Paragrafta Yapı Soruları

-0. Suçun tanımını kim yapar mesela? Ve bazı insanlar neden suç işler? En önemlisi, daha insancıl bir toplum yaratmak mümkün müdür? Bunun koşulları sağlanabilir mi? Bu soru- lar, olabildiğinde çoğaltılabilir. Sorulara herkesin kendince ve mutlaka cevabı vardır. Ancak sosyolojide önemli olan; insanı ve toplumu ilgilendiren, gelecekteki yaşam koşullarını belirle- yecek olan sorulara nesnel ve bilimsel cevaplar bulabilmektir. Bu parçadan hareketle sosyolojiyle ilgili aşağıdaki tanım- lardan hangisi yapılamaz? A) Toplumu ve ait olduğu dünyayı tanımak adına sorulan so- rulara bilimsel dayanaklarıyla cevap arayan bir disiplindir. B) Toplumsal yaşam bir bulmacadır; sosyoloji, bu bulmacayı çözmeye ve anlamaya çalışmaktır. C) Herkesin anladığını sandığı ya da yanlış kavramlar te- melinde kurguladığı değişimleri ve sosyal sorunları doğru kavramlarla, yerli yerine oturtarak anlaşılır kılmaktır. D) Toplumların geldiği noktaların ve yaşadığı problemlerin anlaşılması açısından oldukça önemli görevleri olan bir bilimdir. E) Soyut, teorik konularla ilgilenen, belirli bir sistem içerisin- de gerçekleştirilen düşünsel yöntemlerin genel adıdır.

da ener 9. Kim tutabilir ki ateşi elinde karla kaplı Kafkasları düşünerek htiyac tar ya da hangi insan açlığını bastırabilir gözlerinin önünde bil şölen canlandırarak ya da nasıl bir hayalperest çırılçıplak yuvarlanabilir aralık karında yaz sıcağını düşleyerek? Bu cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlış- tır? uana A) Pekiştirilmiş sözcük zarf görevinde kullanılmıştır. B) İsim tamlamaları kullanılmıştır. C) Tüm soru sözcükleri adıl görevindedir. D) Birleşik yapılı sözcükler kullanılmıştır. E) Bağ-fiil kullanılmıştır.

3. (1) Anlatı tarih, farklı tarih metotlarının ve teorilerinin olma- dığı bir dönemde uzunca bir süre popülaritesini korudu. (II) Ancak tarihsel metodolojinin gelişmesiyle beraber an- latı tarihe yönelik sert eleştiriler de ortaya çıktı. (III) Birçok eleştiriye göre de anlatı tarihin içeriği sadece teorik yakla- şımların sonucu olarak belirlenmiyordu. (IV) Bu eleştiriler, metodolojiden felsefeye, teoriden stile geniş bir alana yayı- liyordu. (V) Bu tür eleştirilerin başlangıcı, tarihin araştırma konularındaki değişime bağlanabilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşün- cenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

14. hatta üniversite zamanında istemiş olsam bile farklı alanlardan ders seçme imkânının olmamasını bir türlü anlamlandıramamıştım. Bu cümlenin başına aşağıdakilerden hangisi ge- tirilmelidir? A) Lise zamanlarımızda başlayan seçtiğiniz alanla ilgili kesin ayrımların ne derece doğru olduğu beni hep düşündürmüştür B) Zaman ilerledikçe farklı alanlar arası etkileşimin farklı örneklerinin ne kadar faydalı olduğunu gö- rebildim C) Matematik okuyan biri olarak müzik bölümün- den ya da resim - grafik alanından bir ders al- mayı ne çok isterdim D Öğrenmeye çalıştığım hemen hemen her şeyi bilimsel bir metot kullanarak edinmeyi alışkanlık haline getirdim E) Ders ve çeşitli disiplinler arasında bazı çizgilerin aslında birbirinin içine geçtiğini düşünüyorum

16. Kuşanıp ava giderken Bataktan alırken turaci Giyinip çarşıya varırken Kara şalvar ak işlik Gözleri ışığı ve geceyi paylaştırır Kaşları onuru ve sevdayı Adamın su gibi akanıdır Maraşlı Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Sifat-fiil B) Belirtili isim tamlaması c) Zarf-fiil D) Sifat tamlaması E) Belirtisiz isim tamlaması

