Paragrafta Yardımcı Düşünceler Soruları

31. Çocuk genellikle yaptığı işin engellenmesi veya sevdiği oyuncağın elinden alınması gibi somut, yetişkin ise daha çok toplumsal veya mesleki haksızlıklar gibi soyut nedenlerle öfkelenir. Çocukla yetişkin arasında bulunan ergen için hem somut hem soyut her türlü kışkırtma öfkeye yol açabilir. Öfkenin dış görünümü çocuksu (bağırma, ayaklarını yere vurma, şiddetli ağlama) ve yetişkince (kaba sözler, ince alaylar) olabilir. Ergenlerin zekâ düzeyi ile heyecanı ifade biçimleri üzerine yapılan bir araştırmada doğrudan doğruya öfkeye yol açan nedene karşı tepki göstermenin zekâ göstergesi olduğu bulunmuştur. Görece düşük zekâya sahip olanlar, öfkeyi sorumlu olmayan dış etkenlere aktarma eğilimindedir. Öfkeden doğan engellenme tepkisinin konuyla ilgisiz kişilere yansıtılması ergenlikte sürüyorsa belirli bir zihinsel olgunlaşma gecikmesi akla gelir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Ergenin zekâ seviyesi arttıkça öfke duygusunun dışa vurumunda azalma gözlemlenir. B) Ergenlikte öfke duygusunun ifadesi, konuşma veya beden aracılığıyla gerçekleşebilir. f C) Engellenme tepkisini sorumlu olmayan kişilere yöneltme, çocuklardan beklenen bir harekettir. D Ergenler çocukluk ruh hâlini tamamen bırakmamış olsa da belirli bir olgunluğa sahiptir. E) Érgenlik, çocukluğun ve yetişkinliğin öfke nedenlerinin bir arada bulunduğu bir dönemdir. +

A A A TYT 31. Denizci Sinbad diye bir masal var. Sinbad, bir seyahatinde cennet bahçesine benzeyen küçük bir adaya varır. O ve yanındakiler adada ziyafet çeker, yürüyüş yapar ve bir ateş yakarak kutlamalar yaparlar. Sonra aniden ada eğrilir. Ağaçlar eğrilir. Aslında ada dedikleri şey, uzun zamandır hareketsiz olduğu için üzerinde kum biriken ve ağaçlar büyüyen dev bir balığın sırtıdır. Sırtında yakılan ateş, balığı rahatsız etmiştir. Balık derine dalar ve Sinbad denize düşer. Bu masal bir meseldir. İnsanda temel bir körlük olduğunu 32. Mesnevi bir tarze dalgali mantik tasavy anlatır. mana Mesn şiirin açık duyr öğretir. Bu parçada anlatılanlar aşağıdakilerden hangisini destekler nitelikte değildir? Bu ilgil B O C A) İnsanların bilinçsiz ve etik olmayan yaklaşımlarından dolayı ortaya çıkan ve hızla yayılan bir virüsün insanların sağlığını tehdit etmesi B) Küresel anlamda meydana gelen üretim sıkıntısından dolayı çeşitli tüketim mallarının fiyatının artması C) Nüfus yoğunluğu, altyapı kapasitesinin çok üstünde artan bir şehirde insanların yaşam koşullarının günden güne kötüleşmesi D) Fosil yakıtların aşırı tüketimiyle birlikte hava kirliliğinin ve ölümcül hastalıkların baş göstermesi E) Dünya üzerinde hızla artan insan kaynaklı faaliyetler sonucu meydana gelen küresel ısınmanın insan yaşamına olumsuz etkilerde bulunması YAYINLARI LIMIT

