Paragrafta Yardımcı Düşünceler Soruları

Sağlıklı, dengeli, uyumlu aynı zamanda doyumlu yaşaması hedeflenen çağdaş insan; yaşamını en iyi biçimde sürdürüp geliştirme, bunun için gerekli tüm olanaklardan yararlanma, yeteneklerini ve gizil gücünü harekete geçirip kullanma, giderek kendini en iyi biçimde gerçekleştirme ve aşma gereksinimi içindedir. Çağdaş insanın bu gereksinimlerini karşılayabilmesi için hem günlük yaşam bilgisinin ötesinde gerçeği, doğruyu, yararlıyı ve kullanışlıyı hem de özgür ve güzeli araması, bu amaçla da çaba harcaması gerekir. 2-Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yararlı bir insan olmak için araştırmalara önem verip bilgiye ulaşmak B) ideallerine ulaşmak için özgür kalmak ve çok çalışmak C) Hayalleri için mücadele ederken doğru ve yararlıyı tercih etmek D) Çevreyle uyumlu yaşamak için yaşadığı şartları değiştirmeye çalışmak E) Potansiyelini ve becerilerini tam olarak fark etmek ve bunları en üst düzeyde geliştirmek

DENEME 01 39-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Şiirde de azalan verimler kanunu var. Dil, bir açıdan işlendikçe o alanda elde edilen verim bir noktadan sonra azalmaya başlıyor. Bu bir bunalıma yol açıyor. Bunalımlar da yeni siir alanları, yeni bakış acıları bulunmasıyla sona erer hep. Siirimizde şimdilerde yeni bir eğilim başladı. Bir-iki yıldır daha iç, daha derin imkânlarla baş başayız. Kelimeleri yerlerinden yarı yarıya kopartmak bir yarış hâlini alıyor. Şiir içindeki dizelere yerleşen sözcükler, yeni yüklerle yüklenip kavramlar değişik ufuklara taşıyor. Böylece sıradan bir kavram, değişik görüntü ve algilar bağlamında çok yönlü bir yansıtmanın imgesel düzenine hizmet ediyor. Yeni imajlarla, yeni misra dizilimlerine ulaşmak istiyor genç şairler. Eskiler, bu sahada bir bunalım yasamadan devam ettiler. Köşelere takılıp kaldılar. Şiir bir duygu işidir. Onlar, duygularını sınırlı bir havza içine sıkıstırdılar. Duyguları yansıtmak, insanın kendi varlık amacını keşfetmesini ve o amaç doğrultusunda yaşamasını anlamlandırır. Şair, hislerini yaşayarak çevresindeki toplumun dayatmalarından kurtulur. Köşelere takılıp kalmak, aslında duyguları kurutmakla es değerdir benim için. Bilinmezliğin özgürlüğü kaybolur o köşelerde. Sözcük, şiir ve duygu prangalarından asla kurtulamaz. 39. Bu parçada “yerlerinden yarı yarıya kopartmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İç dönüşümlerindeki sıradanlığın farkına varmak B) Şairin kişisel duygularını saklamaya çalışmak C) Anlam olgusunun daralan kapsamının sınırlarını genişletmek D) Sadelik bağlamında olan üslubu sınırlar içine hapsetmek E) Dizelere sıkışan zorunlu alanda hayali sürdürmek 40. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A) Genç şairlerin sözcük ve anlam üzerinde bir değişim yapmak istediklerine B) Şairlerin, yaşadığı çıkmazlardan etkilenip yeni şiir alanlarına yönelebildiklerine C) Şaire özgürlüğün kapılarını açan olgunun duygular olduğuna D) Eski şairlerin yenilik taraftarı olmalarını engelleyen tutumlarına E) Şiirde kullanılan sözcüklerin geleneksel kalıpları nasıl beslediğine TEST BITTI: CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ

