Paragrafta Yapı Soruları

AGEŞİK (1) Ebru kâğıdı, her ülkenin sanat anlayışına göre bir farklılık kazanmıştır. (II) Ebruculukta kullanılan malzemelerin başın- da gelen boyalar, doğadaki renkli kaya ve topraklardan elde edildiği için toprak boya adıyla anılır ve suda erimediği gibi yağ da içermezler. (III) Bundan başka bazı doğal boyalarla da renk zenginliği artırılır. (IV) Ebru yapımında gerekli olan ebru teknesi, kullanılacak kâğıdın enine ve boyuna uygun ebatta ve 6 cm derinliğinde dikdörtgen şeklinde bir kaptır. (V) Eskiden suyun dışarıya sızmasını önlemek üzere içi ziftle kaplanmış ağaçtan yapılmış tekneler de kullanılmaktaydı. (VI) Teknenin içine konulacak suya koyuluk ve yapışkanlık vermek, böylece serpilen boyaların teknenin dibine çök- mesini önlemek için kullanılan kitre, krem renginde ve şe- ritler hâlindedir. 1. 2 Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü- şüncenin akışını bozmaktadır? A) I BUT CUTI DYNV E) V Rac

10. (1) Hayat o kadar zengin ve çeşitlidir ki hiçbir roman onu tamamıyla içine alamaz, buna imkân yoktur. (II) Her ro- man, yazarının bakış tarzı ile sınırlıdır. (III) Edebiyat, an- cak bütünü ile ele alınırsa kültüre denk düşer. (IV) Nasıl her insan hayatın bir parçası ise her edebî eser de öyledir. (V) Stendhal, romanı cadde üzerinde gezdirilen bir aynaya benzetmiştir. (VI) Her edebî eserde kültürün farklı bir yönü görünür. Numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışı- ni bozmaktadır? A) II B) C)V DWV E) VI

6. Açma pencereni perdeleri çek Mona Rosa seni görmemeliyim Bir bakışın ölmem için yetecek Anla Mona Rosa ben bir deliyim Açma pencereni perdeleri çek Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Tezlik fiili kullanılmıştır. B) Olumsuz çekimlenmiş fiil vardır. C) Kılış fiili bulunmaktadır. D) Gereklilik kipi ile çekimlenmiş fiil yer almıştır. E) Basit çekimli fiile yer verilmiştir.

5. (1) Göz alabildiğine uzanan bir düzlüğe çıkmışlardı. (11) Ne ağaç vardı ne dere ne ev... (III) Yalnız ara sıra koca koca hayvanlara rast geliyorlardı. (IV) Çok uzun bacaklı, çok uzun boylu, sırtları kabarık, kambur hayvanlar trene bakmıyorlardı bile. (V) Ağızlarında beyazımsı bir köpük çiğneyerek dalgın ve küskün arka arkaya, ağır ağır, yu- muşak yumuşak, iz bırakmadan gidiyorlardı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede yüklem birleşik çekimli fiildir. B) II. cümlede fiil kullanılmamıştır. C) III. cümlede hikâye birleşik çekimli fiil vardır. D) IV. cümlede birleşik yapılı fiil bulunmaktadır. E) V. cümlede fiil 3. çoğul şahısla çekimlenmiştir.

15. Her türlü mutsuzluk ve acı arzularla ilgilidir. Arzular duyu organlarından doğar. Mutluluk bedenin isteklerini yok etmek ve mutlak anlamda kendinden geçmekle mümkündür. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A İstekler mutsuzluğun en önemli sebebidir. B) Beden isteklerinden kaçınmak gerekir. Duyu organları mutluluk kaynağıdır. Mutluluk, acı ile kendinden geçmedir. Mutluluk, bedensel istekleri sonlandırmaktır. 17 Aşa anla me A) BY C [

n 1 7 16. Her şeyden bihaber olan bir adamım ben. Şapkamın altında yaşarım. Kimsenin etlisine ve sütlüsüne Kanışmayan, yapayalnız biriyim. Bunu başkaları söylemiyor, ben kendim dile getiriyorum. Inanabilirsiniz siz de. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? ABir adı niteleme görevinde kullanılan ad takımı bulunmaktadır. La) Özneyi pekiştirme görevinde kullanılan dönüşlülük zamiri vardır. C) Tamlayanı belgisiz adil olan ad takımına yer verilmiştir. DTürkçenin sondan eklemeli dil olma özelliğine aykırı sözcük kullanılmıştır. E) Kuralli birleşik eylem bulunmaktadır. UcDört Best Diğer sayfaya geçiniz.

