Paragrafta Yapı Soruları

35. Önceleri kâğıt kalemle yazı yazmak, günlük yaşamın bir parçasıydı. Son yıllarda insanlar, kalem yerine her şeyi klavye ile yazar oldu. Alışveriş listelerini, hatırlatma not- larını telefonlarının bu ve benzer amaçlar için geliştirilmiş uygulamalarına yazıyorlar; öğrenciler dersler sırasında notlarını kâğıda yazmak yerine dizüstü bilgisayarlarının klavyelerini kullanıyorlar. Hatta bazı ülkeler okullarda el yazısı kullanılması zorunluluğunu kaldırmayı planlıyor. Elle yazı yazmak, klavye ile yazmaya göre daha zor ve yavaş bir süreç çünkü. Dinlediğimiz bir şeyi klavyede neredeyse kelimesi kelimesine yazıya dökebilirken bunu elle yazmaya kalktığımızda dinlediklerimizi zihinsel ve al- gisal bir süzgeçten geçirip önemli gördüğümüz kısımları yazıyoruz. Öte yandan bu durum aslında elle yazmanın en önemli avantajlarından biri. Çünkü bilginin yazıya ge- çirilmeden önce zihinde işlenmesini gerektiriyor. Bu da elle kâğıda aktarılan bilgilerin hafızada daha kalıcı olma- sını sağlıyor. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? s A) Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yazma eylemi, kolay ve hızlı gerçekleştirilebilir nitelik kazanmıştır. B) Elle yazı yazmada, zihnin aktif kullanımı söz konusu- dur. C) Elle yazmak, klavye ile yazmaktan güç olsa da daha etkilidir. D) Gündelik hayatın gerekliliği olan yazma eylemi, geliş- NGA meler sonucu biçim değiştirmiştir. E) Klavye ile yazı yazmanın yaygınlaşmasının temel ne- deni insanların bilgiyi koruyup saklama gereksinimi- dir.

.... eis Yayınlan 24. Aşkın karşılıklı oluşu, kavuşmayla neticelenmeyişi ve ön plandaki âşık olan Kays'ın mecnun oluşu gibi sa- yılabilecek bu ayrıntılar hikâyeyi bilindik yapan unsur- lardır. II. Hikâyeyi malumun ötesine taşıyan ise Leyla ile Mec- nun'un sözlü bir halk hikâyesi olmaktan sıyrılıp dün- ya edebiyatının ilgisine mazhar olan yazılı bir anlatıya dönüşmesidir. III. Leyla ile Mecnun hikâyesi, dikkatleri üzerinde top- layan bir Arap hikâyesidir ve bu hikâyenin geçmişi oldukça eskilere dayanır. IV. Leyla ile Mecnun, Yusuf ile Züleyha gibi Arap kaynaklı aşk hikâyelerini, her yazar kendinden bir şeyler kata- rak yeniden yorumlamıştır. V. İlgi çekiciliği yüksek olsa da hikâye, başta bilindik bir aşk hikâyesi gibi görünür çünkü her aşk hikâyesinde karşılaşılabilecek içeriğe ve ayrıntılara sahiptir. VI. Arap dilinde ağızdan ağıza anlatılan bu hikâye başka bir dille, Farsçayla, dünya edebiyatındaki yerini al- mıştır yani. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluş- turulmak istendiğinde hangi cümle bu paragrafta yer almaz? SON A) II B) III D) V E) V

4. 1. Capote vasıtasıyla tanıştığı, Broadway'de çalışan dostlan Michael Martin Brown ve karısı, Lee'yi bir şeyler yazması konusunda cesaretlendirir. II. Harper Lee, Alabama Üniversitesinde hukuk eğitimi alırken bir taraftan da okulun Rammer Jammer isimli dergisinde editörlük yapar. III. Oxford'dan döndüğü 1949 sonbaharında, Alabama'dan çocukluk arkadaşı Truman Capote ile görüşmeye başlar. IV. Bundan sonra Harper Lee, işinden ayrılır ve kendini tama- men yazmaya adar. V. Bir süre sonra edebiyatın hukuktan daha çok ilgisini çekti- ğini anlayan yazar, değişim programıyla Oxford Üniversite- sine gider. Numaralanmış cümleler anlamlı bir paragraf oluşturacak biçimde sıralandığında baştan üçüncü cümle aşağıdakile- rin hangisi olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

Olaylar, yalnızca iyi ya da kötü, insanlar yalnızca haklı ya da haksız değildir Yaşam, bu kadar basit olmaz. Aradığımız çözümler, genellikle karşıt uçlar arasında bir yerdedir. Olgu- Tarı yalnızca ak ve kara olarak görmekte israr edersek, an- layıştan da uzaklaşırız. Bu hoşgörülü olmak, boyun eğmek ya da pes etmek anlamına gelmez. Biraz vermeyi bilirsek beklediğimizden fazlasını da alabiliriz. Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşamın doğrularını karşıt uçlarda aramak yerine esnek olmaya çalışmalıyız. B) Hoşgörülü ve özverili insanlar, çevreleri tarafından sevilir. C) Zorluklar karşısında yıkılmak istemiyorsak güçlü davran- mayı bilmeliyiz. D) Yaşamı basite almak, insanı yanlış çözümler üretmeye yöneltir. E) Vermeyi öğrenmeyen kişi, almayı da hak etmemiştir.