eligion şi umursa da hatirla ndiliğinden la insanın ir şey de mlamak tu etti. 2018 TYT Gazeteci: 1. 2. ---- Sanatçı: dunu - Bizim şu 1950 kuşağı, şimdi düşünüyorum da siki bir ku sakti. Birbirine benzemeyen, daha önce de Türk yazınında pek Omegi olmayan yapıtlar verdi. Onlardan birini, ikisini bu- rada anmam doğru olmaz. Tümünün yapıtlarini günü gününe izledim. Birçoğunun da yayimcisi oldum. Bu bile onlara duy- duğum ilginin, yakinliğin kanıtı olsa gerek. Eskiden sabit diskl porlar yay bilgileris sanız sil verirdi. yeni bir kullanır prosed lendird Şirket interna adet setin- Gazeteci: Sanatçı: Bup ret I. in III. ba! so A) - Var. Ama hoşlanmadıklarım, okuyamadıklarım daha faz- la. Bizler Türkçenin işçileri olarak görüyorduk kendimizi. Dili ne kadar önemsersek önemseyelim, yeterince önemseme- diğimizi düşünürdük. Bugünün genç ve ünlü yazarlarında bu özeni göremiyorum. Bir de, yazılanların çoğunu, öykü ya da roman, son derece şematik buluyorum. Ortak konuları var. Okuru da fazla önemsiyorlar. İtici güç, sanki yaratmak değil de üne kavuşmak ya da ünü sürdürmek. Aralarında birkaç Küçük İskender olsun isterdim. Bu diyalogda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A). 1. Kuşağınızdan en çok sevdiğiniz yazarlar kimlerdir? II. Şimdiki genç yazarlardan sevdikleriniz var mı? B) I. 1950 kuşağı hakkındaki düşünceleriniz nelerdir? II. Yeni kuşak yazarları sizin kuşağınızdan farklı kılan ne? C) I. Size göre yazın hayatına en fazla katkı sağlayan kuşak hangisi? II. Yeni dönem sanatçılarının üretim odağında ne var? 3. D) I, 1950'li yıllarda kimlerin eserlerini yayımlamayı tercih ettiniz? II. Küçük İskender'i çağdaşlarıyla kıyasladığınızda neler söylersiniz? E) I Ferit Edgü 1950 kuşağının yazarı mı yayımcısı mı? II. Eserlerini yayımlamak istediğiniz yeni kuşak yazarlar var mı?

17. 11 Şubat 1861 Efendim, Benim Canımdan Aziz Valideciğim, Geçenki aldığım mektubunuzda bir yıldan beri hasta olduğu- nuzu bildirmiş idiniz. Lâkin bundan anladığıma göre canınızla uğraşır mertebeye gelmişsiniz. Öyle ise efendim, niçin bu za- mana kadar bildirmediniz? Eğer bildirmiş olsaydınız tahsilin arkasını alıp şimdiye dek Asitâne’ye (İstanbul) gelirdim çünkü bundan mukaddem (önce) daha kolaylıklar var idi. Her ne ise şu günlerde işimi bitirmek üzereyim. Şinasî'nin annesine yazdığı bir mektuptan alınan bu me- tin için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Açık, yalın ve içten bir anlatımı vardır. B) Sanat ve düşünce ağırlıklı konular ele alınmıştır. C) Hitap bölümünün yazımı doğrudur. D) Üzüntülü bir durumdan söz edilmiştir. E) Soru cümlesine yer verilmiştir.

22. İsa Peygamber çarmıha gerilmeden önce "Eli , Eli, lema şevaktani?" diye sorar: Tanrı'm, Tanrı'm, beni niçin yalnız bıraktın! Sevgilinin terk etmesiyle oluşan her şeyin anlamsız gelmesi, boşluk duygusuna melankoli deniyor. İsa'nınki de melankolik bir serzeniştir. Ayrılmak zorunda kalmak, sevgiliden, anneden, cennetten, Tanrı'dan... Melankoli, sanatsal üretim sürecini tetikleyen en önemli psişik ögelerden biridir. Psikanaliz yöntemini benimseyen araştırmacılar, melankolinin "kayıp nesne" ve bundan kaynaklı yasla gelişen bir ruhsal durum olduğu konusunda görüş birliği içinde olmuşlardır. Melankolik, her şeye ilgisini yitirir, hiçlik içindedir, bir tür intihar psikozu gelişir. Bu parçada melankoliyle ilgili aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Tanımı B) "Yitiriş"le ilişkisi C) Sanatsal üretimdeki yeri D) Dinle ilişkisi E) Ruhsal durum üzerindeki etkisi Z Z

TYT DENEME SINAVI A 24. 22. İnsanların yaşadıkları olayları mantık dışı bir şekilde yorum- lamalarına ve bu yorumlara gerçekmiş gibi inanmalarına bilişsel çarpıtma denmektedir. Bilişsel çarpıtmalar bey- ninizin gerçeği yansıtmayan bağlantılar kurmasıdır. Bir düşünceniz vardır ama bu düşünce gerçeklikle uyumlu değildir ve olumsuz duygulara neden olur. Bunları şöyle sıralayabiliriz: Kişisel özellikleri siyah ya da beyaz gibi uç noktalarda görme. • Kişinin başına kötü bir şey geldiği zaman bunun, başına sürekli geleceğini düşünmesi. • Bir olayda olumsuz bir ayrıntının üzerinde odakla- nılarak olayın bütününün olumsuz algılanması. • Kişinin çevresindekilerin kendisiyle ilgili düşünceleri hakkında tahminde bulunup bunları gerçekmiş gibi algılaması. Bu parçaya göre, aşağıdaki kavramlardan hangisi bilişsel çarpıtma ile iliskilendirilemez? A) Aşırı genelleme B) "Ya hep ya hiç” tutumu sergileme 6) Zihin okuma v Zihinsel filtreleme ET Kişiselleştirme ✓