ürkçe Denemeleri 40. Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi; Yayınları Limit Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır. || Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi; I!! IV Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır. V Yukarıdaki dörtlükte, numaralandırılmış sözçük- lerle ilgili olarak aşağıdaki verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. sözcük, tamlayan görevinde kullanılan adlaşmış bir sifattır. B). sözcük, yüklem görevli türemiş bir fiildir. C) II. sözcük, edilgen çatılı bir fiildir. D) IV. sözcük, zaman bildiren bir zarf-fiildir. E) M sözcük, sifat görevli bir sifat-fildir.

4. Kitabımda edep kurallarının izin verdiği ölçü- de eğilimlerimi, sevgilerimi az çok belirtiyo- N rum; bilmek isteyene sözlü olarak daha da serbestçe ve içtenlikle açıklıyorum duyup dü- R şündüklerimi. (1) Görenlere kısacık gösterme- ler yeter. (II) Bakmasını bilen bu anılarımda her şeyi söylediğimi, gösterdiğimi görür, iste- necek, aranıp bulunacak hiçbir şey bırakmı- yorum kendimden. Sözüm edilecekse, doğru dürüst, gerçeğe uygun edilmesini istiyorum. (III) Övmek için de olsa beni olduğumdan başka türlü göstermek isteyeni yalanlamak için öbür dünyadan seve seve kalkar gelirim. (IV) Yaşayanlardan bile olmadıkları gibi söz edildiğini görmekteyim. (V) Yitirdiğim bir dos- tumu (La Boetie) var gücümle destekleme- seydim, bin bir türlü suret biçeceklerdi ona. Bu parçada düşüncenin akışının sağlan- ması için numaralanmış cümlelerden han- gileri yer değiştirmelidir? A) I ile II B) II ile III D) IV ile V C) II ile IV E) III ile V Bu ikin A) I 112

GI nraki bo başa cok se anlam Gerekçenin hangisi olduğu önemli değildir ama spor yapmanın da kendine göre tehlikeleri vardır. Birçok spor dalında sakatlanma ya da yaralanmayla sonuçlanan kazalar oldukça sık yaşanır. İyi bir antrenman, sporcunun sakatlan- ma riskini azaltmakla kalmaz, başarısını da arttırır. Örneğin koşmaya yeni başlayan birinin daha ilk denemesinde mara- tona katılması düşünülemez. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdaki- lerden hangisi getirilebilir? A) Her insan spor yapma isteği duyar. B) İnsanların çoğu sporu da gösteriş amaçlı yapar. C) Profesyonel olmak isteyenler ancak spordan tam anla- mıyla verim alır. D) Spor yapmak için mutlaka profesyonel bir destek ge- rekir. E) İnsanlar genellikle ya hoşlandıkları için ya da zinde kal- mak için spor yapar.

Aşağıdakiler lerinden biri değildir? A) Geçmişe Özlem C) Eleştirme E) Habullenme da dile getirdik- ARMING B) Beğenmeme D) Hayal kırıklığı (ALES) 7-10. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Yaşam biçimlerindeki değişim sonucunda el sanatlarımız da değişti; hatta giderek kaybolmaya başladı. Ne yazık ki Türki- ye'de bu sanatları korumak için şimdiye kadar kapsamlı bir çalışma yapılmamış. Hiçbir el sanatımızın envanteri çıkarıl- mamış. Bu sanatların nasıl ortaya çıktığı, nasıl geliştiği, hangi koşullarda ve nasıl yok olduğu araştırılmadığı gibi birçoğuy- la ilgili örnek de toplanmamış. Bugün bize düşen, yaşayan el sanatlarımızın toplanıp envanterinin çıkarılması, bu yolla gelecek kuşaklara aktarılmasıdır. Bu çalışmalar sayesinde Türk kültürü hem kendi halkımıza hem dünyaya tanıtılabi- lir. El sanatlarının tanıtıldığı etnografya müzeleri şimdi daha çok gerekli. Halkın kendi sanatının müzesi olmadan ulusal bellek oluşmuyor. Nitekim birkaç yüzyıldan beri Batı sanatını tekrarlayıp duruyoruz; kendi kültürümüz bir adım ileri gitmi- yor. Küreselleşme arttıkça sizi diğerlerinden avıracak, size ait olan, kendi kültürünüzün ürünleri daha çok önem kazanıyor. Sanayi üretiminde böyle bir şey mümkün değil. Bugün dün- yanın neresine gitseniz aynı ürünleri bulabiliyorsunuz. Aynı kalıptan çıkmış yüz binlerce eşya... TEST/46 8. Bu parçada yakınılan durum aşağıdakilerden hangisidir? SIMSanayinin çok sayıda ve çeşitte mal üretmeye elverişli olması B) Günümüzde üretilen el sanatlan ürünlerinin değişikliğe uğraması C) Küreselleşmeyle birlikte yerel el sanatlarına da ticari göz- le bakılması D) El sanatlarına yeterince ilgi gösterilmemesi E) El sanatlarının eski örneklerini sergilemenin zor olması (ALES) X 9. Bu parçada etnografya müzelerinin gerekliliği aşağıdaki- lerden hangisine bağlanmıştır? A) Halkı kendi kültürleri konusunda bilinçlendirme B) Uretilecek yeni sanayi ürünlerine model oluşturma C) Araştırma yapacaklara kaynak sağlama D) Turizm gelirlerini artırma E) El sanatları çalışmalarını hızlandırma (ALES)

