Paragrafta Yapı Soruları

fark et- eler ara- nda da tirabile- tifadan ve yer- ve yer yete- ndirildi. çalış- n daha açlan- ve iş- kiler- una yo- elir- rak ric, tır. ari alt in a- i- D- hi ₁ 4. Paragrafın Anlatımı, Anlamı ve Yorumu - 5 (Konu, Yardımcı Düşüncelerl TEST 23 TYT-YTOL/A SERIS Modem bireyin psikolojisi çok parçalı bir yapıya sahiptir. Geçmişte içe dönük bir grubun içinde yaşamaya alışkın olan insan, modemliğin kendisini kaçınılmaz şekilde dayat- masıyla birlikte birey haline gelmiş ve bu da bireyin parçalı bir kimliğe bürünmesine sebep olmuştur. Bireyin dünya gö- rüşü, eğitimi, değer yargıları ve tecrübeleri onun hayatı ya- şama pratiklerini doğrudan etkilemektedir. Sahip olduğu kültürel değerler içinde bulunduğu toplulukla uyum göster- mediğinde birey kendini oraya yabancı hisseder. Yabanci- laşan birey, bunun sonucunda kaçışa sürüklenir. Kendilik inşa etmeyi başaramadığı için bağlılık sorunları yaşayan bi- reyler toplumla ilişkilerinde yara almamak için çeşitli savun- ma mekanizmalarına yönelirler. Savunmaya yönelmek, bi- reyin toplumdan kaçışının belirtisidir. Firar, bireyin içsel benliğinden doğabileceği gibi toplumdan kişiye yönelen baskı sonucunda da açığa çıkabilir. Birey bundan kurtul- mak için kaçışa sürüklenir. Bireyin bir defa kaçmaya başla- ması, bir yere bağlanmasının son derece zorlaşmasıyla so- nuçlanır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Yabancılaşmanın toplumdan kaçış psikolojisine yol açtığına B) Bağlılık sorununun bireyin kendini gerçekleştireme- mesinden kaynaklandığına C) Modernliğin insanı grup anlayışından soyutlayarak birey hâline getirdiğine D) Modernitenin bireyin kimliğinde zedelenmelere yol açabildiğine E) Bireylerin dünya görüşlerini, eğitim anlayışlarının şe- killendirdiğine Kurgu metinlerinin en etkin unsurlarından birisi olan mekân, edebi metin içerisinde işlevini ve önemini gün geçtikçe art- tırmaktadır. Mekân, tahkiyeye dayalı anlatım türlerinde olayları estetik açıdan destekleyen fiziksel bir çevredir an- rak modern romana gelindiğinde bu sınırlı işlevin ötesine Irorakter ciziminde kullanı-

de en [1- n i- E) Eserlerini okuyucuya tamamlatmak 10. Konuşma, sadece kelimeleri ses aracılığıyla başkalarının kulaklarına iletme olmadığı gibi, dinleme de sadece işitmek değildir. Gerçekte tüm benliğimizle konuşmakta, kulağımız- la işitip zihnimizle dinlemekteyiz. Konuşma ile düşünmenin birbirinden ayrılmazlığı, birbirinin doğurganı, besleyeni ve aynı zamanda da aynası olduğu bir gerçektir. Bu parçada vurgulanmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Dinleme esnasında konuşmacı ve dinleyici arasında fikir alışverişi olması gerektiği B) Konuşma ve dinlemenin basitlikten uzak, zihinsel efor gerektiren eylemler olduğu C) Güzel ve etkili konuşabilmek için dinleyici kitlesinin duygu ve düşüncelerini göz önüne almak gerektiği D) Düşünme faaliyetlerinin konuşma eylemine dönüş- mesinde tecrübenin önemli rolü olduğunu E) Birtakım seslerin konuşma hâline gelebilmesi için zihin süzgecinden nesnel bir şekilde geçmesinin önemi Akiler işi msiy lebi elik Arkk 61 SL

