Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları

2. Elde edilecek bir menfaati olduğu halde adaleti düşünen, tehlike karşısında hayatını hiçe sayan, verdiği sözü unutmayan insan, tam insandır. Aşağıdakilerden hangisi Konfüçyüs'e göre in- san olmanın gerekleri arasında yer almaz? A) Zorunluluk karşısında hayatını tehlikeye atabi mek B) Sözünde durmak C) Adaletle hükmetmek D) Vicdan sahibi olmak Konfüçyüs 88

2. 1. Okur, onun yapıtlarını okurken kendisini, yıllanmış çamla- rın olduğu bir ormanda kuş sesleri ve reçine kokularının arasında bulurdu. II. Seçtiği ilginç ayrıntılarla, yaptığı benzetme ve karşılaştır- malarla yapıtlarında okura, doğanın temiz havasını solu- turdu. III. Öykülerinde Anadolu'nun köylerinde, kasabalarında yaşa- yanların değişik sorunlarını göstermeye çalışırdı. IV. Roman ve öykülerinde, günlük yaşamın sıkıntıları içinde bunalan kişileri işlerdi. Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangileri, sanatçı- nın betimlemelerindeki aynı niteliği yansıtmaktadır? B) I. ve III. AI ve II. D) II. ve IV. C) II. ve III. E) III. ve IV.

20. Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği tarafından iki ayda bir yayımlanacak olan Olağan Hikâye, ilk sayısında "Ger- çekliği Yeniden Düşünmek" dosyasıyla yayımlandı. Ha- kikat, kurmaca ve zaman ilişkisi üzerinden gerçekliğin hikâyedeki günümüz yansımalarının izini süren yazı- larda, bu alanda usta kalemlerin imzası var. Yunus Emre Özsaray giriş yazısında "Yalan değil gerçektir ben de gördüm tozunu." diyerek okuyucuya şöyle sesleniyor: Boşluğun öyküsü, hiçliğin, anlamsızlığın değirmenine su taşımaya devam etmesin diye, o rüzgârda sallan- mayalım, ayaklarımız biraz yere bassin diye... Anlamın boşlukta salınması ilk başlarda cazip gelse de artık si- kıcı olmaya başladı. Kahraman uzun süredir asılı kaldığı yerden kurtulmadan hikâye sıkıcılıktan kurtulamayacak. Artık hikâye devam etsin. Bu parçada "anlamsızlığın değirmenine su taşımaya devam etmesin" sözüyle anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? A Bilinmeyen, bir başka bilinmeyenle açıklanmasın. B) Gerçek hayatta olan durumlara yer verilsin. Belirsizlik karmaşasına düşülmesin. D) Öykü, yaşam gerçeklerini ortaya koysun. E) İnsanlara hayal satmasın. 10

TYT O 1. TÜRKÇE (1) Yazar, yazarla; yazarlar birbirleriyle hiçbir zaman yarışta değildir. (II) Yazar - tabi belli bir düzeyi yaka- lamış olanlar - ancak kendisiyle yarıştadır. (III) Her iyi yazarın kendine özgü bir tutumu,bir dünyası, bir yazış tarzı vardır. (IV) Hızlı yazabilen üstelik çok da okunan yazarlarımızın yanında ömrü boyunca birkaç yapıt orta- ya koyabilen ve okunmayan, az satan yazarlarımız da vardır. (V) Kendi kendiyle yarışan yazarlarımız yaşantısı boyunca kendi yapıtlarını aşmaya çalışan, hiçbir yazarı kıskanmak aklına gelmeyen yazar, kendine yaptığına ve yapıtına güvenen yazardır. Yukarıdaki parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A 1. ve II. cümlelerde kesinlik bildiren yargılara yer verilmiştir. obrivalgt exch B) II. cümlede gerçek yazar kavramına sınırlama ge- tirilmiştir. gerçeklyga (6) III. cümlede yetkin bir yazarın nitelikleri anlatılmıştır. azanitelide D) IV. cümlede yazarlar arasında karşılaştırma yapılmıştır. E) V. cümlede yazarlıkta kendine güvenmenin önemi ve sonucu üzerinde durulmuştur. 3. vid

