Paragrafta Yardımcı Düşünceler Soruları

2. 1. Gazeteci : Bir şiir söyleşisinde yemek tarifi yapmışsınız, ilginç de- ğil mi? Şair: Sıradan bir yemeği şefin spesiyali yapmak için soslari arti- rin dedim, yanlış mı? Gazeteci: Sos derken efendim? Şair: Fikri at; şiirde sos, net bir şekilde hislerindir. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki şairin sanat anlayışıyla örtüştüğü söylenebilir? A) Şairin duygularını her okur his olarak duyumsamayabilir ve bu doğaldır ama duygular dizelerde yoğunlaşırsa şiir drama- ya doğru kayar. B) Önceleri başkalarınca algılanmayan, hissedilmeyen ve anla- şılamayanlar duygu yoğunluğu eklenince herkesçe kabul edi- lebilir bir anlaşılırlık derecesine gelir ve sanat eseri böylece ortaya çıkar. C) Şairin dizelerini önce kimse anlamaz görünür, birkaç okuma sonunda duygular birer birer çözülür okurların kalbinde, an- lam sere serpe kalır zihinde. D) Bir eser, duyguya düşünce de eklendikçe anlaşılırlık düzeyi- ni artırır; düşünsel yeterliği tam olmayan sözler, sanattan uzaklaşır. E) Çoğu kimsenin yaşamı boyunca hiç uğramadığı duygu ara- liklarının şairin kaleminde somut bir şiir kanaviçesine dönüş- tüğünü görürüz.

35-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yiniz Yahya Kemal; şiirleriyle öne çıkan, dolayısıyla şair ola- rak anılan bir edebiyatçıdır. Biçim olarak aruz veznini kullanmıştır. Yahya Kemal'in şiirinde sade ve doğal bir Türkçe söz konusudur. Eserlerindeki temel yaklaşım, eskiyi toptan reddetmek yerine yeniden yorumlayarak günümüze taşımak şeklindedir. Yahya Kemal Beyatlı: şiirin vezin, kafiye ve iç ahenge dayandığına inanır. He- ce ölçüsüyle yazdığı tek şiiri Ok'tur. Bu şiir dışındaki tüm şiirlerinde aruz veznini kullanmıştır. Onun en önem verdiği şey, siirde misraların mükemmel olmasıdır çün- kü ona göre şiir, sıradan cümlelerden değil nağmeden oluşur. Şiir, sesle okunmaya muhtaçtır. Kelimeler, ku- lakla seçilmeli ve misradaki yerlerini o sesle bulmalı- dır. Yahya Kemal için “şiir musikiden ayrı bir musiki"dir. 35. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi Yahya Kemal'in temel belirleyici özellikleri arasında gös- terilemez? Musiki ağırlıklı ve sanatli bir Türkçe kullanması B Eskiyi yeniden yorumlaması C) Aruz veznini mükemmel bir şekilde kullanmış ol- masi DX Sıradan cümleler kullanmamış olması Şiirde ahenge çok önem veriyor olması

29. Kafkasya petrollerini Ceyhan Limanı'na taşıyacak büyük bir ham petrol boru hattı projesi 2002 yılında hayata geçirildi. Bu projenin özelliği çevresel, insani ve kültürel değerlere saygılı bir proje olacadı iddiası idi. Bu nedenle projede antropologlara da görev verildi. Daha önce uygulanan boru hattı projelerinde güzergâh mühendislik ilkelerine göre önceden belirleniyor ve o bölgede yaşayanların fikir ve itirazlan dikkate alınmadan evlerinden, köylerinden, tarlalarından geçip uygulanıyordu. Oysa buradaki mantik tamamen farklı olacaktı. Tıpkı çevresel değerleri göz önünde tutacak doğa bilimcilerin güzergah üzerindeki doğal haya- tın korunması için alacağı önlemler gibi antropologlar da güzergâhın geçtiği yerleşimlerdeki insanlarla konuşacak; onların talep, beklenti ve değerleri ile projenin hedeflerini uyuşturmaya çalışacaktı. I. Çalışma yapılacak alanlarda bölge insanlarıyla görüş- meler yaparak onlar ikna etmek II. Doğal hayatı her türlü dış etkilerden koruyacak önlemler almak III. İnsanı ve insanı konu alan her türlü etkinliği bütüncül bir yaklaşımla ele almak Yukarıdakilerden hangileri bu projede yer alan kişinin çalışma alanına girer? A) Yalnız B) Yalnız 10 I ve III D) II ve III E) Il ve III