Çünkü bu insanlar, okudukları okulların hiçbirindé konuştuklan dilin ince, doyurucu, itibarlı bir dil olduğunu; kullandıkları kelimelerin altında hazinelerin yattığını öğrenmemişlerdir. Konuştukları dili sevmeyi öğretmemiştir onlara kimse. Aksine birileri; yeri geldikçe onun yetersizliğinden, kısırlığından söz etmiştir. Bunun bir kanunla ortadan kalkacağına inananlar, boşa kürek salladığını bilmelidir. Türkçeyi sevmeyi öğrenselerdi, dillerinin iç aydınlatıcı, gönül coşturucu şiirlerini okusalar; zengin ve inceliklerle dolu denemeleri, roman ve hikâyeleriyle karşılaşsalardı ve onlardan yol bularak ince bir Türkçeyle konuşmaya, yazmaya yönelselerdi dillerinde yabancı kelimeler dolaşmayacaktı. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Türkçeyi yabancı kelimelerin işgalinden kurtarmanın yolu, insanların ana dillerine yeniden dönmesini sağlamaktır B) Ticaret hayatında Türkçenin kullanılması, dilimizin gelişmesi adına önemli bir adım olacaktır C) Yabancı isimleri yasaklayan bir kanun, Türkçe kelimelerin itibarı konusundaki inançsızlığı gidermeyecektir D) Türkçe kullanmayı özendiren uygulamaların yaygınlaşması, halkın bilinçlenmesini sağlıyor E) Türkçenin inceliklerini kavrayamamış birine, Türkçenin itibarlı bir dil olduğunu anlatamazsınız SUPARA

----. Kendi kendini yetiştirmiş insanların hemen hepsi yaşları daha pek küçükken hayatın zorluklarıyla karşılaşmış, onları yenmeye girişmiş kişilerdir. Bizde birçok ana ve babanın zannettiği gibi, çocuğun büyürken zorlukla karşılaşması bir talihsizlik değil; tam tersine, büyük bir talih eseridir. Çocuk ancak o'sayede erken uyanma fırsatını elde etmiş olur. “Fakirlerin çocukları mekteplerde pek güzel okuyorlar; bizimki, çok şükür hâlimiz vaktimiz yerinde olduğu, bir dediğini iki etmediğimiz hâlde bir -türlü doğru dürüst okuyamıyor." diye sızlanan ailelere, herhâlde rastliyorsunuzdur. Felaketlerin çocuklarımıza hayatı öğretmesine meydan vermeden biz, onları çocukluktan kurtuldukları anda hayata doğru itelim. Emin olun ki onlara en büyük iyiliği fazla sert gibi görünen bu hareketimizle yapmış oluruz. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? A) İnsanoğlunu, Karşılaştığı maddi zorluklar değil; olayları doğru değerlendirememekten kaynaklanan olumsuzluklar daha çok etkiler B) Hayatın zorluklarını yenmekten başka çıkar bir yolu olmayan insanlar, doğru ve güzel bir eğitim almak durumundadır C) Gençlerin ileriki yaşlarda karşılaşacakları problemlerin üstesinden gelmeleri, çevreleriyle kurdukları doğru Metişime bağlıdır D) Kişi, genç yaşlarda ne kadar zorlukla karşılaşırsa o kadar toparlanmak, kendine gelmek, hayata hazırlanmak fırsatını bulmuş olur 7 E) Kendini doğru bir şekilde yetiştirmiş insanlar; olaylar arasında daha sağlam bağ kurmakta, olayları daha doğru yorumlamaktadır

11. Şair evrensel bir insandır. Bir insanın yüreğini kabartan bütün duygular; insan doğasının her koşul içinde duyduğu ve ortaya koyabildiği bütün şeyler, ölümlü bir insanoğlu gönlünde yer etmiş olan ve oluşup duran bütün izlenimler onun alanıdır. Bundan ötürü şair basitliği de, üstün duyguları da anlatır. Trajediler ya da komediler yazar. Yatkınlığına ya da ruhsal durumuna göre soylu ya da bayağı duyguları dile getirebilir. Çünkü şair- - Yukarıdaki parça anlam bütünlüğünün sağlanabilmesi için aşağıdakilerden hangisiyle tamamlanmalıdır? A) insanların duygularına canlı bir anlatım kazandırmak için şiir yazmayı seçmiştir. B) insanlığın aynasıdır ve insanlığın ne hissettiğini aslına uygun bir biçimde gösterir insanlığa. C) lirik şiirle insanlığın en iç varlığou anlatmaya çalışır. D) şiirlerinde kendi duygu ve düşüncelerini, yaşadıklarını anlatmak zorundadır. E) sadece belli bir ahlak çerçevesinde, soylu duygularla insanlığı anlatan kişidir.

