Paragrafta Yapı Soruları

CÜMLEDE ANLAM vardır? A) Nöbet tutulan yere hırsız nasıl girmiş? Neden bu işi ağırdan alıyorsun? Odanı toplamami istemedin mi? Aşağıdakilerin hangisinde "onaylatma" anlamı Sen, ona niçin kızmıyorsun? Bu gürültüde onun dediklerini anlayabildin mi? mal, kendisinden hemen sonra gelen malarını değerlendiremediği için yarı Bunu söylerken, o kusak gibi yaz- demek istemiyorum. (I) Ama o ku- kendi şiirinde, kendi doğrultusun- TEST-2 34 10.(1) Ne fildişi kule önemlidir benim için ne toplum yararı; bunlar gelip geçici şeylerdir. (II) Kalıcı olan sanat gücüdür. (III) Sanatçının asıl sorunu da budur. (IV) Edebiyat, sanat tartışmalarının büyük çoğunlu- ğu bu sorunla ilgilidir. (V) Zaman zaman sanatçılar ille de toplumcu olmalı, topluma yararlı yolda yürü- meli diye yeteneksiz birtakım yazarları gökyüzüne uçurmaya çalışanlara da öyle karşı çıkmışımdır. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, yazar yazma serüveninde kalıcı ol- mayan unsurlara önem vermediğini söylüyor. B) II. cümlede, yazar yazma eylemindeki temel unsuru dile getiriyor. III. cümlede, yazar, sanatçı için asıl sorunun ne olduğuna işaret ediyor. D) IV. cümlede, yazar bir tespitte bulunuyor. V. cümlede, yazar özeleştiri yapıyor. 90 K

DENEME-25 12. Fotoğrafları yapıştırma işini bıraktım. Sonra ne yaptım? Evet, gökyüzüne bakmıştım, yuvarlak ve parlak ve ışıklı bir daireden başka bir şeye benzemeyen aya bakmıştım ve ne kadar güzel, tıpkı öğretildiği gibi güzel demiştim; sonra, başımı aşağı doğru hareket ettirerek denizde ayın ışıltılı çizgilerini aramıştım. Ne acıklı bir maceraydı bu. Belki de değildi; belki de bunun acıklı bir macera olduğunu da bir yerden öğrenmiştim, bir yerde okumuştum. Hafızam zayıfladığı için, neyi nerede okuduğumu unuttuğum için bana ait birtakım duygular olduğunu sanıyordum. Acaba, içine düştüğüm durum, daha önce nerede acıklı olmuştu? Mısır da mi? Eski Yunan'da mı? Kendimi romantik dönemin Fransızları, İngilizleri ya da Almanlarıyla mı karıştırıyorum? Ben bir şeyin taklidiyim fakat aslımı bile doğru dürüst öğre- nememiştim. Belki de bana ne olduğunu sonuna kadar okumamıştım. Yarabbim ne korkunçtu! Belki de birilerinden duymuştum, onlar da başka birilerinden, başka birileri de... Korkuyu Beklerken adlı hikâye kitabından alınan bu par- çayla ilgili olarak 1. Bilinç akışı tekniğinden yararlanılmıştır. II. Yusuf Atılgan tarafından kaleme alınmıştır. III. Birinci kişi anlatımıyla oluşturulmuş, klasik hikâye örneğidir. IV. Postmodern eserlerde olduğu gibi bireyin çıkmazları, yalnızlığı üzerine kurgulanmıştır. V. Anlatma tekniğiyle oluşturulmuştur. yargılarından hangileri söylenebilir? A) I ve II B) II ve III D) I ve IV C) I, II ve IV E) II, III ve IV

