Paragrafta Yardımcı Düşünceler Soruları

A A VE EDEBİYATI LIMLER-1 TESTI A No) slanlanna sitoplam 40 soru varder vaplandıracaktor osignayan ismingaretleriniz Ali Şir Nevai, Kasgarlı Mahmut'tan sonra Türk diline hizmet eden en büyük Türk edebiyatçısıdır. Muha- kemeto'r-Logateyn adlı eserinde Türkçe ile Farsçayı Y-1 karşılaştırmiş ve birçok yerde Türkçenin üstünlüğü- nü göstermiştir. Bu eserini Türkçe şiir yazmayı bıra- kip Farsçayı Gstán görenleri uyarmak için yazmıştır. Kendisinden sonra gelen birçok şairi etkilemiş; ona A nazire yapan, onun görüşlerini savunan pek çok şair görülmüştür. Bu parçadan hareketle Ali Sir. Nevai ile ilgili olarak, A 1. Türkçenin bir edebiyat dili olduğunu kanıtlamaya çalişmiştir. A II. Kaşgarlı Mahmut'tan etkilenerek Muhakeme- toʻI-Lügateyn adlı eserini yazmıştır. 11. Edebiyat hakkındaki fikirleri pek çok şairin ilgisini çekmiştir. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalniz ! B) Yatz 11 6) Yalnız III Dit vett E) I ve III Oturum) AYT YÖN Emrini terk eder, nehyini tutar Kuru dava ile kul olur mu ya

32. OKUR GOROSO TYT Deneme an, bir yan- belki de o tilmaya te kişarlikli bir Bir hekimin kişiytleşti- egildir unun çiğ den han- Merhaba, derinizi k sayizdan boere Jep ediyorum. Her yeri sayiniz mraka yorum ve iki gün sliyorum. Dergilerinizle birlikte vet niz posterlerin bazılan odamnin duvarlarni you Diger dergilerin söz etmeye deger gedigong öykücülere yer veriyorsunuz ki bu edebiyatımızın lişimi adına çok önemli diye düşünüyorum. Ancak bir konuda kizdim size: Son sayınızda ürlü şairinin lerinden bazı dizeleri seçerek vermişsiniz ancak siz de bilirsiniz ki bir şiir, bütünüyle qurdir. Sadece baz dizeleri vermek, o şirin bütününü göremediğimizden şiir ve şairine yönelik bir ön yargı oluşturabilir bizler- de. Lütfen buna bir son verin ve bir şirden segme di- zeler yayımlamak yerine şiirin tamamını yayınlayın. Yeni saytlarınızda buluşmak dileğiyle. Imamasi maması şadığını ulundu- mama- EDİTÖRÜN CEVABI Öncelikle kıymetli ve övgü dolu sözleriniz için de eles- tiriniz için de teşekkür ederim. Ama şunu belirtmell- yim. Biz, sayfalarımızda daha çok şaire yer vermeyi istediğimiz için onlann unlü şiirlerinden seçme dizeler yayımlıyoruz. Amacımız bu. Ayrıca neden bir ön yargi oluşsun ki okurda? Okur, seçtiğimiz dizeleri beğenir- se araştırsın, bulsun şiirin tamamını ve okusun. Şiir kitabini alsin hatta ve o şairin diğer şiirleriyle de ta- nişsin. Yani amacımız, daha çok şairle okurlarımızı tanıştırabilmek. Evet, ünlü şairlerin şiirlerinden dizeler seçiyoruz ancak bu ünlü şairlerimizi bile tanımayanlar var ne yazık ki. Bu metinlerden aşağıdakilerin hangisi çıkarıla- maz? A) Okur, sözü edilen derginin tüm sayılarını okumuş. tur. B) Editor, okurların görüşlerini önemsemektedir. C) Okur, Sozü edilen derginin genç şairlere yer ver- mesinden memnundur. D) Editör, okurun eleştirisini gerekçe sunarak cevap- Tamıştır E) Okur, sözü edilen dergideki bir uygulamaya karşı çıkmaktadır.