ano- MM N N DENEME - 12 TYT / TÜRKÇE 0 40. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Konuşma havası içinde yazılmıştır. B) Tartışma yönteminden yararlanılmıştır. C) Alinti yapılarak düşünce pekiştirilmiştir. D) Tanımlamalarla düşünceye belirginlik kazandırılmış- tir. E) Mecazlı kullanımlara yer verilmiştir. 39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bence edebiyat, tek başına bir kurum veya bir organ değildir. Dil ve kültür gibi edebiyat da yaşamak ve gelişmek zorundadır. Edebiyat, değişen dil ve kültürle birlikte nefes alabilen bir zihinsel eylem, olgu, bir sanat- tır. Edebiyat, özellikle şiir, nasıl şimdiye dek dünyadaki en dışa kapalı tek tip ve en baskıcı rejimlerde bile daima kendine nefes alacak hava kanalları yarattıysa aynı nedenle kendini dünyadan da soyutlayamaz. Yani dünyada postmodernizmin dönemi biteli yirmi yıl olmuş- ken Türk edebiyatı istese bile hâlâ orada kalamazdı. Postmodernizm siyasi, sosyal ve ekonomik bir dönemin adıdır ve çoktan bitmiştir. Dünyada son on yılda beğen- sek de beğenmesek de pek çok değer ve dinamik değişti. Türkiye, Anadolu gibi dünyanın tam ortasında bir yurtta yaşarken olup bitenlerden soyutlanabilir mi? as an apo

3. - ---- Gündelik Hayatın Keşfi adlı kitabın yazarı Michel de Certeau'ya göre, varoluş mekân ile ilişkilidir. Kendimiz olmak, özünde mekânsal bir pratiktir. Mekân ve varoluş deyince hemen bir başka düşünür de kuşkusuz Marcel Proust'tur. Türkçeye Kayıp Zamanın İzinde adıyla çevrilen romanı, başlığında vurgulanan zaman kadar mekân ile de ilgilidir. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? Al dayanılmaz şekilde - karşımıza çıkan B) çoğu zaman - adından söz ettiren genel itibarıyla - ön plana çıkan D) kaçınılmaz olarak - akla gelen FY her şeye rağmen - zihnimize kazınan

ALTIN KARMA PARAGRAF DENEME 19. Bu parçaya göre aşırı korumaci ailelerin çocuklar da görülen olumsuzluklar arasında aşağıdakilerde hangisi yoktur? A) Önlerine çıkan problemlerle mücadele etmeye meme + B) Güven duygusunun sarsılması C) Bencil tavırları sebebiyle arkadaş ortamlarında vilmeme D) Sosyal hayatta cekingen davranma+ E) Bağışıklık sistemlerinde zayıflama + 18. - 19. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Çocuk, ilk eğitimini ailesinden alır. Ailelerin çocuklarıyla kurduğu iletişim şekli, çocuğun ilerideki karakterini de belirler. Bizim ülkemizde aileler, çocukları söz konusu olduğunda aşın korumacı bir tutum sergilemektedir. Bu korumacı tavır, bir yandan çocukta güven duygusu oluş tururken, aslında bir yandan da dış dünyanın acımasız şartlarına karşı çocuğun bilinçsiz olmasına, korunaksız kalmasına yol açmaktadır. Bu koruyucu tutumla yeti- şen çocuklar, genelde karşısına çıkan sorunların çözü- münde zayıf kalırlar. Çünkü o güne kadar karşılaşılan çoğu problem anne ve babaları tarafından çözüldüğü için, bu durumla nasıl başa çıkacaklarını bilemezler. Çok korumaci, sahiplenici anne ve babaların çocukları ---- Aynı zamanda sorunlarının hep ebeveynleri tarafın- dan çözülmesine alışkın olan bu çocuklar, sosyal hayat- larında genellikle pasif ve özgüvensiz olurlar. Her aile çocuğunun üzerine titrer ama bunu abartırlarsa çıkan sonuç hiç iyi olmaz. Çocukları hasta olmasın diye aşırı titiz davranmak, tozdan vs. uzak tutmak gibi durumların aşırısı da çocuğun bağışıklık kazanmasına engel olur. Çünkü çocuğun bağışıklık kazanması için kirlenmeye de ihtiyacı var. Kısacası aşırı koruyup kollayıcı bu tavırlar her zaman doğru olan değildir. 18. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre getirilecek olan ifade endakrilom

