Paragrafta Yardımcı Düşünceler Soruları

A 5. Nâzenîn bu ömrümüz bir göz yumup açmış gibi Geldi geçdi tuymaduk bir kuş konup uçmiş gibi el des Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenmez? M nod .€ A) Nazım birimi beyittir. V Viev SB) Divan edebiyatına ait bir şiirden alınmıştır. C) "-ç'lerde yarım uyak vardır. Xeoolide D) Teşbih sanatına yer verilmiştir. E) Bir gazelin son beytidir. 1-SEMUH JA -seng 8. 18 65 48 (A anibned nipidamiesi Aşağıdaki beyitlerin hangisinde telmih sanatına yer verilmemiştir? A) İki zülfün iki ejder gibi görindüğ'içün

Eğer doğanın sonsuz güzelliklerinden bahsetmemiz gerekirse Türkiye, dünyadaki en destansı doğal güzelliklere ev sahipliği yapan nadir ülkelerden bir tanesi. Dünyaca ünlü Pamukkale travertenleri, sonsuz beyazlığa sahip kocaman pamuk tarlalarını andıran termal havuzları ve jeolojik mirası ile Menderes Vadisi boyunca uzanıyor. Aynı zamanda bu kireç taşı beyaz dağlar, Türkiye'nin en fotojenik noktalarından ve ülkenin en ünlü yerlerinden biridir. Travertenler, yaklaştıkça büyük beyazlığı ayrıntılı olarak keskinleşene kadar gerçekliğin puslu bir yüzeyinde süzülüyor gibi görünmektedir. Kar beyazı sarkıt ve su perçinleri güneşte parlarken şifalı termal sularla kaplı sığ havuzlar parlak mavi gökyüzünü yansıtır. Güzelliği öyle hayret verici ve beklenmediktir ki en yorgun gezgin bile oraya gittiği zaman tüm yorgunluğunu unutacaktır. entimil Bu parçada Pamukkale travertenleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir A) Ukenin önemli turizm yerlerinden biri olduğuna B) Görünüşüyle ziyaretçileri şaşırttığına Destanları çağrıştırdığına D) Sonsuzluğu çağrıştıran etkileyiciliğine E) Hangi coğrafyanın bir parçası olduğuna CSILY .08 nad

KÇE TESTİ te 38 soru vardır. = m 3 an n 3. (1) Kayıp Aranıyor tam anlamıyla aydın, kültürlü genç kızın gerek hayatta gerek çevresinde yaşadığı düş kırıklıklarının hikâyesidir. (II) Açıkça söylemek gerekir ki Sait Faik'in bu romanı; derli toplu, okuyanı baştan sona kadar sürükleyen kitaptır. (III) Sait Faik birçok hikâyesinde yarattığı bu temayı Kayıp Aranıyor'da daha derin işlemiştir. (IV) Bu küçük romanda gerçekçi gözlemlere de yer vermiştir. (V) Bu eser, yalnızca onun kişisel düşünce ve duygularını değil; çevresine bağlı bazı gerçekleri de kucaklıyor. Bu parçadaki numaralanmış cümleler için aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede kahramanın karşılaştığı olumsuzluklar- dan bahsedilmektedir. B) II. cümlede eserin okuyucuyu etkilediğinden söz edilmektedir. C) III. cümlede yazarın eserlerinde aynı temayı işledi- ğinden bahsedilmektedir. D) IV. cümlede yazarın, gözlem gücünü önemsediğin- den söz edilmektedir. E) V. cümlede yazarın olup bitenlere kayıtsız kalmadı- ğından bahsedilmektedir. 4. (1) Modernizm kelime anlamıyla Latincede "şimdi" yi ifade eden "modernus" kelimesinden türemiştir. (II) Modernizm bugün üzerinde neredeyse hiç tartışma kabul etmeden kendini izah eden açık ve net bir kavram gibi düşünülmektedir. (III) Oysa kavramın sınırlarını 4 dilmesi gereken birçok 2022. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü itap riyle -lere sluk

