Paragrafta Yapı Soruları

TÜRKÇE 13. I. Aradığımız bütün koşullara sahipti genç adam. II. Onlarca yıldır yaşanan su sorunu nihayet bitecek- ti. III. Çevresel etmenlerin yarattığı sorunlar, bölgeyi is- sızlaştırmıştı. IV. Orada kimseye güvenemeyeceğini biliyordu artık. V. Bu güzel haberin çevrede yarattığı etki büyük ol- muştu. Bu cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) I. cümlede fiilimsiye yer verilmiştir. B) II. cümlede sifat tamlaması kullanılmıştır." C) III, cümfede yüklem, isimden türemiş bir fiildir. D) IV. cümlede farklı zamirlere yer verilmiştir. E) Vümlede ad tamlamasını niteleyen sifat vardır. 15 ISTEK Yayınları

7. (1) Günümüzde atların yerini demir arabalar alsa da herkesin söylediğinin aksine atlar ve binicilik yok olmadı. (II) Hâlâ bazı at çiftliklerinde bu kültürü ayakta tutmak için çabalayan birileri var. (III) Bunlardan biri de At Köyü Binicilik Derneği'ni kuran, aynı zamanda da usta bir binici olan Demir Hüseyinoğlu'dur. (IV) Kendisi, yaklaşık on üç yıldır burada çalıştığını ve yedi yıl önce de kendi çiftliğini kurma imkânı bulduğunu söyledi. (V) En yoğun çalışma temposuna da bu çiftlikte ulaştığını belirtti. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak hangisi söylenemez? II. cümlede, yargı gerekçesiyle birlikte verilmiştir. B), I. cümlede, bilinenin tersi bir durumdan söz edilmiştir. IV. cümlede, aktarma söz dolaylı anlatım şeklinde verilmiştir. D) V. cümlede anlatımı güçlendirmek için karşılaştırmaya başvurulmuştur. E) III. cümle, kendisinden önceki cümleye bir örnek oluşturmaktadır.

8 (1) Kitap kültürü, insandaki okuma isteği ile daima doğru orantılıdır. (II) Kitap kültürünun kozası çocuklukta örüldü- ğü zaman anlamlıdır. (III) Cocuğa kitapların aynasına bak mayı öğretmek televizyon seyretmekten kolaydı (IV) Ço- cuklar televizyonu bir eğlence aracı olarak algılamaktadır. (V) Kitap da çocuğun dünyasına eğlence aracı gibi gire- bilir. Bu parçada geçen numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? 1. ilgeç tümlecinin içinde ad tamlaması vardır. B II. ad tamlaması özne göreviyle kullanılmıştır. C) Iad tamlaması belirtisiz nesne içinde yer almıştır. DIV. ad tamlaması zarf tümlecinin içinde yer almıştır. V. ad tamlaması dolaylı tümleç göreviyle kullanılmış- tır.

13. Biz saatlerce konuşmadan yürüyeduralım, karanlık çök- müş, yıldızlar parıldamaya başlamıştı. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisinin örneği yok- tur? AYönelme eki almış ad eylem B) Kuralli birleşik fiil+ Birleşik çekimli fiil + DYZarf-fiil + ESifat-fiil t 6

a- 7- an r. ar n p 3. YAYINLARI b 28. Birilerine bir durumu açıklarken veya hikâye anla- trken kendinizi uzaklara bakarken bulmuşsunuz- duBu yolla söylediklerinize konsantre olabilirsiniz. Karşılık bakışmak zihinsel olarak o kadar büyük bir uyarıcı etkiye sahiptir ki aynı anda düşünceyi to- parlamak ve göz temasını korumak zor olabilir. Bu nedenle, ne kadar karmaşık bir hikâye anlatırsanız ya da bahane bulmaya çalışırsanız, o kadar çok göz temasınızı kesmeniz gerekir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? SÖZEL A) Hikâyeler anlatan insanlar, konuşurken karşıla- rindakinin gözlerine bakmaktan kaçınır. B) Birinin konuşurken gözlerini kaçırması, o insanın söylediklerinin doğru olmadığına delildir. Insanların söylediklerine odaklanabilmesi için ko- nuştukları kişiyle sürekli göz teması içinde olma- maları gerekir. D) Karşılıklı bakışmak zihinsel anlamada yüksek bir uyarıcı etki yaratır ve konuşmanın seyrini belirler. E) Kişiler, birbirlerine olayları açıklarken doğrudan göz temasında olmak yerine başka yerlere bakar. +

