Paragrafta Yapı Soruları

Cl. cümlede, karşılaştırma yapılmıştır. DIV. cümlede, saptama yapılmıştır. cümlede, koşula bağlı bir yargıya varılmıştır. 1. konuşmacı, düşüncelerini duyarlı ve II. düşüncelerin doğması olasılığında III. büyük coşkuyla sunduğu IV. dinleyicilerin akıllarında karşıt V. zaman her şey berraklaşır Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluştura- cak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) C) II VIV D) IV E) V Diğer Sayfaya Geçiniz. iler gu ve algıl dem nler tala C)

24. ri / büyüler. 1. Bir türlü geçmek bilmeyen, içini kimsenin doldurama- dığı, hep sıkıntısı duyulan ve bir an önce öldürülüp kurtulması gereken bir şeydir. II. Anadolu'da zaman öldürülmesi gereken bir şeydir. III. Yalnızca işsiz ya da emekli oldukları için değildir, vakti öldürülmesi gereken bir şey olarak görmeleri ve böyle söylemeleri. IV. Bu nedenle Anadolu'da bir kahveyi dolduran kalabalığa "Ne yapıyorsunuz burada?" diye sorduğunuzda ala- cağınız yanıt yalnızca ağız alışkanlığı ya da öylesine söylenmiş bir söz değil; aynı zamanda bir gerçekliktir: "Vakit öldürüyoruz." derler. V. Vaktin kendisi öldürülecek bir şeydir zihnin işleyişinde. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir parça oluşturul- mak istenirse doğru sıralama nasıl olur? A) I-V-II-IV-III X-IV-III-V-I III-IV-1-II-VIV-1-V-1|- ||| E) V-IV-1711 - ||| cevap TYT Deneme Sınavi-3 (1920) 6

dan lar. ke- na an 1- 74 24. Sinema ve televizyon yapımları, düşünce aşamasından ya pimların gösterimine kadar oldukça karmaşık bir yapım sü recinden geçtikten sonra gerçekleşir. Yapım sürecinin de ğişik aşamalarının her birinde çeşitli değişkenler devreye girer ve sanatçının yapım sürecini daha fazla kontrol ede- bilmesi için bu değişkenlere çeşitli müdahaleleri söz ko nusudur. Diğer bir deyişle ----. Sanatçı doğal olarak en ilgi çekici görselliği yaratma çabası içindedir. Çünkü görüntü- sel yaratım, yaratıcı düşüncenin mesajını izleyiciye en iyi ifade edecek görüntülerin oluşturulmasıdır. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına gö- re aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) sanatçının kontrolünden çıkan bir eserin kalıcı hâle gel- mesi mümkün değildir B) bu kadar karmaşık bir yapıya sahip sanatın ortaya çık- ması için özgür olması gerekir C) bir konunun görselleştirme ve görüntüleme sürecinde- ki her eylem, sanatsal yaratımın bir gereğidir D) sanatta değişkenliğe ulaşmak için sanatçının ilgi çeki- ci görselliği yakalaması gerekir E) sanatçının müdahalesinin olmadığı bir sanat yapıtının izleyiciyi etkilemesi zordur 26

25 le arak iz Paragraf 15.-17. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Köyden, köylüden söz açan hiçbir romanımızda, belirli şartlar içinde yaşayan, belirli bir tarihsel ve sosyal zamanın "Türk insanı"nın böylesine görünür, böylesine ayrıntılı. tabiatın böylesine zengin, canlı, kıpır kıpır verildiğini hatırlamıyorum. Değişik olaylar ve kişiler karşısındaki tepkileriyle ve ana -oğul, gelin - kaynana, karı-koca ilişkileri içinde durmadan netleşen, detaylarla beslenip ete kemiğe bürünerek ortaya çıkan üç insan, bütün karmaşıklıklarıyla, bütün canlılıklarıyla, bütün sahilikleriyle, ilkel tarımsal üretim düzeyindeki Türk köylüsünü unutulmayacak bir biçimde beyinlere kazımaktadır. Yazarın bu üstün başarısını, öyle sanıyorum, ön sözünün son cümlesi açıklıyor: "Bu üçlü benim yaşantım ve tanıklığımdır." 16. Bu parçada sözü edilen romanla ilgili olarak 1. Ayrıntılarla yüklü insan ve doğa tasvirleri eseri etkileyici kılmıştır. II. Yazar; içinde yaşadığı, bildiği, tanıdığı insanları ve yöreyi anlatmıştır. rinden III. Köylünün sorunlarına okurun değişik açıdan bakmasını sağlamıştır. yargılarından hangisi çıkarılamaz? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III 17. Bu pas ortaya hangi C) Yalnız III A) R SC R V S DYR EY 15