TÜRKÇE 35.-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Dondurma günümüz dünyasının en çok tüketilen gi- dalarından birisi ve özellikle sıcak iklimlerin yaşandığı yerler için sadece bir gıda değil aynı zamanda serin- leme aracıdır. Dondurmanın tarihi çok eskilere dayan- makla birlikte yapımı ve tüketimi belirli bölgelerde ola- biliyordu fakat bugün teknolojinin gelişimi ve dondurma kültürünün yaygınlaşması ile tüm dünyada üretilebilen ve tüketilebilen bir gastronomik ürün olarak karşımıza çıkmaktadır. Kullanılan ham maddeler ve yapılış şek- li, dondurmanın kalitesini ve lezzetini etkilemektedir. Öyle ki bu farklılıklar ve üründeki değişim nedeniyle tüketiciler gerçek dondurma lezzetini aramaktadır. Böylece tanınırlığı artan dondurma üretildiği kent için de bir marka hâlini almaya başlamaktadır. Kahraman- maraş denilince insanların aklına ilk olarak dondur- manın gelmesi, bu ürün ile Kahramanmaraş kentinin özdeşleştiğini gösterir. Maraş dondurması keçi sütü ve orkide bitkisi kullanılarak üretilen, ülkemizde artık yay- gın olarak tüketilen ve bazı ülkelere ihracatı yapılan turistik bir üründür. 35. Bu parçada "dondurma" ile ilgili olarak aşağıdaki- Jorden hangisine değinilmemiştir? A Dondurmanın ne zaman ortaya çıktığına B) Maraş dondurması yapımında kullanılan madde- lere C) Dondurmanın kullanım amaçlarına D) Dondurmanın yaygınlaşma nedenlerine E) Dondurmanın lezzetini etkileyen nedenlere 36. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. B) Karşılaştırma yapılmıştır. Bilgi vermek amaçlanmıştır. D) Gerekçeli yargılar vardır. E) Tekrarlara yer verilmiştir.

14. (1) Filyos Kalesi, Zonguldak'ta Filyos'ta bulunmak- tadır ve kentin denize hâkim bir noktası olan bir burun üzerinde kurulmuştur. (II) Romalılar tarafın- dan yapıldığı düşünülen kalenin, güçlü ve heybetli bir görünüm kazanması düşüncesiyle yapımında iri taşlar kullanılmıştır. (III) Kale uzunca bir süre harabe durumda kaldıktan sonra, 2003 yılında Kül- tür Bakanlığı tarafından onarım çalışması yapıl- mıştır. (IV) İlk yerleşim yeri, kentin kuzeyindeki ka- le tepesi üzerindedir. (V) Bugün burada Orta Çağ kalesine ait duvarlar ile Helenistik-Roma dönemle- rine tarihlenen kule kalıntısı bulunmaktadır. (VI) Kale tepesinin doğusunda mermer sütun ve kaide- si, mermer yazıtlı levha, taş lahitler ve tuğla me- zarlar ortaya çıkarılmıştır. Eilyos Kalesi ile ilgili bu parçadaki numaralan- mış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, bulunduğu konum ifade edilmiştir. B) II. cümlede, kim tarafından yaptırıldığı dile geti- rilmiştir. C) III. cümlede, bir restorasyon geçirdiği ifade edilmiştir. D) V. cümlede, bulunduğu bölgenin günümüzde barındırdığı yapılar açıklanmıştır. E) VI. cümlede, bir kazı çalışmasının sonuçların- da elde edilenler sıralanmıştır.

