Paragrafta Yapı Soruları

5. (1) Edebiyat eleştirisi, edebiyat eserinin özünün anlaşılmasında ve estetik değerinin ortaya çıkarılmasında belli ilkeler çerçeve- sinde yapılan çözümleme ve yorumlamadır. (II) Her sanat eseri gibi edebî eser de ancak belli bir kültür birikimine sahip kişiler tarafından incelenip değerlendirilebilir. (III) Eleştirmenler, önemli bir izleyici rolüyle yapıta yönelik görüş ve değerlendirmeler ya- pip onun diğer yapıtlar arasındaki yerini belirlemeye yardımcı olur. (IV) Bir edebiyat eleştirmeninin, eserin estetik.değerini orta- ya çıkarabilmesi için her şeyden önce eserin yazıldığı dile hâkim olması ve benimsediği eleştiri yönteminin felsefesi hakkında yeterince bilgi sahibi olması gerekir. (V) Bu açıdan yaklaşıldığın- da edebiyat eleştirisinin, eser hakkında basit bir estetik yargıda bulunma uğraşı olmadığını söylemekte fayda vardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A. cümlede edebiyat eleştirisinin tanımı yapılmıştır. + B1. cümlede edebiyat eleştirisi yapabilecek kişiler sınırlandırıl- mıştır. III. cümlede eleştirmenlerin işlevi üzerinde durulmuştur. D) V. cümlede eleştirmenin yetkinlik ölçütleri vurgulanmıştır. E. cümlede yaygın kabul görmüş yanlış bir anlayışa karşı çı- kılmıştır.

28. "Osmanlı Devleti'nin uygulamış olduğu devşirme sistemine benzer bir uygulama önceki dönemlerde Abbasiler ve Selçuklular tarafından da uygulanmıştır." ifadesini kullanan bir tarihçi; gulam sistemi, II. iltizam sistemi, III. timar sistemi uygulamalarından hangilerini örnek olarak gösterebilir? Yalnız I Dve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III

3. Daha dokunmadan kurudu İrem Çöllere bir türlü yağamıyorum Siyah gözlerine beni de götür Artık bu yerlere sığamıyorum Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Haber kipiyle çekimlenmiş fiiller vardır. B) Basit zamanlı fiillere yer verilmiştir. C) Birleşik fiiller vardır. D) Emir kipiyle çekimlenmiş fiil vardır. E) Fiilimsiler kullanılmıştır.

10. I. Bozuk düzen taşların üstünde tıkırdayan II. Tekerlekler yollara bir şeyler anlatıyor III. Uzun yollar bu sesten silkinerek yatıyor IV. Kendimi kaptırarak tekerleğin sesine V. Uzanmış kalmışım yaylının şiltesine Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlı A) 1. dizede yansımadan türemiş bir sözcük vardır. B) II. dizede yüklem türemiş bir fiildir. CHI. dizede bir sözcük birden fazla yapım eki almıştır. D) V. dizede tüm sözcükler basit yapılıdır. E) V. dizede birden fazla türemiş sözcük vardır.

TYT/ Türkçe 27. Hayatımızı kolaylaştıran plastiklerin doğada kendiliğinden yok olma süreleri çok uzun olduğundan çevre ve canlılar üzerinde olumsuz etkileri var. Bilim insanları bu sorunların üstesinden gelebilmek için özellikle plastik şişelerin geri dönüşüm süreçlerini verimli hâle getirmeye ve doğada biyolojik olarak parçalanarak yok olmalarını sağlayacak yöntemler geliştirmeye çalışıyor. Bununla ilgili yakın zamanda yapılan bir araştırmada plastik şişelerin biyolojik olarak parçalanmasını sağlayan bir enzim üzerinde fikir ortaya atıldı. • Her yıl, milyonlarca ton plastik üretiliyor. Diğer yandan da plastik su şişeleri gibi geri dönüşümü sağlanamayan büyük miktarda atığın denizleri doldurmaması için çözüm arayışı sürüyor. Bu doğrultuda plastikleri parçalayan bir bakteri olduğu keşfedildi. Bu bakteri sayesinde doğaya atılan plastiklerin daha erken yok olduğu gözlendi. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? . A) Farklı görüşlerin aslında birbirini desteklediğini göstermektedirler. B) iki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğunu vurgulamaktadırlar. 28 Mizah yaz vurgu yap yerden b incitmen kondura C) Aynı olguyu farklı yönleriyle değerlendirip ele almaktadırlar. D) Aynı düşünceyi pekiştirmeye yönelik farklı örnekler sunmaktadırlar. E) Farklı üsluplar kullansalar da konuyu benzer nedenlerle açıklamaktadırlar. tonguç kampüs edepli b okuduğ Bir fark da bu Bu par 01 II. He III. O duru A) YE 29.

