Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler Soruları
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerDoğayı yeniden inşa ilkesini yaşama geçiren ilk
ressamlardandır Vincent van Gogh. Renkleri ve biçimsel
özellikleri daha da belirginleştiren Van Gogh, konularını
kişisel ve parıltılı bir gözle değerlendiriyordu. Sanatçının
tutkulu ve deliliğe varan coşkuları, yapıtlarına ayrı bir etki
gücü kazandırıyordu. Kimsede olmayan uzun çizgisel
fırça darbelerinden yararlanıyordu. Van Gogh, konularını
çevresinden alıyordu. Van Gogh'un Köylü Kadın eserine
baktığınızda eserin adını gerçekten yansıtan bir kadın
görürsünüz. Kadının kararmış ve yorgun bir yüzü vardır.
Üzerindeki siyah giysiyle yaşadığı toplumsal gerçekliği
bire bir yansıtmaktadır. Başına taktığı o döneme has
beyaz başlığıyla muhteşem bir görüntüye sahiptir
portredeki kadın. Köylü kadın, güzelliğinin en ince
ayrıntılarını kendi gerçeğinde barındırmaktadır. Ressam
bu gerçeğe bağlı kalarak resim estetiğini abartmadan
ilerlemiş ve renk seçimlerini hassas bir şekilde
ayarlamıştır. Estetiğin zehir mi yoksa panzehir mi
olduğunu kullanım derecesi belirler. Bu tabloda estetik
o kadar dengeli bir biçimde kullanılmış ki ressamı
vücelttikce vüceltmiş.
Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdaki
yargıların hangisinde verilmiştir?
A) Her resimde başarıyı yakalamak ressam için en önemli
noktadır.
A500
B) Engeller karşısında durmadan ilerlemek sanatı yüceltir.
En muhteşem resmi yapmanın sırrı çok çalışmaktır.
D) Ölçüsü kaçırılan estetik tutum başarısızlıkla sonuçlanır.
E Resim sanatının teknik biçimselliği ressamı geleneklere
bağlar.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler(1) Gestus, Bertolt Brecht'in epik tiyatro kuramıyla birlikte
dramaya dayalı değişik sanat alanlarında karşımıza çıkan
bir tiyatro terimidir. (II) Brechtyan tiyatronun seyirciyi
özgürleştirerek onu oyuna dâhil etmek suretiyle diyalektik
aydınlanmayı sağlamayı amaçladığı unsurlardan biridir
gestus. (III) Brecht, gestus ile oyuncunun sahnelenen role
dair politik ve toplumsal görüşünü ortaya koyduğunu
belirtir. (IV) Görünenin ardındaki gerçeği göstermek,
bütünlüklü bir tiyatro algısıyla mümkün değildir.
(M) Oyuncu, gestus ile ait olduğu kimliğin davranışlarını
sergilerken aynı zamanda o kimliği kendi ideolojik
yaklaşımı çerçevesinde yeniden yapılandırır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
B) II
A) I
C) III
D) IV
E) V
amom
E
F
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelere
3
24. Altı şapkalı düşünme tekniği, olaylara değişik bakış açılarıyla bakmayı
sağlayan önemli bir metottur. Bu teknik, insanları alıştıkları düşünce
tarzından uzaklaştırmaya ve bir olayın farklı bir yönünü görmeye
zorlar. Bu teknik genellikle grup çalışmalarında kullanılır ve bu tek-
nikte farklı düşünme şekillerini temsil eden "beyaz, kırmızı, siyah,
sarı, yeşil, mavi" renkleriyle adlandırılan bakış açıları vardır. Örneğin
sarı şapka, olumlu düşünceyi temsil eder ve alınacak kararlardaki
faydaları görmemizi sağlar; beyaz şapka ise hâlihazırda var olan
bilgi ve içgörülerin elde edilmesini amaçlar.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi "sanal kitapların
okuma alışkanlığı üzerindeki etkisi" konulu bir etkinlikte beyaz
şapka düşüncesine sahip birinin soracağı sorulardan biridir?
A) Sanal kitapların okuma üzerinde olumsuz bir etkisi var mıdır?
B) Dijital ortamda daha fazla kitaba ulaşılabilir mi?
C)) Sarial kitaplarla ilgili yapılan araştırmaların sonuçları nelerdir?