derek vurgu- zan" diyebil- su ben diye- sine bakmak ğu yeri, diğer iyor. Her ya- nerek "yazı- yazım kural- a, etki yarat- n, içinde bu- da kendinizi . Yazıcı ol- le göre" ya- hangisini üsluplarını li bir çalış- r iş olma- arın eser- alar yazar Sözlü kültürde şiirler, hikâyeler, tiyatrolar "insanlığın or- tak mali" kabul ediliyordu. Bu sebeple ortada dolaşan metinlerle ilgili kimse bir mülkiyet hakkı iddia etmiyor, bu metinleri isteyen istediği gibi kullanıyordu. Dönemden döneme bunları söyleyenler, anlatanlar ve aktaranlar bu metinler üzerinde istedikleri gibi tasarrufta bulunabiliyor; dönüştürüp değiştirebiliyordu. Günümüzde ise ortaya bir ürün konulduğunda sanatçısı meydana getirdiği ürünü sahipleniyor ve kimseyle paylaşmak istemiyor. Ortaya konulan bu ürünü genişletip geliştirebilecek kişiler de tar- tışmalara girmemek için yeni çıkan konular ve ürünler hakkında yorum yapmaktan, onun eksiklerini gidermek- ten kaçınıyorlar. Geçmişteki edebî eserler günümüzdeki gibi biricikleşmemişti ve önemli olan bunları kimin söyle- diği değil bunların ne anlattığıydı. Daha da önemlisi bu eserlerin hangi işlevi gördükleriydi. Bu parçaya verilebilecek en uygun başlık aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Sözlü Edebiyatın Sınırları B) Edebiyatın Tarihsel Gelişimi C) Okuyucunun Gözünden Edebiyat D) Özgün Edebiyatın Önemi E) Sanatta Mülkiyet le- ize Bu rka icin en vid da ele- nasi ula- mine zet- in- akta- ger-

3. "Issız bir adada yapayalnız yaşamak zorunda kalsanız hangi romanları yanınıza alıp götürürsünüz?" sorusu, bir, zamanlar Fransa'da anketçilerin pek hoşlandığı bir konuy- du. Bu romanlar, soruşturmacılara göre, ya Fransız ya da dünya edebiyatlarından alınırdı. Sorularını edebiyatın başka türlerine genişletenler de vardı. Bugün bile böyle bir sorunun çekiciliğini kaybetmiş olduğunu sanmıyorum." Böylece hem kimi yazarların beğenileri belirmiş hem de unutulmaya yüz tutmuş bazı sağlam eserler yeniden de- ğerlendirilmiş oluyordu. Ama bu sorunun ortaya koyduğu asıl gerçek, ----. 1. yaratıkların içinde en yalnızının insan olduğunun düşü- nülmesidir II. yaşamak için gerekli olanın kitaplardan başka bir şey olmadığıdır III. edebiyatın insan hayatındaki vazgeçilmez varlığıdı Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre numara- lanmış cümlelerden hangileri getirilebilir? A) Yalnız I Dve ll et B) Yatniz L C) Yalnız III E) II ve III

31. Nizam-ı Cedit hareketinin başlarında yeniliklerin ka- bul edilmesi ve yaygınlaşması oldukça zor olmuştur. (1807 yılında Ragip Paşa, emrinde bulunan görevlilere yeni tarz giysileri giydirmeye çalışmış fakat görevliler buna şiddetle karşı çıkarak Boğaz kıyısındaki kalelerde bulunan askerleri kışkırtıp ayaklanma çıkarmışlardı. (l) Bu karmaşa sırasında askerler, ağaları Halil Haseki'yi katletmiş, kayıkla durumu İstanbul'a bildirmek için yola çıkan Mahmud Raif Efendi'yi de yakalayarak hizmetçi- leri ile birlikte öldürmüşlerdi. (III) Mahmud Raif Efendi, III. Selim Dönemi'nin seçkin devlet adamlarından ve ay- dınlarından biridir. (IV) Londra'nın ilk sürekli elçisi Yusuf Agâh Efendi'nin başkâtibi olarak İngiltere'ye gitmiş ve burada Fransızca öğrenerek izlenimlerini Fransızca olarak kaleme almıştır. (V) Ayrıca harita çevirileri ve coğrafya üzerine de birtakım eserler yazmıştır. Bu parça ikiye ayrılmak istense ikinci paragraf nu- maralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) I B) II C) III D) IV E) V