6 3 = 6. Edebiyat tarihi, edebî hareketleri ve dönemleri, bu dönem- lerin yazar ve şairlerini, bu şair ve yazarların dil ve üslup özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. Edebiyat tarihi, bir ulusun çağlar boyunca meydana getirdiği edebî eserleri inceleye- rek, düşünceler ve duyguda izlediği yolu, geçirdiği evreleri bize tanıtır. Bu bakımdan uygarlık tarihinin önemli bir kolu- dur. Edebiyat tarihinin dayanağı, edebî eserlerle yaratıcı ki- şilerdir. Edebî eserler, bütün düşünce ürünleri gibi toplumun hayatıyla ilgili olduğu ve ulusal kültürün izlerini taşıdığı için hem sanat eseri hem de yazıldıkları zamanı canlandıran bi- rer belge olarak ele alınır. Eserler, yaratıcılarda yaşadıkları çağın koşulları ve yetiştikleri çevrenin özellikleri göz önünde tutularak incelenir. Böylece, o ulusun devirden devire uğra- dığı değişme ve gelişmeler izlenerek manevi varlığı belirtil- miş olur. Buna göre edebiyat tarihi, edebî dönemin içinde bulunduğu sosyal hayatı ve siyasi olayları, Il edebî eserlerin tarihî olaylara etkisi, III. edebiyatçıların eserleri ve edebî kişilikleri, IV. edebî türlerin gelişimi konularından hangilerini ele almaz? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve IV E) II ve V 86-100 C) I ve III PLERİYLE

Deneme - 2 BILINCSEL yayınlan 19. Ani (hatıra), bir kimsenin kendi hayatını, yaşadığı devrede şahidi olduğu ya da duyduğu olayları edebi değer taşıyan bir dille an- lattığı yazılardır. Bir başka deyişle, özümüzde bir iz bıraktığı için unutulmayan ve anılmaya değer bulduğumuz olayları anlatan yazı türüdür. Edebiyat sahasının en yaygın türlerinden biridir. Bu türde verilen eserlerin çok farklı sahalarda oluşu, ona belli bir sınır çizme imkânını zorlaştırır. Anıların önde gelen özelliği, yazarının hayatının belli bir kesitini alması ve çok sonra yazıya dökülmesidir. İçlerinde anı türünün özelliği bulunabilecek se- yahatname, sefaretname, muhtira, tezkire, menkibe, günlük, otobiyografi ve tarih türleriyle ani türünü karıştırmamak gerekir. Bu türlerin her birinin yazılış gayeleri aynıdır. Ortak özellikleri yaşanmış olaylar üzerine kurulmuş olmalarıdır. Ancak bu özellik, onları birbirinin yerine koyma sebebi olamaz. Anıların, tarihi gerçeklerin açıklanması sırasında önemli yardımları dokunur. Ani; tarih değilse de tarihe yardımcıdır. Devirlerin özelliklerini anlatan anılar, o devrin tarihini yazacaklar için önemli birer belge niteliğindedir. Bundan dolayı anı yazarı, anılarını yansıtırken tarihî gerçeklerin bozulmamasına çok dikkat etmelidir. Bu parçada anılarla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Yaşanılan, şahit olunan, duyulan olaylara dayandığına B) Estetik bir dille kaleme alınan yaygın bir tür olduğuna C) İnsan özünde iz bırakan, unutulmayan bir edebi tür olduğuna Yazarının, yaşanmışlığın belli bir kesitini alaraktan çok sonra yazıya geçirdiğine E) Belli başlı edebî türlerle yaşanmışlıkta ortak, ancak yazılış amacı olarak ayrı özellikler taşıdığına

20 (1) Havaya karışan koku tanecikleri koku hücreleri ta- rafından alınır. (II) Insanların koku hücrleri birbirinden farklı niteliklerde olabilir. (H) Mukoza ile kaplı olan bu koku hücrelerinde koku tespit edici tüycükler bulunur. (V) Gaz hâlindeki tanecikler mukozanın içinde çözü- nerek koku hücrelerini uyarma işlevi görür. (V) Bu uya- rilar beyne giden sinirleri harekete geçirir ve duyum gerçekleşmiş olur. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V moule

