Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

J. Günümüzde pek çok insan Türkçeyi doğru kullanma konu- sunda oldukça istekli. Ancak bu istek doğrultusunda elde edilen kaynakların güvenilirliği konusunda belirli şüpheler olduğu da bir gerçek. Türkçe bunca zamandır okullar- 1 da öğretilmesine rağmen neden hâlâ yeterli bir Türkçe se- viyesinde konuşamıyor ya da yazamıyoruz? Bu konuda si- temlerini dile getiren pek çok yazarımızın da bu eleştirdikleri yanlışlara düşmesi ortak bir anlayış geliştirmede eksik kaldı- ğımızı gözler önüne seriyor. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? Doğru kaynağa ulaşmadıkça bilgilerden yararlanmak da pek mümkün olamıyor. B Türkçe popüler kültürün de etkisiyle yabancı kelimelere de maruz kalıyor. Dil konusunda harcadığımız çabanın sonuçlarını görü- yoruz. Xx 1 konusunda her geçen gün daha fazla çalışma yapıl- ması gerekmektedir. Yazarların Türkçeyi daha özverili kullanması gerekmek- tedir. 1 E) 36. E

ir ze- anan illen- larla lürtü dan un- aki- rici en il- 28. Buğday Tarlası ve Kargalar, Vincent van Gogh'un Temmuz 890 yapımı eseridir. Onu anlamak için resmi, yöntemli bir şekilde incelemem gerekirse nereden başlanm? Başlangıçta resme yerleştirilen güneş, kargalar ve başaklar gibi nesnele- re odaklanırım. Sonra ressamin, bu nesneleri resmin kom- pozisyonu içine nasıl yerleştirdiğini ve nelere dikkat ettiği- ni irdelerim. Ressamin vermek istediği mesaj bu nesneler üzerinden işlenir. Ressamin bu nesneler üzerindeki konum, renk ve ton gibi değerleri nasıl kullandığını belirlerim. Resmin merkezindeki mesaj hakkında çıkanm yapabilirim artık. Çıka- rimdan sonra resmi iyi veya kötü yapan özellikleri belirlerim. En sonunda bu resmin niteliğini belirleyebilecek kanılara ula- şırım. Aşağıdakilerden hangisi bu yöntemi kullanan bir resim eleştirmeninin süreç içinde soracağı sorulardan biri ola- maz? A) Verilmek istenen mesaj, hangi nesneler kullanılarak ak- tarılmaktadır? B) Ressam, resmin kompozisyonunda nelere dikkat etmiş- tir? Eser, hangi güçlü ve zayıf yönleriyle diğer yapıtlardan ayrılmaktadır? D) Bessam, bu eserinde hangi mesajı vermek istemekte- dir? Ressamı başarılı yahut başarısız yapan temel nitelikler nelerdir?