APOIEMI 24. (1) Teke yöresine dâhil olan Gölhisar, oldukça zengin bir halk kültürüne sahiptir. (II) Halk ozanları, sipsi, kaval ve cura ça- Ossolabilen müzisyenler bu ögelerin başında gelir. (III) Otantik id skına gecesi kıyafetleriyle dikkat çeken folklor toplulukları, el Hbsedokuması kumaşlar ve geleneksel sanatlar da Gölhisar halk - kültürünün değerleri arasındadır. (IV) Yazın ortasında Göl- inidihisarlılar bunaltıcı sıcaklardan yaylalara kaçar. (V) Baharda 920xyemyeşil olan yaylalar hazirandan sonra sararsa da yıl bo- yu onlarca pinardan buz gibi su akar. (VI) Henüz hiçbir tu- ristik altyapı hatta bina veya elektrik bile olmayan bu yayla- -sbillara gelenler, doğal hayatı yaşama fırsatı bulur. equa gemerely be ligner elbi Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? gubio igli slog.neon A) II vor blan B) III iğne astiri audio st C) IV -=== dricipale) D) V on 702 lğlbsiehütexhal neübrigub nol naxhüüblid ribsey 1slqalbranssex infeineged amshuso egy XX (8) 10 (0 E) VI 25. Zihnimin, aklımın, mantığımın götürdüğü yere gitmeye çalışırım. Yazacaklarımı önceden düşünüp her ayrıntısıyla tasarladıktan sonra başlarım yazmaya. Yazarken bazı deği- şiklikler ve sürpriz gelişmeler olsa bile bu, baştan belli olan ana çizgiye ters düşmez. Daha yazmaya başladığımda ya-

25. 1. Yaşın ilerlemesi ve yaşlılığın netleşmesi ile vücutta fizyo- lojik olarak olumsuz değişiklikler meydana gelmektedir. II. Bu tanıma göre genellikle 60 yaşlarında ortaya çıktığı ve doğumla başladığı varsayılan yaşlılık belirtilerinin, 80 yaş larına doğru artık netleştiği kabul edilir. III. Vücutta geriye dönüşü olmayan değişimlerin meydana gel- mesi, yaşlılık olarak nitelendirilir. IV. Bu değişikliklere kronik hastalıkların da eşlik etmesi sonu- cunda kaliteli yaşam oldukça zor bir hål almakta, işte tam bu noktada da egzersizin önemi ortaya çıkmaktadır. V. Düzenli yapılan egzersizlerin kaliteli yaşamada çok önemli olduğu ve yaşlanma ile gerileyen vücut fonksiyonlarını ge- liştirdiği bilimsel olarak kanıtlanmış bir gerçektir. Bu parçanın anlam bütünlüğünün sağlanabilmesi için numa- ralanmış cümlelerin hangileri yer değiştirmelidir? A) I ve II D) II ve IV B) I ve III E) Ill ve V C) II ve II 1. OTURUM (TYT) DENEME-4

3. Yüzde yüz arı bir dil kurmak mümkün değildir çünkü böyle bir dil yoktur, gösterilemez yeryüzünde. Belki ilkel dilleri, dar bir çevrede kalmış, işlenmemiş dilleri bir yana bırakırsak... Ama söz gelimi yüzde yetmişi yabancı sözcüklerden, hem de artık bilinmeyen bir dilin sözcüklerinden kurulu bir dile de ulusal bir dil denemeyeceğini söylemeye gerek yok. Dahası, Osmanlıca dediğimiz karma dil, yabancı bir dilin, Arapçanın kuralları öğrenilmeden edinilemezdi. Bugün Türkçeyi çocuk- larımıza kendi dilimizin kuralları ile öğretiyoruz. Kullandığımız sözcüklerin köklerini, eklerini biliyoruz; o sözleri anlıyoruz. Yeni sözcükler türetirken de dilimizin kurallarına ve dil duygusuna uyarak davranıyoruz. Böylece Türkçemiz bütün gelişmiş diller gibi zamanın gerekliliklerini, yeni kavramları karşılayarak yeni gereçleri, araçları adlandırma gücünü işle- terek yaşamını sürdürüyor; sürdürecektir. Bu söylediklerim, her dilin vazgeçilmez nitelikleridir. Biz buna, dilde özleştirme akımını başarıya erdirerek vardık.. Bu paragrafın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? A) Bizim yaptığımız, Arapça ya da Farsçadan dilimize girmiş sözcükleri Türkçeye uyumlu hâle getirmekti B) Öyle ki Osmanlıca adını verdiğimiz ve yüzyıllarca kullan- dığımız dil aslında bir nevi Arapçaydı Dilde sadeleşmenin temel kuralı Batı dillerini örnek almak, onların sözcük gücünden yararlanmaktır D Çünkü Türkçe, yapısı ve zengin geçmişi göz önünde tutulursa hiçbir yabancı dilin yardımına el açacak bir dil değildir E) Her dil ister istemez yabancı kaynaklardan etkilenir ve bu etki arttıkça yazın sanatı güçlenir

