Paragrafta Yapı Soruları

5. Sanat yaşamına baktığımızda genellikle tek bir alanla sınırlı kalınmadığını görüyoruz. II. Desteklemek ya da desteklememek, tüm mesele bu yazarlara saygı duymak. 1. III. "Bunu engellemek mi yoksa desteklemek mi la- zım?" sorusu ise son zamanlarda gündemde. IV. Bu durum şair ressamları, romancı deneme ya- zarlarını doğurmuştur. V. Bir alanda çok iyi olan bir sanatçı bile başka bir alana eğilim göstermiştir. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi sonuncu olur? A) I B) I C) III D) IV E) V

1. Bir eser üret ve onun birileri üzerinde etkili oldu- ğunu gör, sonra da ömrün boyunca mutlu ol. Onlarca eser verip de faydasız olduğumu hisse- dersem zaten bu işe devam etmem. II. III. İşte benim hayat felsefem tam olarak bu. IV. Öğretmen arkadaşların değil de öğrencilerin bunu daha çok destekliyor olmasıysa umut verici çün- kü meyve veren ağaç taşlanır misali zümrenizden darbe yiyorsunuz. V. Faydalanıldığını görüyorum ki hâlâ bir şeyler yaz- maya devam ediyorum. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci olur? A) I D) IV E) V B) II Co C) III

may nvisa udelunol ne 20. Efsaneler denizindeydiler ve gittikleri yerlere kendi efs nelerini de götüreceklerini henüz bilmiyorlardı. Midilli'de görülebilen ufuklar dört kardeşin en büyüğüne göz kırp duruyor, köpüklü bağrını göstererek ötelere, daha ötele çağırıyordu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur A) Unsüz değişimi C) Ünsüz benzeşmesi E) Hece düşmesi B) Ünlü daralması D) Sessiz türemesi

6. Azlık-çokluk zarfları (ölçü, miktar, nicelik) fiillerin, filimsilerin, sıfatların ya da başka zarfların anlam- larını ölçü, azlık-çokluk bakımından etkileyen sözcüklerdir. (az, çok, fazla, pek çok, daha, en, kadar, denli, epey, gayet...) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ölçü (nicelik, miktar, azlık, çokluk) zarfı yoktur? A) Cennet kadar güzel vatanımız var. B) Benim arabanın içi daha büyük. C) En güvendiğim insan odur. D) Fazla konuşarak dinleyiciyi sıktı. E) Onlar gitti, ben daha gitmedim. 159

A 9. (1) Ahmet Yıldız, günümüz Türkiye koşullarının kendisine sağladığı malzemeyi iyi kullanan bir yazar. (II) Yıldız, öykülerini yazarken gazete haberlerinden yola çıkıyor. (III) Öykülerin hepsi, bu topraklarda yaşanıyor ama her biri farklı zaman dilimlerinde geçiyor. (IV) Her biri ayrı bir acıyı, ayrı bir durumu anlatıyor. (V) Yazarın öykülerinde seçtiği kahraman ise bir sokak köpeği. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? At. cümle kurallı bir ad cümlesidir. V B. cümlede birleşik zamanlı bir eylem kullanılmıştır. C) I. cümlede tamlananı zamir olan bir ad tamlaması vardır. D) IV. cümlede hem belirtme hem niteleme sıfatı almış ada yer verilmiştir. E) V. cümlede sifat-fiil bulunmaktadır. V X

0.---- Edebiyattaki ritim duygusu -ki aruz vezni dediğimiz başka bir şey değildir örneğin- ve müzikteki edebiyat et- kisi, bir şeylere anlam yüklemeye her daim hazır olan insa- noğlunun bu arzusunu pek de güzel karşılar bir yerde. Çok sevdiğiniz bir şarkının sözlerinin, yine çok sevdiğiniz bir şair tarafından kaleme alındığını öğrenmek, bahsi geçen şarkıyı başka bir yere koymanıza vesile olur. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilebilir? Edebiyat ve müzik arasındaki etkileşim, pek az ikili ara- sında ortaya çıkar B) Edebiyatın müzikten yararlanması onu daha üst düzey bir sanat yapar B j L C) Edebiyattaki müzik olmasa edebî eserlerin geleceğe kal- ması pek mümkün değildir D) Gerçek sanat eserlerinde müzik etkisi olmazsa olmazdır E) Müziğin en çok kendini gösterdiği alan, edebiyattır