er şair, varak alış da şairin lidir. lerden rmiş bir miras dir. asızdır. uğu un 5 ğı z! ğu inavyayin.com ini da tuhat kendile karşılarım. Niye şair sayılmakta israrcıyız bu kadan Bizim işimiz yazmak olmalı yalnızca. Bırakın da zara olduğumuzu. göstersin ne Bu parçada yazarın asıl eleştiri konusu aşağıdakilerden hangisidir? yaptığı Say A) Şiir yazanların kendileriyle ilgili bazı yargılanı kabullenememeleri B) Çok az yazı yazanların bile sanatçı kimliğiyle tanınmak istemeleri Yazan insanların, adlarını, sanatçı olarak duyurmada israrcı olmaları Değişik dallarda ürün veren kimselerin, kendilerin E) Şaire şair kimliğini okur kitlesinin hayli geç bir şair saydırmaya çalışmaları zaman diliminde vermesi dilimiz Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı asagidakilerden hangisidir? Bu parçada aşağıdakilerden ha A) Bilginin ışığında B) Kolay anlaşılan C) Anlatımda ve k yabancı uzaklaştırılma Milletler araşı sözcü 19. "İnsan dediğin anasından şair doğar, ressam doğar, müzisyen doğar, asker doğar, doktor doğar." sözüne hiçbir zaman aklım yatmamıştır. Hele şu son yüzyıl içerisinde doğup gelişen belli başlı meslekler var ya! Mesela fotoğrafçılık, sinemacılık, uçak mühendisliği, en önemli hele hele pilotluk. Öyle ya günümüzün mesleklerinden birisi de bu değil mi? Bu mesleği ele alalım ve o parlak fikri önerenlere soralım: Analar ne zamandan beri pilot doğurmaya başladılar? Uçak icat doğuruyorlard? edilmeden önce analar pilot yerine ne Aklı başında herkes sanat yapar. Kendini sanata veren herkes, verdiği kadar nasibini alır. 21. Bütün bitkilerin pigmentler bulu klorofil pigment sağlayan kimya kış aylarında fot işık ve su bulur seviyesi azalır başlar. Bunlar; turuncu rengi antosiyanindi yapraklarda s veren klorofil yeşil renktedi durumdadır. içerisindeki L parlak turun AX Meslek seçiminde belirleyici olan kalıtım değil, o mesleğe duyulan ilgi ve edinilen birikimlerdir. B) Herhangi bir meslekte başarılı olmak için o meslekle ilgili önceden eğitim almak gereklidir. E) Kalıtım meslek seçiminde önemli bir faktörlerdir. DY Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yeni meslek dalları ortaya çıkmıştır. E) Sanat yapmak için aklı başında ve kararlı olmak yeterlidir. yapraklarda kırmızı ve e Bu parçanı doğru biçi A) Renk c dökm- B) Yapra renk c O Bitkil yapra D) Yapr E) Yapr özel

Şimdi ödüllere karşı olduğumu söylersem şık bir yalan söyle- miş olurum. Bir iki ödülde kurucu, bir iki ödülde de ödül sek- reterliği yapmış bir şair olarak işlevsiz ödüllere karşıyım. Hele bugün verilmekte olan şiir ödüllerinin hepsine karşıyım. Yaşar Nabi Nayır Şiir Gençlik Ödülü ve Arkadaş Z. Özger Şiir Ödülü hariç. Sahi, toplam kaç şiir ödülü var ki! Bu ödüllerin en az be- şinde jüri başkanı aynı kişiyse o ödülden ne beklenir! Naçizane oluşumunda ya da jürisinde yer aldığım şiir ödüllerinde; ödü- lün gençlere, hak eden gençlere verilmesi yönünde israrcı ol- dum. İnkâr etsinler etmesinler birçok genç şairde emeğim var- dır. Bugün yayıncı değilim, hiçbir jüride yokum buna rağmen en az onlar kadar şiir dosyası okuduğumu sanıyorum. Gençle- re ve genç şiire hep güvendiğim için, sırf onları motive etmek adına ödüller hep olsun. Tıpkı yıllar önce bizleri uçuran Akade- mi Kitabevi Ödülleri gibi. 35. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini yap- ması beklenmez? Hemu) isspell abouque Ava Islonari de Genç şairlerin kitaplarını yayımlamalarına yardım etmest B) Genç şairlerin adını duyurmak için saygın bulduğu ödül- lerin devamını istemesi C) Kimi ödüllere neden karşı olduğu ile ilgili bir yazı yaz- masi D) Ödüllerin teşvik etmesi yönüyle genç şairlere verilme- sini istemesi G Daha önceden aldığı ama kendisine hiçbir katkı sun- madığı ödülleri iade etmesi 36. Yazar bu parçada aşağıdakilerden hangisinden yakın- maktadır? Sanatçılara verilen ödüllerin işlevinden uzaklaşmasından B) Bütün ödüllerin jürisinde aynı isimlerin olmasından Kimi şairlerin sadece ödül almak için eser vermesin- den D) Genç şairlerin gelecek için umut verici olmamasından Şairlere gereği kadar şiir ödülü verilmemesinden Diğer sayfaya geçiniz.