B Kitapçıği 32. Gazeteci: Ünlü bir müzik dergisine verdiğiniz son röpor- tajınızda yaşamı yansıtmayan söz yazarlarının müzikle ilgilenmemesini niçin istediniz? Müzisyen: Müzik hayatın kendisi olduğu için. Eğer hayatı müzikle anlatmayacaksanız müziğin felsefesini ortadan kaldırmış olursunuz. Gazeteci: Müziğin gerçekten bir felsefesi var mıdır? Müzisyen: Tabii ki vardır. Benim parçalarım hayattan bes- lenen, insana hayatın inceliklerini müziğin evrensel tini- larıyla veren bir yapıdadır. Beni müzik dünyasında ayakta tutan da bu yapıdır. Aşağıdaki yargılardan hangisinin bu diyalogdaki müzisyenin sanat anlayısıyla örtüştüğü söylenebilir? A) Bence sanatkâr evrensel konuları duygusal bir atmos- ferin içinde eriterek işlerse gerçek başarıya ulaşacaktır. B) Bir sanatçı gerçeği ne denli okurun önüne getirirse ortaya koyduğu yapıtın değeri o kadar artar, vermek istediği mesaj da yerine ulaşmış olur. P C Sanatın amacı, süslü cümlelerle bir gerçeği anlatmak değil, okuyucusuna farklı bir dünyanın sınırlarını göstermektir. 0) Bir sanat eseri fantastik bir kurgunun eseri olmuşsa etkisi saman alevi gibi geçici olacak, kısa zamanda unutulup gidecektir. P P EV Kendi döneminde çağının bir adım önünde olan bir sanatçı, yapıtlarında gerçeğin sınırlarını zorlamış, ortaya yepyeni bir düzen çıkarmış kişidir. 0 SUPARA

32. OKUR GÖRÜŞÜ Merhaba, derginizi ilk sayınızdan beri beğenerek ta- kip ediyorum. Her yeni sayınızı merakla bekliyorum ve çıktığı gün alıyorum. Dergilerinizle birlikte verdiği- niz posterlerin bazıları odamın duvarlarını süslüyor. Diğer dergilerin söz etmeye değer görmediği genç öykücülere yer veriyorsunuz ki bu edebiyatımızın ge- lişimi adına çok önemli diye düşünüyorum. Ancak bir konuda kızdım size: Son sayinizda unlü şairlerin şiir- lerinden bazı dizeleri seçerek vermişsiniz ancak siz de bilirsiniz ki bir şiir, bütünüyle şiirdir. Sadece bazı dizeleri vermek, o şiirin bütününü göremediğimizden şiir ve şairine yönelik bir ön yargı oluşturabilir bizler- de. Lütfen buna bir son verin ve bir şiirden seçme di- zeler yayımlamak yerine şiirin tamamını yayımlayın. Yeni saytlarınızda buluşmak dileğiyle. EDİTÖRÜN CEVABI Öncelikle kıymetli ve övgü dolu sözleriniz için de eleş- tiriniz için de teşekkür ederim. Ama şunu belirtmeli- yim. Biz, sayfalarımızda daha çok şaire yer vermeyi istediğimiz için onların ünlü şiirlerinden seçme dizeler yayımlıyoruz. Amacımız bu. Ayrıca neden bir ön yargi oluşsun ki okurda? Okur, seçtiğimiz dizeleri beğenir- se araştırsın, bulsun şiirin tamamını ve okusun. Şiir kitabını alsın hatta ve o şairin diğer şiirleriyle de ta- nişsın. Yani amacımız, daha çok şairle okurlarımızı tanıştırabilmek. Evet, ünlü şairlerin şiirlerinden dizeler seçiyoruz ancak bu ünlü şairlerimizi bile tanımayanlar var ne yazık ki. Bu metinlerden aşağıdakilerin hangisi çıkarıla- maz? A) Okur, sözü edilen derginin tüm sayılarını okumuş- tur. B) Editör, okurların görüşlerini önemsemektedir. C) Okur, sözü edilen derginin genç şairlere yer ver- mesinden memnundur. D) Editör, okurun eleştirisini gerekçe sunarak cevap- lamıştır. E) Okur, sözü edilen dergideki bir uygulamaya karşı çıkmaktadır.