TYT / Türkçe 6. (1) Kıskançlık, birçok bireyin yaşamını etkileyen; şüphe, kurgu veya rekabetten kaynaklanan bir ruh hâlidir ve genel olarak iki farklı şekilde yaşanır. (II) Bunlardan ilki, başkasında olan maddi veya manevi değerlerin neden kendinde olmadığının sorgu- lanması ve bunun kişiye hissettirdikleridir. (III) İkincisi ise bire- yin kendisinde olan maddi veya manevi değerlerin, kendisi için önem arz eden şeylerin kaybedileceğiyle ilgili hisleridir. (IV)Kis- kançlığın imrenmek, özenmek ve haset etmek gibi duygularla benzer noktaları olsa da farklı olarak bir ruhsal sorun ya da has- talık belirtisi olabilmektedir. (V) Temelde mahrumiyet duygu- sunu içeren bu durumlar kıskançlığın özeti niteliğindedir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V . Uyku, çok eski zamanlarda pasif bir dönem olarak görülmek- teydi, önemi hakkında da yeterli bilgi mevcut değildi. Ancak gü- nümüzde biliyoruz ki ömrümüzün üçte biri gibi oldukça büyük bir

kitapları, mler de okurken 1 ste böyle unutturan, 11 zi güçlendiren zü ne kadar Can bir kedi uzun dil avrusu olan şiyor. Fazla mayatına cağını xin ve en 27. Londra Bilim Müzesinde bu hafta ziyarete açılacak olan "Robotlar" sergisinde hem beyaz ekranda ünlü olmuş Terminatör filmindeki ünlü T-800, 1927 yılında çekilen Metropolis isimli filmin ana karakteri olan robot Maria hem de gerçek hayatta ses getirmiş olan robotlar bilim kurgu meraklılarının beğenisine sunulacak. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Ek almamış sözcükler vardır. B) Bağımlı, sıralı bir cümledir. C) Yüklem, çatısı bakımından edilgendir. D) lyelik eki almış sözcükler vardır. E) Niteleme sıfatı kullanılmıştır.

den ZAN COZ KAZAN 12. Bu kitap, Montaigne'nin 1580- 1581 yıllarında Avrupa'yı dolaşarak İtalya'ya kadar vardığı ve sonra Fransa'ya 111 11 döndüğü 17 aylık gezinin notlarından oluşur. IV V Bu parçadaki altı çizili sözcükler ve işlevleriyle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? 1. sözcük cümlede dolaylı tümleç görevindedir. II. sözcük durum bildiren bir zarf fiildir. III. sözcük miktar bildiren bir bağlaçtır. IV. sözcük tamlamayı niteleyen sıfattır. EV. sözcük iyelik eki almış addır.

nerek adın yerini tutan -k ekine, "ilgi zamiri" denir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ilgi zamiri var- dir? A) Elimdekt katem sıra arkadaşımın. Senki-bötüreue-bende. B) C) lyi dinlen ki yorgunluğun gitsin. D) Oradaki değil, şu karşıdaki benim. E) Onunki bir türlü ders çalışmıyor. 6. Benim için unutulmaz bir manzaraydı bu. Yukarıda, penceredeki beyaz saçlı ihtiyarın mutlu yüzü, so- kaktaki bütün o somurtuk, telaşlı, meşgul insanla- rin tepesinde asılı gibiydi; güzel bir deliliğin beyaz bulutu onu alıp yumuşak bir biçimde o gerçek, iğ- renç dünyamızdan yukarılara taşımıştı. Bu parçada kaç farklı zamir kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 227