yok- 10 karekök & dakika yardım et mesini beklemek DIKalabalık bir meydandaki kavgaya müdahalede bu lunmak yerine kavganin videosunu çekmek Bir çocuk parkında fark edilen çöplerin başkası tara- findan toplanacağını düşünmek 31. Kendi şiir yatağınız içinde bir süre yol aldıktan sonra, bir gün dönüp yazdıklarınızın tümüne birden bakma gere- ği duyarsınız. Her dönem, kendi zamanınızın gözleriyle bakar, okur, yazarsınız. O zamanki gözlerinizden bazı- ları aynı kalır, bazıları değişir. Şimdiki gözleriniz geçmişin birikintilerinin toplamı değildir. Şimdiki gözlerin; şiddetle anımsadıklarından, hiç unutmamaya yemin ettiklerinden, bakışlarının arkasına saklanmışlardan oluşmaz yalnızca. Vazgeçtiklerinden, unutmak istediklerinden, nicedir ken- dine yabancı düşmüş anılardan da oluşur. Zamanla va- nılmış olan şimdinin gözleri; ille de en doğru en haklı en hakiki bakışımız demek değildir. Bu sözler aşağıdaki soruların hangisine karşılık söy- lenmiş olabilir? A) Zaman içerisinde şiirlerinize yönelik bakışınızda bir değişiklik oluşur mu? Şiirin yaratılma evresindeki koşullarını göz önüne al- mak neden gereklidir? Üretilen her şiirin eski üretimlerin tekrarı olduğu görü- şüne katılıyor musunuz? D) Önceden ürettiğiniz eserler içinde yazmamış olmayı dilediğiniz şiiriniz oldu mu? Doğru bir bakış açısına sahip olmayı amaçlayan şair neler yapmalıdır?

6. Bir nazenin bana gel eyledi Varmasam incinir varsam incinir Beyaz gerdanından ince belinden Sarmasam incinir sarsam incinir Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Dönüşlü çatılı fiillere yer verilmiştir. B) Zamire yer verilmiştir. C) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. D) Belgisiz sifat kullanılmıştır. E) Ad tamlamasına yer verilmiştir.

1. Bir topluluğun önünde belli bir fikri, bir duyguyu aşılamak için söylenen etkili ve inandırıcı konuşmalara denir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A)Söylev B)Röportaj C)Söyleşi D) Tartışma E)Konferans

nebilir Ide alması, na tedir. uygu al umlu mak le 25. Sahip olmak ve sahiplenmek... Birbirine benzeyen ama farklı şeyler. Mülkiyetinde olmak, elinde bulundurmak anlamına gelen "sahip olmak"; bir şeye sahip çıkmak, korumak, arka çıkmak, gözetmek anlamına gelen "sahiplenmek"ten tamamen farklı. Sahiplenmek, sürekli bir şeyleri elde etme telaşına düşerek tüketim çılgınlığına kapılmak değildir. Var olanı sevmektir, elindekini korumaktır, açgözlü olmamaktır, mevcut olanla yetinmektir. Bir şeyi sahiplenmek için ona sahip olmak gerekmez. ---- Sahiplenmek işte böyle bir şeydir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki boşluğa getirilemez? AY Parkta açan bir gülü sahipleniriz, her iş çıkışında gidip o gülü koklarız, o bizim olmuştur artık. B) Gökyüzündeki bir yıldızı sahipleniriz, her gün o yıldızı bekleriz, izler dururuz, o bizim olmuştur artık. Sokaktaki bir kediyi sahipleniriz, gelip geçerken besleriz onu, başını okşarız onun, o bizim olmuştur artık. D) Ninemizden kalan şalı sahipleniriz, soğuk kış gecelerinde sımsıkı sarınırız onunla, o bizim olmuştur artık. E Ormandaki ağaca yuva yapan bülbülü sahipleniriz, her gidişimizde hayranlıkla dinleriz onu, o bizim olmuştur artık.