D) internet ortamının riskleri ve zararları neler olabilir?
E Sanal kitaplar nasıl bir okuma alışkanlığı kazandırabilir?
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerB
32. Sinemanın gerçekleri değiştirebilme gücü, zamanda ve
mekânda yaptığı atlamalar, kendi içsel zamanıyla ritim
yakalayarak anlatımı desteklemesi, yaratılan
mizansenlerle inandırıcılığın gerçekleştirilmesi, onun
salt bir kaydetme aracı olmadığını kanıtlamaktadır.
Sinema her zaman sanatsal olarak anlatım olanaklarını
zorlamış, biçimsel ögeleri üzerinde değişmeler
yapmıştır. Sinema, hayattan ilham alan ama yeri
geldiğinde onu yalanlayan, ona karşı çıkan, bazen onu
onaylayan ama her zaman hayatı daha farklı ve çeşitli
gösteren bir "ayna" durumundadır. O, plastik ve
dramatik anlatım özelliklerinin ve olanaklarının
geliştirilmesi ile sanat dalları arasında yerini iyiden iyiye
perçinlemiştir.
Bu parçadan hareketle "sinema" ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
21
A) Yaşamı, olduğundan farklı bir zamansal akışla
aktardığı
B) Oluşturulan görsel kurgunun, gerçekçiliği artırdığı
C) Değişime en açık sanat dalı olduğu
DYSabit bir anlatım tekniğine bağlı kalmadığı
E) Yaşamı renklendiren bir anlatı diline sahip olduğu
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler6-Kim kolluyor seni? Hiç kimse. Öyleyse, küreğe oturmuş
nereye gidiyorsun? Hiçbir yere. Pusulan, haritan yok mu?
Hiçbir şeyim yok. Peki, can yeleğin? Yüzme bilirim. Bu
akıntılı sularda kimsenin uzun süre yüzemeyeceğini, en usta
yüzücülerin bile hiçbir zaman kıyıya varamayacağını sana
söyleyen olmadı mı? Söylediler, ama ben gene de
deneyeceğim. Ne büyük bir saçmalık bu! Olabilir. Ama ben
buraya da deneye deneye vardım.
Bu metnin teması aşağıdakilerden hangisidir?
A) Azim B) Cesaret C) Belirsizlik D) Endişe E) Yalnızlık
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler6. Edebiyat için dipsiz kuyu mu desem yoksa
delik mi, bir türlü karar veremiyorum. Bu ifadeleri
kullanıyorum çünkü dünya yazın tarihine bakıldı-
ğında milletlerin bir yüzyılı aşabilen şair sayıları bir
elin parmaklarını geçmiyor. Hâl böyle olunca da bu
yakıştırmalar insanın aklına geliyor. Bunda biraz da
şairlerin suçu var. Birbirlerinin açıklarını aramaktan,
birbirlerini yemekten sanat yapmaya ve şiire vakit-
leri kalmıyor. Bu durumun sadece genç şairlere has
olmadığını, bizim ihtiyar kurtların da bu durumda ol-
duğunu söylemeden de geçemeyeceğim. Peki, bu
durum nasıl düzelir? Bu durum sadece ve sadece
şairlerin oklarını birbirlerine değil de sanatta daha
ileriye ulaşmak için atmalarıyla düzelebilir.
Ankara Yayı
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangi-
sine ulaşılamaz?
A) Bazı şairlerin adı sanat dünyasından silinebil-
mektedir.
B) Şairler arasındaki çekişmeler şiirin önünü tika-
maktadır.
C) Sairin amacı, toplumun ufkunu genişletmek ol-
malıdır.
D) Genç şairler de davranış olarak tecrübeli şairlere
benzemektedir.
EŞairlerin adlarının geleceğe taşınmasını ancak
sanatları sağlayabilir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşüncelervardı, yüzü ise acıların tülü ile örtülüydü. Birbirimizi selamladık ve
Ona yol kavşağında rastladım, sadece yamalı bir paltosu ve bastonu
ben onu evime davet ettim. Eşim ve çocuklarım bizi kapıda karşıla-
dılar. Yaşlı adam, hayatındaki zorlukları gizlemek istercesine onlara
gülümsedi ki her badireyi gülümseyerek atlatmayı en iyi kendisi
bilirdi.
