen isim ge- rekçesiyle açıklanmıştır. IV. cümlede bu dönem edebiyatının ismiyle içeriğinin tutarlığı vurgulanmıştır. E) V. cümlede savaşın Batı toplumu için anlamı belirtilir- ken mecaza başvurulmuştur.

ayi Sanat her zaman esrarengiz bir alan olarak tanımlanmakta- qodir. Kendi resimlerimde de bu gizem her zaman kendini açık VX ediyor. Her şeyimle sanata tam anlamıyla sahip olamıyorum. Onun üstünde bir egemenlik kuramıyorum. Ne yaparsam ya- payım bir şeyler eksik kalıyor. Sanırım gerçekliğin sanat üze- rindeki etkisinden dolayı bir şeyler dışarıda kalıyor. Gerçeklik kimsenin malı değil. Sadece onu kullanıp kendi gerçekliğimi- om ze dönüştürebiliyoruz. Örneğin bir ressam olarak baktığımda renkler hiçbir zaman bana ait olmadılar. Bana ait olan tek nung şey onları dilediğimce karıştırma zevkiydi. Her şeyi tamam- Gorlayıp eserlerime baktığımda yeniden görüyorum ki her resim benim olmaktan sıyrılmayı bir şekilde başarıyor ve ben başka bir resme yalnız kaldığımdan başlıyorum. 37. Bu parçada sanatla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi- ne değinilmiştir? A) Kültürel zenginliklere olan etkilerine B) Bazı sanatçıların neden olduğu değişime C) Etkisinin hissedildiği resim geleneklerine g D) Sanatçının gelişimi üzerindeki etkisine E) Sanatçı tarafından kontrol edilemez kuvvetine 38. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Resim gelenekleri sanatçının içindeki duyguları aktar- maya yardımcı olur. B) Sanat, gerçekleri özgürleştiren yanılsamaları esaret al- tında kalmadan aktarır. Klasik algıdaki ressamlar renkleri karıştırırken bazı tek- nikleri eskilerden öğrenir. 1 1 D) Gerçeği içselleştirmenin verdiği güç sanatın her zerre- sinde kendini gösterir. E) Doğayı ve insanı bir resim içinde birleştirmeyi başaran ressam işini yapmış demektir. 1 1 I 1 1 1 1 1 I I 1 I I 1 1 1 1 1 I 3

6. (1) Dejavu, ilk kez başınıza gelen bir olayı sanki geçmişte de aynen yaşamışsınız düşüncesine kapılma durumudur. (II) İnsanların %80'inin hayatları boyunca en az bir kez de- javu yaşadığı biliniyor ancak dejavunun neden olduğu hálá anlaşılabilmiş değil. (III) Dejavu hakkında tüm bilinenler, sa- dece bu deneyimi yaşamış insanların söylediklerine daya- niyor. (IV) Anılar beyinde temporal lobda saklanıyor, dola- yısıyla dejavunun anlaşılabilmesi için temporal lob ile hafiza depolama süreci arasındaki ilişkinin kavranması gerekiyor. (V) Bu konu hakkında henüz çok az şey bilinse de deja- vunun sinir hücrelerinde bilgi aktarımını sağlayan elektrik sinyalleriyle alakalı olabileceği düşünülüyor, bazı epilepsi hastalarının epilepsi nöbetlerinden önce dejavu yaşadıkları- ni söylemesi de bu düşünceyi destekliyor. YAYIN DENIZI PRO A) I. cümlede bir tanımlama yapılmıştır. B) II. cümlede nesnel bir veriden söz edilmiştir. M. cümlede bir tespit yapılmıştır. D) IV. cümlede bir varsayım dile getirilmiştir. E) V. cümlede bir çıkarıma yer verilmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? Diğer sayfaya geçiniz. 8. Araştin tespit san e yanus Bu c B) D) E 9. C

8. Türkiye'de hayvanat bahçelerinden ve evlerden kaçan yeşil papağan ve İskender papağanları, do- ğada üreme popülasyonu kurdu. Çevredeki son sayımlar gösteriyor ki dünyada nesli tehlike altına girmek üzere olan İskender papağanı, İstanbul'da yeşil papağana karşı üstünlugunu ilan etti. Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? (A)sil papağanlar, bugün İstanbul'da doğal or- temda yetişen türlerden biri olmuştur. B) Dunyada soyu tehlikede olan kuş türleri, Türki- ye'de popülasyon kurmuştur. C) Türkiye'de İskender papağanı sayısı, yeşil pa- pagandan fazladır. İskender papağanı, doğal ortamlarda yeşil pa- pağandan daha hızlı üremektedir. Yeşil papağanlar da İskender papağanı gibi nesli tükenen türlerden biridir.