12. Kahve, anlatmakla bitmeyecek bir kül- für yapısını oluştururken dünyada hiçbir dilde olmayan kahve ile türemiş kelimeleri de günlük yaşantımıza getirdi. "Kahveal- "ndan türeyen bir öğün ismi olan kah- valtı ile kahverengi gibi... 40 yıllık hatırı ile kahve, hayatın önemli bir parçası olmaya devam ediyor. Sosyalleşme ortamlar, tatil ve dinlenme, kız isteme merasimi, nişanları için olmazsa olmazlardandır kahve. Türk kahvesi geleneği, vazgeçil- mez ve derin bir kültürel alışkanlık hâlini almıştır. Türk kahvesi kültürü ve geleneği 2013 yılında ülkemiz adina "UNESCO In- sanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi"ne kaydedilmiştir. Bu parçada kahveyle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisine değinilmemiştir? Ar Toplumun bütün kesimlerinde sıkça tüketildiğine B) Dilimize başka dillerde olmayan kalıcı kelimeler kazandırdığına C) Sosyal hayatın, bazı merasimlerin vaz- geçilmez bir parçası olduğuna D) Türk kahvesinin bir kültür ve geleneği yaşatarak dünyaca tescillendiğine E) içen kimseler arasında dostluğun, kirk yıl süren hatırının olduğuna

3. Ana sore tutmadan sadece çözł sti, istediği m. Bu parçadan hareketle Fotograf, icat edildiğinden beri görüntünün gerçekliğini sunma konusunda diğer görsel sanatlara göre daima önde olmuştur. Fotoğrafın nesneleri tipa tip aktarabilmesi, daima popüler hâle getirmiştir. Ünlü yazar ve sanat çoğaltılabilmesi ve kolaylıkla paylaşılabilme özelliği onu eleştirmeni John Berger, bu konuda "Fotoğraf yalan aktarma yani nesnel gerçekliği yansıtma özelliği söylemez. der. Ancak fotoğrafın, gerçeği olduğu gibi modernizmle birlikte sorgulanmaya başlanmıştır. Burada fotoğrafçı, kendi öznel gerçekliğini yaratmaktadır. Yani fotoğrafçı konuyu kendisi belirler, bir çerçeve çizer, vurgulamak istedikleri bu çerçevenin içinde kahrken seçmediği ögeler ise çerçeve dışına itilmiş olur. Kendi öznel gerçekliğini yaratırken de içinde yaşadığı toplumun değerleri önemli bir rol oynar. bilgi birikimi, olayları algılayış biçimi, inançları ve estetik A) Yalnız! ha Asy beşir kitabı kıymetli D) / ve ili Fotoğraf tarihi boyunca fotoğrafın dünyayı nesnel bir şekilde ortaya koyduğu düşüncesi hep var olmuştur. II. Modernist yaklaşıma göre toplumun estetik değerlerini yok sayan fotoğrafçı, nesneleri kendi gerçek boyutlarıyla aktarmaktadır. Ver Bu parçad Tarihî du Gençlik yılla Yaşadığı meká III. Modernist fotoğrafçılıkta fotoğrafçı, vurgulamak istediği konuları kendi zihinsel süzgecinden geçirerek izleyiciye sunmaktadır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? B) Yalnız II C) I ve II E) I, II ve III a revresel yargılarından hangile A) Yalnız!