Bu parçada altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden
hangisidir?
A
A Duygu dünyasındaki değişikliklerin neler olduğu fark etmeksi-
zin bütün yaşantılara buruk bir sevinç çökmesi
B) Yaşanan pek çok zorluğun inceltilerek hayatı olumlu etkileme-
sinin sağlanması
Hissedilen kederin, farklı duyguların önüne geçerek her durum
da kendini görünür kılması
D) Istenen hayata bir türlü ulaşılamayıp karşılaşılan zorlukların y
şamın merkezine gönüllü bir şekilde oturtulması
EX Hüzünlü bir hadisenin birçok güzelliği alıp götürmesiyle ins
büyük bir Karamsarlığa itmesinin önüne geçilmesi
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTYT/TÜR
16. Sinema seyircisinin popüler filmlerle ilişkisi, ilk günden
beri daha çok, duygusal katılım düzeyinde kurulmak-
tadır. Öfke, sevinç, hüzün ve korku; film seyrederken
hissedilip dışa vurulan duyguların bir kısmıdır. Sinema,
duygusal katılımı diğer sanatlara göre çok daha yetkin
ve yoğun olarak yaratır. Öte yandan filmlerin kurmaca
anlatılar hâline gelmesi binlerce yıllık sürecin devamı;
mitler, düşler, ütopyalar vb. yaratma gereksiniminin bir
sonucudur. Sinema, bu gereksinimi teknoloji çağı olan
yirminci yüzyıla yakışır biçimde karşılamış ve teknolojiye
dayalı kültür endüstrisisinin ilk örneği olarak geniş kitle-
lere ulaşmayı başarmıştır.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
A) Seyircinin duygularını etkili bir biçimde harekete ge-
çirebilen sinema filmleri daha kalıcı olmaktadır.
B) Sinema, duyguları diğer sanatlara göre daha estetik
bir biçimde ifade eder.
C) Sinema filmleri, teknoloji sayesinde kurmaca anlatı-
lar hâline dönüşmüştür.
D) Masalsı anlatılardan beslenen filmler, sinema kültü-
rünün geniş kitlelere yayılmasını sağlamıştır.
C
E) Sinema, insanın hayalî bir dünya yaratma ihtiyacına
teknoloji çağıyla örtüşen bir yöntemle cevap vermek-
tedir.
17. (
a
(
C
Ċ
(
2
r
18.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler13
E) Uzun iç değerlendirmeler yapma
36. Vefa, bir insanda bulunması gereken en yüce değerler
arasındadır. Değer bilmek, iyilikleri unutmamak, hakkı
teslim etmek demektir. Erdemli bir insanın en önemli
vasfıdır. Dostluğa bir ömür sadık kalmaktır, onu hatır-
dan çıkarmamaktır. Sevilene duyulur, bu yüzden ondan
beklenilir. Vefa elle tutulan, gözle görülen bir etkinliktir.
Vefalı arayandır, bulandır, sorandır, hatırlayandır, unut-
mayandır. Dönüp gelendir. Dönüp arkaya bakandır, ihti-
yacın olmasa bile sana bir kez daha gelendir. Vefa, yürek
genişliği ile alevlenir; yürek darlığı ile nefessiz bırakılır,
boğulur. Vefa ancak dost ve sevgi ikliminde yetişir. Dost-
luğun yüce doruklarına çıkmaktır. Vefasız, dostuna değil
kendine ihanet edendir.
Bu parçanın yazarının vefa ile ilgili aşağıdakilerden
hangisini söylemesi beklenmez?
A) Vefalı olmak insan olmanın gereğidir.
B) Vefa; somut değil, soyut bir insani eylemdir.
C) Vefalı insan; iyiliği, güzelliği kendi menfaatinin üs-
tünde tutandır.
D) Bencillik ve kıskançlık vefayı öldürür.
E) Vefa herhangi bir şeyin karşılığı değildir, beklenilendir.
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerTYT/TÜR
5. 1. Çini sanatının mimaride kullanılmasının ilk örnekleri,
Büyük Selçuklu Devri'nde görülmektedir.