KÇE TESTİ in ayrılan kısmına işaretleyiniz. n j- e, ir a y I 6 1 Ankara Yayıncılık B KİTAPÇIĞI 3. Peyami Safa'nın kelime kadrosunda Türkçe asıllı ke- limelerin yanı sıra köken itibarıyla Osmanlı Türkçesi alt başlığı altında değerlendirilebilecek kelimeler de önemli yer tutmaktadır. Biz bu tarz kelimeleri "bu- gün için yaşamaya devam edenler", "belli bir kültür seviyesindekiler tarafından ancak anlaşılabilenler" ve "kullanımdan düşmuş olanlar" diye üç grupta in- celeyebiliriz Ayrıca yazarın çalışkanlık ve kültürünü ve dış dünyaya açıklığını da temsil eden Fransızca veya Batı kaynaklı kelimeleri de kullandığı eserlerin- de anlaşılmaktadır. Ayrıca yazarımız, romanlarında geçen 15 bin civarındaki kelimenin yüzde 85'inde halkın kolaylıkla anlayabileceği mertebede bir Türk- çe kullanmıştır. Belki bunların yüzde 10'u ortalama aydinlar tarafından yüzde 5'i de ancak ihtisas erbabı tarafından anlaşılabilir durumdadır. Bir yazarın Türk- çesinin gücü ve seviyesi biraz da kullandığı kelime- lerin millete mal oluşuyla ölçülebilir. Peyami Safa bu bakımdan millî dilden kopmadan aydın olabilmenin yirminci asırdaki temsilcilerinden biridir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Peyami Safa'nın kullandığı dil sayesinde geniş çevrelerce okunduğu B) Peyami Safa'nın aydın olabilmenin gereklerini yerine getirdiği ÖLÜ 1 hal C) Peyami Safa'nın eserlerini oluştururken kullandığı ablan kelimelerle halktan kopmadığı WINDOWS id D) Peyami Safa'nın dil bilincine sahip bir yazar ol- duğu ab (E) Peyami Safa'nın günümüzde kullanımı sınırlı olan Kelimelere yer verdiği NEGA 4. Roman türleri içerisinde belki de en çok sevileni polisiye romanlardır. Bu roman türü 19. asrın orta- larına doğru Amerika'da ortaya çıkmıştır. Bu türün ilk örneği Amerikan romancı Edgar Allan Poe'nun yazdığı Morg Sokağı Cinayeti isimli eserdir. Daha Doyle Agatha Christie, Jean di ürün

TYT/TÜRKÇE 21. Türk edebiyatında bağımsız bir tür olarak kendi kimliği ile boy gösteren hikâye, Batı çevirilerinden hızla uzaklaşa- rak kendini geliştirmeye başlar. Maupassant etkisinde olay hikâyeciliği, Çehov etkisinde durum hikâyeciliği; hikâyecilerimiz arasında yaygınlık kazanır. Bu ilk dene- yimlerden sonra ise 1950 kuşağı, hikâyeciliğimizde yeni bir dönem başlatır. Bu dönemin getirdiği yenilikler, 80 sonrası hikâyeciliğimiz üzerinde de oldukça etkilidir. 1980 sonrası, yüz yıllık hikâye birikiminin tüm imkânlarının kul- lanıldığı yıllardır. Modern insanın; gittikçe büyüyen, hor- monlu kentlerdeki küçülen yapısı, zamansızlık ve mekânsızlık hikâyeyi yakından ilgilendirir. Bunalan insa- nın başkaldırısı, hikâyede farklı biçim anlayışlarının doğ- masına neden olur. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Türk hikâyesinin başlangıç noktası etkilenim üzerine- dir. B) Dönemsel gelişmelerin hikâye formlarına etki etmesi kaçınılmazdır. C) İsyan eden insan profili Türk hikâyesinde farklı şekil- lerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. D) Son dönem Türk hikâyeleri, plansız şehirleşmenin et- kilerini kaleme almaktadır. 80 sonrası Türk hikâyesi, zaman ve mekân kavramla- rını kurgunun bir parçası olmaktan çıkarmıştır. O Bu gö a B) CC ola