Türleri/TEST 91 k k k 16. Bir kırık gençlik hikâyesi Yok mudur sevdanın çaresi? Hasretin kızıl hanesi, Cileli başıma gelip taç oldu. At yine o gurbet bestesi Gülün minesi soldu. E Yukarıdaki şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? AV Beş isim tamlaması vardır. B) Beş sifat kullanılmıştır. C) Ünlem cümlesi, eksiltili cümledir. D) Tamlayanı düşmüş isim tamlaması vardır. E) Devrik cümle kullanılmamıştır.

omuza lamış, otsuz, erden çıkla- ALTIN ANAHTAR 5. Mevlâna'nın aşka dair söylediğidir: "Vah ona, aşksıza, kanatsız kuşa!" Aşağıdakilerden hangisi bu cümle için söylenemez? A) Edat ve ünlem kullanılmıştır. B) Zamir kullanılmıştır. C) Özel isim, ilgi eki almıştır. D) Sifat tamlamasına yer verilmiştir. E) Fiilimsiden oluşan yüklem "fiil cümlesi" kurmuş- tur.

4. Karşı tepedeki ormana birbiri arkasına yıldırımlar dü- I şüyor, iri damlalar zeytin ağaçlarının siyah yapraklarını || ||| garip tıpırtılarla oynatıyordu. Hepimiz değirmenin içine IV dolduk. Tavanda sallanan iki gaz lambası etrafa yarım bir aydınlık serpiyordu ve çarklar, taşlar, tozlu ka- IV V yışlar dönüyor, dönüyordu. Bu parçada numaralanmış sifat tamlamalarının han- gisinde niteleme sıfatı yoktur? A) I B) II C) III D) IV E) V

27. Gerçek ihtiyaçlar ile çağımızın yönlendirdiği sahte heis lumunda kişi, tüketim mallarını satın almanın ve bunlan yaçlar arasındaki ayrımın ortadan kalktığı tüketim top sergilemenin toplum içinde bir ayrıcalık ve prestij getirdi içindeki kimi insanlardan farklı konumlandırdığını düşü nürken bir yandan da tüketim toplumuyla farkında olma dan bütünleşir. Çünkü içinde bulunduğu toplum, tüketeni kendinden bilir; tüketmeyeni dışlar. Dolayısıyla tüketmek birey için bir zorunluluğa dönüşür. İnsani ilişkiler, yerini maddelerle ilişkiye bırakır. Artık geçerli ahlak, tuketim et kinliğinin ta kendisidir. Y Bu parçada "tüketmenin birey için zorunluluğa dönüş mesi", 1. Kişiye ayrıcalık ve saygınlık kazandırdığına inanılması II. Ekonomik gücün göstergesi olarak algılanması III. Toplumun dışında tutulmamanın gereği olarak görül- mesi nedenlerinden hangisine/hangilerine bağlanmıştır? A) Yalnız I D) II ve III B) I ve II E) Yalnız C) I've Ill C D E