bir us 3. Opera eleştirmenleri, eleştirilerini yaparken belli bir yönteme bağlı kalırlar. Operanın imge ve tema yönünden başat özelliklerini ortaya koyarlar. Operada müziğin icra edilmesindeki aksaklik veya yerindelikleri belirlerler. Operada sahne dilinin öne çıkan yönleri üzerinde düşünürler. Gösteride sahne ve eşya dizaynını değerlendirirler. Oyunda öne çıkan hissiyatın ne olduğunu ve bunun sahneye ne ölçüde yansıdığını saptarlar. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu yöntemi kullanan bir opera eleştirmeninin süreç içinde sorduğu sorulardan biri değildir? A) Yazarın düş ve hayalleri sahneye ne ölçüde yansımıştır? B) Müziğin kullanımında karşılaşılan eksikler nelerdir? c) lyi bir opera oyuncusu olmak için gereken vasıflar nelerdir? D) Gösterinin merkezinde hangi duygu bulunmaktadır? E) Sunum ve malzeme kullanımında neler etkili olmuştur?

17. Bir aracın sürücüsü, yolda kendinden başka araç yokmuş gibi davranırsa trafik kazası olur. Bir kimse de hareket ve sözleriyle karşısındakini nasıl etkilediğini düşünmeden kendi bildiği yönde istediği gibi davranır veya konuşursa trafikte olduğu gibi, iletişimde de kazalar ortaya çıkar. Psi- kolojide buna "iletişim kazaları" denir. Trafik kazalarında ölenler, yaralananlar olduğu gibi, iletişim kazalarında da ayrılanlar, gücenenler yaralıları; kendi içine kapanıp yal- nızlığa gömülenler, ölenleri oluşturur. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ula- şılamaz? A) Yalnızlığı tercih edenler, her zaman iletişim kazasına uğramış kişilerdir. B) İletişim kazasına uğrayanlar ayrılabilir, küsebilir hatta tek kalmayı seçebilir. C) Düşünülmeden yapılan davranışlar veya sarf edilen sözler karşıdakini yaralayabilir. D) Kişinin trafikte yalnızmış gibi davranması ölüme se- bep olan kazalara yol açar. E) Kişinin davranışlarına ve sözlerine dikkat etmeyip başkalarını kırması iletişim kazasıdır. 6

10. İyi bir hikâye yazmak, gerçekten çok zor bir iş- tir. Hermen Kesten'e göre iyi bir hikâye edebî bir şanstır, bu bakımdan iyi hikâyeler pek azdır. İyi bir hikâye, olayların düşünmeye değer tarafı ile hikâyenin karakterinde bulunan kişisel bir üslubun karışmasından meydana gelir. Yine iyi bir hikâye, bütün edebî yönelişlerden ve denemelerden daha kuvvetlidir. Hikâyeci bu zorluğu peşin kabullenerek hikâyeyi duymalıdır, yaşamalıdır, onu özünden kendi yaşamından uzak tutmalıdır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi çıkarı- lamaz? A) İyi bir hikâye yazmak hiç de kolay bir iş değildir. B) İyi bir hikâye olayların ilgi çekici yönüyle sanat- çinin üslubunun birleşmesiyle meydana gelir. C) İyi bir hikâye bütün edebî çabalardan daha üs- teinis D) Hikâyeci, hikâyeyi kendi duygu ve düşüncele- rinden uzaklaştırmalıdır. E) Nitelikli bir hikâye, biraz da talih işidir; bu ne- denle bunların sayısı azdır. tündür.