glor min? den DENEME-6 17. Hamit Bey, bir doktordu. Fakat onda bir doktordan ziyade bir politikacı ruhu vardı. Gençliğinin ilk se- nelerini hapislerde, sürgünlerde geçirmişti. Mama- fih o, bu meslekte sebat edecek insan değildi. Çok dürüst ve metin bir ahlakı vardı. Bu tesirler altında politika hayatını lüzumsuz ve sefil görmeye baş- ladı. Hayatının bu ikinci safhasında Hamit Bey, "serbest fikir" havarisi oldu. Ara sıra eski meslek- taşlarıyla münakaşa ederdi. "İdareleri değiştirmek neye yarar? Her şeyden evvel ruhları değiştirmeli. İnsanlar batıl itikatların tesiri altında yaşadıkça iyi, mesut olamazlar."... Doktor Hamit'in kuru, haşin, maddi nazariyeleri; etrafındakileri daima biraz ür- kütmüştü. Fakat dürüst ruhu, inkâr ettiği kalbinden gizli bir kaynak gibi sızan rikkat ve şefkati, ona an- laşılmaz bir cazibe verirdi. Bir Yudum Su adlı hikâyeden alınmış bu parça ile ilgili olarak aşağıdakilerdn hangisi söylene- mez? "keren Idulusi karay A) ilahî bakış açısıyla yazılmıştır. B) Reşat Nuri Güntekin tarafından kaleme alın- mıştır. C) Kişi ögesi ön planda tutulmuştur. D) Iç monolog tekniğine yer verilmiştir. E) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır.

13 ve 14. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. düzen- ri var. allt us- "Kita- V) Bu crem- "Çırak Ancak cik ve (1) Sabah, işe gitmek üzere evden çıktığımda bü- yük bir panik yaşadım. (II) Kedim Goncagül, or- talarda yoktu. (III) Sağa sola baktım, her zaman uyuyakaldığı duvarın dibine pisi pisi diye seslen- dim. (IV) Kafamı ağaç tepelerine çevirip adını fi- sıldadım ama ortaya çıkmadı. (V) Oysa hayatımın son sekiz yılında, evden her çıkışımda yanıma gelmişti. (VI) Önce bacaklarıma sürtünerek mi- yavlıyor, sonra sokağın başına kadar benimle yü- rüyordu. jların gi bu ola- myy arası Cika- elere nda inil- söy- 13. Yekta Kopan'ın "Kediler Güzel Uyanır" adlı ese- rinden alınan bu parçada numaralanmış cüm- lelerden hangisi bir önceki cümlenin gerekçe- sidir? diği E) VI. A) II. B) III. C) IV. D) V. isi- der- iği- peri vici na ad ta- om $ - 14. Bu parçayla ilgili aşağıda verilenlerden hangi- si yanhştır? or- Parça Parçada olay içinde yaşatma amacı vardır. yazılmıştır. BY Parça öyküleme anlatım biçimiyle de Olaylar oluş sırasına göre verilirken hatırlama ve geriye dönüş tekniğinden de yararlanılmış- m. tir. yararlanılmıştır. Alışılmamış bağdaşıklıktan la E) Yinelemeden ve yansımalardan yararlanılmış- tir. a TYT TÜRKÇE SORU BANKASI

Türkçe Için SERENAT "İnsanoğlu; ağzından çıkan cümlelerin, beyninden çıkan dü- şüncelerin bütün evreni dolaşıp tekrar kendisine geri döndü- ğünü bilse çok daha dikkatli olurdu." demiş Albert Einstein. Her düşüncemiz bir enerjidir. Bizler her an evrene enerji ya- yıyoruz. Anbean yaydığımız bu enerji, tüm arzularımızı veya korkularımızı tezahür ettirme kabiliyetine sahiptir. Enerjiler, düşüncelerimizi gerçeğe dönüştürür. Düşüncelerin gücüyle yaşantımızda kendimiz ve başkası için ne düşünüyorsak onu kendimize çekeriz. Mesela bir durumdan, bir insandan, başınıza gelen bir olaydan hoşlanmıyor, sürekli yakınıyor veya yargılıyorsanız bu durumları hızla kendinize çekersiniz. Ya da olaylara pozitif yaklaşıyor, her durum karşısında pozi- tif bakış açınızı koruyabiliyorsanız pozitif ve sizi mutlu eden durumları daha çok kendinize çekersiniz. Evrene gönderilen enerji, arzumuzun bizim için ne kadar önemli olduğuyla ya da ne kadar küçük bir istek oluşuyla veya ne kadar büyük bir istek olduğu ile ilgilenmeksizin sadece aynı frekansta olan enerjiyi arar. 39-40. soruları yukarıdaki parçaya göre cevaplayınız. 39. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Neyi düşünür ya da neye odaklanırsanız onu elde eder- siniz. B) insanlar, düşüncelerini kontrol etmesini bilmeli; kötü dü- şüncelerle mücadele etmeyi görev kabul etmelidir. C) Kişi yaydığı enerjiyle tüm isteklerini ya da korkularını.or- taya çıkartabilmektedir. D) Düşüncelerin değiştirilmesi, hayat kalitesini de etkile- mektedir. E Yaşantımızda kendimiz ve başkası için ne düşünüyor- sak onu kendimize çekmekteyiz. + NA