lanım vardır? A) Mavi boyalı bir evin önünde durduk, herkes bize bakı- yordu. B) Asil bir yüreği vardı arkadaşımın genç yaşta kaybettik onu. Mehmet Çavuş da o savaşta şehit düşmüştü. D) Bu olay, yıllardır içimde kanayan bir yaradır. E) Kalabalık bir caddeden geçmiştik ilkin, sonrası bozuk yollar... 9. Genç adam, bu öğretmeni çok merak etmişti. (II) Hâlâ ha- yatta olduğunu öğrendiği yaşlı öğretmeninin izini bulması zor olmadı.(III) Kendisini ziyaret etmek için evine kadar gitti. (IV) Karşısında yılların yüzüne eklediği kırışıklara rağmen hâlâ dinç duran bir yaşlı kadın buldu. (V) Merakla yaşlı kadına, bu çocukları kenar mahallelerden kurtarıp başarılı birer yetişkin olmalarını sağlamak için kullandığı sihirli formülün ne olduğunu sordu. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AI'de hem niteleme hem belirtme sıfatları vardır. B) Il'de sifat, türemiş yapılıdır. C) IIl'te sifat kullanılmamıştır. DV'te belgesiz sifat vardır. E) V'te kurallı birleşik sıfaf kullanılmıştır. 11.

5. (1) Avrupa'da 18 ve 19. yüzyıllarda yeni buluşlar orta- ya çıkmış, buhar gücüyle çalışan makineler üretimde kullanılmaya başlanmıştır. (II) Bu sayede üretim artmış ve sermaye birikimi oluşmuştur. (III) İlk olarak Birleşik Krallık'ta ortaya çıkan bu sürece Sanayi Devrimi denir. (IV) Sanayi Devrimi; Batı Avrupa'ya, Kuzey Amerika'ya ve Japonya'ya sıçramıştır. (V) Kentlerde daha fazla his- sedilen bu süreç, köyden kente göçü de hızlandırmıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi yanlıştır? A) I. cümlede birden fazla sayıda fiilden türemiş isim vardır. B) II. cümlede yalnızca bir kelime hem yapım hem çekim eki almıştır. C) III. cümlede hiçbir ek almamış kelimeler vardır. D) IV. cümlede gövde hâlinde kelime bulunmaktadır. E) V. cümlede basit, türemiş, birleşik kelimeler bir arada kullanılmıştır.

MR TEST 17 ko ab'ay 3. Yaşı ilerleyen ya da hafızasına sürekli yeni bilgiler yüklemek zorunda kalanların geriye ket vurma nedeniyle bazı yaşanmışlıkları hatırlayamamaları bir dereceye kadar mazur görülebilir. Fakat bu hastalığa yakalanan köşe yazarlarına ne demeli? Üstelik bunlar her fırsatta ülkenin en bilge, en ileri görüşlü insanları olduklarını ileri sürerlerken... Doğrusunu söylemek gerekirse yeri geldiğinde gerçekleri söylememek için sık sık unutkanlık yaşayan bu sözde aydınların pek çoğunun mazeretlerinde samimi olduklarını söylemek çok zor. Bu parçada altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir? A) Kötü anıların hatırlanmak istenmemesi B) Geçmişin, hâlden daha değerli görülmesi C) Yeni öğrenilenlerin, eski bilgileri unutturması D) Başarısızlıkların üstünün örtülmeye çalışılması E) Köklü alışkanlıkların kısa sürede bırakılamaması

g 18 Mitoloji dünyası anlamla doludur. Tanrılar, ölümsüz anlam taşıyıcılarından başka bir şey değildir. Dünyaya mana verir, onu insanlar için anlamlı kılarlar. Şeyler ve olaylar arasındaki bağıntıyı anlatır. Anlatılan bağıntı, anlamı kurar. Anlatı, hiçbir şeyden yola çıkıp dünyayı kurar. Tanrılarla dolu demek; anlamla, anlatıyla dolu demektir. Dünya bir resim gibi okunabilir. --. Sağlam bir şekilde bir araya getirilmiş bir düzende her şeyin bir yeri, yani anlamı vardır. Herhangi bir şey olması gere- ken yerden uzaklaşırsa tekrar oraya yerleştirilir. Zaman onu düzeltir. Zaman düzendir. Zaman adalettir. Bir insan şeylerin yerini kendi başına değiştirdiğinde suç işlemiş olur. Zaman bu suçun kefaretini ödetir. Böylece ebedî düzeni tekrar tesis eder. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilebilir? A) Resmin bütününü görmek dünyayı anlamaya yete- cek bilgiyi ancak sağlayacaktır B)Bu resimdeki parçalar her zaman birbiriyle bütünlük oluşturmayacaktır O resmin bir orasına bir burasına bakmak ondaki an- lamı, onun anlamlı düzenini görmeye yetecektir D) Bu resim bize dünya ile ilgili her şeyi göstermeye yet- meyecektir E) Ancak bu resme bakmak onu anlamaya yetmeyebilir

