Paragrafta Yapı Soruları

OXO 1. Sempozyum 1 - 7 Haziran 2018 tarihlerinde başkent Ulan Batur'da yapıldı. Dünya böyle söyleyip yazıyor ama Moğolların kendileri başkentlerine Ulaanbaatar diyorlar. Kelime "kızıl kahraman" anlamına geliyor. Ulaan sözündeki Moğolca -aan < -agan ekini atarsak geriye kalan kök, Türkçedeki "al" kelimesiyle aynı. Ba- atar da Türkçedeki batur ile aynı. Ulaanbaatar, şehrin tarihî adı değil. Tarihî ismi Urga, Batılıların söyleyişi beni de yanıltmıştı, kelimeyi vurmak fiilinden türemiş sanıyordum. Meğer başkentin eski adının Moğollar tarafından söylenişi "örge" imiş. Bu kelime de "taht" demek. Eski Türkçe metinlerde de var. Sempozyumu, Ulaanbaatar'daki Türkiye Büyükelçiliğinin himayesin- de Moğolistan Millî Devlet Üniversitesi düzenledi. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilme- miştir? A) Sempozyumun nerede yapıldığına B) Sempozyumun başlangıç ve bitiş tarihlerine C) Şehrin adı üzerine etimolojik bilgiye D) Türkiye Büyükelçiliğinin sempozyuma destek ver- diğine E) Türkiye'den birçok kuruluşun konferansa katkısı olduğuna INLARI 3.

TYT/Türkçe 17. 1990'li yıllar... Havaların ısınmaya başladığı ilkyaz aylarından birinde Antalya-Akseki arasında bir yörük göçüne tanık olmuştum. Akseki yolu henüz değiştiril- memişti. Dar bir boğazdan bir dere izlenerek geçiliyor- du. Koyunların melemeleri deve seslerine, at kişne- melerine karışıyordu. Çan sesleri, aşılmaya çalışılan boğazı doldurmuştu. Renkli elbiseler giymiş kadınlar, kutsal bir görevi yerine getirmenin ciddiyeti içinde va- kur ve güler yüzlüydüler. Develerin üzerinde alacıklar, keçeler ve çocuklar vardı. Bu, yaylaya yapılan bir göç- tü. Torosların eteklerinde renklerin ve seslerin birbirine karıştığı bir güzellik oluşturuyordu göç. Yaylaya bir an önce ulaşmanın özlemi ve telaşı seziliyordu. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Gözlem gücünden yararlanma B) Benzetmeye yer verme CFarklı duyulardan yararlanma DY Yansıma sözcükler kullanma E) Kişisel duyguları yansıtma 19.

ene kete de- dir. ve e- va le ni e YAYIN DENİZİ 28. Masuro Emoto, Japon bir sanatçı, "su damlalarına hayat veren fotoğrafçı" olarak biliniyor. Senelerdir farklı ülkelerden su kristallerini alıp dijital ortamda görüntülüyor Senra bunları karşılaştırıyor Su kris- tallerine müzik dinletiyor mesela. Bach dinleyen bir damla ile heavy metal dinleyen damlanın enerjileri farklı oluyor. Ama daha ilginci, bazı su kristallerine sevgi dolu sözler dinletiyor; bazılarına da hakaret içerikli sözler. İkinci gruptakilerin fotoğrafları çekil- diğinde ekrana yansıyan enerji, karman çorman, soğuk ve itici bir keşmekeş oluşturuyor. Sevgi gö- ren damlalar ise ahenkli ve dengeli bir bütün olarak beliriyor, bir o kadar da ışıklı. C Bu parçada bahsedilen sanatçının çalışması ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Sy damlalarının kişisel duygulara göre şekillen- mesi üzerinedir. B) Su kristallerinin bölgelere göre değişimi üzeri- ne yoğunlaşmıştır. C) Dijital ortam ile normal ortamda su kristallerinin nasıl bir değişim gösterdiğiyle ilgilidir. D) Su damlalarının müzik türlerinin şekillenmesin- de önemli rol oynadığı üzerinedir. E) Beşitli yerlerdeki su damlalarının karşılaştırıl- ması ve üzerinde çeşitli uygulamalar yapılması üzerinedir.