ni di et ht E 10. (1) Bazı kitapları okumaya, bazı yazarları sevmeye şartlandırılıyoruz. (lt) Çeşitli yollarla bizi şartlandır- diklan bu eserler gerçek edebiyattan uzak oldukla- rindan kalıcı olamiyor. (III) Kitapçı raflarını her hafta sayısız "çok satan" kitap dolduruyor ve çoğu, anında unutuluyor. (IV) 1990'larda aylarca 1 numara olmuş bir kitabı bugün arasanız bulamıyorsunuz çünkü yeni baskısı yapılmiyor. M) Yazıldıktan 70 sene sonra da okunan kitaplar var oysa. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi parçanın ana düşüncesini içermektedir? A) 1 B) || C) III D) IV E) V Amada 5 GRV TYT 4D

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem tekil isim hem çoğul isim hem topluluk ismi kul- lanılmıştır? A) Yaz gelince dedemlerin çiftliğine gider, gön- lümüzce eğlenirdik. B) Büyük kentlerde büyüyen çocukların ruh dünyaları özgürce gelişemiyor. C) Ormanların kralı aslanın bir kafeste miskin miskin uyuduğunu görmek üzmüştü beni. D) Uludağ'a tırmanırken bir geyik sürüsünün ağaçların arasında otladığını gördük. E) İki yanı ağaçlı asfalt yol, bizi yaylalara götü- rüyordu. TYT

A KURUMSAL 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Sümer temelli olmakla birlikte Akad, Asur, Babil ve Pers medeniyetlerinin izlerini de taşıyan, bölgenin aldığı sürekli göçlerle ve yaşadığı akınlarla beslenen, çok kültürlü Mezopotamya mitolojisinde; Sümerlerin göçebelik dönemleri sırasında, göçleri için yön saptamada yaşamsal önem taşıyan sağlam bir yıldız bilgisi edinmiş olmaları ve yerleşik düzene geçince de bu bilgileri ile ekim, biçim ve taşkın zamanlarını gökyüzündeki yıldızların değişen dizilimlerine göre saptayabilmek konusundaki başarıları önemli rol oynamaktadır. Doğayla iç içe olma durumu, birçok medeniyette olduğu gibi burada da kendisini göstermektedir. 39. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Mezopotamya coğrafyasında gök bilimi araştırmalarının ikinci planda kaldığına B) Akadların göçebe bir toplum olduğuna c) Mezopotamya medeniyetlerinden günümüze pek çok eser ulaştığına D) Mezopotamya mitolojisinin Sümer'den kaynaklandığına E) Sümerlerin yön bulmada farklı teknikler kullandığına

.. Yayır ei 9. Yorucu evet ama bir taraftan da inanılmaz rahatlatıcı bir şey itiraf etmek, paylaşmak. Bir tür günah çıkar- ma gibi. Bu türden dertleri başkalarına açtığınız vakit siz de ariniyorsunuz üstelik. Onun getirdiği bir huzur oluyor. Özellikle kendi kendime kaldığım vakitlerde kendimle didişiyorum. Ama bunu paylaştığımda beni gerçekten anlayan insanların varlığını sezmek güzel oluyor. Bu sözler, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiştir? A) Yaşadığınız zorlukları anlatmak sizin için yorucu olmuyor mu? B) Her gün yazı yazmak zorundasınız, bu durum çok yorucu değil mi? C) Geçmişteki yanlışlarınızı ortaya koyup sürekli kendinizi eleştirmeniz yorucu olmuyor mu? D) Daha önce yayımlanmış kitaplarınızı yeni baskıla- rı için bir kez daha elden geçirmek yorucu mu? E) Gün boyunca çalıştığınız bir işiniz var, işten son- ra evde masaya oturup yazmak yorucu olmuyor mu?