1. Dikenli teller, kilitler var oldukça uygar diyemiyorum dün- yamıza. Nedir uygarlık; fabrikalar kurmak, her türlü araç gereci icat edip bunları her alanda kullanmak mı? Sadece araç gereç, fabrika değildir uygarlık. Daha az yer kaplayan, daha çok soğutan soğutucu; suyu isitan, çamaşırı bir güzel yıkayan, durulayıp kurutan çamaşır makinesi gibi, insanla- ra ailenin bir ferdi gibi tanıtılanlar uygarlığın teknik yanıdır ancak. Ama uygarlığın simgesi değildir Teknik yeniliklerin, yeni buluşların karşısında değilim. Karşı olduğum, uygarlık denince fabrikaların, uçakların, soğutucuların akla gelmesi ve getirilmesi. Böyle bir anlayış ancak fütüristlerin uygarlık anlayışıdır ki bunlar kendilerinden önce gelmiş geçmiş ne varsa yıkmayı amaçlarlar Yoksa evrensel bir uygarlık an- layışı değil. Bu parça için en uygun başlık aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Uygarlık ve Toplumsallık BUygarlık ve Teknoloji C Gerçek Uygarlık DY Fütürist Uygarlık Uygarlığın Yanlış Anlaşılması 3. demik- C

29. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Öykücülükle ga- zetecilik birleşince avantaj mi yoksa dezavantaj mi doğurur?" sorusuna cevap vermektedir? A) Gazeteciliğin bileşimlerinde birçok unsur bu- lunmaktadır ve bu bileşenlerin birbiriyle ahenkli bir biçimde gazetecilik içinde erimesi oldukça önemlidir. B) Sanatçıların eserlerinin gazetelerde yayımlan- ması oldukça müspet bir durumdur ve bunun edebiyat dünyamız açısından avantajları ola- caktır. C) Avantaj ve dezavantaj göreceli kavramlardır, ben bir gazeteci olarak farklı düzyazı türlerini gazetedeki köşemde yayımlarım ki bunun da bana katkısı fazladır. D) Gazetecilik ve yazarlık arasında gezinenlerin köklü bir geleneği var ve evet, bu seyyahlığın birbirlerine hem faydaları hem de zararları var- dir elbette. E Öyküleyici anlatım biçimini kimi köşe yazılarım- da kendi üslubumla harmanlamıştım ve bu tip yazılarım okur tarafından beğenilmişti. 30

7. (1) Edebiyat akımları; edebî eserleri biçim, konu, düşü- nüş, söyleyiş ve teknik bakımından şekillendiren ve yeni bir yönelişi ifade eden sanat hareketleridir. (II) Klasisizm, romantizm, realizm, sembolizm dünya edebiyatında etkili olmuş edebiyat akımlarından bazılarıdır. (III) Her edebi- yat akımı, belli bir çağın toplumsal ve siyasal koşullarının ürünüdür; ortaya çıktığı toplumun sosyal ve kültürel ya- pısıyla son derece ilişkilidir. (IV) Toplumda egemen olan bir düşünce ve kültürel yapılanmanın, edebiyatta uygu- lama alanı bulmasını kolaylaştırır. (V) Yeni düşüncelerin kendisine yer bulma konusunda oluşan gelenek, felsefe akımlarında olduğu gibi edebiyat akımlarında da geçerli olmuştur. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümle, tanımsal nitek taşımaktadır. B) II. cümlede, örneklendirme yapılmıştır. C) III. cümlede, saptama yer almaktadır. W. cümlede, gerekçeli bir söyleyiş vardır. cümlede, karşılaştırma söz konusudur. benzetme vas.de 9. ..... eis Yayınlanı 10