16. Her şeyden bihaber olan bir adamım ben. Şapkamın altında yaşarım. Kimsenin etlisine ve sütlüsüne karışmayan, yapayalnız biriyim. Bunu başkaları söylemiyor, ben kendim dile getiriyorum. İnanabilirsiniz siz de. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? PRONTO A) Bir adı niteleme görevinde kullanılan ad takımı bulunmaktadır. UcDört Besl Trilery- görevinde B) Özneyi pekiştirme görevinde kullanılan dönüşlülük zamiri vardır. Tana C) Tamlayanı belgisiz aditelan ad takımına yer verilmiştir. D) Türkçenin sondan eklemeli dil olma özelliğine aykırı sözcük kullanılmıştır. E) Kuralli birleşik eylem bulunmaktadır. Diğer sayfaya geçiniz.

A ALME YINEVİ A PALME YAYINEVI TYT/PLM / 012/22 7. (1) Evet, iklim değişimi gerçektir dahası atmosfere yüksek miktarda karbondioksit salıyoruz ve bu karbondioksit iklimleri değiştiriyor. (II) Artık mevsimler arası geçişler belirgin hissedilmiyor ve sadece bu yüzden bile işler iyice kötüye gitmeye başladı gibi gözüküyor, ciddi manada kötüye. (III) Peki ya küresel sıcaklık Antarktika'daki buz örtüsünü eritmeye yetecek kadar yükselseydi ne olurdu, oradaki deniz seviyesi ne kadar yükselirdi? (IV) Belki bir yerlerde gözlerden uzak kimi insanlar bu durumun nedenlerini uzun uzadıya tartışıp bir sonuç elde etmeye çalışıyordur. (V) Aksi hâlde yalnızca bu soruları düşünerek bir sonuca gitmeye çalışmak hem iklimlerin değişmesini engellemeyecek hem de dişe dokunur sonuçlar almamıza yardımcı olmayacak. Bu parçada numaralanmış cümleler ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) I. cümlede değerlendirmeden hareketle saptama yapılmıştır B) II. cümlede bir gerekçeden hareketle olumsuz bir sonuç ortaya çıkacağı dile getirilmişti C) III. cümlede okuyucu sorularla konu üzerine düşünmeye davet edilmiştir. D) IV. cümlede bir varsayımdan yola çıkılarak istek sezdirilmiştir. E) V. cümlede sadece düşünerek bir sonuca ulaşılamayacağından söz edilmiştir

1. Yazar, şehir yaşamının kurallarını önemse- meyen ve yaşamında bu kurallara uymayan aydın kesimini ele alıyor eserlerinde Bu kesimin bunalımlarını, yalnızlıklarını ve ger- çeklerden kopuk yaşam tarzlarını yansıtıyor. Toplumdaki karşıtlıkları, içtenlikten yoksun davranışları, samimiyetsizlikleri inceden in- ceye alaya alıyor. Aydınların söyledikleriyle yaptıklarının farklılığını gün yüzüne çıkarıyor. Tüm bunları yaparken de gözünü budaktan sakınmıyor hiçbir zaman. y Bu parçada sözü edilen yazarın yapıtında anlattığı konulardan biri aşağıdakilerden hangisi olamaz? w A) Aydın kesimin kurallara aykırı yaşaması B) Aydınların gerçeklerden uzak yaşamları C) Toplum yaşamındaki çelişkiler D) insanlar arasındaki yapmacıklı ilişkiler E) Aydın kesimin yapıtlarının gerçeklikten uzaklığı