BENIMI Corona virüsü gibi virüsler kirli ortamlarda yaşar ve çoğalır, hasta kişinin öksürüğü veya hapşırığı sıra- sında ortaya çıkan damlacıklar aracılığıyla yayılır, vücut direnci zayıf insanları ciddi anlamda etkiler. II. Virüs kaynaklı bulaşıcı hastalıklar; hijyen kuralları- na uymayan, kişisel temizliğe önem vermeyen, yaşlı nüfus oranının yüksek olduğu toplumlarda önü alı- namaz ölümlere neden olmaktadır. I. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede dile getirilen konunun sonuçları hakkın- da bilgi verilmektedir. B) I. cümlede anlatılan durumun nedenleriyle ilgili açık- lamalarda bulunulmaktadır. C) 1. cümlede anlatılanlarla çelişen bir bilgi verilmektedir. D) I. cümlede belirtilmek istenen düşüncenin kaynağı hakkında uyarılar yapılmaktadır. E) I. cümledeki olgunun yaşlıları neden daha çok etki- lediği anlatılmaktadır. Diğer sayfaya geçiniz.

AD SOYLU SÖZCÜKLER AUXÜSÖZ UJYO2 GA klerin üzerine bu habe- 89. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zarf, bir sıfatı belirt- a çöküverdi. miştir? im nsimsex nangisi söylenemez? lama bulunmaktadır. zarfı olmuştur. zamir vardır. A) Ders anlatırken çok hızlı konuşuyor. B) En güzel ödev benim arkadaşıma aitti. C) Bulaşıcı hastalıklarla ilgili bir araştırma yapmış. D) Edebiyat sınavından hepimiz iyi notlar aldık. E) Şiirlerini hep aynı dergide yayımlardı. 90. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden hangi- sinin görevi ötekilerden farklıdır?

3. Antik Çağ'dayken kadının erkeğin peşinden koştuğu aşk ilişkisinde Leyla ve Mecnun'la birlikte kadın, erkeğin pe- şinden koştuğu, gönlünü kazanmak için serenatlar oku- duğu hatta ulaşmak için önünde diz çöküp yalvardığı bir varlık statüsünü kazanmıştır. Bu cümlenin işten etkilenen ögesinde (nesnesinde) aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Özel isim B) Sifat-fiil grubu C) Edat (ilgeç) D) Bağlaç E) Zarf-fiil (bağ-fiil) A L

TYT/Türkçe 34. Gazeteci: (1) ---- Yazar: -Okuduğum.çoğu kitabın kahramanı çok akıllı, zeki, elin- den her iş gelen, güzel görünümlü, çok cesur insanlardı. Ger- çek hayatta bunlar yoksa kurgu dünyasında olmamalı diye düşündüm. Sorunları olan, hatalarıyla yaşayan ve özdeşle- şebileceğimiz kişiler olsun istedim. Bu yüzden, geçmişinde sırlar taşıyan, kendi vicdan azaplarıyla yaşayan, iç çelişkile- ri olan kişilerdir benim kişilerim.j Gazeteci: (11) Yazar: Her birinin birer hikâyesi var. Ismini, cismini, kişiliğini o hikâye içinde buluyor her biri. Benim yaptığım, onların kâtipli- ğini yapmak. Ete kemiğe nasıl büründüklerini, kişiliklerini na- sıl kazandıklarını hayretle izliyor, yazıya geçiriyorum. Duygu ve düşünce dünyalarında en küçük bir etkim yok. - CONY Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. Romanlarınızda mükemmel karakterler yaratmaktan niçin kaçındınız? II. Yazma sürecinde karakterlerin kendi kendilerini bi- çimlendirmelerine izin veriyor musunuz? B) I. Romanlarınızda niçin kurgusal kişiler yerine gerçek kişilere yer verdiniz? II. Roman kişilerinizin farklı çevrelerden seçilmesi bilinç- li bir tercih mi? C) I. Roman kişilerinizin gerçekçi nitelikler taşımasının se- bebi nedir? II. Romanlanınızda farkh çevrelerden kişileri nasıl bir ara- ya getirdiniz? D) 1. Romanlarınızdaki kişileri, yaşamın içinden seçmeni- nizin gerekçesi nedir? II. Roman kişilerinin her birinin sizden izler taşıdığı söy lenebilir mi? E) 1. Roman kişilerinizi oluştururken çevrenizdeki insania- rin etkisi oldu mu? I. Roman kişilerini anlabrken kendinize yakın buldukla anız öne çikardiğiruz oluyor mu?