9. Nerededir bu edebiyat yapıtı? Bir şiir, bir öykü ne- rededir? Yoktur. İnsanların eksikliklerini duymadık- ları dünyada, edebiyat nasıl soluk alsın? Olmayan varlıklar; onlar, kâğıttaki mürekkep lekeleri, tuvalde- ki boyalar, çizgiler... Sanat yapıtının izleri burada. Kendisi yok. Roman kahramanları aramızda değil, zaman içinde bizimle değiller. Elbette andıracak- lar gerçekte olanları. Şiirdeki sözcük, şiirde anla- mini bulacak; şiirin, günlük konuşma diline dönü- şecek. Oysa şiirdeyken buraya ait değildi. Kendi zamanlarında, kendi mekânlarındaydı. Neresi ora- si? Olmayan bir şeyle bağlantı kuruyoruz şiirle ya- şarken. Olmayanı, kendi yokluğu ile yaşayabilen- dir, okur. Gerçek sanat yaşayıcısı, sanatın fiziğini, sanatın maddesini yaşamaz; o fizikteki, maddede- ki sanatı yaşar. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Bazı sanat yapıtlarında anlatılmak istenenler, kimi zaman kurgunun gölgesinde kalır. B) Sanat yapıtı yaşamın gerçekliğinden sanatın gerçekliğine ulaştığında sanat değeri taşır. C) Edebî ürünler, okurun duygu dünyasına hitap ettiği sürece sanat değeri taşır. D) Edebî eserde anlatılanlar ile anlatılmak istenen- ler arasında çoğu zaman bir benzerlik söz ko- nusudur. E) Bir şiirde, romanda kullanılan sözcükler gün- lük yaşamda kullanılan sözcükler değildir.

| Masal - Fabl - 1 Test 01 4. I. Nesilden nesile aktarılarak gelmiştir. II. Kalıplaşmış sözlere yer verilir. III. Eğitici yönü vardır. IV. Belirli konularla sınırlıdır. V. Kahramanları gerçeğe uygundur. Masalla ilgili olarak numaralanmış cümlelerin hangileri söylenemez? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) IV ve V 6. Bölüm