B B B B 2. Belçikalı oto yarışçısı Camille Jenatsky, 29 Mart 1899 tarihinde akülü arabası ile Paris yakınlarındaki bir pistte yaptığı test sürüşünde, saatte 100 km hızın üzerine çıkan ilk insan olur. Bu rekortmen araba, iyi bir gazete okuru olan ünlü oyuncak yapımcısı Ernst Paul Lehmann'ın dikkatini çeker. (1) Teknolojik yeniliklere çok ilgi duyan Lehmann, özellikle arabanın sessizliğinden etkilenir ve onun gibi aküyle çalışan bir tekne yaptırır. (II) Böylece Avrupa'daki bu ilk akülü teknenin sahibi olan Lehmann, onunla evinin yakınındaki nehirde epey bir zaman geçirir. (III) Ama artık sıra Camille Jenatsky'nin arabasının oyuncağını yapmaya gelmiştir, kısa sürede onu da imal eder. (X) Ernst Paul Lehmann, oyuncaklarına Aha, Oho, Ehe, Lulu gibi komik isimler vermektedir. (V) Uhu adını verdiği bu oyuncağın patentini de alan Lehmann bu sayede kısa sürede zengin olur. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi çıkarılırsa düşüncenin akışı bozulmaz? AW B)Y C) II D) IV EV 019 yılında, Bauhaus Okulunun kuruluşunun 100. yılı m dünyada ve ülkemizde gerçekleştirilen çok sayıda kinlikle kutlandı. (1) Ülkemizdeki etkinliklere İTÜ ev hipliği yaptı ve yalnızca yerli mimarları değil çeşitli mimarı da bir hafta

tinin E) softs C) tarymlayan sofistike 6. (1) Var olma mücadelesi, organizmaların kendi yaşamlarına ve üremelerine elvermeyen canlı ve cansız doğa etkenlerine karşı direnişidir. (II) Bu mücadelenin bir sonucu olarak çevre koşullarına kendilerini en iyi uyarlayan türler ayakta kalarak en verimli biçimde ürerler. (III) Var olma mücadelesi, aynı türden organizmalar arasın- da olduğu kadar, farklı türler arasındaki ilişkinin de bir biçimidir. (IV) Bu mücadele bitki ve hayvanların evriminde yer alan bir etkendir. i (V) Var olma mücadelesi düşüncesini insan toplumuna uygulan- ması, burjuva sosyolojisinde en gerici kuramlarından biri olarak toplumsal Darvinciliğin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu parçada numaralanmış sümlelerle ilgili aşağıdaki açıklama- lardan hangisi yanlıştır? LA 1. cümlede var olma mcadelesinin bir nevi direniş olduğu dile getirilmiştir. B) I. cümlede adaptasyonu sağlayan türlerin yok olmaya dirençli olduğu belirtilmiştir. III. cümlede var olma mücadelesinin sadece aynı türlerle sınırlı kalmadığından söz edilmiştir. i- D) V. cümlede var olma mücadelesinin evrimde tüm türler için etken olduğu aktarılmıştır. rektiğini düşü- n EX V. cümlede toplumsal Darvinciliğin neden ortaya çıktığı ortaya konmuştur. e

9. Gerçekliğin nihai ---- ne olduğuyla ilgilenen bir felsefe branşı olarak metafizik, olarak, farklı varlık türlerinin nasıl olup da evreni oluş- turduğunu sorgulayan ontoloji ve gerçekliğin en genel özelliklerini salt metafizik kısımlarına ayrılmaktadır. Bu genel özellikler bir bütün olarak gerçekliği ve bu tanımlarıyla da evrene genel karakterini verirler. taimla Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi geti- Tilemez? A) tanımlar ==== ==== B) mahiyetinin D) geleneksel C) tanımlayan E) sofistike 6. (1) Var olma mücacelesi, organ üremelerine elvermeyen canlı v direnişidir. (II) Bu mücadelenin b kendilerini en iyi uyarlayan türler ürerler. (III) Var olma mücadelesi da olduğu kadar, farklı türler aras ln bitki ve hayvanlar

16. Her hayranlık gibi Bati hayranlığı da baya Her tesir gibi Batı tesiri de imkânlarla dolu bir yağmurdur. 13 Fakat bize kendimizi unutturacak bir hayranlıktır bu. Susa- mış bir tarlanın sesle boğulması gibi. Kökler için fazla yağ- mur da kuraklık gibi zararlıdır. Bunun bilincine varmak için gecikmiş olmamayı diliyorum. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) işaret sıfatı B) Belgisiz sifat C) Niteleme sıfatı D) Türemiş sıfat E) Basi sifat

