Paragrafta Yapı Soruları

(1) Edebiyat tarihi, bir millet çerçevesinde düşünülecek olursa o milletin edebiyatındaki geçmişi, edebî mazisi de- mektir. (II) Şüphesiz bu, ilkine göre daha yorucu ve bütün- cül bakış gerektiren bir çalışma sonucunda ortaya çıkar. (III) Bir de bunun yanında bir ilim sahası olarak edebiyat tarihi vardır. (IV) Bu anlamda edebiyat tarihi ise bir mille- tin bütün edebiyatını tarihi kadro içerisinde incelemektir. (V) Edebiyatın geçmişten günümüze seyri, edebiyat tari- hinin esasını, temelini oluşturur. 22. Bu parçada düşüncenin akışını düzeltmek için numa- ralanmış cümlelerden hangileri yer değiştirmelidir? A) I ile III B) I ile IV C) II ile IV D) Ile V E) Ill ile V

7. Otobüste yanınıza oturan tanımadığınız bir insanla yap- tığınız sohbetten yolda yürürken bir ağaç dalında gördüğü- nüz sıra dışı bir böceğe, izlediğiniz bir filmde başkalarının son derece sıradan bulduğu ve dikkat etmediği bir sahne- den bir ansiklopedide okuduğunuz tek bir cümleye, etrafi- nızdaki her şey ve her gözleminiz hayal gücünüzü tetikleye- bilir. Yeter ki gördüklerimizi öykümüzde ve kurgumuzda na- sıl kullanabileceğimizi fark edebilme yeteneğine sahip ola- lim. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Çevreyle kurulan doğru ilişkiler yazınsal kimliğin oluşma- sında belirleyicidir B) Ayrıntıları yakalayabilme gücü kişinin ilgi alanlarıyla ya- kından ilgilidir Gözlem yapmak, sanatsal farkındalık kazanmanız için en etkili yoldur D) Edebiyat, çevresel etkileri deneyimlerle birleştirebiliyor- sanız nitelik kazanır E) Bakmayı bilirseniz hayatın her anını bir esin kaynağı ola- rak kullanabilirsiniz

Türk tarihinin ilk dönemleri Orta Asya-Avrasya bozkırların- da yaşanmıştır. (1) Buralardaki yaşam mücadelesinin teme- linde, hayvanlara devamlı otlaklar bulmak, onların beslen- mesini, bakımını sağlamak, onların yaşamasını sağlayarak kendi yaşamlarını sürdürmek vardır. (H) Dolayısıyla büyük hayvan sürüleri yönlendirilirken, sevk ve idare edilirken in sanlar birbirlerine yardım etmek zorunda kalmışlardır. (IV) Yani bu sosyal yardımlaşma ve dayanışma anlayışı, içinde bulundukları coğrafya ve yaşam mücadelesinin bir gereği olarak ortaya çıkmıştır. Zamanla da Türk toplumunun milli karakteri olarak gelişmiştir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden son- ra "Böylece ilk Türk toplumlarında sosyal yaşam kültürünün vazgeçilmez özelliği yardımlaşma doğmuştur." cümlesi ge- tirilirse parçanın anlam bütünlüğü bozulmaz? A) I C) III B) II D) IV E) V

n gi- söy- satır gibi asıl ol- al- i- et r Paylaşım Yayınları Paragrafın Yapısı/Paragrafta Yardımcı Düşünceler 15. Şair; dilin arkeolojisini yapan kişidir. Sabır ve sükûnetle görür işini. Titizlikle ancak doğallığına dokunmadan işler sanatını. Okur, şairin bu uğraşını eseri okurken asla anlamaz hatta dizeleri çok doğal ve gündelik dilin bir parçası kabul eder. Oysa şair onu dikkatle işlemiştir. Basit sanılan bir bağlacın, bir ses tekrarının, bir çekim ekinin bile hesabını özenle yapmıştır. O dizini, sesli ve sessiz okumaya hatta görüntüye göre kurgulamıştır. Yani okur fark etmese de - selb Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? sap spelyö8 M A) şair, satır aralarında kendi dünya görüşüne dair ayrıntılara yer vermiştir neb stor B) şair, şiirlerini uzun bir uğraş sonucu emek vererek yazmış ninojieslo ve belli bir noktaya getirmiştir üyüd ninhellux C) şair, yazın dünyasında kendine önemli bir yer edinmenin yo- lunu bulmuştur D) şairler, okuru değiştirir; o şiirleri okuyanlar, asla aynı kişi ol- maz E) şair, gerçek yaşam sahnelerini birer hayale ve imgeye dö- nüştürmüştür (A 16. I. Elbette her şey bunlarla sınırlı kalmamakta ve sizler bu sa- tırları okurken bile farklı bilim alanlarındaki buluşların yapıl- masında yapay zekâ tabanlı zeki çözümler, büyük rol oyna- maktadır.