10. Tam anlamıyla yokluk, yoksulluk içinde büyüdüm. Babam bir ev yapmış bize tahta parçalarından. Dam çinkoydu, eskiciden almış, üstünü çamurla sıvamış, tek oda... Yatak odası, yemek odası, oturma odası, misafir odası, mutfak, hatta banyo, hepsi o oda... Annem bizi leğende yıkardı. Hiç unutmuyorum, annem bir kova su getirir, bir de maşrapa; ben leğene otururdum, annem su dökerdi kafama. Bütün içtenliğimle söylüyorum, havlu yoktu. Annem eski fanilaları birbirine dikip bir şey yapmıştı, onunla bizi kurutur, köşeye oturturdu. Yer yatağına, yere sıralanır yatardık. Üç kişiye bir yorgan düşerdi. Tekir vardı, kedimiz, kim çok üşüyorsa annem Tekir'i onun üzerine koyardı. Tekir ısıtırdı sabaha kadar. Gece yarısı yağmur yağarsa tip tip tip, yağmur damlası tam da benim burnumu bulurdu. Şubatta odun kömür biterdi bizde. Ama hepimiz birbirimizi çok severdik; annem babamı çok sever, babam annemi çok sever, kardeşler birbirini çok severdi. Böyle bir evden çıktım ben. Tey dop den en 1. Sayıp dökmelere yer verir.tex XnA Gözlemci bakış açısını tercih eder. M. Günlük konuşma dilivle yazmayı yeğler. IV. Yargısını örneklendirmeyle destekler. Bu parçaya göre çocukluğundan böyle söz eden bir sanatçı için yukarıdakilerden hangileri söylenemez? Aalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I vel E) III ve IV

39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Puslu Kitalar Atlası Türk edebiyatının en önemli romanlarından biridir. Yarı tarihi, yarı fantastik eserlerin yazarı olan Ihsan Oktay Anar, bu eserinde okurlarını eski İstanbul'un büyülü yaşamına çeker. Günlük hayata dair pek çok ayrıntıyı insanı hayrete düşürecek betimlemelerle anlatan yazar, kara mizahı da yerinde kullanır. Mevlevi kültürünün izleri görülen Suskunlar ise Mevlâna'nın "Kulak eğer gerçeği anlarsa gözdür." sözünden hareketle görme duyusunun yanı sıra işitme duyusunu da besler. Söyleyecek çok lafı olduğu hålde susmanın erdem olduğunu fark eden insanları anlattığı müziksever bir hayaletin hikayesiyle başlayan bu romanda yer yer komik, yer yer ürkünç durumlarla okuru etkiler. 39: Bu parçadan hareketle Puslu Kitalar Atlası ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Edebiyatımızın önemli romanlarından biri olduğu B) Istanbul'un eski hâline dair tablolar içerdiği C) Günlük hayatı gerçekçi bir biçimde ele aldığı D) Ayrıntılı betimlemelere yer verdiği E) Mizah unsurunun ön plana çıktığı 40. Bu parçadan hareketle Suskunlar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Puslu Kitalar Atlası'ndan daha üstün olduğu.. B) Melami kültüründen izler taşıdığı C) Işitme duyusunun görme duyusuna göre önde tutulduğu D) Konuşma engelli insanların sorunlarından bahsettiği E) Komedi ve heyecan unsurlarının etkileyici bir biçimde kullanıldığı

37 ve 38, soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Cemil Meriç, Bu Ülke'sinde dergiler ve dergicilikle ilgili tespitlerde bulunmuştur. Ona göre gazete fazla sorumsuz, kitap fazla ciddidir. Yine gazete "an"ın kendisi, kitapsa zamanın büsbütün dışındadır. Dergi bu uçlanın uzağında yani ortasındadır. Bir şehrin iç sokaklan gibi samimidir, özgür düşüncenin kalesidir dergiler Meriç'e göre. Bunu özellikle vurgular Meriç, *Dergi hür tefekkürün kalesi." der. Sanat, edebiyat, düşünce hayatımız için bu kadar önemli olan dergilerin uzun ömürlü olmamasından yakınır Meriç. Eski dergileri ziyaretçisi kalmayan bir mezarlık, anahtarı kaybolmuş bir çekmece olarak nitelendirir. 37. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Kitap ve gazeteler de derginin işlevini kısmen görür. B) Dergilerde samimiyet vardır. C) Düşünce hayatımız için dergiciliğin önemi su götürmez. D) Dergiler, düşünce hayatımız için oldukça önemlidir. E) Dergilerin çok daha uzun ömürlü olması gerekir. EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ 3