16. Adam Otu, bitkisi cinsi içinde 6 tür vardır; bunların en 1 yaygını Mandragora officinarum'dur. Uzun ömürlü bitkiler, || ||| sapsız bir yaprak oluştururlar. Yapraklar ebat olarak bir IV aya kadar büyüyebilir ve keskin uçlu bir tepe ile 4-5 inç V genişliğindedir. Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisi yapı yönünden diğerlerinden farklıdır? A) I B) II C) III D) IV E) V

A) lile II B) I ile III C) II ile III 3. (1) Dünyanın en büyük kanyonlarından birinin Uşak'ta olduğunu biliyor muydunuz? (II) Kimi iddialara göre ABD'deki Büyük Kanyon'dan sonra ikinci büyük kanyondur Ulubey Kanyonu. (III) Bu kanyonun genişliği 100 ile 500 metre arasında değişiyor ve uzunluğu 45 kilometreye ulaşıyor, (IV) Kanyon, derinlerindeki akarsular sayesinde yemyeşil bitki örtüsüyle kaplanmış. M İçindeki dik yamaçlar, halatlı tırmanış; manzaralı parkur- lar ise yürüyüş için ideal. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, ek fiilin birleşik zaman çekiminin örneği vardır. B) II. cümlede, ek fiilin basit zaman çekiminin örneği vardır, III. cümlenin yükleminde "oluş fiili" yer almaktadır. D) IV. cümlenin yüklemindeki fiil, duyulan geçmiş zaman kipiyle çekimlenmiştir. E) V. cümlenin yüklemindeki sözcükte ek fiilin geniş zaman kip eki düşmüştür.

reyin rma n tir. hem 6. Işık, gölge ve hacim duygusunun yansıtılmadığı küçük, SAURIT renkli çizimlerin yapıldığı resim sanatında perspektif ||| (bir nesnenin büyüklüğünün, görüldüğü gibi çizilmesi) IV V uygulanmaz. Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangisi "üçüncü tekil kişi iyelik eki almamıştır? AXI B) II CII D) IV E) V

rakir? Antalya'daki antik Phaselis kenti üzerine bir şey yaz- mak on yıldır aklımdaydı. Hayvanların Doğası adlı kitapta okuduğum "Yabani arılar, Phaselis'in bütün halkını kentten sürüp çıkardı." cümlesiyle benim ta- kıntım birleşti ve çevremde izlediğim yaşanmış, yarım kalmış, tam gerçekleşiyor derken rastlantılar sonucu başka şekillere bürünmüş yaşam öyküleriyle buluştu. Phaselis'le ilgili araştırma yapmaya başladım ve elli beşten fazla kitap okudum. Aylarca hem okudum hem de yazmaya devam ettim. Sonunda tarihi ger- çeklere çok yakın bir metin çıktı ortaya. Ancak Pha- selis Adağı'nın bir masal-roman olduğu asla unutul- mamalı. Romanda aktarılan tarihi bilgilere gerçeğin ta kendisi olarak bakılmamalı. Ben romandaki kahra- manlarımın birlikte olacakları eski bir kent arıyordum, orasi Phaselis oldu. 57/58 58. Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan han- gisine ulaşılamaz? A) Roman, bazı tarihi olaylara dayanmaktadır. B) Araştırmalar romanın yazılmasında yardımcı olmuştur. Phaselis, bir romana konu olma açısından ilginç bir mekândır. D) Romanın yazılmasına başka bir kitap esin kay- nağı olmuştur. E) Roman, konusu nedeniyle çok popüler olmuştur.

23. Tanpınar'a göre Türkiye'de yerleşmiş bir roman geleneği yoktur. (1) Mevcut romanlar ise Avrupai bir gözle eleştirecek eleştirmenlerden yoksun olarak gazete köşelerinde yitip gitmektedir. (II) Öte yandan roman yazarlarımız da kendi eserleri dışında kalan romanlar üzerine yazı yazmaktan çekinmektedirler. (III) Yani bir yazardan şöyle genişçe söz edebilmek için onun ölümünü beklemek gerekmektedir ((IV) Tanpınar; bu eksikliği, ülkede "elektrikli edebiyat" ya da geniş anlamıyla sanat havasının oluşmadığına bağlamaktadır. (V) Ona göre ülke; roman yazmak için uygun olmasına karşılık, henüz "yaratılış" için oluşum sürecini tamamlamamıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden önce "Bu yüzden bizde eleştiri, 'mersiye ile beraber' yürümektedir." cümlesi getirilmelidir? A) I XxO C) 111 B) II D) IV E) V