20. İnsan tek başına var olamaz. İnsan; ortak duygu, düşünce ve değerleri birlikte yaşamak için var olmuş bir varlıktır. İnsan, sosyal nizam içerisinde var olagelmiştir. Toplum içerisinde var olan hukuk nizamı, "Kendin için ne istiyorsan bunu başkası için de istemek zorundasın." değeri üzerinden inşa edilir. Yunus'un da dediği gibi "----”. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Ecel erer kurur baş tez tükenir uzun yaş (B) Bir isen birliğe gel ikiyi bırak elden C) Ne dilersen Hak'tan dile kılavuz ol doğru yola D) Sen sana ne sanırsan ayruga da onu san E) Kimesne suçu ile kimse sınanmaz Diğer sayfaya geçiniz.

ele- Szü şa- ilişi min Bir an- in TEST kapıcının 7. Senenin dokuz ayını sizi dinlemeyerek defterlerine bir kavun gibi uzun çehresini yahut riyaziye mualliminin cüb beye benzer paltosunun altında yuvarlanarak yükselen sırtını resmetmekle meşgul bir sürü yaramaza sıla fiilleriyle tetabuk kaidelerini anlatmak için nefes tükettikten sonra iki üç aylık tatil zamanını geçirmek için geldiğiniz dayınızın sayfiyesinde yaramazlıkta bir sınıf halkına beş kat üstün bir garip mahlûk ile derde uğradığınız var mı? 14 nial Ah bu dayımın kızı! Ne haşarı şey yarabbi! Buraya geleli daha on beş gün olmadı; elli kere bırakıp kaçmak, tatil zamanını ya Adalar'da bir dost evinde yahut Akdeniz sahillerinde bir seyahatte geçirmek hevesini duydum. nimenőb nipi oderen Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene. mez? A) Tanzimat Dönemi'nin temel sorunu olan Doğu - Batı ça- tışması ele alınmıştır. B) Birinci kişi ağzından anlatım yapılmıştır. C) Kahraman, karamsar bir ruh hâli içerisindedir. D) Soru yoluyla okuyucu olayın içine çekilmiştir. E) Gerçeğe yakın bir kurgu söz konusudur.

10. Çevirinin dile katkısı, çevirmenin öncelikle ana dil bi- lincini edinmiş olmasına bağlı. Bu bilinçten yoksun bir çevirmen, işin kolayına kaçabilir kuşkusuz. Türkçede karşılığı yok diye pek çok yabancı kökenli sözcüğü kul- lanmakta bir sakınca görmez. Bu noktaya gelinme- sinde çevirmenlerin tembelliğinin etkili olduğundan söz etmek de yanlış olmaz sanırım. ---- Bu parçada boş bırakılan yere düsüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidin? A Değişik bilim dallarıyla ilgili kavramlar, yabancı söz- cük kullanılmadan Türkçe söz değerleriyle karşılan- maktadır B) Son yıllarda Batı kökenli sözcüklerin Türkçeye akta- rılmasını bu tutuma bağlayabiliriz C) Çünkü bir dilin kavramları ve söz dağarcığı, bir baş- ka dilinkinden farklıdır D) Türkçenin gelişmesinde yetkin çevirmenlerin de kat- kısı olmuştur E) Çevirmenlerin, çeviri yaparken yabancı sözcüklere Türkçe karşılıklar yaratması onlara düşen bir so- rumluluktur

E Victor Hugo'nun romanı Bug Jargal, başlı başına bir olaydır. Tom Amca'nın Kulübesi'nden otuz yıl önce, köleliğe karşı yazılmış büyük bir romandır bu. Gerçi romanın anlatıcısı, zencilerle savaşan bir aristokrattır. Ama bu, Bug Jargal'ın kölelik karşıtı ilk roman olduğu gerçeğini değiştirmez. Yirminci yüzyıla değin -her yö- nüyle düş gücünün ürünü ve idealize edilmiş biri olsa da- kahramanı siyah olan tek roman olarak kalmıştır. Romanın kahramanı, önceki romanlarda pek alışık ol- madığımız bir başka özellik daha taşır: Bu kahraman eskiden medeniyetten uzak olarak çizilen zenci port- relerinin aksine tüm erdemlerin, tüm büyüklüklerin, tüm yiğitliklerin simgesi olarak yaratılmış, medeni bir kahramandır. Roman, içeriğinin yanı sıra dili ve kurgu- suyla da farklılık yaratmış, yankı uyandırmıştır. Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada sözü edilen romanı "başlı başına bir olay yapan" nedenlerden biri değildir? A Köleliğe karşı yazılmış ilk roman olması B) Kahramanının bir beyaz değil de siyah olması C) İçerik ve biçim yönünden özgün olması D) Olumlu davranışların zenci bir karakterde toplan- ması E) Olayların seçkin bir kişinin ağzından anlatılması