II. Çini sanatındaki esas büyük gelişme 13. yüzyılda
Anadolu Selçuklu mimarisinin doruğa çıktığı dönem-
de gerçekleşmiştir.
Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bi-
çimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerin hangisidir?
A) Çini sanatındaki esas büyük gelişme 13. yüzyılda
Anadolu Selçuklu mimarisinin doruğa ulaştığı dö-
nemde gerçekleşse de Büyük Selçuklu Dönemi'nde
görülen ilk örnekler de başarılı niteliktedir.
B) İlk örnekleri Büyük Selçuklu mimarisinde görülen çini
sanatının geçmişten günümüze en başarılı uygula-
maları 13. yüzyılda Anadolu Selçuklu mimarisinin zir-
veye ulaştığı dönemde gerçekleşmiştir.
C) Çini sanatının temelleri, Büyük Selçuklu Devri'nde
atılmıştır ancak çini sanatındaki esas büyük atılımı
Anadolu Selçukluları gerçekleştirmiştir.
D) 13. yüzyılda Anadolu Selçuklu mimarisinin doruğa
ulaştığı bir dönemde en güzel örnekleri verilen çini
sanatı, Büyük Selçuklu Devri'nde ortaya çıkmıştır.
E) Mimarideki ilk örnekleri, Büyük Selçuklu Dönemi'nde
görülse de çini sanatındaki asıl büyük gelişme, 13.
yüzyılda Anadolu Selçuklu mimarisinin zirveye ulaş-
tığı dönemde gerçekleşmiştir.
6.
7.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler26. Günümüzde sahaf denince büyük çoğunluğun aklına
ikinci el kitap alıp satan kitapçı gelir. Ancak sahaflık
sadece bir ticaret olmayıp belli bilgi donanımını da
gerektiren bir meslektir. Osmanlı Türkçesi bilmek
bunun başında gelir. Eski harflerle basılı birçok önemli
eser bulunmakta ve bunlar tarihe kaynaklık etmeleri
açısından önem taşımaktadır. Sahaflık, bu nedenle
bir yanıyla arkeolojik keşif yapmaya benzer. Birikimi
toprağın altından çıkarıp bugünün hizmetine sunan kişi
olan sahafın eline geçen kitaplar arasından bulacağı
bir mektup veya belge, bazen tarihle ilgili hiç bilinmeyeni
gün yüzüne çıkartabileceği gibi yanlış bilinen bir olayı da
düzeltebilir.
Bu parçaya göre sahatlarla ilgili aşağıdakilerin
hangisi söylenebilir?
A) Tarihi malzemeyi işleyip yorumlayarak
dönüştürür.
kazandırır.
gutçesinin öğretimine
C) Metinler aracılığıyla Osmanlı
katkıda bulunur.
D) Toplumda kâr amacı
algılanır.
bir meslek olarak
E) Elindeki malzemeyi incelerken arkeoloji biliminden
yararlanır.
Bu lett, akian OSYMX
biri, kurur
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler(1) Gaziantep Kalesi çok ilginç yerlerden bir tanesidir. (II)
Kale, Allenben Deresi'nin güney kısmında yer alan ve
yüksekliğinin 25 metre civarında bir tepe üzerinde kurul-
muştur. (III) Gaziantep Kalesi MÖ 2 ve 4. yüzyılda Roma
Dönemi'nde ilkin gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır. (IV)
Kule yapısının dairesel biçimde olduğu Gaziantep Kalesi
toplamda 36 adet kale burcuna sahiptir. (V) Ancak 12 adet
kale burcunun günümüze kadar gelebildiğini görmekteyiz.
Bu parçada numaralandırılmış cümlelerden hangisi
hakkında verilen bilgide yanlışlık yapılmıştır?
A) Birinci cümle öznel yargı içermektedir.
BY İkinci cümlede Gaziantep Kalesi'nin coğrafi konumu
hakkında nesnel bilgiler verilmiştir.
C) Üçüncü cümlede Gaziantep Kalesi'nin milattan önce
ikinci yüzyılda inşa edildiği söylenmektedir.
D) Dördüncü cümlede kalenin biçimsel özellikleri hakkında
bilgi verilmektedir.