"Sanat, sanat içindir." diyenlerle "Sanat toplum içindir." diyenlerin tartışmasini, atışmasini, çatışmasını çok gördük. Edebiyat okullannin bitmez tükenmez kavgalarının sonucu da çoğu kez bu sözlerle özetlenebilir. Ama iki taraf da kendilerini ilkelerine uymaya zorlamadıkça. daha doğrusu sanatın ilk ve biricik yasası olan içtenliklerine bağlı kaldıkça, eserleri dünya sanatına da memleket sanatına da değer katip durmuştur. Bu içtenlikse sanatçının sanatına ve vicdanına olan sorumluluğunu bilerek davranmasından doğar. Bu parçaya göre sanat eserlerinin sanata değer katması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır? A) "Sanat sanat içindir." ilkesine bağlı kalınmasına B) Sanatçıların, eserlerinde niteliğe önem vermesine C) Yazarların eserlerini yansız bir tutumla kaleme almasına D) Sanatçıların, sanatını toplumun aydınlanmasına adamasına E) Sanatçıların samimi şekilde ve sanatçılık sorumluluğu içinde hareket etmesine

27. 25. ve 25. sorulan aşağıdaki parçaya göre celana Günümüz şir ortam trajedinin de komedinin de rah imkânlanna sığmayacak kadar karmaşık görü- muyor. Batı'da gelişen edebi türlerin keşfiyle birlikte sinin bir tür olarak işlev kaybına uğradıği, toplumsal belleğin bekasınj sağlayan bir öğretim aracı ve ha- za tekniği olma vasfını yitirdiği muhakkak. Fakat buna rağmen bizim toplumumuzun, köylüsünden kent soylusuna kadar, şiir yazma noktasında hızını alamadığı apaçık ortada. Yazdığı şiirleri yayimla- yabilmek için varni yoğuna katup dergi çıkartanlar, Kucağında dosyalarla yayınevlerinin kapılarını aşın- diranin yaptıkları yeniliklerin anlaşılmadığından yakınarak klişeye karşı Donkisotluğa soyunanlar. ocul alanlar, ödün verenler, ödülsüzlüğüyle böbür- lenenler, jüriler, herkes bu ortamda olabilmek, bu seyircisiz sahnede yer tutabilmek için akıl almaz bir mücadele içerisinde ns 25. Bu parçada geçen altı çizili sözle anlatılmak is- tenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gereği yokken kabramanlık göstermeye kalkış- mek B) Güc gösterisinde bulunarak başkaların yıldır mak DENEME VAVINLARI e) kahramanlik ve-cesaret örneği ortaya koymak D- Uzlası adina-baz - ek ve isteklerden vazgec- mek Et Belh bir amaç doğrultusunda güç gösterisinde bulunmak

graf makinelerini hiç kapsamamaktadır Yukarıdaki numaralanmiş cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) Lie 111 B C) II ile IV D) Wey E) IV ile v nun deki Sok slar nya ali- ICI i- 25. Bütünleyici sağlık uzmanı Isaac Eliaz'a göre, düzenli olarak meditasyon yapmak beyin öz kütlesini ve nöronlar arası bağlantıları artırır, depresyon ve anksiyete (kaygı bozukluğu) belirtilerini azaltır, zihninizi olumsuz düşünce- lerden arındırıp mutluluk hormonu olarak da bilinen endorfin hormonunun salınımını yükseltir. Eliaz gibi diğer sağlık uzmanları da düzenli olarak meditasyon yapmanın fiziksel işlevleri artırdığı, kronik hastalık riskini azalttığı ve genel olarak yaşam kalitesini yükselttiği kanısında. Ancak yine de bunların ötesinde meditasyonu evrensel bir doğru olarak paketleyip sunmamakta yarar var. Bu parçanın son cümlesi, parçanın yazarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini ortaya koymakta- ki n, a- dir? KONDISYONSERİSİ A) Meditasyonun bazı sorunlara yol açabileceğini dü- şündügünü B) Meditasyonun bazı ulusların kültürüne uymayacağını tahmin ettiğini C) Yaşam kalitesini yükseltmede meditasyon dışında da yöntemlerin olduğuna inandığını D) İnsan sağlığı ilgili konularda araştırma yapmadan ko- nuşmadığını ) Meditasyonun düzgün bir şekilde yapılmadığı takdir- de olumsuz etki meydana getirdiğini bildiğini