(1) Bazı eleştirmenlere göre Sait Faik Abasıyanık, yeni hikâyecili- ğimizin çöpsüz üzümüdür. (II) Yani öncesi yoktur onun; yazar, ge- lenekten yararlanma olanağı bulamamıştır. (III) Onun hakkında yazılanlar hâlâ sınırlıdır. (IV) Özlem Esmergül, işte bu sınırlı bil- gilere biyografik roman diyebileceğimiz yapıtıyla özel bir katkı yapıyor. (V) Yazar öncelikle genç okurlar için Sait Faik'in yaşadı- ğı dönemin genel bir görünümünü sunuyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda ve- rilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede ek eylem kullanılmıştır. B) II. cümlede yeterlik birleşik fiili vardır. C) III. cümlede anlam (zaman) kayması bulunmaktadır. D) IV. cümlede sıfat-fiil vardır. E) V. cümlede basit çekimli fiil vardır. V

DENEME-14 2⁰. 9. Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. B) İsim tamlamaları kullanılmıştır. C) Tüm soru sözcükleri adıl görevindedir. D) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. E) Bağ-fiil kullanılmıştır.

Platon şairleri, "Bütün ozan takımı sadece erdemin ve bütün uydurdukları öbür şeylerin görünüş- lerini taklit eden hakikate ulaşamayan kişilerdir şeklinde tanımlamaktadır. Hayatın gerçekliği ve nesneler ile ilgili üç şart vardır ona göre Kullanma sanatı yapma sanatı ve taklit sanat Şairler, üçüncü kategoride yer almaktadır. Kullanma ve yapma sanatı bir işe yaramaya yönelik hizmete sahiptir. Marangoz bir yatağı yaparken insanlığa hizmet etmektedir. Yapılmış bir şeyin bilgisine sahip olmadan onu taklit etmek, ciddiliği olmayan bir çeşit çocuk oyunundan başka bir şey değildir. Sosyal faydanın söz konusu olmadığı bu alan bilgi üretimi açısından da sıfırdır. Şiirin en önemli eksikliği bu açıdan bakıldığında bilgisizliğidir ---- Şair, sadece gölge yaratıcısıdır. b Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi geti- rilmelidir? (A) Gerekli bilgi ve donanıma sahip olduğu hâlde etkili şiir yazamayan binlerce şair adayı vardır. CB) Şiir, sanatsal yönüyle faydasız bir üretim- dir ve var olan şeyin adi bir taklidinden ibarettir. C) Kendisini sosyal faydanın içerisinde gör- meyen bir şairin, yazacağı şiirler de top- lum için bir değer ifade etmez. D) Şiirin gerektirdiği donanıma sahip olma- yan kişilerin şiirsellik adına ortaya kaliteli şeyler koyması beklenemez. E) Başkalarını taklit ederek şiir yazmaya kal- kışan sözde şair adayının okuru etkileme gücü yok denecek kadar azdır.

S.T A) I 8. Çevreyi geliştirmek, ce kirlenmesini önlemek herke için bir ödevdir. Bu cümledeki altı çizili tamlamanın türü aşağıdakile hangisinde verilmiştir? Al Belirtisiz isim tamlaması B) Belirtili isim tamlaması C) Zincirleme isim tamlaması B) II D) Tamlayanı düşmüş isim tamlaması E) Takısız isim tamlaması sifat tan laran 9. Bazı hayvanlar kışı birbirlerine sokularak geçirir. 1 Ancak bu işin bir püf noktası var. Sokulurken belirli 11 bir mesafeyi korumak gerekir. Kutuplarda yaşayan imparator penguenler soğuktan korunmak için III birbirlerine tüylerini sıkıştırmayacak şekilde hafifçe doku- narak sokulur. Böylece tüyleri ısı yalıtımı yapmaya IV devam edebilir. Eğer kuşlardan biri biraz fazla sokulursa yanındaki kuş bir adım yana çekilip mesafesini korur. V→ 8. 1.T Bu parçadaki numaralanmış tamlamalardan hangisi diğerlerinden farklıdır? C) III D) IV E) V 80

13. Biz saatlerce konuşmadan yürüyeduralım, karanlık çök- müş, yıldızlar parıldamaya başlamıştı. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisinin örneği yok- tur? ✓ A) Yönelme eki almış ad eylem B) Kurallı birleşik fiil C) Birleşik çekimli fiil D) Zarf-fiil E) Sifat-fiil V