bulbule 16. Her şeyden bihaber olan bir adamım ben. Şapkamın altında yaşarım. Kimsenin etlisine ve sütlüsüne karışmayan, yapayalnız biriyim. Bunu başkaları söylemiyor, ben kendim dile getiriyorum. İnanabilirsiniz siz de. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Bir adı niteleme görevinde kullanılan ad takımı bulunmaktadır. B) Özneyi pekiştirme görevinde kullanılan dönüşlülük zamiri vardır. C) Tamlayanı belgisiz adil olan ad takımına yer verilmiştir. / D) Türkçenin sondan eklemeli dil olma özelliğine aykırı sözcük kullanılmıştır. E) Kurallı birleşik eylem bulunmaktadır.

LECEK SORULAR: Test 40 deleyici ve Vücudu udur, alin- Haksızlık Bir şeyi eştirir/in- koşmak- gandığı n kişi- 7. ÖSYM tarzında şairler Bazı şairler vardır, öteden beri alışılmış sözleri, öteden ben alışılmış kalıplara dökmekle yetinmez; yeni duygular, y rini kullanır; kalıplarına, kelimelerine varıncaya kadar ken düşünceler getirir; yaygın olanları almaz, kendi buldukla di yaratır. Bunlar gerçek şairdir. Günümüzde bu tür s eskiye oranla ne daha çok ne daha azdır. Bugun kend yarattıklarını değil, başkalarından öğrendiklerini söyleyen şairler çoğunluktadır. Bunun için de bazı kimseler s sadece onlara bakmış, onları görmüş, düzyazı yazmanın şiir söy lemekten daha güç olduğunu ileri sürmüştür. Inanmayın onlara çünkü onlar da yalnız uydurma şairleri okumakla yetinip şiiri ona göre yargılayanlardır. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla maz? alveghüt neb A) Gerçek şair, şiire kendine özgü birtakım yenilikler tirmelidir. ge ÖSYN 1. Hen ev 10 E) Sanatında özgünlüğe ulaşan şair, yetkin şairdir. B) Gerçek şairlerin sayısı, hemen hemen her dönemde aynıdır. C) Başkalarını taklit ederek şiir yazanlara göre şiir sanat nı değerlendirmek yanlıştır. na nabang D) Her sanatçı, şiirin ve sanatın gelişmesine katkıda bu- lunur. ma kötü de bir nemive tid med ni a

5 8.1. Postmodern düşüncenin etkisiyle ortaya çıkan toplumun mar- jinal kesimlerini ele alma eğilimi ile çağdaş dünyanın yüksel değerlerinden feminizmin de edebiyat alanındaki çalışmalarda rolü vardır. TT. 1960'lardan itibaren Türk edebiyatını etkileyen yeni yönelişler- den biri de kadın sorunsalı etrafında edebî metinler oluşturmak- tır. I. Özellikle feminist anlayışlarla yazılan hikâye ve romanlardaki kadın unsuru, geleneksel edebiyatımızdaki "nesnelleştirme" eğiliminin dışında bir anlam taşır ve kadını bir birey olarak tanı- mayı amaçlar. W. Kadın sorunsalı ile ona bağlı aile ve gençlik meselelerinin son dönem kadın yazarlarının ilgisini daha çok çektiği söylenebilir. Toplumun sessiz çoğunluğunu oluşturan ve kadını bir birey olarak tanıtan hikâyelerde onları kendi bağlamlarından kopar- madan ve özellikle öne çıkarmadan anlatmaktadırlar. Bu parçada numaralanmış cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturulduğunda hangisi baştan ikinci cümle olur? B) 11 CXIII DXV ANI E) V

4. Sosyoloji ile toplum, çeşitli olay ve olguları açıklarken başvurulan bir özne hâlini almıştır. Akla gelebilecek her türlü toplumsal olay- ==== ilk dönem sosyolojisi lar toplum bağlamında açıklanmaktadır. bağlamında bu durum daha da belirgin olarak görülmektedir. Bilgi, toplum ürünü olarak ortaya çıktığı için, sosyoloji çalışmalarının genelinde bilginin kaynağı toplum olarak nitelendirilmektedir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilebilir? A) Bilginin boyutları da benzer biçimde tartışılmıştır. B) Toplumsal anlamda bilim de araştırma konusudur. C) Etik değerler açısından bilgi detaylı incelenmiştir. D) Aynı şekilde bilgi de toplumsal olarak incelenmektedir. E) Toplumsal değerlere sorgulayıcı biçimde yaklaşılmıştır. ale I (A)