15. Schopenhauer'a göre trajik durumun ortaya çıkması önleneme- diği gibi kişi ne yaparsa yapsın ondan kaçınamaz. Bir değerin yok olmasının sorumluluğunu kesin olarak birine yükleyebiliyor- sak bu yok oluş, trajik değildir. Trajik olayda suçun sorumlusu yoktur. Shakespeare'in dediği gibi "Suçlu kimdir sorusuna açık, belli bir yanıt varsa orada trajik olanın rengi eksik kalır. Trajik durumda herkes ödevini, yapılması gerekeni yaptığı hâlde or- tada bir sonuç olur ama bu sonuç kimseye yüklenemez. Bu parçadan hareketle 1. Bilinçsiz ağaç kesimi ve ormanların tahrip edilmesi sonu- cunda oluşan heyelanlardan dolayı pek çok evin yıkılması II. Yoğun yağışlar nedeniyle meydana gelen selde dere yata- ğına inşa edilen binaları ve iş yerlerini su basması III. Yerin yüzlerce metre altında meydana gelen deprem nede- niyle okyanuslarda metrelerce yükseklikte tsunamilerin oluş- masi IV. Aşırı kar yağışının ardından oluşan çığın otoyolları kapata- rak ulaşıma engel olması örneklerinden hangilerinin "trajik" olduğu söylenebilir? A) I ve II D) II ve IV B) Yalnız III Oksijen Yayın. E) III ve IV C) I ve III Aya [221]

Sanatta ölümsüz konular vardır; sevda konusu, ölüm konusu gibi. Sanatçı, işte böyle değişme- yen, yüzyıllar boyunca hep aynı kalan konuları ele almalıdır. Ancak bu sayede ölümsüzlüğe erişir; kendine her çağda okuyucu, dinleyici, seyirci bu- labilir. ---- Bu sözler aşağıdakilerden hangisiyle sürdürü lemez? A) Toplumsal konular zamanın koşullarına göre değiştiği için sanat dışı kalır. B) Ancak ölümsüz konuları işleyen sanatçılar ka lıcılığa ulaşabilir. C) Sadece güncel konularıişleyen sanatçı, ya- rından ümidini kesmelidir. D) Sosyal konular devir değişince eskir gider. E) Gerçek sanatçı, sadece soyut konulara bağlı kalmamalıdır.

6. "Daha düne kadar aydınlanmada, ısınmada, ulaşımda, eğitimde ve diğer alanlarda kullanmış olduğumuz ve o gün için bir işlevi olan, hayatı kolaylaştıran, dünün olmazsa olmazlarından sayılan ve bir anlam ifade eden birçok kültürel öğe bugün nerede? Bazıları bugün işlevini yitirmiş, yerini başka kültür öğelerine bırakmış ve kaybolup gitmiş, geriye kalanları ise ancak müzelerde kendilerine yer bulabilmişlerdir." Yukarıdaki cümlelerde kültürün hangi özelliğinden bahsedilmektedir? A) Doğal ve canlıdır. B) Millîdir, yani bir millete aittir. C) Bütünleştiricidir. D) Orijinaldir. E) Medeniyetten farklılık gösterir. 7. Aşağıda Kutadgu Bilig ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? Yusuf Has Hacib tarafından yazılan bir eserdir. BArapça-Türkçe bir sözlüktür. Didaktik ve alegorik (sembolik) bir anlatımı vardır. D) Türk edebiyatındaki ilk siyasetname örneğidir. E) Mesnevi nazim biçimiyle yazılmıştır.