Gerçekten sevdiklerinin sözleri onun için büyük önem taşıyordu. Ne zaman "Aklım karıştı, yok mu yardım edecek?" diye sorsa hep o sevdikleri vardır yanında. Yanındakileri akıl hocası kabul eder. Eski bir anının yarım kalmış deminde bile hep onlar girer araya. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A Belirtili isim tamlaması Belirtisiz isim tamlaması C) Tamlayanı da tamlananı da nitelenmiş isim tamla- ması DTamlayanı düşmüş isim tamlaması E) Zincirleme isim tamlaması

Paragraf 5. (1) Canlılar arasında özellikle bitkilerin bu kendini ye- nileme alanında şampiyon oldukları biliniyor. (II) Bit- kilerin bu özelliği yüzyıllardan beri aşılama gibi ta- rimsal tekniklerde kullanılıyor. (III) Ghert Üniversite- sinden araştırmacılar bitkilerde bu doku tamirini de- netleyen kilit bir protein bileşimi keşfetti. (IV) Canlı- ların tanımlanan özelliklerinden biri de hasarlı doku- ların kendini tamir etmesidir (rejenerasyon). (V) Bu keşifler sayesinde tarım ürünleri veya gıda olarak tü- ketilen bitkiler daha verimli hale getirilebilir. Bu parçada düşüncenin akışındaki bozukluğu gidermek için aşağıdaki değişikliklerden han- gisi yapılmalıdır? A) I. cümle parçadan atılmalıdır. B) II ile III. cümle yer değiştirilmelidir. C) IV. cümle parçadan atılmalıdır. D) IV. cümle, I. cümlenin önüne getirilmelidir. E) IV ve V. cümlenin yerleri değiştirilmelidir. 7.

(1) Beynin yapı taşları dendiğinde aklımıza hemen nöronlar ge- liyor ancak beyin elektriksel ve kimyasal mesajlar iletebilen, vü- cudumuzu ve düşüncelerimizi kontrol edebilen bu 86 milyar nörondan ibaret değil. (II) Beyinde elektriksel olarak aktif olma- yan, hatta sayıları nöronlarınkinden fazla olan glia hücreleri de çok önemli. (III) İngiliz Sinir Bilim Derneği Genel Müdürü Anne Cooke nöronları bir arada tutan glia hücrelerinin destek hücre- sinden daha öte olduklarını söylüyor ve onlara beynin kahraman- ları diyor. (IV) Örneğin, mikroglia denilen küçük türleri, beyinde dolaşarak nöronları korumak üzere yabancı maddeleri topluyor. (V) Gliaların diğer bir türü olan astrositler ise nörotransmiterler olarak bilinen kimyasal mesajların seviyelerini kontrol ederek nöronları koruyor ve oluşan hasarı gideriyor. (VI) Farklı türleri olan gliaların en önemli görevleri arasında nöronlara yeterli ok- sijeni ve besini sağlamak ve zararlı mikroorganizmaları yok et- mek geliyor. Bu parçada altı çizili cümle, numaralanmış cümlelerin han- gisinden sonra getirilirse parçanın anlam bütünlüğü sağ- lanmış olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

n.s 13. Sıradağlar mordu, sular kırmızı Sulanı beklerdi bir peri kızı Alnından öperken akşam yıldızı Masmavi gözlerine meftundur sandım Kainat bu aşkla mecnundur sandım Bu dizeler dil bilgisi açısından incelendiğinde aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Bir ad takımı sifat tarafından belirtilmiştir. B) Niteleme ve belirtme sıfatlarına yer verilmiştir. C) Niteleme sıfatı, ek eylem alarak yüklem görevi üstlen- miştir. D) Birleşik ve türemiş sıfatlara yer verilmiştir. E) Pekiştirilmiş sözcük sıfat görevi üstlenmiştir.