21. (1) İnsan çok uzaklara gitmeye karar verdiğinde denizi ter- cih etmeli bana kalırsa. (II) Kara gözden kayboluncaya ka- dar en uzağa doğru denizde yolculuk etmeli. (III) Yani bir gemiyle gitmeli insan yoksa ayağı şehirdeki toprağa değ- dikçe uzaklaşamaz kendinden. (IV) Okyanusların derin mavilerinde bulmalı özünü. (V) Dünyanın en uzak yerlerin- de uzaklaşmalı kendi sıkıntılarından. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır? Q₁ AV I. cümlede "uzaklara" sözcüğü adlaşmış sıfattır. B) II. cümlede, üstünlük belirteci vardır. III. cümlede, "-ki" ilgi adılı olarak kullanılmıştır. DY IV. cümlede, tamlayanı ve tamlananı arasına sıfat gir- miş belirtili ad tamlaması vardır. EV. cümlede, dönüşlülük adılı vardır. O 23

erle- lında geniş, istiyordu. cubetli küf koku- anık yemek ko- kadınlar telaşa um; bizim aile bir tane düş- bir bahçede akımsız, eski an bu kuru- senli yılların a da ihanetler ü sorun- ; aksine hangi- 3 Feis Yayınlan 4. aşağıdakilerin hangisinde vardır? anlamca karşılayabile- A) Onu başarıya götürenin azmetmek olduğunu ve en büyük başarısızlığın da denemekten vazgeçmek ol- duğunu iyi biliyor Kendisini "yolun başında bir çırak" olarak konumlan- diran usta sanatçı, "Her gün yeni bir şeyler öğreniyo- rum." diyor. C) Oyle olmadığı halde toplumdan kopuk bir şair" diye değerlendirilip etiketlener sanatçı, pek çok eleştirinin debuinte de odak noktasında yer alıyor. D) Her ne kadar olumsuz biçimde eleştirilse de ailesinin bo desteğini de arkasına alarak çok kısa sürede başarılı olmuştu. Hakikati söylemekten çekinmeyen ve bu nedenle tepkiler alan yazarın entelektüelliği ve eleştiret söyle- mi masaya yatırılıyor. Benzerleri kadar sıkça söylenmediği ve gereken önem verilmediği için bilinmeyen operaları arşivlerden çıkartıp sahneye taşıma misyonuna kendini adayan Leyla Gen- cer, Donizetti'nin indirip onları başta İtalya olmak üzere dünyanın belli operalarını tozlandıkları raflardan başlı opera sahnelerinde söyledi. Özellikle Donizetti'nin "Tudor Kraliçeleri" isimli operası, Leyla Gencer'in sesiyle 150 yıl sonra yeniden --- maant ----. ---- Bu parçada boş bırakılan yerlere anlam akışına uy- gun olarak aşağıdakilerin hangisinde verilenler sıra- im sıyla getirilmelidir? A) ününü hiç kaybetmemiş - ortaya çıkardı B) arka plana itilmiş - can buldu başarıyı yakalamış - varlığını sürdürdü yitip gitmiş - bilincine varıldı E) güncelliğini korumuş - beğeni kazandı Diğer sayfaya geçiniz.

lin- la- ev- tır. 30- -kli a- ek ç- ir. m, ar in 7- A A A 20. (1) Türk halk edebiyatının, maalesef Üniversitelerarası Ku- rulda "Doçentlik Bilim Dalı" olmaktan çıkarılarak 20 - 30 yıllık bir mazisi olan, somut veya soyutlara karışan halk biliminin içine isimsiz olarak gizlice sıkıştırılması anlaşılamamıştır. (II) Bu durum bilimsel bir yaklaşım olmadığı gibi tam tersi- ne olumsuz olan ve şık olmayan bir tavırdır. (III) Halk bili- mi, bundan 3 - 5 sene evveline kadar Türk halk edebiyatı bünyesinde hem soyut ve somut ilkeler sebebiyle hem de doçentlik temel alanında ele alınarak değerlendiriliyordu. (IV) Bu vahim durumu, bilimsel ciddiyetle bağdaştırmak veya anlamak mümkün değildir. (V) Bazı kişiler, eğer yeni bir dünya kurma peşinde iseler halk bilimi de yaşasın fakat bunu yaşatalım derken uzun bir mazi ve kültürel birikime sa- hip olan Türk halk edebiyatını öldürmek neyin nesidir? Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden son- ra "Şimdi ise işler birdenbire tersine dönüp, beş bin yıllık ob Türk halk edebiyatı yoklara karıştırılıp çok yakın bir maziye sahip olan halk bilimine teslim ediliyor." cümlesi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz? ansios A) I A B) II mektedir? C) III D) IV E) V 21. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Romanı, edebiyatın di- ğer türlerinden ayıran şey nedir?" sorusuna cevap ver-