2 21. Tarihi tiyatrolarda geçmişi alıp bugüne getirmek gerekir. Yoksa yazar, sadece geçmişte bir gezinti yaptırmış olur. (1) Elbette tarihte kalan sorunların çözümleri geçmişte bulunabilir. (II) Zira her çağ kendi çözümünü kendi çağı- nın şartlarında arar. (III) Çünkü her çağ kendi yaşantısını yaşamış ve sorununu çağın gereklerine göre çözmüştür. (IV) Yazar, dünün olaylarıyla birlikte çözümlerini bugünün çözümleriyle karşılaştırma olanağı sunar. (V) Onları çağı- nın düşünce ve sorunları açısından değerlendirerek izleyi- cisini bir yargıya götürür. 13 GÜNI Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden önce "Fakat bir sanatçı, geçmişteki çözümlere bağlanırsa komik duruma düşer." sözü getirilirse parçanın anlam bütünlü- ğü sağlanmış olur? A) I B) M C) III D) IV E) V

8. On altı, on yedi yaşındayken "Kötü bir şiir okuru, bu şiir ne anlatıyor?" diye sorar çünkü şiirin de öykü ya da ro- man gibi, bir şeyler anlatmasını bekler." diye başlayan bir yazı okumuş ve çok etkilenmiştim Gerçi o günlerde ben de öyküler yazıyor ve ileride de bir romancı olmayı düşlüyordum. Ama şiirde öykülemeden kaçmak gerek- tiği çünkü şiirin bir öykü gibi yazılıp okunmadığı ölçüde şiir olduğu benim de şiir anlayışımı özetleyen bir görüştü. Aradan bir on yıl geçip ciddi olarak şiir yazmaya başladı- ğımdaysa kendimi bu anlayışa göre değil, öyküleyerek yazarken buldum ve durup düşündüğümde de hatırla- dığım ve sevdiğim şiirlerin nerdeyse tümünün, bir ede- biyat sözlüğünün, Yahya Kemal'in yapıtları için kullandığı deyimle, "birer hikâye karakterinde" olduklarını gördüm. Yazarın bu parçada asıl anlatmak istediği aşağıdaki- lerden hangisidir? ana disonce

kaynaştırma? Efsaneler denizindeydiler ve gittikleri yerlere kendi efsane- lerini de götüreceklerini henüz bilmiyorlardı. Midilli'den gö- rülebilen uluklar dört kardeşin büyüklerine göz kırpıp duru- yor, köpüklü bağrını göstererek ötelere, daha ötelere çağı- myordu. Eu parçada aşağıdakilerden hangisinin örneği yoktur? A) Ünsüz değişimine aykınlık D) Ünlü daralması C) Ünsüz benzeşmesi D) Sessiz türemesi E Hece düşmesi

AVANTAJ YAYINLARI X Muallim Naci Sami Paşazâde Sezai Recaizâde Mahmut Ekrem 16. Moderatör: - Efendim, öncelikle programımıza katılıp bizleri onur- landırdığınız için çok teşekkür ederiz. Bu programımızda sizin uzmanlık alanınıza giren II. Yeni şiiri ve şairleri üze- rinde duracağız. Sizce II. Yeni şiirinin ayırt edici özelliği nedir? Edebiyat Tarihçisi: ---- Moderatör: - ---? Edebiyat Tarihçisi: Elbette ki, bu anlayışın en önemli şairi odur. Çünkü "sivil şiir" ifadesi ilk kez onunla gündeme gelmiştir. Bu diyalogda boş bırakılan yerlerden herhangi birine; I. II. Yeni şiiri anlamdan, gerçekten, yaşamdan kopma- nın şiiridir II. Bu şiirin en önemli temsilcilerinden biri Ece Ayhan'dır diyebilir miyiz III. Anlamdan kurtulmak, soyutluğu sağlamak için duyul- madık yeni sözcükler türetme yoluna gitmeleri olmuş- tur IV. Bu şiirin en önemli temsilcilerinden biri Edip Cansever'dir diyebilir miyiz V. II. Yeni şiiri Yedi Meşaleciler'in şiir anlayışına bir tep- kidir ifadelerinden hangileri getirilemez? B) Yalnız V A) Yalnız II D) II ve IV E) IV ve V Diğer sayfa C) I ve III