1 1 1 1 3 1 1 1 1 1 16 DENEME SINAVI 23.) Müzik sosyolojisi, müzik ve toplum arasındaki karşılıklı , çok boyutlu ve çok anlamlı ilişkiyi inceleyen sosyoloji- nin alt dalianndan biridir. Bir sanat dalı olarak müziğin toplumsal bileşenlerini; siyaset, din, ekonomi, kimlik, cinsiyet ve gündelik hayat pratikleri gibi alanları içerecek şekilde, parçalı ve dinamik kültürel örüntülerini incele- meyi hedeflemektedir. Bu sayede, hem müziğin hangi toplumsal koşullar çerçevesinde yaratılıp bir eser ya da ürün olarak ortaya konduğunu anlayabilmek hem orta- ya konan müzik üzerinden toplumun içinde bulunduğu koşullar hakkında yorum yapmak ve çıkarsamalarda bulunmak mümkün hâle gelmektedir. Müzik toplumun duygularını, özlemlerini, isteklerini yansıtan bir ayna for- mu taşımaktadır; elbette bu sayede toplumu daha iyi anlamak ve toplumu dönüştürmek müzik sosyolojisinin verileriyle mümkün olabilecektir. Bu bağlamda en önemli temel kaynaklardan biri Edip Günay'ın Müzik Sosyolojisi eseri olsa da Türkiye'de müzik sosyolojisi alanının gelişi- mi incelendiğinde bugün, müziği ve müzikle ilişkili kültü- rü temel araştırma konusu ve sahası alarak sosyoloji ya- pan sosyal bilimciler için, Türkiye'de müzik sosyolojisinin gelişiminin hızlanacağına ve eser sayılarının artacağına dair ipuçlarını vermektedir. 1 1 1 1 1 1 3 1 1 Bu parçaya göre müzik sosyolojisini ele alan yazarın araştırmasında, 1. Müzik sosyolojisinin sınırları II. Müzik sosyolojisinin hedefleri III. Müzik sosyolojisinin tarihî gelişimi IV. Müzik sosyolojisi çalışmalarına dair öngörü V. Müzik sosyolojisine dair yapılmış çalışmalar konularının hangisinden söz edilmemiştir? A) B) II C) III D) IV E) V

Deneme - 4 18. Avrupa'da müzikte Barok Dönemi, Rönesans ile klasik dönem arasındaki 1600-1750 yıllarını kapsar. Yaklaşık olarak İtalya'da operanın doğuşuyla başlayıp döneme damgasını vurmuş büyük besteci Johann Sebastian Bach'ın ölümüyle sona erer. Barok müziği, dinî ve din dışı müzik formlarına ayrılır. Dinî müziğin merkezi kiliselerdir. Din dışı müzik ise saraylarda hayat bulmaktadır. Özünde saray sanatı olan Barok, gösteriş ve görkemi ön planda tutarken bunu, incelikli işleyerek sanatta ustalıkla yansıtma çabasındadır. Ancak 17. yüzyılda felsefe ve bilimin ilerleyişiyle, Barok sanatı, gösteriş ve görkem anlayışına çelişki mahiyetinde, insanoğlunun kısa yaşamı ve aslında evrenin küçücük bir parçası olduğu gerçeğini zihinlerde sorgulatan bir öze yönelir. Bu parçada "Barok müziği" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Yaşanan gelişmelere bağlı olarak içeriğinin değiştiğine B) Dini ve din dışı unsurları birlikte ele alalığına C) Sanatsal kaygilarin öncelendiğine D) Çeşitlerinin neler olduğuna E) Hangi zaman diliminde etkili olduğuna