sin ur fir U a 5 7. yazıya Bir yolculuktur yazı serüveni; yolumun üstüne çıkan- lar, sevdiklerim ve sevdirmek istediklerim dönüşüyor. Herkesin yaşadığı ve paylaştığı hayat içinde her yazar kendine özgü yolunu yalnız ken- disinin bildiği bir evren kurar yazdıklarıyla. Benim yaptığım da bu. Bana ait olan bir dünya kuruyorum kelimelerden. Bu parça, düşüncenin akışına göre aşağıdakiler den hangisiyle tamamlanamaz? A) Sözcüklerin çağrışım gücünden yararlanıp kendi dünyamın kapısını açıyorum. e B) O dünya hepimizin yaşadığı yer aslında, farklı olan, bakış ve onu yeniden kurabilmiş olmam. ona C) Benim gözümden dünyanın her hâlini yansıtan, beni anlatan eserler çıkıyor ortaya. D Yaşadığım zamanda gördüklerimi olduğu gibi anlatmak beni okuyucunun gözünde büyütüyor. E) Yaşamın acı gerçekleri hayal dünyamda daha yumuşak bir şekle dönüşüp eserlerime giriyor.

CÜMLEDE ANLAM TEST-8 ASARI 1. (1) Eğer, develeri ve keçileriyle bin yıldır yürüyen in- sanların yürümesini yasaklayacaksak bunu başka ya- saklarla tamamlamak gerekecektir. (II) Örneğin, Urfa Sıra Geceleri'nde türkü söylemek de yasaklanmalıdır, özellikle de Hele ninnoh olasan Allahından bulasan' türküsü. (III) Yörüklerin çadırlarda yaşamaları da ya- saklanmalıdır. (IV) Onları uygar insanlar gibi apartman dairelerinde yaşarken görmek, muasir medeniyet sevi- yemizin ortalamasının yükselmesi bakımından önemli olacaktır. (V) Uzun hava söylemek de Sarıkeçililer'in yürüyüşü gibi yasaklanmalıdır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde koşul anlamı vardır? A) I. B) II. 4. 10 C) I 2. (1) Bir sabah Samsa gibi uyandım ve şu gerçeği fark ettim: Prenses, aslında kurbağa prensi öpmemişti. (II) Daha doğrusu, kurbağa iken öpmemişti. (III) Prenses, D) IV. E) V. (1) Uzun bir zama ğu konusunda a konuşuyorum. (L kalmasından, g masından kayn nedeni sanayi, (IV) Bütün bur (V) Bu öyle bir gözünü karart korumacısı F Bu paragraft misten bugü A) yınları (1) İşin özü özen göste kınlık. (II) tiğinde ise başkaları dağa ve

eseridir. E) Nazan Bekiroğlu, okurlar tarafından beğenilen bir yazardır. 11. (1) Okuma eylemi göz ve ses organlarımızın çeşitli hare- ketlerinin yanı sıra zihnimizin anlama ve kavrama çaba- sıyla oluşan oldukça karmaşık bir etkinliktir. (II) İyi, verimli bir okuma bu karmaşık hareketlerin bir uyum içinde ger- çekleştirilmesine bağlıdır. (III) Okumanın eğitim sürecinde büyük bir yeri ve önemi söz konusudur. (IV) Eğitim müf- redatındaki neredeyse bütün dersler okumaya dayandırı- lir. (V) Hemen hemen bütün derslerin okuma gerektirdiği göz önünde tutulacak olursa okuma, öğrencinin başarı- li olmasının ön koşulu olarak değerlendirilebilir. (VI) Bu koşulu sağlayan, başka bir deyişle okuyan ve okuduğu- nu anlayan öğrenci başarıya giden yolda önünü açmış olur. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI Diğer Sayfaya Geçiniz.