134. Bir yazarın sıkıntılarını ne bilir okuyucu! Siz yıl- larca romanın çilesini çekmişsinizdir, o ise bu çileyi bilmez. Okuduklarına hoşlandım ya da hoşlanmadım ölçüsü ile bakar. Hatta bu ölçünün neye dayandığını, nereden kaynaklandığını bile bilmez. O ancak, bir romanda yüreğindeki duy- guyu, kafasındaki düşü, kısaca iç dünyasını bul- mak ister. Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada okura yöneltilen eleştirilerden biri değildir? At Yaratmanın güçlüğünü bilememesi B) Yazara, sorunlarını çözmede yardımcı olma- ması C) Romani değerlendirirken zevk almayı ön 280 planda tutması D) Eleştirilerini nesnel olmayan nedenlere bağ- laması E) Romanda sadece yaşadığını ve tasarladığını bulmak istemesi (1987 - ÖSS)

29. Sosyal medya kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşıyor. Bu konuda toplum bilimcilerin endişeleri de aynı oranda artıyor. Aslında sorun kullanıcı sayısının artmasında değil kullanım amacında. Sosyal medya artık sosyalleşmenin tek aracı olduysa, insanlar haklarını artık sosyal medya üzerinden savunur hâle geldiyse, sosyal medya bir paylaşım alanından çok, bir "malzeme" olduysa bunu oturup bir düşünmek lazım. Hem bireysel hem toplumsal boyutta bunun yakın ve uzun vadede bize maliyeti ne olacak? Hizin her alanda kendini gösterdiği bir çağda bunu görmemiz çok uzun sürmeyecektir. Şu an yapılacak en acil ve gerekli iş, insanları bu konuda bilinçlendirmektir. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenir? A) Sosyal medya kullanımının artması dünyanın en önemli sorunudur. B) Teknolojinin bir getirisi olan sosyal medyadan hayatımızın her alanında faydalanmalıyız. c) Insanların paylaşım ihtiyaçları arttıkça sosyal medyaya duyulan ilgi de artıyor. D) Sosyal medya bireyleri ve toplumu etkileyen ve yönlendiren önemli bir mecradır. E) Toplumun bilinçlenmesi konusunda sosyal medyadan destek alınmalıdır.

9. Bursa, Helenistik Dönemde kurulan yaklaşık üç bin yillik bir şehir . Burada, üç bin yıllık tarihin her dönemine ait izler bal mak mümkün. Birtakım şehir kalintilan ve Osmanlı Döne minden kalma cami, külliye, medrese, han ve türbeler buf lardan sadece bazılar. Burası Türk tarihi açısından büya öneme sahip bir bölge. Bu parçada Bursa'yla ilgili olarak aşağıdakilerden han gisine değinilmemiştir? A) Hangi kültürlerin izlerini taşıdığına B) Çeşitli tarihi kentlerin adına C) Ne tür yapılar banndırdığına D) Bulunduğu bölgenin özelliğine E) Ne kadar eski olduğuna

RINDE ANLAM () Salâh Birsel, günlüğünde şiirde alıntı yapma konusunu, Nurullah Ataç ise hikâyede alinti yapma konusunu ele almıştır. (II) Bu günlük- ler tek bir kalemden çıksaydı ve bunlar tek bir metin olsaydi yeni metinde herhangi bir çelişki olmazdı. (11) Şiirde şairin kullandığı bir kelime, dize ya da imge o şaire ve şiire aittir, başka şair tarafından kullanılamaz. (IV) Hikâyede ise şiirdeki gibi bir durum söz konusu değil- dir. ( Daha önce bir yazarın hikâyesinde ele alınmış herhangi bir konu, başka yazarların hikâyelerinde tekrar işlenebilir. Bu parçadaki-numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) 1. cümledeki "alıntı" sözcükleri edebiyat terimidir. B) II. cümledeki “kalemden" sözcüğü mecaz anlamıyla kullanılmıştır. C) III. cümlede, mecaz anlamda kullanılan sözcük yoktur. D) IV. cümlede geçen "gibi" sözcüğü "imiş- çesine, benzer biçimde” anlamında kulla- nılmıştır. - E) V. cümledeki “ele alınmak” ve “işlenmek" sözleri yakın anlamlı sözlerdir.