Hikaye - I 6. Olaylar, kişiler, varlıklar okuyucuya doğrudan su- nulur. Anlatıcı, okuyucu ile eser arasına girmez. Okuyucunun dikkati eser üzerinde yoğunlaşır. Bu teknikte kişilerin konuşmaları ve hareketleri yansı- tılarak okuyucunun kendisini eserin kurmaca dün- yasında hissetmesi sağlanır. Bu teknik; diyalog, iç konuşma veya bilinç akışı şeklinde de olabilir. Bu parçada sözü edilen anlatım tekniği aşağı- dakilerin hangisinde yoktur? A) "Hüseyin Nazmi Ahmet Cemil'e dedi ki: -Bizim küçük musikişinasa alkış yok mu? Ahmet Cemil ayağa kalktı; gülerek, alay ede- rek Lâmia'nın karşısında eğildi, frenkvari se- lamladı. -Matmazel, diye başladı. Lâmia bir kahkaha ile: - Matmazel uykuya kaçıyor, dedi ve kaçtı." B) Bilemedin, kedinin önüne attırır büyük hanım. Ama balığa çıkan Suat, balıkla dönmüştür eve. Anam bilir niye çıktığımı denize. Bir şey söyle- meği de Dilâver hanımlığına yediremez. Balığı attım zaten. Ölü eti ne yapayım. Otelde güler- lerdi tek balığı görseler. C) Yusuf düşündü, aklına başka bir şey geldi: - O zaman da sen bana bırak, dedi. -Ne yapacaksın? Bize daha iyi, daha paralı birer iş ver, deriz. - Tamam, ben de bunu düşünüyordum. Ve- rirse? -Bu mantar şapkalının verdiği yevmiyelerden fazla olursa... D) Bu kedi, tahta masanın üstüne çıkmış, köpe- ğime durmadan homurdanacak mı? Sandal- yenin üstündeki vişneçürüğü rengindeki delik çoraplar... Asmanın yaprakları daha yemye- şil. Bizim bahçedeki kurudu bile. Deniz, Boz- burun'a doğru başını almış gidiyor. Uzaklarda görünen, İstanbul'un neresi kim bilir? Sesler neden gelmiyor? E) Kan kırmızı yuvarlak bir külçe, dağların üstüne doğru yavaş yavaş inmeye başlar; yekpare, geniş bir billur parçası hâline giren ufuktan misli görülmemiş bir renk ve ışık yağmuru boşanır ve bütün gün, derme çatma binaları, ıssız cadde- leri, yetim anıtları, bodur akasya ağaçlarıyla, çiğ bir aydınlık içinde uyumuş kalmış çıplak şehrin çelimsiz gövdesi, birdenbire en halis erguvan- lara bürünmüş olarak silkinip doğrulur. 16 9

2. Bir köprüyü korumak; sadece taşlarını onararak yeniden yerine koymak ve taş bezemelerini gözden geçirmekten ibaret olamaz. Köprüyü korumak ve yaşatmak; aynı zamanda ona ait bilgileri, onunla ilgili olan ve onun ismi çevresinde geçen olayları, etkinlikleri, kişileri, tarihi bilmek ve yaşatmakla olur. (N) Bu açıdan Üsküp Taş Köprü; benim için bir emanet, bir armağan ve sahip çıkılması gereken atalar yadigârıdır. Taş Köprü'nün yapılma nedenlerinin başında Osmanlı ordusunun hareket kabiliyetini ve süratini artırmak gelmektedir. (V) Unutmamalıyız ki Taş Köprü herhangi bir etnik kimliğin değil; İslam medeniyetinin simgesidir ve artık sadece Müslümanlara değil, tüm insanlığa mal olmuştur. (V) Taş Köprü'nün tarihi, Yahya Kemal'in ifadesiyle Yıldırım Beyazıt diyaryolarak isimlendirilen Üsküp şehrinin tarihidir. (V) Üsküp tarihini kaynaklardan izlemeden ve Usküp coğrafyasını bilmeden Taş Köprü'yü okuyamaz, anlayamaz ve yorumlayamazsınız. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) II B) III VC) N DENEME-6 D) V E) VI 4. VİP Yayınları 2

3. Herkes bilir ki onun şiirlerinde musiki en temel arayıştır. Şiirin kendisi bu amaca yöneliktir, maksat şiir değil âdeta musikidir. Bunu anlamak için sadece birkaç şiirini oku- mak yeter. Yukarıdaki parçada geçen; 1. onun II. en III. kendisi IV. bu V.bunu sözcüklerinin hangileri adıl değildir? B) I ve V A) I ve II D) Il ve V C) II ve IV E) IV ve V 293