2. 1. Her şey yerli yerinde; masa, sürahi, bardak, II. Serpilen aydınlıkta dalların arasından III. Büyülenmiş bir ceylan gibi bakıyor zaman IV. Sessizlik dokunuyor bir yerde yaprak yaprak... V. Biliyorum gölgede senin uyuduğunu Yukarıdaki numaralanmış dizelerle ilgili aşağıdaki yargılar- dan hangisi yanlıştır? A) I numaralı dizede "her" sözcüğü belgisiz sıfat, "şey" sözcüğü de belgisiz zamirdir. B) II numaralı dizede "serpilen" sözcüğü türemiş bir adı nitele- miştir. C) III numaralı dizede "büyülenmiş bir ceylan gibi" edat grubudur ve belirteç görevinde kullanılmıştır. D) IV numaralı dizede "yaprak yaprak" ikilemesi niteleme sıfatı görevinde kullanılmıştır. E) V numaralı dizede "gölgede senin uyuduğunu" sifat-fiil grubu- dur ve belirtili nesne olarak kullanılmıştır.

15. (1) Diyabet, başta karbonhidratlar olmak üzere protein ve yağ metabolizmasını ilgilendiren bir metabolizma hastalığıdır. (II) Diyabet hastalarındaki temel metabolizma bozukluğu, kan yoluyla taşınan glikozun (şekerin) hücrelerin içine gireme- mesidir. (III) Normal koşullarda besinlerden elde edilen ve- ya karaciğerdeki depolardan kana salınan glikoz, pankreas tarafından salgılanan insülin hormonunun yardımıyla hücre içine girer ve yakılarak enerjiye dönüşür. (IV) İnsülin yeter- sizliğine bağlı olarak besinlerdeki şekerin enerjiye dönüşe- memesi ve kanda yükselmesi sonucu diyabet oluşur/(V) Di- yabet hastaları, kandaki şeker dengesini koruyabilmek için aldıkları besinlerin kalorisini kontrol etmek ve ilaç kullanmak zorundadırlar. (VI) Fazla kalorili besin alındığı, ilacın yetersiz kaldığı ya da uzun süren açlığın yaşandığı kimi durumlarda kan şekerinin yükseldiği ya da düştüğü görülebilir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II ||| TÜRKÇE BAHU01 C) IV D) V E) VI 6

13. Hayatın birçok alanında yapay zekâ uygulamalarından faydalanılsa da ABD'deki bir üniversitede yapılan araştırma acı gerçeği ortaya çıkardı. Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Cümlenin yüklemi çatısı bakımından etkendir. B) Nesne, isim tamlamasından oluşmaktadır. C) Fiilden isim yapma eki almış sözcük vardır. D) Bulunma durum eki almış sözcük vardır. E) lyelik eki alan sözcük vardır.

lerin di. nda editör yaymeri du. ir. -i- 11. Tut ki Köroğlu'yum, Karacaoğlan'ım I B) C) D) E) Nelere katlanmam ki senin için || Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerin türle- ri aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru olarak verilmiştir? 9. Sınıf Deneme Sınavı-5 I Zarf Bağlaç Edat Bağlaç Zarf || Zarf Zamir Zarf Zamir Zarf III Edat Edat Bağlaç Bağlaç Zarf

1. Türkçesi öz yaşam öyküsü ancak yabancı kökenlisini kullanmak genel tercihimiz: Otobiyografi. İnsanlığın - sürecinin önemli bir parçası otobiyografiler. Benlik ---- geliştikçe otobiyografiler kaleme almaya başlamışız, yaşam öykülerimizi yazdıkça bireyselleşme sürecini tamamlamışız. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? Al tanışma - duygumuz B) bireyleşme - bilincimiz C) okuma - dünyamız D) doğuş-fikrimiz E) anlaşma-algimiz | 3. Ora iş y TÖF gör et c Yer çöl Bu an ku A) B C D E