Adapazarlı Sait Faik'in hikâyelerini okuyanlar, kendisi için kahvehanelerin vazgeçilmez bir mekân olduğunu bilir. Kâh sabahçı kahvehanesinde, kâh köy kahvehanesinde, kâh mahalle kahvehanesinde görürsünüz Sait Faik'i. Gece İşi hikâyesinde Sait Faik, sefil insanların sabahladığı bir kahvehaneyi: Gaz Lambası'nda köhne bir kahvehaneyi, meşhur Mahalle Kahvesi hikâyesinde mütevazı bir kenar mahalle kahvehanesini; Cezayir Hurmaları'nda bir Beyoğlu kahvehanesini: Lüzumsuz Adam hikâyesinde memur zihniyetindeki müdavimlerini ağırlayan bir kahvehaneyi: nihayet Kriz hikâyesinde siyasal ve toplumsal tartışmaların da yapıldığı ve okur yazar takımının uğrak yeri olan bir kahvehaneyi resmeder. Bu parçada "Sait Faik“ ile ilgili asıl anlatılmak istenen nedir? A) Hikâyelerinde mekân olarak daha çok, kahvehaneleri tercih ettiği B) Çocukluk yıllarından beri yaşamının kahve kültürünün içinde geçtiği C) Hikayelerinde Türk toplumunu saran kahve kültürüne eleştirel bir gözle yaklaştığı D) Hikâyelerini daha çok, müdavimi olduğu Kahvelerde kaleme aldığı E) Kahveyi konu alan hikâyelerinde diğer hikâyelerine göre daha başanlı olduğu

3. "Kaçan balık büyük olur." demiş atalarımız. Bu bir durum tespiti, bir saptama elbette yoksa bir öneri veya öğüt de- ğil. Yani aman ha hiçbir balığı kaçırma, hepsi senin olsun denizdeki balıkların demiyor bize. Zaten aklı sürekli kaçır- dıklarına gidenlerin kafaları sık sık karışır. O tipler, elinde- ki fırsatlara odaklanamaz, disiplinleri bozulur ve sonunda ---- pes ederler. Bilim dünyası, “Şu an acaba neyi kaçırdım ki? takıntısına yahut paranoyasına hastalık olarak bakıyor ve bir de isim veriyor: FOMO sendromu. "Hiçbir şeyi kaçır- mamak” yahut verdiğin her şeyin karşılığını almak dürtüsü alışkanlığa dönüştüğünde maymun iştahlılık başlıyor ve bazı kaçınılmaz durumlar ortaya çıkıyor: Bu parçanın sonuna dil ve düşünce akışına göre Sık sık meslek değiştiriliyor II. Bir alana yoğunlaşılıp birinci sınıf bir yetenek geliştiri- lemiyor. 1. III. Aşırı bir güdülenme duygusuyla başkalarına yetişil- meye çalışılıyor. yargılarından hangilerinin getirilmesi uygundur? A) Yalnız! D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

39. Abbas Sayar'ın Yılki Atı adlı eseri, Türk edebiyatında kahramanları atlar olan ilk romandır. Romanda her şey at ile onun yaşadığı doğa arasında geçmekte, romanin kurgusunu bu ilişki oluşturmaktadır. Insanla doğa ve kısrakla insan arasında geçenler, roman boyunca geniş bir açıdan fakat bir bütün hâlinde okura sunulmaktadır. Kırgız romancı Cengiz Aytmatov'un Kopar Zincirlerini Gülsan romanında olduğu gibi bu romanda da at ve insan, davranışlar bakımından özdeşleştirilmiş; ata insana özgü nitelikler verilmiştir. Öyküleyici anlatımın yanında betimleyici anlatımdan da yararlanılan Yilki At romani, gerek konusu ve kurgusu gerekse anlatım özellikleri bakımından orijinal ve zengin ögeler taşır. Kendisi de köy çocuğu ve bir ressam olan yazar, köy hayatını tanımasının ve güzel sanatlardaki yeteneğinin yardımıyla nesnel ve öznel unsurlan başarılı bir şekilde birleştirmiş; eserine lirik bir söyleyiş kazandırmıştır. Yazar, olayın yanında gözleme de yer vererek hem olayın geçtiği mekânı hem de romanin şahis kadrosunu oluşturan unsuru -yani ati- içinde bulunduğu ruh hâlleriyle canlı ve başanlı bir şekilde betimlemiştir. Bu parçada Abbas Sayar'ın Yilkı Atı adlı romanıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Anlatımında kişileştirmeden yararlanıldığına B) Konusunun at ve doğa ilişkisine dayandığına C) Konu bakımından başka bir eserle benzerlik gösterdiğine D) Anlatımında yazarın gözlemlerine yer verildiğine E) Asıl başarsinin yazannin ressam olmasından kaynaklandığına