23-25. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Suzuki metodu çocuğu çok küçük yaşta müziğe başlatır ve erken yaş eğitiminin en doğal ve verimli eğitim olduğunu savunur. (II) Suzuki'nin eğitim fel- sefesi, çocuklara müziği doğal yollarla tanıtmak ve müziği zorunluluk değil hayatın bir parçası yapmak amacındadır. (III) Bu fikrin uygulamaya konulması ise didaktik bir şekilde planlanmıştır. (IV) Bilgi ve felsefi yanı ağır basan bu öğretim metodundaki her öğretici adım detaylı bir şekilde hazırlanmıştır. (V) Ana dilini öğrenirken geçirdiği süreçte çocuk doğduğu gibi konuşmaya başlamaz. (VI) Her gün çevresinde anne ve babasının konuşmasını duyar, bunu taklit eder ve yavaş yavaş konuşma arzusu uyanır (VII) Sonuçta konuşulanı tekrar etmeye başlar. 2 23. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine varılamaz? A) Suzuki'nin nasıl bir müzik felsefesine dayandığına B) Suzuki metodunun planlı bir çalışma içerdiğine ✓ C) Çocuğun konuşmaya nasıl başladığına ✓ D) Suzuki'nin, müzik öğretiminde çocuğun konuşma sürecinden esinlendiğine ✓ E Herkesin istediği takdirde müziği öğrenebileceğine 24. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde çocuğun konuşma aşamalarından söz edilmiştir? A) II ve III D) IV ve V B) II ve IV C) III ve V EXVI ve VII 25. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? AJII C) IV B) III 22. E) VI

ve çalıştığı 25. (1) Metaverse insanların sosyalleştiği, eğlendiği bir sanal dünya olarak tanımlanabilir. (II) Metaverse; üstsel, sınırların ötesinde anlamındaki "meta" ile evren anlamındaki "universe" sözcüklerinin birleşiminden oluşan ve öteevren diye Türkçeleştirebileceğimiz bir terim. (III) Yaşadığımız fiziksel dünyadan farklı, kavramsal ve sanal bir ortamı ifade ediyor. (IV) Çoğumuz bu terimi sadece son birkaç yılda duymuş olsak da "metaverse" sözcüğü ilk defa 1992'de yayınlanan Snow Crash başlıklı bilim kurgu romanında yer almıştı. (V) Neal Stephenson tarafından yazılan bu kitapta internetin halefinin neye benzeyebileceği hakkında fikir yürütülüyor. Bu parçada numaralanmış cümlelerde metaverse ile ilgili aşağıdakilerin hangisi yanlıştır? AY I. cümlede kavramın ne olduğu üzerinde durulmuştur. BY II. cümlede kelimenin oluşumu hakkında bilgi verilmiştir. C) III. cümlede gerçekliğin ne ölçüde farklı olduğu üzerinde durulmuştur. D) IV. cümlede kelimenin ilk defa ne zaman ve hangi tür bir eserde yer aldığı belirtilmiştir. E) V. cümlede yazarın, internet sonrası dönem üzerine görüşler sunduğu söylenmiştir.

A 25. Asya Hun Devleti'nin dağılması ile birçok Türk boyu Aral Gölü ve Hazar Denizi arasındaki bölgeye gelmiş, buradan da Kara- deniz'in kuzeyine yönelmişlerdir. Burada yaşayan Ostrogotlar, Vizigotlar, Vandallar gibi kavimlere baskı yaparak onların Av- rupa içlerine yönelmelerine neden olmuşlardır. CAZORATI ÖZDE YAYIN Bu durumun sonucunda aşağıdakilerden hangisinin yaşan- dığı söylenebilir? A) Anadolu'nun kapıları Türklere açılmıştır. B) Avrupa'nın demografik yapısı şekillenmiştir. C) Avrupa dışına kitlesel göçler yaşanmıştır. D) Orta Asya, Çin egemenliğine girmiştir. E) Türkler arasında budizm ve maniheizm gibi inançlar yayıl- mıştır.