21. Oradaki gençlerden birisi olan Yetim Fomic, Perek Jádin'e: Örneğin sizi ele alalım, demişti. Sizin oldukça önemli bir yeriniz var... Tahsil derecenizi sorabilir miyim? - 1 Perekladin, uysal bir tavırla: Okumuş bir adam değilim. Hem bizde okumuş olmak gerekmez ki, diye cevap vermişti. Yanlışsız yazdın mı, oldu bitti. -lyi ama yanlışsız yazı yazmayı nerede öğrendiniz? Alıştım efendim... Kırk yıldır çalışıyorum, elbette insanın eli alışır.. Önceleri güçlük çekiyordum, yanlış da yaptığım oluyordu, oysa sonraları görgülerle alış- tim... Eh, şimdi oldukça zararsız yazıyorum... - Peki, ya noktalama işaretleri? Eh, noktalama işaretleri de şöyle böyle... Yerli yeri- ne koyuyorum. Genç adam bozularak: Him... dedi. Ama alışkanlık tahsil demek değildir. Noktalama işa- retlerini doğru koymanız yetmez... Hayır, efendim!., Onları bilerek yerli yerine koymalı!.. Örneğin, virgülü niçin koyduğunuzu bilmelisiniz... Evet, efendim!.. Bu sizin anlattığınız şey basmakalıp... Taklit imlâ, metelik bile etmez. Bu makineden çıkma bir şeyden farksız- dır. Perekladin, hiç ses çıkarmamıştı, hatta sessiz sessiz gülümsemişti, (çünkü delikanlı, Danıştay üye- sinin oğluydu, kendisi de Perekladin derecesinde bir kâtipti), ama şu dakikada uykuya yatarken, bütün benliğini öfke, kin kaplamıştı. "Kırk yıl görev yap- tim." diye düşünüyordu, "kimse bana aptal demedi; şuna da bak, eleştirmen olmuş!.. Basmakalıpmış.. Taklitmiş!.. Makineden çıkmaymış. Hay, şeytanlar İ alsın seni!.. Senin üniversitelerinde okumadım, ama bu işleri senden daha iyi anlarım!.." Pereklądin, tüm öfkesini, kinini eleştirmenin adresine yollayıp yorgan altında iyice ısındıktan sonra sinirleri yatışmaya baş- ladı. Uyumaya hazırlanırken: "Hepsini biliyorum... Anlıyorum." diye düşünüyordu. "Virgül konması gere- S **ken yere üst üste iki nokta koymam, öyleyse hem bili- A yorum, hem de anlıyorum demek. Evet... Işte böyle, küçük bey... Önce yaşamalı, çalışmalı, ondan sonra da ihtiyarları eleştirmeye kalkmalı..." L A M R - Bu hikâye parçası için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yetim Fomiç, kendini diğerlerinden üstün gören bir kişiliktir. V B) Hikâye kahramanları arasında belirgin bir karşı- lık söz konusudur. C) Parçadaki temel çatışma Yetim Fomiç ile Perekladin arasında geçmiştir. D) Perekladin, noktalama işaretlerini deneyimleriyle öğrenmiştir. E) Perekladin, kendiyle baş başa kaldığında duygu- larını dışa vurmuştur. 22. Bir ba Belki Diyere Bir oc i Verdi Diled Geçs Süzg Bu d daki A) B) 66 E)

C.13.) 13. L. Hayatımızda işlediğimiz hataların çoğu; düşünmemiz gereken yerde hissetmekten, hissetmemiz gereken yerde düşünmekten ileri gelmektedir. II. İnsanlar, hayatı anlamak için kırkına gelmeli, derlerdi; işte geldim, geçtim ama yine de anlamadım. III. Bu yöremizde birçok tarım ürünü yetişmekte: en gü- zelinden kayısı, erik, kiraz; domates, karnabahar, fa- sülye... IV. Biri çıkar da bir kimsenin seni yerdiğini söylerse ileri sürüleni reddetmeye kalkma; ona, "Bunu söyleyen başka kusurlarımı bilseydi onları da söylerdi." de. V. Bütün yetişkinler de bir zamanlar çocuktular; fakat içlerinden pek azı bunu hatırlar. Yukarıdaki maddelerin hangisinde noktalı virgül (;) yanlış kullanılmıştır? A) I ve II. BI ve V. C) II ve IV. D) III ve V. E) IV ve V. 3. E 4. E.5. D 6. E 7. A 8. C 9. D 10. C

apayri teydi). Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi parantez içindeki açıklamayla anlamca uyuş- mamaktadır? A) I (B) 11 riyle kteydi (hareket etmek- C) III D) IV E) V Her bebek yumuk gözleri ve sıkılmış minicik elleri ile bu- ram buram sevgi kokusuyla doğuyor. Hiçbir bebek, hiçbir çocuk, annesini, babasını, kaderini özellikle de dilini, etnik kökenini kendisi seçmiyor. Hepimiz topraktan bir canız. Yunus Emre'nin ifade ettiği gibi yaratılanı Yaradan'dan ötürü seviyoruz. Hepimiz Orhan Gencebay'ın şarkısında- ki şu sözlerle büyüdük: "Hatasız kul olmaz." Budur taştan farklı yanım. Her maddenin zerresini bedenimde taşıyor- sam insanlığımla insanım. Buradaki tüm sanatçılarımız da bu toprakların aşkını anlatıyor. Mahsun Kırmızıgül, "Hepi- miz kardeşiz, yaşamak dururken bu kavga ne?" diye so- rarken Müslüm Gürses, "Sev bütün insanları, say bütün insanları." diyor. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Farklı duyulardan faydalanılmıştır. BY Yinelemeye yer verilmiştir. Tanık göstermeye başvurulmuştur. D) Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. Mecazlı anlatıma yer verilmiştir. nunc 1 1935 cakt Bu ağır A) T C) E 4. Türk dığı inanı zoru rin k getir sind bir g yolla dille sini dile miş Bu söy AY B n