37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Hector Abad'ın yazdığı Agnosta, modern bir distopya olarak değerlendirilebilir. Yapiti okuyunca yazarın büyülü gerçekçiliğin öncülerinden olan Marquez'e kimit göndermeler yaptığını fark ediyorsunuz. Pikareskten tutun da hicve, maceraya kadar pek çok türe göz kırpan ve gazeteci kimliğini de işin içine katan Abad'ın romanını türleştirmek zor olabilir. Hikâyesinin yoğunluğu, anlatılanların ardındaki toplumsal, tarihsel ve insani araştırmanın ciddiyeti ile Hector Abad, klasik yapıtlara taş çıkartan başarılı bir roman yazmış. Çağdaş Kolombiya toplumundan, yakın tarihin kirli savaşından, egemen sinifin adaletsizliğinden esinlenerek yazılan bu roman toplumsal bir panorama çiziyor. Yazar başkalarının gördüğü hålde söylemediklerini korkusuzca dile getirdiği için şaşırtıyor. Ayrıca gerçekliği sunarken kalem dokunuşlarını hissettirmiyor. Söz konusu gerçekler öylesine keskin gözlemlere dayalı ki Abad, aynasını kendi toplumuna değil, insanlığa tutarak az gelişmişliğin küresel kaderini yazıyor. 37. Bu parçadaki altı çizili sözle, sözü edilen yazarla ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yapıtlarının hem anlatıcısı hem de kahramanlarından biri olduğu B) Anlattıklarının anlatmak istediklerini bütünüyle içermediği C) Yaşam gerçekliğini farklı bakış açılarından yararlanarak ele aldığ D) Kendi yaşamına dair ayrıntılara yer vermediği Yaşananları olay akışına müdahale etmeden doğallıkla sunduğu 38. Bu parçada sözü edilen yazar ve yapıtıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Mesleğinin sağladığı deneyimlerden yararlanmıştır. B) Konulan detaylı bir araştırma sonucunda kaleme almıştır. C) Özgün ve cesur bir yaklaşımı olduğu için yapıtları çarpıcıdır. D) Yapıtını bir yazınsal yöneliş doğrultusunda kaleme almıştır. E) Yaşadığı toplumdaki sorunları ele alsa da bakış açısı evrenseldir. DENEME-5

TYT / Türkçe A 7. (1) Peter Pan sendromu, daha çok yetişkin bir birey olmanın getirdiği sorumlulukların ve görevlerin ortaya çıkmasıyla başlar. (II) Eğer kişi kaçınılmaz olan yaşlanmayı kabul- lenmez ve yetişkinliğin getirdiği sorumluluklardan kaçarsa mutlu ve verimli bir yaşam süremez. (III) İnsan ilişkilerinde çok zorlanır ve hatta bir aile kurmayı bile istemez. (IV) Ka- riyerinde ilerlemek için yeterince çalışamaz ama ulaşmak için hiçbir şey yapmadığı büyük bir hayali olabilir. (V) Bu kişiler, tıpkı masalını bildiğimiz Peter Pan gibi yaşamlarını macera peşinde koşarak ve hiç büyümeyerek geçirmeyi tercih eder. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur? A) I. cümlede örnekleme yoluyla bir görüş somutlaştırıl- mıştır. B) II. cümlede bir durum nedeniyle birlikte verilmiştir. C) III. cümlede bir varsayım öne sürülmüştür. D) IV. cümlede bir saptamaya yer verilmiştir. E) V. cümlede benzetme aracılığıyla tanımı yapılmıştır.

TASARI AKADEMİ YAYINLA 22. Barselona'nın ünlü açık hava müzesi Pablo Espanyol, 1929 yılında, şehirdeki uluslararası bir fuar için ziyaretçilere Ispanyol mimarisinin temsili bir örneğini Montjuic Tepesi üzerine yapılmış. Müzenin amacı göstermek. Poble Espanyol, Ispanya'nın hemen her benzerlerinin inşa edildiği bir köy niteliği taşıyor. bölgesinin farklı mimari tarzlarını temsil eden yapıların taşınmış özgün örnekler olmayıp burada özel olarak Diğer açık hava müzelerinden farkı, yapıların buraya inşa edilmiş yeni canlandırma örnekleri oluşu, iki Poble Espanyol'un yaratım sürecinde yer almış ve mimar, bir mühendis ve bir ressamdan oluşan ekip, İspanya'nın farklı yerel mimari tarzlarını yansıtan yüz on altı yapıyı inşa etmiş. Bu parçada Pablo Espanyol müzesiyle ilgili asıl an- latılmak istenen, aşağıdakilerin hangisidir? A) İspanyol mimarisini örneklendirmek için yapılmış- tır. B) Ziyaretçilerde hayranlık uyandırmak amaçlanmış- tır. C) Sonradan, bir mimari tarz olarak kabul edilmiştir. D) İspanya'nın tüm bölgelerine yayılan bir ünü vardır. E) Dünyadaki açık hava müzelerine örnek olacak ya- pidadır.