8. 1. Poetika edebî kavramlar içinde yanlış kavranan terimler- den biridir. II Poetika, şiir sanatının değişik türlerinde ve biçimlerinde yazılmış ürünleri açıklayan, yorumlayan inceleme yön- temlerinin bütünü değildir sadece. III. Şiirle ilgili her konuyu genel ölçekle ele alan, bir başka deyişle bu konuları belli bir örneğe bağlı kalmadan irde- leyen bir bilgi dalıdır. IV. Çünkü poetika, kişiye, kiş selliğe bağlı bir bilgi dalıdır. V. Poetikanın kural koyuculuk gibi bir isteği yoktur. Yukarıdaki cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturacak bi- çimde sıralanması için hangileri yer değiştirmelidir? A ve III B) II ve IV C) Il ve IV Dll ve V IV ve V

6. (1) Ankara garından çıkanların gözlerine birden- bire görkemli bir şehir çarpar. (II) Boylarına göre yan yana sıralanmış üç tepe üstüne dikili Anka- ra karşılarında diri, uyanık ve ayakta görünür. (III) En yüksek tepede bir kale burcu ve tepenin eteklerine doğru inen eski surlar vardır. (IV) Bu merkezi kalenin önünde onu bir kuşak gibi saran, güzel ve yenilenmiş mahalleleriyle uzun bir şehir görünür. (V) Ankara her sokağıyla, her caddesiy- le bize tarihten fırlamış bir resim güzelliğiyle gü- lümser, tarihin Kapılarını aralar. A) I B) I C) III D) IV E) M AKILLI ADAM

Türk edebiyatında Batılı anlamda eleştiriyle tanışma, Tanzi- mat ile olmuştur. Bu gecikme de bizde eleştirinin teknik olarak zor anlaşılmasına ve diğer türlerle karıştırılmasına neden ol- muştur. Bu nedenle de eleştiri adı altında yazılanlar, deneme olarak belki tatlı fakat eleştiri olarak sınırlı, yetersiz, dar ya- zılar olmuştur hep. Edebiyatımızda bu çeşit yazılardan artık kurtulmak gerektiğine inanıyorum. Bunun içindir ki eleştiriden denemeyi ayırmalı, denemeden eleştiriye doğru kaymalıyız. Kısa tanıtma yazılarından incelemelere yönelmeliyiz. Peşin hükümleri, kalıplaşmış ölçüleri aşmalı; kaynaklara, yapıtlara, yapıtların gerçek değerini ortaya koyacak özelliklere başvur- malıyız. Duygularla örülü eski eleştirinin karşısına akla daya- nan, herkesin kabul edebileceği kesin ölçüleri olan çağdaş eleştiriyle çıkmalıyız. Maalesef henüz bu olgunluğa erişmiş bir eleştiriden uzak olmanın üzüntüsünü yaşıyorum. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınılmaktadır? A) Eleştirinin edebiyat dünyamıza Batı'dan çok sonra giriş yapmasından B Eleştirinin denemeden farklı bir üslubunun olduğunun farkına varılmamasından Eleştirel düşüncenin henüz fikir hayatımıza yerleşmiş olmamasından D Eleştirinin, bir türlü nesnelliği yakalayamaması ve dene- meye benzemesinden E) Eleştirel düşünme yeteneğine sahip olmayan edebiyat- çıların varlığından "C G in C

5. Edebiyatımızın daha önceki dönemlerinde de belirli bir şekilde görülen yenileşme, gidilmemiş yollardan gitme düşüncesi Batılılaşma devrinin ilk aşaması olan Tanzimat'tan itibaren olağanüstü derecede yıkıcı bir mahiyet kazanmış, güçlü bir etkiyle Cumhuriyet Dönemine de yön vermiştir. Oluşan fırtınalı süreç içinde, kimi zaman sakinleşen, kimi zaman da alevlenen gelenek çatışmaları; tahmin edileceği üzere modernin, geleneksel olanı ve unsurlarını ortadan kaldırma çabaları şeklinde gelişmiştir. Bu parçada yazarın üzerinde durduğu konu aşağıdakilerden hangisidir? A) Edebî dönemlerimizin oluşumu (B)) Batılılaşma olgusunun edebiyatımıza katkıları C) Tanzimat Dönemi edebiyatı D Türk edebiyatında yenileşme sıkıntıları E) Cumhuriyet Dönemi edebî çalışmaları