sina se karşry yaylal Buc dak A) ne SVÖRNEK 8 (2019 TYT) B ye 77. 1. Uyku esnasında solunum sikliğinin ve kalp atış hizi düşmesi, vücuda pompalanan kan basıncini azalttiğin C 7 dan uykudayken daha fazla üşürüz. II. Özellikle iki üç aylık bebeklerde, uyurken değişen VÜCU sicaklığına bağlı olarak ortaya çıkan ani ölümler, günü müzde yaygın olarak görülmektedir. Sonuç Yayınları Yukarıda verilen Il numaralı cümleyle ilgili olarak aşa ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) 1. cümlede ifade edilen konuyla çelişen farklı bir du. rumdan söz edilmektedir. B B) 1. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olum. suzluktan bahsedilmektedir. örneklendirme C) I. cümledeki olgunun, çocukları neden daha fazla etki- lediği açıklanmaktadır. D) 1. cümlede belirtilen olgunun her bireyde gerçekleşme diği örneklenmektedir. E) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olarak kanit- landığı gösterilmektedir.

k” de 3. Osmanlı Dönemi'nden günümüze kalmış olan en nadide ve en özel miraslardan birisi olan çini sa- natı, kullanılmaya devam etmektedir. Türbe ve camilerin iç ve dış duvarlarında karşıla- şılan çini sanatı, saray ve köşklerin iç ve dış cep- helerini de süslemektedir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Saray, köşk, türbe ve camilerin iç ve dış cephelerini süsleyen çini sanatının geçmişi Osmanlı Dönemi'nden daha eskiye dayanıp günümüze kalmış nadide, özel miraslar olarak günümüzde de devam etmektedir. B) Osmanlı Dönemi'nden günümüze kalmış olan en nadide ve en özel miraslardan birisi olan çini sanatı, kullanılmaya devam etmekle birlikte birçok saray ve köşkün iç ve dış cephelerini de süslemektedir. C) Saray, köşk, türbe ve camilerin iç ve dış cephelerini süsleyen çini sanatı, Osmanlı Dönemi'nden günü- müze kalmış, seyrek görülen, özel miraslar olarak günümüzde de kullanılmaktadır. D) Osmanlı Dönemi'nde genellikle türbe ve camile- rin duvarlarında karşılaşılan çini sanatı, günümüze kalmış olan en nadide ve en özel miraslardan birisi olarak saray ve köşklerin iç ve dış cephelerini de süslemektedir. 7) Türbe ve camilerin duvarlarında karşılaşılan çini sa- nati, Osmanlı Dönemi'nden günümüze kalmış olan en nadide ve en özel miraslardan birisi olup saray ve köşklerin iç ve dış cephelerini de süslemektedir.