28. Yaşamı edebiyattan ayrı tutmayan yazarlar vardır. Ben de on- lardan biriyim. Çevremdeki insanlara hep hayatlarını romana dönüştürüp dönüştüremeyeceğimi hesaplayarak yaklaşır ve onların türlü hâllerini, arzularını, korkularını, kederlerini hep bir kenara not ederim. Daha da ileri gidip kurgumu sağlamlaş- tırmak adına -sinsice denebilecek bir girişimle- onların duygu durumlarını değiştirecek, beklenmedik tepkiler vermelerine yol açacak şeyler yaparım. Çevremdekileri romanlarıma mal- zeme olsunlar diye kışkırttığım bile olur. Kafamda hep tek bir soru olur: "Bundan, iyi bir hikâye çıkar mı?" Sonrasında bana düşen görev, hayal gücümle ayrıntıları zenginleştirmektir. Aşağıdakilerden hangisi böyle diyen bir yazarın yazma tutu- muyla bağdaşmaz? Q Edebiyatı bir söz sanatı olarak görme insanları dikkatle gözlemleme C Malzemesini hayattan alma (D) Mükemmeli elde etmek için uğraşma E) Gerçekleri düş gücüyle harmanlama TÜRKÇE kil "e E

ar 12. Türkçe 1. Her yıl on binlerce kuş, üreme ve kışlama alanları arasında uzun bir göç yolculuğu gerçekleştiriyor. II. Doğanın döngüselliğinin göstergesi olan bu göç hareketi, ilkbahar ve sonbaharda yoğun olmak üzere yılda iki kez yaşanıyor. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Üreme ve kışlama alanları arasında uzun bir göç yolculuğu yapan on binlerce kuş, doğanın döngüselliğinin bir göstergesi olan bu göç hareketini yılda iki kez gerçekleştiriyor. B) Doğanın döngüselliğinin bir göstergesi olan bir göç hareketine katılan on binlerce kuş, ilkbahar ve sonbaharda yoğun olmak üzere yılda iki kez kıtalar arası yolculuk yapıyor. C) Her yıl on binlerce kuş, doğanın döngüselliğinin göstergesi olan bir göç hareketine katılarak ilkbahar ve sonbaharda yoğun olmak üzere yılda iki kez üreme ve kışlama alanları arasında uzun bir göç yolculuğu gerçekleştiriyor. D) Ilkbahar ve sonbaharda yoğun olmak üzere yılda iki kez on binlerce kuş, üreme ve kışlama alanları arasında uzun bir göç yolculuğu gerçekleştiriyor. EX Úreme ve kışlama alanları arasında uzun bir göç yolculuğu gerçekleştiren on binlerce kuş, ilkbahar ve sonbaharda yoğun olmak üzere yılda iki kez bir kıtadan diğerine yolculuk ediyor.

32. Ayrıca iyi bir kitabı belirlemede ölçüt olamaz. Bu durum geçici bir olgudur çünkü. Yapıtın yayımlandığı yılı ya da ertesi yılı içerir. Oysa çok okunurluk belirli bir zaman dilimine özgü değildir. Örneğin şu son iki üç yüzyıl içinde Homeros'un İlyada'sını binlerce kişi okumuştur. Bu örnek Don Kişot başta olmak üzere öteki başyapıtları da kapsar. . Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Başyapıtların yazıldıkları çağa seslenmemesi sıkça karşılaşılan bir durumdur B) Birkitabın az okunması, onun kalıcı bir yapıt olaca- ğını göstermez e) Edebî eserlerin topluma yön verme işlevi önemsiz- dir D) Bir kitabın okunması için belli kriterler belirlenemez E) Çok satmak, çok okunmakla aynı anlama gelmez

5. I. "Yaratıcılık nedir?" sorusu sorulduğunda aklımıza pek çok şey gelse de tam olarak tanımını yapmak zordur. II. Onların eserlerinden yola çıkarak asıl olanın iz bi- rakmak olduğunu daha iyi anlarız. III. Hatırımıza gelen sanatçılardan yardım aldıktan son- ra yaratıcılığın tanımının önemsiz olduğunu görürüz. IV. Her şeyi tanımlamaktan çok hayatın tanımlarla çev- relenmiş karmaşasında iz bırakmayı başaranlardır onlar. V. Sonra kendi dünyamıza daha yakın olarak gördü- ğümüz büyük şairler, ressamlar ve romancıları tek tek hatırlarız. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer de- ğiştirmesi gerekir? A) I ve II D) ve V B) II ve III E) IV ve V C) III ve IV