n O Belde şiiri birçok açıdan ele alınabilecek bir şiir olmakla birlikte çoğunlukla yenilikçi bir ütopya olarak değerlendirilmiştir. Şiirde yaşanan hayat ve dünyanın içinde mahkûmiyet düşüncesi ile uzak, güzel ve bilinmeyen bir ülkeyi özleyiş duygusu irdelenmektedir. Yaşanan hayatın ötesinde âdeta varlığın dışında, ideal ve hayalî bir âleme karşı duyulan hasret görselleştirilmiştir. Şiir; varlığı ancak tahlil yoluyla sezilebilen, ulaşılması imkânsız bir başka âlem fikri etrafında biçimlendirilmiştir. O Belde, ütopyanın kurallarına uygun biçimde şairin zihninde kurgulanan,"varlığın fiziksel anlamda erişemeyeceği ruhsal bir kaçış sığınağının şiiri" şeklinde de görülebilir. Hatta O Belde'yi, Türk şiirleri arasında en güçlü ütopik eğilimlere sahip şiir olarak kabul edenler söz konusudur. Ancak her şeyden önce söz konusu şiirde ütopyaların temel amacı olan yeni bir toplum kurma amacı yoktur. Genel şiir kavrayışlarının dışında olan Ahmet Haşim'in, kimseye benzememe veya en azından ortak şiir anlayışlarından uzakta durma gayreti, bu şiir üzerinde açıkça görülmektedir. B 36. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? polimal AY Şair, bu bağlamda ütopik düzenlere ayak uyduramayan şairler gibi düzen altında ezilmişliği ve dışlanmışlığı çürütmektedir. B) Şair, herkes tarafından benimsenen ve bir ütopya olan genel şiir anlayışını reddederek kendi karşı ütopyasını a kurmuştur. C) Sairin O Belde şiirinde sadece güçlü bir neşe vardır çünkü Haşim, bir şair olarak kendisini ve şiirini yeni anlayışa uydurmuştur. O D) Şiirinde sınırlilik, biçimlenen bir algı ve sıkı kurallara bağlı bir yapı, yani mutlak benzerlik söz konusudur. E) Kendisinden başka bir doğruyu kabul etmeyen, tek gerçeğin kendi gerçeği olduğunu varsayan bir anlayışın içinde yeni bir şiir anlayışına kapılarını açmıştır. a ük a eci

ÇAP/TYT an an 20. 21. Aşa ha as zam: sine A) BY D Genç bir adam Sokrates'e gelerek "Bilgi kazanmak ve bilge biri olmak için yüzlerce mil yol yürüyerek sana geldim, bana bilgi verir misin?" diye sorar. Sokrates, "Gel, beni izle." der. Sokrates ve genç takipçisi birlikte sahile doğru yürürler. Su bellerine gelinceye kadar su- yun içinde yürümeye devam ederler. Sonra Sokrates genç adamı yakalar ve adamın başını suyun dibine batırır . Adamın bütün direnmelerine rağmen Sokra- tes onu suyun altında tutar. Nihayet adamın direnme gücü tükenince Sokrates genç adamı sudan çıkarır, öğrenci adayını sahile yatırır ve pazar yerine döner. Genç adam gücünü toplar toplamaz Sokrates'i bulur. Ona kızgınlıkla "Sen ki bilge bir kişisin, bana neden bu kadar kötü davrandın?" der. Sokrates sorar: "Suyun içindeyken her şeyden çok ne istedin?" Genç adam, "Hava istedim." der. Bunun üzerine Sokrates şunu söyler: "..." Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Gerçek bilgiye ulaşmak sanıldığı kadar kolay bir süreç değildir, emek ve zaman ister B) Bilgiyi her şeyden çok istediğin zaman, kimseden bunu sana vermesini beklemeyeceksin C) Her insan bilgiye ulaşma yolunu ve imkânını ken- disi bulmaya çalışmalıdır D) Bilgiye sahip olman yetmez onu doğru ve yerinde kullanman da önemlidir E) Idsanın bilgiye olan isteği bir ihtiyaç haline gelme- dikçe insan bunu giderme yolunu aramaz