A A A 2 bir par ginlan zorun- saat- randa bol- ra yol olma- rçası muh- ngisi 19. -- Edebiyat, bilinç dışıyla bütünleşir, bilinç içinde bir bitki gibi filizlenir ve gelişir. Psikanaliz, bilinç dışını yaka- lar. Ortüyü bir ucundan kaldıran belirtiler. suyalar ya da sözcükler. Bir anlamda, biri bilinç dışını dokurken diğe ri onun hangi kumaştan yapıldığını öğrenmeye çalışır. Buna haklı olarak itiraz edilecek; işlerin bu kadar basit, bu kadar bölünmüş olmaktan uzak olduğu, bazen ya- zarla analistin aynı kişi olduğu -yani aynı anda hem rüya görmeye hem de rüyayı anlamaya yoğunlaştığı- kisa- casi ayrılığa mahkûm olmadıkları ve nihayet aynı ca- navarla uğraştıkları söylenecektir. Hiç kuşku yok buna. Ne var ki bu, yaratıcıların psikanalistlere yönelik rahat- sızlıklarını ve tahammülsüzlüklerini rahatça ifade ettiği, Öte yandan psikanalistlerin kaleminden çıkanların da her zaman isabetli olmadığı gerçeğini değiştirmiyor. Bu parçanın başına, 1. Ortak nesneleri ruhsal yaşamın gerçekliği olsa da edebiyat ve psikanaliz ne aynı bakış açısına sahiptir ne de aynı yaşamsal arka plana II. Edebiyat ve psikanaliz ilgilendikleri kaynak aynı olsa da o kaynakla ilgilenme biçimleri yönünden birbirle- rinden ayrılır III. Edebiyat da diğer sanatlar gibi bilinç dışını malzeme olarak kullandığından psikanaliz için iyi bir araştırma sahası işlevi yüklenebilir yargılarından hangileri getirilebilir? A) Yalnız B) I ve 11 C) I ve III D) Il ve III E) I, II ve III ak ar- iş- kü de 1- er 1

ece ş. 20. Oktay Akbal, öykülerinde ilk gençlik dönemlerinde yaşa- dığı sıkıntıları, İkinci Dünya Savaşı'nın getirdiği karamsar ruh hâlini, korkularını, insanlardaki olumsuz değişimi, bir kaos hâlini alan hayatın getirdiği olumsuzlukları ve olum- suzluklar içindeki "mahzun ve mahcup" kuşağının mutlu- luk arayışlarını işler. Ancak bu mutluluk, içinde yaşanılan dönemde değil, mutlu çocukluk dönemlerinde ya da düş dünyasının yansıtıldığı gelecekte aranır. J- e a 2 Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Oktay Akbal'ın öykülerinde geçmiş, günümüz ve gele- çek arasında bağlar kurduğu Bi Oktay Akbal'ın öykülerinde, II. Dünya Savaşı'nın getir- diği olumsuzlukları anlattığı C) Oktay Akbal'ın öykülerinde, kendi kuşağının mutluluk arayışlarını ele aldığı D) Oktay Akbal'ın öykülerinde, mutluluğu çocukluk döne- minde aradığı E) Oktay Akbal'ın öykülerinde, hayatının belirli bir döne- minde yaşadığı olumsuzlukları anlattığı niñor caufava ceciniz

Türkçe 19. Naturalist yazarlar insanı belli koşulların içinde ele alt, onun duygu ve düşünce dünyasını, yetiştiği doğal ve toplumsal çevrenin etkisi doğrultusunda çizerler. On- ların eserlerinde insan kendi yazgısını biçimlendine çevre üzerinde değiştirici bir güç taşımaz. Toplumsal nedenleri bir yana bırakmışlar, yalnızca insan yaşamını "nesnel bir bicimde aktarmakla yetinmişlerdir. Bu se- beple de 1. yaratıcılık yönü öne çıkan sanatçı anlayışından uzak kalmışlardır II. eserlerinde sürekli tekrara düşmekten kendilerini kurtaramamışlardır III. onlara "zabit kâtipleri" yakıştırması yapılmıştır Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre maralanmış ifadelerden hangileri getirilebilir? A) Yalnız B) Yalnız 11 C) Yalny D) ve il E) I ve III II

B 16. Sanatçı, diğer bütün romanlarında olduğu gibi bu romanında da karakter oluşturmada çok başarılı. Kahramanlar her gün sokakta karşılaştığımız insanlardan biri adeta. Tanıdık, bildik insanlar. Anlıyoruz ki sanatçı kahramanlarını çok iyi tanıyor. Çünkü onları o kadar canlı bir şekilde romanına aktarıyor ki şaşırıp kalıyorsunuz. Kahramanları öylesine ayrıntılı veriyor ki kurmacadan başka bir şeyler daha olduğunu hissediyorsunuz. Bu parçada sözü edilen sanatçının roman kahramanları ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulasılamaz? AD Kurmaca karakterler olduğu B) Nitelikli özelliklere sahip olduğu C) Herkesin tanıdığı kişilerden seçildiği D) Günlük hayatın içinden olduğu E) Gerçekçi özelliklere sahip olduğu 5 Diğer sayfaya geciniz