Cevaplayınız. Yetkililer farkında mı bilinmez ama son yıllarda sanat dün- yasında işsizlik sorunu aldı başını gidiyor. Tiyatro alanında yazarından oyuncusuna, yönetmeninden teknik elamanına 5. kadar bu mesleğe gönül vermiş sanatçıların büyük çoğun- luğu son yıllarda artan işsizlik sorunu ile karşı karşıya. Ti- yatro oyuncularının istihdam alanı olan Devlet Tiyatroları ve ödenekli Şehir Tiyatroları (ki bunların da sayısı dördü beşi geçmez) son yıllarda kadro tahsisi yapmıyor. Özel tiyatroların durumu ise ortada, sorunlar çığ gibi. Ancak bu gerçeğe rağmen üniversiteler, tiyatro bölümü açmaya devam ediyorlar. Fakat hiçbir okul, mezun ettiği oyuncu adayının istikbaline ilişkin mesleki düzeyde bir gelecek tasarımı yapmıyor. Devlet okullarından ve özel okullardan mezun olan oyuncu adaylarının yarısı ancak iş bulabiliyor. Bu durumun açmazı karşısında çoğu oyuncu mesleğine dair hayal kırıklığı ve pişmanlık yaşıyor. Çoğu da isteme- diği hâlde başka alanlarda istihdam peşinde koşuyor. Bu alanların en acımasız ve en perişan olanı ise piyasa ko- şullarını ve kurallarını rant peşinde koşarak iş yapan ya- pimcinin belirlediği ancak zorunlu olarak oyuncuların umut kapısı olan diziler. 8 8 5 Bu parçada yakınılanlar arasında aşağıdakilerden han- gisi yoktur? A) Oyuncuların meslekleri dışında başka alanlarda çalış- mayı tercih edip mesleklerini hor görmeleri B) Dizi sektörünün koşullarını ve kurallarını maddiyat peşinde koşan yapımcıların belirlemesi C) Üniversitelerin, tiyatroların durumunu görmezden gele- rek tiyatro bölümleri açmaya devam etmesi D) Okulların, oyuncu adaylarının geleceğiyle ilgi bir plan- lama yapmaması E) Devlet ve şehir tiyatrolarının kadro tahsisi yapmaması L 6 $ 8 B M B 6. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak Asaðidalila hangi

1. (1) Şairin şiirlerinde kullandığı dil; ağırlıklı olarak ağdalı ve ka- palı olmakla birlikte yer yer yalın, anlaşılır ve akıcı bir özellik göstermektedir. (11) Başka bir deyişle, onun şiirleri biçimsel te- zatlar içermektedir. (III) Bu yüzden onun birçok şiiri, eleştir- menler tarafından “Zıtlıklar derlemesi” diye adlandırılır. (IV) Yazılarında eski dönem sanat anlayışlarıyla modern sanat an- layışlarını birleştirmeyi amaçladığını belirten şair, şiirlerinde yenilik peşinde olduğunu söylemektedir. (V) Şiirleri genç okur- lar tarafından büyük ilgi gören şair, bu yönüyle yazın dünya- sında uzun süre adından söz ettireceğe benziyor. delo Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) I.de, bir saptamada bulunulmaktadır. B) II., bir sonraki yargının gerekçesi durumundadır. C) III.de, olumsuz bir eleştiri yapılmaktadır. D) IV.de, dolaylı bir anlatıma başvurulmaktadır. E) V., tahmin anlamı içermektedir.

7. 5. İnsanların başkalarının yararına çalışması çok yüce bir şeydir fakat böyleleri sayıca azdır. Ben, sırf kendi çıkarı için bir şeyler yapan, ortaya bir şeyler koyan insanları da takdir ederim. Köylü, kendi çıkarı için tarlasını sürer fakat biz onun elde ettiği altın başaklardan yararlanırız. Bir kemanci kendi zevki için keman çalar, biz onu büyük bir hayranlıkla dinleriz. Kimseyi, bir işi başkalarını düşünerek yapmadı diye ayıplayamam. Kötü olan tembellik, hiçbir şey yapmamak ve başkalarının sırtından geçinmektir. Böylelerine toplumun en değersiz insanları gözüyle bak- mak lazım. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Hangi düşüncedeki insanları takdir edersiniz? BY Toplum hangi insanları daha çok sever? c) İnsanlar belli bir amaç için mi çalışır? D) Tembellik konusunda ne düşünüyorsunuz? E) Kimlere toplumun en değersiz insanların gözüyle ba- kılmalıdır?