E) Beşinci cümle kendinden önceki cümlenin devamı nite-
liğindedir.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler43. Her akşam bu vakitler karşı dağlar kızıl gelinliğini
giyer. Dağın eteklerindeki gölde bir çırpınış, bir
hazırlık... Yeni bir dünyaya yolculuk var. Ama kuşların
boynu bükülür nedense. Bir hüzündür alır onları.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden
yararlanılmıştır?
B) Açıklama C) Tanımlama
A) Betimleme
D) Karşılaştırma E) Tanık gösterme
44. Aşağıdakilerin hangisi sadece özne ve yüklemden
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler34. (1) Anadolu'nun simgelerinden biri olan ardıç ağacı,
halk kültüründe ve geleneksel hekimlikte oldukça
önemli bir yer tutuyor. (II) Uzun ömrü ve dayanıklılı-
ğıyla bilinen ardıç ağacı, yangın, kuraklık ve benzeri
felaketler karşısında ormani en son terk eden tür
olarak da biliniyor. (III) Bir zamanlar Anadolu'nun
hemen her bölgesinde doğal olarak yayılış göste-
ren ardıç ormanları insan baskısı yüzünden gide-
rek azaldı. (IV) Yalnızca ardıç kuşunun dışkısında
çimlenerek uzun bir sürecin ardından yetişebilen
ardıç ağacıyla ilgili yürütülen çalışmaların ardından
dünya ormancılık tarihinde devrim olarak kabul edi-
len bir buluşa imza atıldı. (V) 2006 yılında sonuç-
lanan çalışmayla ardıç tohumları dünyada ilk defa
doğal kimyasallarla çimlendirilerek fidan üretimine
başlandı.
Ardıç ağacı ile ilgili bilgilerin verildiği bu parça-
daki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. cümlede, öneminin sadece kültürel özellikleri
ile sınırlı olmadığı belirtilmiştir.
B) II. cümlede, ormanlar açısından önemine ilişkin
oso bazı ayrıntılara yer verilmiştir.
C) II. cümlede, Anadolu'ya özgü bir tür olmasına
rağmen varlık alanlarını yitirmekte olduğu vur-
gulanmıştır. Kala
D) IV. cümlede, kendine özgü ve ciddi zaman alan
bir yetişme süreci olduğu dile getirilmiştir.
E) V. cümlede, doğal yetişme süreci dışında üre-
tilmesine yönelik çalışmaların başarılı olduğu
açıklanmıştır.
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı Düşünceler124
YAZMA ÇALIŞMALARI
a. Yazma Tür ve Tekniklerini Tanıma
Araştırmaya Dayalı Metin Yazma Aşamaları
1. Hazırlık
a. Araştırma konusunu Belirleme: Fen bilimleri veya sosyal bilimler alanları kapsamında bir konu
belirlenir. Konunun toplumun ilgisini çekebilecek bir yönünün olmasına dikkat edilir.
bo
na
bu
ko
la
Lise Türkçe
Paragrafta Konu, Ana Düşünce ve Yardımcı DüşüncelerABD, yıllarca süren bombardıman ve 500 bin askere rağ-
men Vietnam'da başarılı olamadı. Tet Saldırısı ise Kuzey
Vietnam'ın ABD'ye büyük çapta saldırıya geçebilecek
güce sahip olduğunu gösterdi. Ayrıca devam eden yıp-
ratma savaşının Kuzey Vietnam'dan çok ABD için zararlı
olduğu anlaşıldı. Başkan Johnson 1968 Mart ayında
bombardımanı durdurdu ve başkanlık seçimlerinden de
çekildiğini açıkladı. Vietnam Savaşı, Amerikan tarihinde
en çok oy alan bir başkanı bir dönemlik başkan durumu-
na getirdi.
37. Bu metinden çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Tet Saldırısı savaşın gidişatında önemli bir dönüm
noktası oldu.
BY Uzun yıllar devam eden Vietnam Savaşı her iki taraf
için de yıpratıcı oldu.
ABD, Vietnam'da yerli güçlere karşı başarılı olama-
er.
1
1
DY Vietnam Savaşı'ndaki askerî yenilgi ABD'nin iç siya-
setinde birçok taşı yerinden oynattı.
EX ABD'nin askerî ve teknolojik üstünlüğüne rağmen
Vietnam, ABD ile mücadele edebildi.
1
1
t
1
1
1
1
1