6. I. Camcılıkta kullanılan özel madeni üfleme bo- 3 rusunun ucu, potadaki erimiş cama daldırılıp döndürülür. II. Her çeşmibülbülün büyüklüğüne veya biçimine bağlı olarak değişik sayıda cam çubuk kullanmak gerekir. III. Daha sonra sıra önceden hazırlanmış ince cam çubukların özel bir madeni kalıp içindeki yuva- 2 larına yerleştirilmesine gelir. IV. Sıcak cam balon özel bir ahşap kalıp içinde ya- tay olarak döndürülerek yavaş yavaş bir silindir biçimine dönüştürülür. 1 V. Borunun diğer ucundan yavaşça üflenerek, uç- 4 taki cam şişirilip küçük bir balon elde edilir. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluştu- racak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II ||| III D) IV EY

9) Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bir şölen canlandırarak ya da nasıl bir-hayalperest çırılçıplak yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. B) İsim tamlamaları kullanılmıştır. C) Tüm soru sözcükleri adı görevindedir. Zamir D) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. E) Bağ-fiil kullanılmıştır.

29. Tesadüfen birbirine rastlamış başka başka aşklarsınız siz artık, gece ile gündüz gibi birbirine ayrışmış, o ki rüzgâr, bir zaman senin çölünde kumlar uçurmuş. o ki, gece ve esmer, görmüyor sahrayı, sesi içinde karışmış Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? Bağlaç Zamir Edat D) Ek fiil Farklı türlerde fiilimsi Nitelik Yayıncılık 102 31

8. Eski deniz haritalarının hiçbirinde "Ege Denizi" adı ge 1 mez. Zira, Atatürk'ün "Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'd ileri!" olarak bilinen buyruğunda da gösterilen yere be || li ki o zaman da "Ege" denmezmiş. Rumca Aigaion olan adın, mitolojideki Attika kralı Aigeus'tan geldiği söyle ||| nir ancak adalarının bolluğundan dolayı pek çok dilde IV V adı Adalar Denizi'dir. Artık, Ege diyoruz. Bu parçadaki altı çizili sözcükler ve işlevleriyle ilgi- li olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. sözcük bulunma durum eki almış bir belgisiz za- mirdir. + B) II. sözcük iyelik ve durum eki almış bir addır. C) III. sözcük ilgi ekini alarak sıfat olmuş bir addır. DIV. sözcük durum bildiren bir zarftır. E) V. sözcük kendisinden önceki sözcükle öbekleşmiş bir edattır. 10

TOPO (1) Doğrusu onun havalleri arasında, sporcu olmak yoktu, (II) Hele hele rekor üstüne rekor kıran bir at- let olmak hiç yoktu. (Il Gitar çalarak, her kız çocu- ğu gibi arkadaşlarıyla ip atlayarak, saklambaç oy- nayarak günlerini geciriyordu. (IV) Okuluna, olim- piyat seçmeleri için görevlilerin geldiği güne kadar bu böyle devam etti. (V) İşte o gün, bu kızımızın yaşamının dönüm noktası oldu.. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlenin öznesi, birleşik yapılı sözcüktür. B) II. cümlede kesinlik belirteci kullanılmıştır. C) III. cümlede zarf fiillere yer verilmiştir. D) IV. cümlede birden fazla ilgeç vardır. E) V. cümle birleşik yapılı bir isim cümlesidir.

y tap gd c p OPEL 10. Güzel bir öykü, iyi pişirilmiş Türk kahvesi gibidir. Öykünün okura verdiği haz, orta şekerli Türk kahvesinin damakta bıraktığı tat gibi olmalıdır. Okurun öyküyü okuyup bitirdikten sonra öykü- deki olaylardan arındırarak kendisine sakladığı sonuçlar önemlidir. Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A Zarf - fiil ve sıfat - fiile yer verilmiştir. B) Hem sifat tamlaması hem de ad tamlaması kullanılmıştır. C) Ünsüz benzeşmesinin ve ünsüz yumuşama- sının birden fazla örneği vardır. Dísim cümlesi de fiil cümlesi de kullanılmıştır. E Hem edata hem bağlaca yer verilmiştir. 12. 29