Ü- ki k, va ir 3- 2- a, er k e m a B B 40. Ütopyalar, insanların daha iyi ve daha adil bir düzen içinde yaşama isteğinden doğmuştur. Platon, Devlet; Thomas More, Ütopya; Campanella, Güneş Ülkesi ve Bacon, Yeni Atlantis adlı eserlerinde yaşadıkları toplum- lardaki çelişkili yanları tespit etmişler ve ideal toplumları tasarlamışlardır. 19. yy.da toplumlarda yaşanan sosyal, siyasal ve ekonomik değişimler nedeniyle ütopyalar muhalif bir söyleme sahip karşı- ütopyalara dönüşmüş- tür. Tarih boyunca, kendini güvende hissedebileceği, mutlu ve adil bir ortamda yaşayabileceği düzenleri öz- leyen insan, umutsuzluğa düştüğü anlarda bile, kendini sınırlayan duvarları aşma umudunu hiç kaybetmemiştir. Kusursuz bir toplumu ya da ideal bir devleti betimleyen ütopya kavramı; insanoğlunun en derin arzularının, en soylu düşlerinin ve en yüksek özlemlerinin gerçekleştiği hayali bir toplum olarak anlam bulmaktadır. Bu parçaya göre aşağıdaki konulardan hangisi üto- pik romanlardan birine ait olamaz? A) "Ben" kavramının tamamen yok olduğu ve "biz" kav- ramının benimsendiği bir toplumun oluşumu B) İnsanların kötü olma haklarının ellerinden alındığı ve iyi olmaya mecbur oldukları bir sistem C) Yıllar sürecek kuraklıktan, susuzluktan ve savaşlar- dan sonra yaşanacak verimli ve barış dolu yıllar D) Arada sıkışmalar ve geçişler ama en çok da koca dünyada yapayalnız kalmak E) Sistemin yönetilen insanlardan daha önemli olmadı- ğı, düşünmenin ve sevmenin öne çıktığı bir dünya

2. (1) Karşıt koşullama klasik koşullamanın bir ilkesidir. Karşıt koşullamada iki uyarıcı ortamda aynı anda yoktur. (III) Uyarıcılardan biri ortamdan çekilir, tam tersi tepki oluşturacak diğer uyarıcı ortama sokulur. (IV) Ayrıca karşıt koşullama uzun bir süreçte gerçekleşir. (V) Bu uzun süreçte ise organizma aktif değildir. AV11 Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinden sonra "Yani uyarıcılar rekabet ettirilmez." cümlesi getirilebilir? A) I B) CXIII D) IV E) V

6. (1) Karşıtı olmayan tüm fikir akımlarının eksik olduğu bir gerçektir. (H) Buna göre düşüncelerin aslını var eden şey onun karşıtıdır. (III) Felsefede tüm anlayışların aynı birikimden ya da karşıtlıktan beslendiği doğru değildir. (V) Çünkü felsefe, mecrası gereği büyük çeşitlilikten yola çıkar. Bu çeşitliliğin nedeni doğal olarak felse- fenin mevcut zenginliğidir. (VI)) Felsefe, içinde zıtlıkları barındıran ve düşünsel zenginliği sağlayan etkinliktir. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf numa- ralanmış cümlelerden hangisi ile başlar? ByIII C) IV M sidir. Karşıt ) Uyarıcılardan DYV E) VI

7. (1) Yeni bir durumla karşılaşan organizmanın, bu duruma benzer A diğer durumlarda yaptığı tepkileri aynen tekrarlamasına deni (II) Bu durumda, daha önce tepki verdiği benzeri durumlarda verdiği tepkilerden, deneyimlerden yararlanır. (1) Karşılaşılan iki durum arasındaki benzerlik arttıkça, tepkideki benzerlik de artar. (IV) İki durum arasındaki ortak ögelerin sayısı arttıkça, transfer miktarı da artar. (V) Bu transferler sayesinde birey, daha önce karşılaşmadık- larına karşıt tepki geliştirmez. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinden sonra Birey ilk defa karşılaştığı uyarıcıya nasıl tepki vereceğini bilemez." cümlesi getirilebilir? (B) II Chel C) III D) IV E) V