24. Sanırım sosyal medyayı en çok kullanan ülkelerin başında geliyoruz. Kitap okuma konusunda en gerilerde yer alan ül- kemizin sosyal medyayı bunca etkin kullanması çok manidar. Herkeste bir sosyal medya çılgınlığı türemiş ve insanlar sos- yal medya olmadan yaşayamaz hâle gelmiş. Bazı kavramla- rin sosyal medya yüzünden içi tamamen boşalmış. Benim en çok dikkatimi çeken sosyal medya kavramlarından biri "pay- laş" kavramıdır. Bu kavramın içi ne kadar da boşaltılmış de- ğil mi? Paylaşmak, sahip olduğunu başkalarına da vermek- tir. Cömertliktir, yoksulun hâlinden anlamaktır. Oysa sosyal medyada kullanılan "paylaş" ifadesi bu tanımlardan tamamen uzak. İnsanlar yemeklerini yoksullarla paylaşmak yerine sos- syal medyada paylaşıyor. Bana soracak olursanız tüm bunların sebebi, insanımızın düşünme gibi eylemlerden uzak oluşudur. Zira düşünen bir insanın yediği her yemeği başkalarına göste- receğini düşünmüyorum. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada yazarın eleştirdiği durumlardan biri değildir? A) İnsanların tüm hayatlarını sosyal medyada gösteriyor oluşu B) Ülkemizde kitap okuma oranının düşük oluşu C) Insanlar arasında sosyal medyanın çılgınlık noktasına gel- mesi D) Bazı kavramların sosyal medya sebebiyle içinin boşaltıl- mış olması E) İnsanımızın bir şeyleri düşünüp tartmıyor oluşu

11. Bilişsel Psikoloji Uygulamaları adlı dergide yayımlanan bir çalışma kapsamında katılımcılara sıkıcı sayılabilecek bir konuşma kaydı dinletilmiş. Bu sırada katılımcıların yalnızca bir kısmından kaydı dinlerken kâğıda bir şeyler karalamaları istenmiş. Daha sonra katılımcılara kayıttaki konuşmada geçen kişi ve mekânların isimleri sorulmuş. Araştırma sonucunda kayıt sırasında kâğıda bir şeyler çizenlerin, çizmeyenlere göre yüzde yirmi dokuz daha fazla bilgi hatırladığı belirlenmiş. Çalışma, dinlerken karalama yapmanın kişinin ilgisini çekmeyen bir konuya odaklanmasını kolaylaştırdığını göstermiş. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki araştırma sonucunu destekler niteliktedir? A) Not tutmak, kişilerin uzun bir konuya odaklanması ve ana noktaları yakalamasında önemli bir rol oynar. B) Sıkılmaya başladığında monotonluğu kıracak basit bir aktivite, insanın konuya yeniden yoğunlaşmasını sağlar. C) Zihnin karmaşık yapısını anlamak için yürütülen çalışmalar kişilerin farklı uyaranlardan etkilendiğini gösterir. D) Dikkat dağınıklığının önlenmesi için kişiyi etkileyecek çevresel uyaranların en aza indirilmesi gerekir. ETKonunun içeriğine önceden hâkim olmak, kişilerin odaklanma süresini önemli ölçüde artırır. 2021 - KPSS