228 CAP 18. Doğu toplumlarında halk hikâyeleri, masallar çok yay- gındır. Televizyonun olmadığı, radyonun yaygınlaşma- dığı bir ortam düşünün. Geceleri, belli şeylerle doldur- mak zorundasınız. Doğduğum köyde de masal çok anlatılırdı. Halam çok usta bir masal anlatıcısıydı. Bize her geldiğinde ya da biz ona her gittiğimizde, defalarca aynı masalı ondan dinlediğimizi hatırlarım, yorulmak bilmeden. O masalların bizde zaman içerisinde bir biri- kim, bir bilinç oluşturduğunu gördüm. Yazarken de "Şöyle yazayım, böyle yazayım." diye bir duyguya kapıl- madım. Yazarken ister istemez oradan derleyip toparla- dıklarınızı yazdığınız konu ve anlattığınız atmosferin süzgecinden geçirerek yansıtıyorsunuz. Bu da sizin dil belleğinizi, duygu dilinizi, hayata bakışınızı değiştiriyor. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Bir yazarın, yaşamının her dönemini yapıtlarına yansıtabileceği B) Yaşananların yapıta olduğu gibi aktarılamayacağı C) Çocukluk anılarının bir yazar için esin kaynağı oldu- ğu D) Teknolojinin ilerlemesiyle anlatı kültürünün önemini yitirdiği E) Gerçeklerin bir duygu süzgecinden geçirilerek anla- tılabileceği Şampiyon

la 3 16. Yaşlı kişilerde görülen düşünce, tutum değişik- liklerinin biyolojik yaşlanmanın sonucu olmadığı, modern araştırmalarla kesin olarak saptanmış- tır. Bu değişiklik, kendisine verilen belli bir rolü benimseyip, o rolü oynamanın yol açtığı nitelik- lerdir. Eskiden, yanlış bir görüş sonucu, "Kadın kısmı kan görünce bayılır." sanılırdı. Kadınlar da kendilerine verilen bu rolü öyle benimsemişler- di ki, kan görünce bayılıverirlerdi. Zamanla bazı değişmeler sonucu toplum, kadına böyle bir rol vermekten vazgeçti, kadınlar da kan görünce ba- yılmaz oldular. Gerçekte mesele bu kadar basit 20 ve açıktır. Yaşlılara verilmiş rolün kötülüğü; yı- kıcı, öldürücü olmasındandır. Bu parçada vurgulanan asıl düşünce aşağı- dakilerden hangisidir? A) ) Yaşlılara verilen değer, toplumun gelişmişli- ğinin ölçütüdür. HELIST B) Yaşı ilerlemiş kişilerin davranışlarının değişmesi normal bir sürecin sonucudur. C) Toplumun bireye yüklediği rol, iyi ya da kötü olabilir. D Kişinin yaşamı ve davranışları, toplumun kendisine biçtiği rolden etkilenir. E) Kişi mutlu olmak istiyorsa, toplumun verdiği rolü iyi oynaması gerekir.

29. Mürekkep, MÖ 2500'lü yıllarda Çinliler tarafından bulunmuş- tur. Yakın tarihlerde Mısırlılar, Asurlular hatta Yunanlılardan kalma pek çok yazıt günümüze kadar ulaşmıştır. Önceleri taş- lara kazınmış hiyeroglifleri siyahlaştırmada kullanılan mürek- kepten, daha sonra başka amaçlarla yararlanılmıştır. Dolma- kalem mürekkebi, tipografi, litografi baskılarda kullanılan yağlı, altın, gümüş, bronz yıldızlı matbaa mürekkepleri yapılmıştır. Matbaa mürekkeplerinin yapım usulleri uzun süre gizli tutuldu. Her matbaacı mürekkebini kendi yapıyor ve mürekkep formü- lünü meslek sırrı olarak saklıyordu. Ancak 1818 yılında Fran- sız matbaacısı Pierre Lorilleux ilk mürekkep fabrikasını kurdu ve yaptığı mürekkepleri matbaalara satmaya başladı. Bu üre- tim biçimine geçilmesi matbaacılıkta da yeni bir çağ başlattı. Bu parçada "mürekkep" ile ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisine değinilmemiştir? A) Giderek yeni kullanım alanları kazandığına B) İçeriğindeki maddelerin ve özelliklerin değiştiğine C) Daha çok matbaacılık alanında kullanıldığına D) Seri üretime geçilmesinin zaman aldığına E) Değişik medeniyetler tarafından kullanıldığına 31. H O ZI Se m e le k y g k h A E C [