Soru Aşağıdaki cümlelerin hangisinde belgisiz sıfat vardır? A) Büyük evler son dönemlerde hiç ilgi görmemektedir. B) Kimse onu bu kadar kaygılı görmemişti daha önce. C) Uçsuz bucaksız ovaları var Anadolu'nun. D) Kimi çocuklar için yardım kampanyası başlatıldı. E) Hepiniz aydınlık yarınlar için çabalayın. Çözüm

1. (1) Bir dil veya edebiyat sanatı olan roman, estetik yönüyle öne çıkan anlatma esasına bağlı bir tür- dür. (II) Anlatma esaslı bu türün yazımında estetik ve güzellik başat unsur olarak kabul edilir. (III) Sa- mipaşazâde Sezai'nin belirgin bir sanatsal duyarlılık çevresinde kaleme aldığı estetik ve güzelliğin ortaya çıktığı Sergüzeşt de Tanzimat dönemi Türk edebiya- tinda esaret temasını gerçekçi yönüyle işlemesiyle ve sanatkârane anlatımıyla öne çıkan bir eserdir. (IV) Samipaşazâde Sezai, öykülerinde Alphonse Dauet'i örnek alan, edebiyat anlamında Abdülhak Hamit hayranı ve Victor Hugo ile Namık Kemal et- kisindedir. (V) O, romantik ve insancıl bir şekilde çevresindeki insanlara bakar, onları romanında konu edinir. (VI) Bu bakımdan da Tanzimat edebiyatında önemli bir yere sahiptir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II (B) I T/ Liderler Karması C) IV D) V E) VI

8. E) Yurt dışına çıkarılmak istenen bronz koyuldu. I. Ben ayağımda çarık, elimde asa II. Senin için şu yollara düşmüşüm III. Senelerce sonra sana dönüşüm IV. Bir mahşer gününe de rastlasa V. Beni unutma Numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) 1. dizede, iyelik ekiamış isim vardır. B) IL dizede, çoğul eki almış cins isim vardır. CII. dizede, "dönüşüm" sözcüğü fiildir. D) IV. dizede, yönelme hâlinde bir isim vardır. E) V. dizede, belirtme hâlinde bir isim vardır. -

19. Türkiye'de sinema bir iletişim aracı olarak daha çok eğ- lence yönü ile ön planda olmuştur. Ülke, 1946'da çok partili düzene geçişle başlayan demokratikleşme ve sanayileşme sürecinden bugüne kadar üç askerî müda- halenin yaşandığı ve Doğu-Batı arasında köprü olmaya çalışan bir dönem geçirirken Türk sinemasının da bu yıllarda canlanmaya başladığı görülmektedir. ----. Bu da kimi zaman filmlere konu olarak yansımış, kimi zaman ise bütünüyle sektörü etkilemiştir. Film yapıldığı kadar yapılamadığı dönemler de olmuştur. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Sinemanın toplumu yansıtan bir tür olduğu düşünü- ürse ondan birçok sosyolojik çıkarım yapılabilir E B) Çünkü her alanda olduğu gibi toplumun bir yansıması olan sinema da yaşanan sosyal ve siyasi olaylardan her zaman etkilenmiştir C) Toplum biliminin en büyük veri kaynaklarından biri, en önemli toplumsal türlerden biri olan sinemadır 21. DY Sinema toplumsal yapıyla her zaman bağdaşmaz, zaman zaman muhalif bir yapıya da bürünebilir E) Sinemada işlenen toplumsal konular, onun içinde var olduğu toplumdan kopuk olamayacağını gösterir

- (1) Kemikler, yüzeylerine bağlı kaslarla hareket eder- ler. (II) Vücudumuzdaki bu kasların yüzde 40'ı iskelet, yüzde 10'luk kısmı ise düz kaslarla kalp kaslarıdır. (III) İskelet kaslarının çoğu antogonist kaslardır. (IV) Anto- gonist kaslar birbirlerine zıt olarak çalışır; örneğin, elimi- zi dirsekten omuza doğru bükerken içteki kaslar kasılır, om dıştakiler ise gevşer.((V) Kasılma ilkeleri tüm kas çeşit- lerinde hemen hemen aynıdır. (VI) Ancak bunlar içinde sadece iskelet kasları harekette etkilidir. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci-pa- ragraf numaralanmış cümlelerden hangisi ile başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI

kında çıkacak ürünlerden daha kısa soluklu olacaktır. IV. Edebiyatı düşünen, onu görev bilen kişiler gelecekte kendinden söz ettirebilir. V. Akıllarda yer edecek olanlar, eserin kendisi ve o eseri oluşturanlardır. numaralanmış yargılardan hangisi söylenemez? 8 m D) IV V A) I B) H 30. 1. Moğolistan'daki runik harfli Eski Türk Yazıtları'nın çö- zülüşünün 120. yılında konuyla ilgili yeni yeni belgele- rin, abidelerin bulunması sürüyor. II. Bunlardan başka Çin, Kazakistan ve Almanya'dan gelen arkeologların Moğolistan'da konuyla ilgili alan araştırmaları sürmektedir. III. Bu çalışmaların semeresi olarak önümüzdeki gün- lerde, yıllarda Türk ve Uygur hakanlıklarından kalma yeni yazıtların çıkacağını umut ediyoruz. IV. Öbürü ise bu yılın nisan ayında Çin'in Xi'an (Şian) şehrinde bir Uygur şehzadesine ait mezar taşı kitabe- si bulunmasıdır. V. Bunlardan ilki, dört beş yıl evvel Moğolistan'da bir çalgı aletinin (mo morin huur) üzerinde runik harfli kısa bir metnin bulunmasıydı. Numaralanmış bu sözler, anlamlı ve kurallı bir parça oluşturacak biçimde sıralandığında aşağıdakilerden hangisi baştan dördüncü olur? A) I. BI. C) III. D) IV. E) V. Diğer sayfaya geçiniz.

PARAGRAF 9. 1. II. Cortes ise 1540 yılında İspanya'ya döner ve 1547 yılında İspanya'nın bir köyünde fakirlik içinde ölür. 11 gemi ve çok sayıda silahlı asker ile yola çıkan Cortes, burada medeniyet yönünden Amerika'nın diğer bölgelerindekilere nazaran daha iyi durumda olan ama ateşli silahları olmayan Aztekler ile karşılaşır. III. Cortes, top atışlarıyla büyük bir kısmını öldürdüğü Azteklerin topraklarını ele geçirerek ilerler ve başkentlerine kadar girer. IV. Meksika'da geniş bir koloni kurmak isteyen İspanya, buranın alınması için Fernando Cortes'i görevlendirir. V. Böylece kısa bir süre içerisinde Meksika, Cortes in valiliğinde İspanya kolonisi hâline gelir. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncy olur? A) I B) II C) III D) IV 11. E geç Ce E) V Ra ro Y

aki fark zelliktir. ak için en yö- in bi- 10 CAR 26. Necatigil daima alçak gönüllü büyük bir şairdir. Hece kültürü içinde, hece kültüründen gelen bir şairdir. Hem kim önde görünmek ister? Bu sorunun cevabını usta isim Nermi Uygur'da bulmak mümkündür: "De- ğersizliğini gizlemek isteyenler çok kez önde görün- mek için yapmadık şaklabanlık bırakmazlar." Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A A) Biçim-öz bağıntısı içinde hece tehdidi Necatigil şii- rinde konulu şiir üretimini sağlamıştır. BOnun önde görünmeye, öne çıkmaya çalışmayan We sesini asla yükseltmeyen büyük bir usta oldu- ğunu bu nedenle söylemem gerekir. Akış süreci düşünüldüğünde Necatigil'in şiirindeki teknik algının gelip dayanacağı nokta şiirdir. DGündelik dili sanat prizmasından yansıtarak elde ettiği şiir dili, klişe dilden farkını her konuya yakla- şımda gösterir. LEX NOVE Necatigil şiirinde dil bağlantısı içinde algılanan "ev" kavramı aslında mutlu bir ortam değil.

13. Her şeyden bihaber olan bir adamım ben. Şapkamın altında yaşarım. Kimsenin etlisine ve sütlüsüne karışmayan, yapayalnız biriyim. Bunu başkaları söylemiyor, ben kendim dile getiriyorum. İnanabilirsiniz siz de. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Bir adı niteleme görevinde kullanılan ad takımı bulunmaktadır. B) Özneyi pekiştirme görevinde kullanılan dönüşlülük zamiri vardır. C) Tamlayanı belgisiz adil olan ad takımına yer verilmiştir. D) Türkçenin sondan eklemeli dil olma özelliğine aykırı sözcük kullanılmıştır. E) Kurallı birleşik eylem bulunmaktadır. FloDad