B B 21. Esporlar, insanları gerçek dünyadan uzaklaştırdığı ge- rekçesiyle eleştirilere maruz kalsa da hızla yaygınlaşı- yor. Newzoo 2022 yılı verilerine göre 200 milyar dolarlık dev bir sektöre dönüşmüş durumda. Geleneksel spor- lardan farklılıklar gösterse de esporların da federasyon- ları, ligleri, takımları, oyuncuları, koçları ve hatırı sayılır bir hayran kitlesi var. Espor sanal ortamda gerçekleştiği için beden dilinin, jest ve mimiklerin sergilenmesi söz konusu değil. Oyuncular, birbirlerine mikrofonlu kulak- lıkla direktif verebilse de daha çok yazışarak iletişim kuruyorlar. Oyuncular 30'lu yaşları az geçince "Jubile yaşım geldi." diye de düşünmüyor. Heyecanını kaybet- meyen herkes oynayabilir. Elbette günlük 6-8 saat arası süren antrenmanlara dayanabildikleri ve ekran karşısın- da, nispeten "hareketsiz" şekilde oturup oyuna odakla- nabildikleri sürece... Bu parçadan esporlar ile ilgili aşağıdakilerden han- gisine değinilmemiştir? A) Sözlü iletişimden ziyade yazılı iletişime dayandığına B Müsabakaların çok uzun sürelere yayılabildiğine C) Kurumsal yapılanmasını tamamlamış olduğuna D) Her yaştan insanın oynamasına imkân verdiğine E) Ekonomik potansiyelinin yüksek boyutlara ulaştığına 22 Montaigne bize, filozofun sadece sistem kuran değil; B 23. PC ma rat ģi en pa bir dir lan ye or ya de B ilc G

OTUZ BEŞ YAŞ Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder. Dante gibi ortasındayız ömrün. Delikanlı çağımızdaki cevher, Yalvarmak, yakarmak nafile bugün, Gözünün yaşına bakmadan gider. Şakaklarıma kar mı yağdı ne var? Benim mi Allah'ım bu çizgili yüz? Ya gözler altındaki mor halkalar? Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? N'eylersin ölüm herkesin başında. Uyudun uyanamadın olacak Kim bilir nerde, nasıl, kaç yaşında? Bir namazlık saltanatın olacak. Taht misali o musalla taşında Gökyüzünün başka rengin S de ver

D) Ömer Seyfettin E) Guy de Maupassant 30. Yol tepenin etrafını dolaşıyordu. Yol kilometrelerce sürüyordu. Yol topraktı. Yukarıdaki cümlelerin, anlamlarını koruyarak tek cümleye dönüştürülmüş en uygun biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Tepenin etrafını dolaşan toprak yol, kilometrelerce sürüyordu. B) Toprak yol tepenin etrafını dolaşıyor, kilometrelerce sürüyordu. C) Tepenin etrafından kilometrelerce süren toprak yol geçiyordu. D) Tepenin etrafından toprak yol geçerek kilometrelerce sürüyordu. E) Kilometrelerce süren tepenin etrafını dolaşan yol toprakti. 31. Aşağıdakilerden hangisinde ikinci yargı, birinci

2. Romancı olmak hevesiyle - yazmak, dünyanın genç Tarık Buğra için öykü biri olarak görülmektedir. Kendi deyimiyle, bir iki saat içinde bir "şaheser yumurtlar" ve hocasının yanına koşar. Mehmet Kaplan ise öyküsünü okur ve "----!" der ve umutlarını kırar. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) çok çalışan - en eğlenceli işlerinden - Böyle devam et B) yanıp tutuşan - en basit işlerinden - Senden hikayeci olmaz C) kendini harap eden - en sorunlu uğraşlarından - Bu öyküyü bir daha yaz D) kafa patlatan - en değerli sanatlarından - Sen buna öykü mü diyorsun 4. Ma ze E) gözüne uyku girmeyen - en sıradan sanatlarından - Çok çalışman lazım, çok Ön 7

34. Özgür bir toplum nasıl kurulur ve varlığını sürdürebilir? Sartre bu soruya yanıt verirken iki temel toplumsallık çeşidinden söz eder: "dizi" ve "kaynaşmış grup". Top- lumsallığı kuran topluluk dizidir, toplumsal özgürleşme ise kaynaşmış grup pratiği sayesinde meydana gelir. Dizisel topluluklarda bireyler edilgindirler, kaynaşmış gruplarda ise etkin ve kurucudurlar. Dizisel bir toplu- lukta bireyler arasında doğrudan bir ilişki yoktur, birey- ler diziyi doğrudan değil dolaylı yoldan kurmuşlardır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi dizisel toplulu- ğa örnek gösterilemez? A) Aynı gazeteyi okuyan insan topluluğu B) Şehir merkezine giden bir otobüsü bekleyen yolcu- lar C) Aynı okula giden öğrenci topluluğu D) Apartman yöneticisini seçmek için toplanan bina sakinleri E) Ünlü bir sanatçının konserine giden dinleyiciler