Yaşamımızda yitirdiğimiz her şeyle birlikte yeniden biçimleniriz. Bu yitirmelerin çoğu da belki ölümle buluşur. Bazen olumlu bazen de olumsuz olur bu yeniden biçimlenme. Böyle anlar insanın kırılma noktalarıdır. Belki bir yangın, belki bir deprem, belki küçük bir sevgi reddi... Ben her iki kitabımda da o noktada duran insana çevirdim projektörümü. Öykülerimde o kırılma anlarındaki ve sonrasındaki bireye baktım. Bu parçada yazarın sözünü ettiği "kırılma noktası" ile ifade etmek istediği nedir? A) İnsanın hayatında yer alan bazı özel zamanlar B) Toplum hayatına adım attığımız ilk dönem İnsanın bir şeylerini kaybettiği felaket anları Kimlik değiştirme hissine kapılıp yeni bir ruh haline bürünme E) Sevdiğine kavuşamayıp ondan uzaklaşma anı

Bütün perde gazellerinde olduğu gibi Karagöz'de de tasavvuf felsefesinin hâkim olduğu söylenir. Burada perde dünyadır, ışık ise ruhtur; figürler de insanları simgeler. (1) Işığı söndürdüğünüz an her şey ortadan kalkar. (II) Diğer yandan Karagöz'ün eğitici bir sanat kolu olduğu da söylenebilir, "Okumamış bir insan kimi, nasıl eğitir" demeyin. (III) Karagöz, yaşadığı olaylar, edindiğini gözlem- lediğimiz deneyimleriyle biçimlendirir insanı. (IV) Cebinde on parası yoktur, karnı açtır, "Al şu pa- rayı da falancanın işini bitir" derler ama yapmaz. (M) O kadar sağduyulu ve insancıl bir adamdır. (VI) Örneğin "Ters Evlenme" oyununda sarhoşu içkiden vazgeçirmeye uğraşır ya da "Kanlı Nigar"- daki kadınları doğru yola yönlendirmek için çaba gösterir. Hep bir mesajı vardır Karagöz'ün. 19. Yukarıdaki parça aşağıdaki hangisinin yanıtıdır? A) Karagöz'ün en belirgin özelliği nedir? B) Bu oyun işlenilen konulara göre nasıl isimler alır? sorulardan C) Karagöz oyunu eğitsel bir kaygı taşır mı? D) Nasıl bir felsefesi var bu oyunun? E) Karagöz oyununda İslami unsurlar yer alır mı? B) III 20. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisin- den başlayarak Karagöz'ün eğitim için yaptıkla- mından söz edilmiştir? A) I C) IV Paragrafın Şifresi - Modüler Soru Bankası D) V E) VI

n n a t i 1. r 7 i endemik- Hayır, kültür bir birikim ve sentezdir. Kim görmüş tümüyle özgün olarak yaratılmış bir kültürü? Bunu iddia eden biri varsa bilin ki o, kültürün tanımını bilmiyor. Belki siz de bili- yorsunuz ama yine de ben kültür konusunda zihinlerimiz- deki bilgileri birazcık karıştırmak ve kültürü hem hatırlayıp hem de hatırlatmak istiyorum. Kültür; dil, tarih, gelenek, görenek, sanat, din, âdet gibi değerlerin toplamıdır. O hâl- de bunlardan dile baktığımızda onlarca yabancı kökenli sözcük yok mudur? Tarih, bir ulusun başka uluslarla ilişki- lerinden ve alışverişinden oluşmaz mı? O hâlde nasıl olur da kültür kavramı diğer uluslardan bağımsız olarak düşü- nebilir? Bu parçaya getirilebilecek en uygun başlık aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Kültür ve Teknoloji B) Milli Kültür C) Kültür Nedir? D) Kültürel Yozlaşma Kültürler Arası Etkileşim