le toplum arasında enle için modern bi- i nesne ve eşyalar, wasıtası ile geçmişe Böyle bir durumda geleneksel olana bir dern olandan vaz mi rtadan kaldıramadığı de mi yok etmektedir? sanın imkânsız olanı Yani bir insan nostalji vaşıyor demektir. Dola- ğin imkânsızlaştırıldığı dan koparılarak temsil lece nostaljik malzeme ve travmaya perde olur- eni bir işleve kavuşur ve ve tek yönlü hâle getirir. hangisi söylenebilir? ulunduğu gerçekliği gör- aza sürükler. plumsuzluklardan kurtul- arak görür. A 28. Yazar; aşkı tek başına, bağımsız bir olguymuş gibi ele alma- malı. Penceresini geniş ve açık tutmalı. Anlatılmaya değer her aşk, çeşitli engellerle zenginleşip büyür. Bu da romana pek uygun düşer. Aşkı büyüten, aşk yapan engeller; yer, zaman, toplumsal olgularla ilgili olabilir. Her şeyin yolunda, ip gibi dümdüz gittiği bir aşk, aşk olmaz; doğal olarak aşkın hikâyesi de olmaz. on hirey, modern- endemik- Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söy- lemesi beklenir? A) Her anlatıcının aşk dünyasını kendince deşifre etmekten kaçındığı gizli sığınağı mutlaka vardır. B) Romanlarda dağınık ve şekilsiz durumdaki olgular belirli bir düzen ve uyum içerisinde birleşir. C) Etkileyici romanlar dinamik figürler gerektirir; büyük duy- guları, büyük hedefleri olan kahramanlar ister. D) Romanın yapısı iç ve dış karşıtlıklarla kurulup çatışma- larla ilerleyerek biçimlenir. E) Bir roman figürünün hayat hikâyesini yazan yazar en önemli fikirleri, duygu ve istekleri dile getirir.

Birinci Dünya Savaşı'nın hemen ardından Batı'da kır sosyolo- jisi olarak anılan çalışma alanı, Türkiye sosyoloji literatüründe Cumhuriyet'in ilk zamanlarından itibaren köy sosyolojisi olarak yer edinmiş oldukça eski bir alandır. Çağdaşlaşmanın kırsal alandan başlatılması dönemin hâkim politikasıdır. /11 - V-1-IV-11 H. Toplumun kalkındırılması, toplumsal sorunlara çözüm getirilme- si sosyolojinin temel uğraşıdır. IV Türkiye'nin kurtarılması fikrinden hareketle, ilk Türk sosyologla-_ rından itibaren çağdaşlaşma söylemi Türkiye sosyolojisinde yer edinmiştir. V. Bu uğraşı köy sosyolojisi alanında da kırsal alanın kalkındırıl- ması ve değişimin incelenmesi açısından önceliklidir. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) B) I C) III DIV E)V

3. Estetiğin konusu olan güzel sanatlar, ait olduğu medeniyete göre şekillenir. Güzel sanatlar Batı'da heykel, mimari, müzik, resim ve edebiyat olmak üzere beş ana bölümde değerlendirilir. (III) Batı'yla Doğu'da güzel sanatları ayırmada kullanılan ölçütler de birbirlerinden farklıdır (IV) Akla gelen diğer sanat dalları ise ya bunların birer kolu veya bu beş sanattan bir kısmının birleşmesiyle meydana gelen sanatlardır. (V) Batı medeniyeti dışındaki medeniyetlerin sanatlarını da kendi orijinal yapıları içinde değerlendirmek gereklidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? B) II C) III A) I b) ly E) V

EV 5. (1) Organizma zaman içinde birçok etkinlik gerçekleştirir. (II) Bunlardan bir kısmını çok sık ve severek yaparken bir kısmını ise daha az ve isteksiz yapmaktadır. (III) Premack ilkesi, organizmanın daha sık yaptığı etkinliklerin, daha az yaptığı etkinlikleri pekiştirme- de kullanılmasıdır. (IV) Genellikle istendik ama az gerçekleştirilen etkinliklerin yapılma sıklığı artırılmak istenir (V) istendik davranışla- rin artırılması için öncelikle organizmanın hangi etkinlikleri daha sık ve severek yaptığının tespit edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi anlatım akışını bozmaktadır? 1917 DIV zer A (UEN ||||| B) II E) V