9. • Nüfusun yaşlanması, 21. yy.da ön plana çıkan en önemli demografik olaylardan biridir. Bütün dünyada insanlar daha uzun yaşamakta, doğum oranları azal- makta ve dolayısıyla yaşlı nüfus sayısal ve oransal olarak artmaktadır. Nüfus yaşlanması, sağlıktan sosyal güvenliğe, çevre ile ilgili konulardan eğitime, iş ola- naklarına, sosyokültürel faaliyetlere ve aile hayatına kadar toplumun bütün yönlerini etkilemektedir. Çoğunlukla gelişmiş ülkelerde daha görünür olan yaş- lanma olgusu, artık gelişmiş ülkeler kadar gelişmekte olan ülkeler açısından da önemle değerlendirilmesi gereken bir konudur. Sağlıkta önemli gelişmelerin yaşanması ölüm oranlarında düşüşü sağlarken evli- liklerde kadın ve erkeğin çalışmak zorunda kalması doğum oranının düşmesine yol açarak yaşlı nüfusun oranını artırmaktadır. Bu da toplum faaliyetlerinin birçok açıdan değişmesine neden olmaktadır. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Aynı konuya ilişkin ortak bir görüşe varılmaktadır. B) Ayni konu farklı açılardan ele alınarak çelişen so- nuçlara bağlanmaktadır. C) Farklı üsluplarla aynı konuda benzer nedenler açık- Tanmaktadır. . D) Karşıt görüşlerin aslında birbirini desteklediği gös- terilmektedir. E) Aynı düşünceyi pekiştiren görüşlerin tanıklığına baş- vurulmaktadır. 11. Şiim yay gö ki tut m o A bi nushi d ir 12.

20. 21. 20-21. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yınız. Bilim kurguyu bilim kurgu yapan en önemli etmenlerden biri, yazıldığı dönemle olan ilişkisidir. Bir bilim kurgu ese- rinin kaliteli olması, onun dönemin bilimine ve tekniğine olan bağlılığıyla alakalıdır. Bir bilim kurgu eseri, sadece geleceği tahmin ederek veya üstün teknolojilerle bezenmiş bir yarının tasvirini yaparak ileriye dönük olamaz, yazıldığı zaman içerisinde beğenilse bile ileride unutulur. Bilim kurgu eserinin başarılı olabilmesi için döneminin bilimini ve araştırmalarını özümsemesi, anlaması, bunu en ufak parçasına kadar irdelemesi ve sonrasında bir potada eriterek kendi kurgu kalıpları içinde yazarak okuyucuya ulaştırması gerekir. Eser ancak bunu yapabilirse gerçek bir bilim kurgu eseri olma şansı yakalar. Ki belirtmek gerekir, eserin kült hâle gelebilmesi ve ileriye dönük olması için kimi zaman bunlar bile yeterli gelmez. Bu parçadan hareketle bilim kurgu eseriyle ilgili; 1. kendi döneminin biliminden bağımsız hareket etmediği, 11. bilimsel gelişmelerin ışığından yola çıkarak geleceği kurguladığı, III. başarılı olmasında geleceği iyi planlamasının yattığı öncüllerinden hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I vell C) Yalnız III E) II ve III Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? O A) Kalburüstü eserlerin arkasında uzun uğraşlar ve yo- ğun emek vardır. B) Bir sanat eserinin belli bir dönemde aşırı ilgi görme- sinin altında birçok faktör rol oynar. C) Öykülerinin sürprizlere açık olması, okuyucuyu bir anda sarıp sarmalıyor. D) Özgün çalışmalar, farklılık zihniyetinin vücut bulmuş hâlleridir. E) Özverili ve sabırlı bir kişiliğe sahip olması onu başa- ri basamaklarının zirvesine çıkarmıştır. 22. R Ce m b E P 23.

4 E Sosyolojik çöz 10. I. Araştırmacılar, denge testlerinin ileri yaşlardaki yetişkinlerin rutin sağlık kontrollerine dâhil edilmesi gerektiğini düşünü- yor. II. Uluslararası bir ekip tarafından yapılan bir araştırmada, orta yaş ve sonrasında 10 saniye boyunca tek ayak üstünde duramamanın sonraki 10 yıl içinde sağlık sorunu kaynaklı ölüm riskinde iki kat artışla ilişkili olduğu ortaya koyuldu. Yukarıda verilen Il numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olumsuzluk- tan bahsedilmektedir. B) I. cümlede ifade edilen konuya yönelik bir değerlendirmede bulunulmaktadır. C) I. cümlede değinilen sorunun olası sonuçlarından söz edil- mektedir. D. cümlede belirtilen düşüncenin gerekçesi açıklanmaktadır. 1. cümledeki olguya yönelik varsayımda bulunulmaktadır. Diğer sayfaya geçiniz.