(1) Bir öykücünün neyi anlatması gerektiğini kuşkusuz en iyi kendisi bilir. (II) Dolayısıyla bir yazar kendisini, duygularını en iyi ifade edecek temayı, konuyu en iyi biçimde metne yansıtmaya çalışır. (III) Kendi yolunda ilerlemek, özgün ve yeni olmak pek çok yazarın ortak arzusudur. (IV) Çünkü yazar her durumda biçem ve içerikle kendi olmak, esere kendi anlayışını yansıtmak ister. (V) Ancak bu kendi olma sürecinde bile birikimi bilme, öncüleri tanıma ve anlamlan- dırma yaşamsal bir gerekliliktir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Bunu yaparken de her sanatçı, deneyimlerini sanat katına yükseltecek estetik arayışı içerisinde olur." cümlesi getiri- lebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V

11. 1. Onca yıl aralarından su sızmayan bu iki dost şimdi neden konuşmuyordu? II. Yeni yönetim sisteminin halk arasında daha çok konuşu- lacağını belirtmiştiniz. III. İnsanın ve toplumun gerçeğine yabancı bir yapıt kalıcı olamaz zaten. -7. IV. Jüri üyeleri, yarışmacıyı, yarışmaya renk kattığını söyle- yerek yerine uğurlar. V. Eşyaların garanti kapsamında olması müdürü bu sıkıntıdan kurtaracakmış. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde geçen fiillerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerin hangisi yanlıştır? l. cümlede, birleşik çekimli, olumsuz bir fiildir. B) II. cmlede, görülen geçmiş zamanın hikâyesi biçimin- de C) III. cümlede, geniş zamanın olumsuz biçimiyle çekimlen- miştir. D) IV. cümlede, anlam kayması vardır. E) V. cümlede, gelecek zamanın rivayeti biçiminde çekim- lenmiştir. WTUBE

in ut 15. 1. Çünkü bir tiyatro eserini yüzlerce kişi, aynı salonda, aynı anda izleyebilir. II. Tiyatronun anlatım gücü ve toplum üzerindeki etkisi kitaptakinden biraz fazladır. III. Fakat bir kitabın toplu hâlde okunması mümkün değildir. IV. Ayrıca tiyatroda oyuncunun yansıttığı bir yüz ifadesi ve ses tonu vardır. V. Bu da oyuncunun ve izleyicinin farklı bir atmosfere girmesini sağlar. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangileri yer değiştirmelidir? ve Il B) I ve III C) II ve III A) DNII ve IV EX IV ve V

utlayan, edinen toğrafı aşa- inter- rile- yıl |- A 31. TÜRKÇE Öznel ve gizemli şiirler yazıyordum. Sanatı, seçkinler arasında bir alışveriş sanıyordum. Belli bir beğeniye ulaşmamış, belli bir sanat alıcısı düzeyine varmamış kimselere söyleyecek sözü olmadığını düşünüyordum şiirlerimin. Oysa artık, insanlar arasındaki köklü ilişkilerden biri olarak görüyorum şiiri. Şiirim, söyleyeceğim sözlerin altını çizmeye yarasın bunun için de. Herkes anlasın, herkese ulaşsın. Şiirlerimi de bu mantık doğrultusunda oluşturmaya çalışıyorum artık. Bu parçaya göre, şairin sonradan benimsediği şiir anlayışı için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? İnsanlar arasındaki ilişkilerden biri olduğunu düşünmektedir. B) Her düzeyden okuyucuya ulaşmayı hedeflemektedir. & Dil ve anlatımda açıklığı, anlaşılırlığı önemsemek- tedir. D) Söyleyeceklerini iletmede şiiri bir araç olarak gör- mektedir. E) Bireysel ve soyut temalardan beslenmektedir.