g. Blyokithe 28. Ben yazarken yaşadığını hisseden azınlık gruptanum sanırım. Ürettikçe var olan bir ruhum var. Zihnimle ilişiği kestiğimde sadece yazmaya odaklanıyorum ve dışa ridaki dünyayı tamamen unutuyorum. Belki de mutlu olduğum, en gerçek hissettiğim zamanlar bu zamanlar oluyor. Yazmak bana yaşamanın saklı kalan dehlizle- rinde yolculuk vadettiği için yazmaktan asla vazgeç- meyeceğimi biliyorum çünkü yazdıkça sanki kalbimin genişlediğini hissediyorum. İnsanlar insanları anlasınlar diye yazıyorum. İnsanlar bu dünyayı ne hale getirdiler, yetmedi; ruhlarımızı, kalplerimizi ne hâle getirdiler gör- sünler diye yazıyorum. Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden hangisiyle ni- telendirilemez? A) Yazmakla gerçek dünyadan soyutlanan B) Yazma eyleminin kendisini rahatlattığını düşünen C) Yaşamın görünmeyen yanlarını yazıyla keşfeden D) Manevi huzuru yazmakta bulan E) Gerçekleri yazarak ifade etme yolunu seçen

18. Simyacı, Ispanya'dan kalkıp Mısır piramitlerinin eteklerinde hazinesini aramaya giden Endülüslü çoban Santiago'nun masalsı yaşamının öyküsü. Ama aynı zamanda bir "nasihatnâme". "Yazgına nasıl egemen olacaksın? Mutluluğunu nasıl kuracaksın?" gibi sorulara yanıt arayan bir yaşam ve ahlak kılavuzu. Mistik bir peri masalını andıran bu romanın, dünyanın dört bir yanında en çok satanlar listesinde yer almasının sırrı, bu kılavuzluk niteliğini taşımasıdır. Simyacı'yi okumak, herkes daha uykudayken şafak vakti uyanıp güneşin doğuşunu izlemeye benziyor. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Beğeni anlatan ifadelere yer verilmiştir. B) Koşul cümlesi kullanılmıştır. C) Öznel ifadeler kullanılmıştır. D) Benzetme yapılmıştır. E) Örneklemeye başvurulmuştur.

Yağmur yarım saat kadar sürüp dindi. Hava aydınlandı. Kapının önüne çıktı. Kırları dolduran baharın kokularıyla yüklü bir rüzgâr geçip duruyordu caddede. Aşağıdan gelen bir ekici ile yukarıdan gelen bir ekici kapısının önünde karşılaştılar. Biri öbürüne “Gözün aydın çavuş!" dedi. Öbürü “Senin de...” diye karşılık verdi. Sonra ikisi de “Merhaba Bey!" diye selamladılar Nihat'ı, ikisi de yürekten gülüyorlardı. İçinden geldi. Yukarıya, elektrik fabrikasına doğru yürüdü. Fabrikayı geçince havayı saran bahar kokusuna daha yaklaşmış duydu kendini. Önündeki boş arsaların üstünde, güneyden kuzeye doğru inen renk renk bir gökkuşağı... Çocuk cıvıltıları geliyordu bir yerlerden... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? ) A) Görsel ögelec B) Öykülerne ülerne C) Eksiltili bümle D) Koşul cümlesi E) Devrik cümle

2. Kıdem tazminatı, işçinin kendi talebi dışındaki her çeşit sebeple iş yerinden ayrılırken işverenin İş Kanunu gereğince işçiye vermiş olduğu bir tazminat şeklidir. Kendi isteğiyle işten ayrılan işçi, kıdem tazminatına hak kazanamaz. Kıdem tazminatının hak edilebilmesi için işçinin en az 1 yıl çalışmış olması gereklidir. Bu parçadan hareketle "kıdem tazminatı" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İş Kanunu'nun işçiye tanımış ve çerçevesini çizmiş olduğu bir haktır. B) İşçinin belirli bir süreyi doldurması koşuluna bağlı bir durumdur. C) Sınırları kanunla belirlenmiş, çalışmayla ilgili bir süreçtir. D) İşverene işten kendi isteğiyle ayrılacağını dilekçeyle bildiren işçi alamaz. E) Bir yıl çalışma şartının getirilmesi, suistimalleri önleme çabası olarak değerlendirilebilir.