8 22. (1) Bir sanat yapıtı ve kültür ürünü olarak filmi, filmsel dışavu- rumu, filmsel söylemi, filmsel içeriği daha iyi anlama, açıklama ve kültürel belleğe yerleştirme arzusundan dolayı eleştirmen- ler sinemaseverler için olmazsa olmazdır. (II) Diğer yandan film eleştirmeni ve ürettiği film eleştirisi, film ve seyirci arasında kimi zaman duygusal diyebileceğimiz bir köprü olma işlevini de üst- lenmektedir. (III) Film eleştirisi her zaman için film sanatının gelişimine katkıda bulunagelmiş; film sanatının ve sanatçısı- nın dışavurum dünyasını zenginleştirmek ve sanatın sınırlarını genişletmek üzere yeni yollar, anlatım biçimleri ve yöntemler için ilham vermiştir. (IV) Ayrıca film eleştirisi bu yöntemlerin ku- ramsallaştırılmasına katkıda bulunmuş ve filmlerin değerlen- dirilmeleri konusunda dayanak noktası oluşturacak ölçütlerin üretilmesine yardımcı olmuştur. (V) Eleştiri sözcüğünün olum- suz çağrışımları ve film sanatçılarının film eleştirisi kurumuna yönelik hiç de iyi olmayan duyguları eleştirmenlerin değerinden bir şey kaybettirmez. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde "Film eleştirmenlerinin ya da eleştirisinin" işlevlerinden birine de- ğinilmemiştir? BYX A) I C) III D) IV E) V

31. (1) Bonsainin boyutunun küçük olması kadar görünüşünün güzel olması da önemlidir. (II) Minik ağacın güzel görünümü, periyodik olarak budanması ve büyüyen dallara tellerle yön verilmesiyle sağlanır. ((ill) Bu nedenle bir ağacı bir bonsaiye dönüştürmek uzun yıllar sabırlı ve özverili olmayı ve de çok emek harcamayı gerektirir. (IV) Bütün bakım işlemleri belirli bir plana göre yapılır; bonsainin onlarca yıl sonra alacağı şekil, dallarının ve gövdenin uzunluğu, kalınlığı, yaprakların sayısı vb. daha işin başında yetiştiren kişi tarafından belirlenir ve bonsai o doğrultuda yetiştirilir. (V) Bazı bonsailerde aynı kökten birkaç gövdenin gelişmesi sağlanır. Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisine "Ağaçların büyüyüp gelişmesi çok uzun yıllar sürer." cümlesi getirilebilir2 A) I B) II D) IV E) V

20. 1. Gen tedavisi ile hastalıklı genlerin yerine sağlıklı kop- yalarını aktarıp tedavi ederek insan kök hücrelerini elde ettikten sonra, vücudumuzu oluşturan hücrelere ve do- kulara dönüşüm programlarını öğrenerek insan ömrünü uzatma yönünde önemli adımlar attık. II. Aradan geçen sürede genetik bilginin ve biyolojik sis- temlerin nasıl çalıştığını öğrenmekle kalmadık, izleyici koltuğundan kalkıp canlıların yaşam kodunu değiştire- rek yaşam süreçlerine yön verebilir hâle geldik. III. 1953 yılında DNA'nın keşfedilmesi insanlık tarihinde yepyeni bir sayfa açtı. IV. 2000'de insanın yaşam sırrını içeren genetik kodunu okumayı başararak her alanda etkilerini göreceğimiz yepyeni bir çağın kapılarını aralamış olduk. V. Artık her yeni doğan bireyin, altı milyar harfle yazılmış bir "kullanım kılavuzuyla" birlikte dünyaya geldiğini bili- yoruz. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi ge- rekir? A) I ile III D) Hile V B) I ile III E) IV ile V C) III ile IV