17 Türk tarihinin en eski dönemlerinden itibaren dokuma- cılık sektörünün en önemli kolu kilim ve halıcılıktır. Orta Asya'dan Anadolu'ya uzanan kilim ve halı işlemeciliği çeşitli dönemlerde farklı üslup ve tarzda hayat bulmuştu. Anadolu insanı duygu ve düşüncelerini kilim ve halılara işlemişti. XIV. yüzyılda Türk kilim ve halılarında genelde geometrik motifler ve kûfi yazılı kenar şeritleri yanında stilize hayvan figürleri de motif olarak kullanıldı. Daha sonra ise hayvan figürlerinin yerini baklava motifleri ve soyut bitkisel motifler aldı. İlk Osmanlı saray halıları- nın renklerinde tatlı bir kırmızı, sıcak bir sarı, koyu mavi ve çimen yeşili rengi kullanıldı. Osmanlı halıları genel- de ipek gibi yumuşak bir yünden yapılırdı. XV. yüzyıl- dan itibaren halı sanatında çiçek dekorlu, madalyon ve yıldız motifli çeşitli zengin süslemeler yer aldı. Özellikle gördes düğümü ile yünden dokunmuş olan Uşak halı- ları madalyonlu ve yıldızlı halıların en güzel örneklerini teşkil etti. 16. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Dokumacılık, Türklerde çok eski tarihlerde bile gö- rülmektedir. B) Halı ve kilim işlemeciliğindeki motiflerde zamanla değişiklikler görülmüştür. C) Uşak halıları, Osmanlı zamanında dokumacılıkta önemli bir yere sahiptir. D) Yumuşak yün elde etmek için farklı teknikler kulla- nılmıştır. E) Kilim ve halılarda görülen motifler Anadolu insanı- nın hayata bakışını yansıtmaktadır.

Ben bugüne kadar bana yöneltilen hiçbir saldırıya, hakarete cevap vermedim. Bu, öncelikle gururumdan kaynaklanı- yor. Ayrıca bazı eleştirilere cevap vermek insanı seneler- ce geri götürebilir diye düşünüyorum. Benimle girdikleri herhangi bir tartışmayı basamak yaparak kendilerine bir yer edinmeye çalışan insanların ve sönmüş şöhretleri- ni beni konu edinen polemiklerle yeniden canlandırma- ya çalışanların ekmeğine yağ süremem. Düşüncelerime verdiğim değer bunu gerektirir. 17. Böyle diyen biri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Kendi görüşlerini kıymetli gören biridir. B) Kendisi ile ilgili hiçbir eleştiriyi dikkate almaz. C) Kendisi üzerinden prim yapılmasına izin vermez. D) İleriye taşımayan tartışmalara girmekten kaçınır. E) Eleştiriler karşısında öfkesiyle hareket etmez.

Osmanlılarda yazılı kültürün önemli bir bölümünü, İslam medeniyeti etkisiyle gelişen divan edebiyatı oluşturur. Divan edebiyatı, Oğuz Türklerinin Anadolu'da oluş- turdukları Türk-İslam kültürünü anlatan, Fars ve Arap edebiyatlarının yazım özellikleriyle gelişmiş klasik Türk edebiyatıdır. Daha çok medrese eğitimi alan, şeriat bil- gisine hâkim, yüksek eğitimli kişilerce okunup yazılan bu edebiyata "saray edebiyatı, yüksek zümre edebiyatı" gibi isimler de verilmiştir. Saray çevresi ve belirli şehirler- de (Bursa, Edirne, İstanbul) oluşan divan edebiyatında; sanat ön planda olduğu için konu değil, konunun işleniş biçimi önemli olmuştur. 19. Bu parçadan divan edebiyatıyla ilgili aşağıdakiler- den hangisi çıkarılamaz? A) İslamiyet etkisiyle gelişim gösteren bir edebiyat tü- rüdür. B) Eğitim seviyesi yüksek kişilerce oluşturulmuştur. Comenag BLAS MIND C) Yazılı olarak ortaya konulan ürünlere sahiptir. 100 gav ut en D) İçerikten ziyade üslup ön plandadır. energ E) İlk ürünleri Anadolu dışında verilmiştir. Diğer Sayfaya Geçiniz.