B 30. Mustang filmine dünyadan ve Türkiye'den gelen eleştiriler ◆ iki yönlü olmuştur. Cannes'daki gösteriminin ardından film, kadın öykülerini kararlılıkla anlatıyor olmasıyla anlatım biçimine ilişkin olumlu eleştiriler almıştır. Bu olumlu eleştirilerin büyük bir bölümü yabancı basında yer almaktadır. Öte yandan film Türkiye'de tam olarak aynı coşkuyla karşılanmamıştır. Türkiye kırsalında yaşanan olaylara çok dışarıdan bir bakış açısıyla yaklaştığı konusunda eleştiriler alırken Deniz Gamze Ergüven, birçok röportajında Türkiye'deki baskıdan ve filme de yansıyan geleneklerden söz etmiş, filmin ana yurdu üzerine kapsamlı bir yargı değil, kendi deneyiminin kurmacayla karıştırılmış kişisel bir sanatsal yorumu olduğunu belirtmiştir. ● Bu parçada sözü edilen filmin senaryosunun Türkiye'de eleştirilme nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Olayların oluşumunun belirli bir alanla sınırlandırılarak sunulması B) İçerik ve dil tamamen yerli olmasına rağmen kültürel ögelerin arka planda kalması C) Hitap ettiği kitlenin sosyal ve kültürel yaşamına yüzeysel yaklaşması + D) Geleneği yansıtan unsurların belirgin bir biçimde verilmemesi E) Yerli içeriğe sahip unsurların yabancı bir perspektifle ele alınması 31. Bırakın yaşadığımız hayatı sorgulamayı, genelde düşünmeyi sevmediğimizi söylemek isterim. Yalnızca yaşıyoruz! Kendimizi bir akışa kaptırmış, yaşamın dağd 32 33.

D 34. Günümüzde pek çok insan Türkçeyi doğru kullanma konu- sunda oldukça istekli. Ancak bu istek doğrultusunda elde edilen kaynaklanın güvenilirliği konusunda belirli qüpheler olduğu da bir gerçek. ---- Türkçe bunca zamandır okullar- da öğretilmesine rağmen neden hälà yeterli bir Türkçe se- viyesinde konuşamıyor ya da yazamiyoruz? Bu konuda si- temlerini dile getiren pek çok yazanmizin da bu eleştirdikleri yanlışlara düşmesi ortak bir anlayış geliştirmede eksik kaldı- gimizi gözler önüne seriyor Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Doğru kaynaga ulaşmadıkça bilgilerden yararlanmak da pek mümkün olamıyor. B) Türkçe popüler kültürün de etkisiyle yabancı kelimelere de maruz kalıyor. C) Dil konusunda harcadiğimiz çabanin sonuçlarını görü yoruz. D) Di konusunda her geçen gün daha fazla çalışma yapil- masi gerekmektedir. E) Yazarların Türkçeyi daha özverili kullanması gerekmek- tedir.

2. (1) Kalp nakli bekleyen her hasta kalp bulamıyor. (II) Söz gelimi ABD'de nakil listesindeki 4.000 hastadan yalnızca 2.500'üne bu yıl kalp nakledilebilecek. (III) Kalp nakli yapılacak kadar şanslı olanlar için bile vücutlarının yeni kalbi reddetmesi ve yabancı hücrelere karşı büyük bir bağışıklık tepkisi vermesi olasılığı var. (IV) Organ azlığı sorunuyla başa çıkmak ve bu organların hastanın vücudu tarafından reddedilmesi olasılığını azaltmak için araştır- macılar hastaların kendi hücrelerinden sentetik organlar yaratmaya çalışıyor. (V) Bilim insanlarının oluşturduğu bir ekip bu hedefe giderek yaklaşarak yetişkin cilt hücrelerin- den işlevsel insan kalp dokusu üretmeyi başardı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede bir genelleme yapılmıştır. B) II. cümle kendinden önceki cümlenin örneği niteliğindedir. C) III. cümlede bir ihtimalden söz edilmiştir D) IV. cümlede bir amaç dile getirilmiştir. EV. cümlede aşamalı bir durum söz konusudur.

A PALME AYINEVI i PALME A TYT/PLM/001/23 37. Eduvardo Galeano ütopyayı kısaca şöyle anlatıyordu: "Ufukta duruyor. Iki adım atıyorum, o da iki adım uzaklaşıyor. On adım yürüyorum, ufuk on adim öteye kaçıyor. Ne kadar yürürsem yürüyeyim, ona asla yetişemeyeceğim. Ütopya ne işe yanıyor? Suna: Yürümeye yanıyor." Durmadan kaçan ufuk çizgisinin peşinden biz de gidiyoruz. bu yürüyüş daha ötelere gitmemizi, farklı bir şeylerin düşünü kurmamızı sağlıyor. Bedenlerimiz kadar, zihinlerimizin de uzun yürüyüşlere ihtiyacı var. İşte ütopya bu yürüyüşü sağlıyor. Bu parçada ütopyanın hangi özelliği vurgulanmıştır? A) Kalıcılığı B) Belirsizliği Geliştiriciliği D) Öznelliği E) Durağanlığı Öncelikle, müzik eğitimi sayılan masallar

21. (1) Okumak; en başta kişinin kim olduğunu, nereden gelip nereye gittiğini bilebilmesi için geçmiş ve gelecekle bağlantı kurabilme imkânı veriyor insana. (II) Proust'un Descartes'ten naklettiği "Bütün iyi kitapları okumak, bu kitapların yazarla- ri olan geçmiş yüzyılların en değerli insanlarıyla konuşmak gibidir." sözü, bu bağlamda işimize yarayabilir. (1) Çünkü insan, kim olduğunu sadece kendi örneğinden hareketle be- lirleyemiyor. (IV) Bizden öncekilerle konuşmanın kimliğimizi hatta kişiliğimizi inşa etmede pek çok yaranı vardır. (V) Türün önceki örneklerini de iyice tanıması ve incelemesi gerekiyor. (VI) Bununla birlikte bizden sonrakilere bırakacağımız mirası da okumak sayesinde kazandığımız yazının emanetine tes- lim etmiyor muyuz? NO Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi anlam bütünlüğünü sağlamış olur? A) I ve II. D) IV ve V B) II ve III. E) V ve VI. FEDERA C) III ve V. NOVA FEDER