40. Aşağıdaki örneklerden hangisinin bu parçada anlatılanlara göre geçerliğini yitirmesi beklenir? A) Tüm evrenin dört ana unsur olan toprak, hava, ateş ve sudan oluştuğunu ileri süren Empedokles'in fikrinin geleceğe dair bir tahmin yapmak için kullanılamaması B) Newton'ın cisimlerin kütlesel nicelikleriyle ilişkili kütle çekim yasasının karmaşık bir modele dayanması sebebiyle sınırlı sayıda çalışmada uygulanabilmesi C) Aristoteles'in ağır bir cismin hafif olan cisimden daha hızlı düşmesi gerektiği fikrine karşın yapılan deneylerde farklı ağırlıktaki cisimlerin aynı hızda düştüğünün tespit edilmesi D) Dünya'nın, Jüpiter'in yörüngesine yaklaştığı ve ondan uzaklaştığı zamanları gözlemleyerek kaydeden Roemer'in ışığın sonlu bir hızla gittiğini bilimsel bir dille kaydetmemesi olduğunu keşfeden Hubble' in E) Boş uzayda uçsuz bucaksız pek çok kullanmak zorunda kalması azılı izni maz.

E Kitaplara dair yazılarda genellikle (çoğunlukla) iki 1 eğilim (yönelim) görülür. Bir tarafta bahsettiği kitap hakkında lafı dolandıran (sözü uzatan) ve iyi bir üslup III uğruna (amacıyla) aslında tanıttiği kitaba haksızlık IV eden metinler, diğer tarafta ise konu edindiği kitabın içeriğini düz bir anlatımla sunarken (alıntılarken) pek V de lezzet vermeyen tanıtım yazıları Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi ayraç içinde verilen sözle anlamca uyuşmamaktadır? A) 1. B) II. C) III. IV. E) V.

6. İnsanı, insan psikolojisini anlatmak yani Troya'nın o gu- rurlu kralı Priamos'un düşmanına giderek, onun ellerine ayaklarına sarılarak oğlu Hektor'un ölü bedenini istemesi, e bambaşka bir derinliktir. İşte bunu anlatabildiğin zaman büyük edebiyat olur. Oyun oynamamak, bu demektir. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula- şılabilir? A) Düşle gerçek arasındaki sağlam ilişkiyi yansıtan yaza- rin niteliğine pe B) Karakterlerin iç dünyasını betimlemede ulaşılan yetkin- liğe C) Anlatımlardaki derin etkinin genç kuşaklar üzerindeki etkisine (D) Sanatı eğlence olmaktan çıkaran yapıtların albenisi olduğuna E) Gerçekliğinin cesaretle güç kazanarak belirlendiğine ob amisgal

7. Sosyal psikoloji bilimsel bir disiplindir. Bilimi diğer bilgi türlerinden ayıran, sorularını yanıtlamada kullandığı yön- temdir. Sosyal psikologlar belirli bir olguyu betimlemek, iki olgu arasında bir ilişki olup olmadığını ve olgular arasın- daki neden-sonuç ilişkisini araştırmak için çeşitli yöntemler kullanmaktadırlar. “İyi" ya da "kötü” yöntem yoktur, "uygun” yöntem vardır. Uygun bir araştırma yönteminin seçimi; araştırma sorusunun niteliği, eldeki mevcut kaynaklar ve birtakım etik konular olmak üzere pek çok etmene bağlıdır. Bu, tıpkı bir yerden bir yere giderken tren, otobüs, uçak, gemi gibi mevcut ulaşım aracı seçeneklerinden birini seç- pemeye benzer. sob o õiblia intelli Bu parçadan hareketle sosyal psikolojiyle ilgili aşağı- dakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Olgular arasındaki ilişki için birçok metot ortaya koyar. B) Farklı faktörleri göz önünde tutarak bir yöntem seçimi yapar. C) Uyguladığı yöntemle bilgi türlerinden ayrılmaktadır. D) Olguları betimlemede farklı bir yol bulmaya çalışır. (E) Var olan koşullara göre bir sonuç elde etmeyi amaçlar. ✓ demik te bloqu

1 14. La Casa de Papel adlı popüler dizide soyguncular bankada sivil vatandaşları rehin almıştır. Devlet görevlileriyle pazarlık yapmaktadırlar. Riskli bir durum karşısında alacakları karar üzerinde tartışan iki devlet görevlisinden biri olan istihbarat şefi, bankaya güvenlik güçleriyle baskın yapılmasını önerir. Pazarlığı sürdüren diğer devlet görevlisi, bunun rehin alınmış sivil insanların hayatını tehlikeye sokacağını söyleyerek karşı çıkar. Bunun üzerine istihbarat şefi, "Senin ahlaki problemlerin beni ilgilendirmez, önemli olan devletin itibarını korumaktır." der. İstihbarat şefinin bu yaklaşımı aşağıdaki görüşlerden hangisine yakındır? Ainsanı yaşat ki devlet de yaşasın. SjPhsan, mikroorganizma; devlet, makroorganizmadır. C) Devlet ve birey, karşılıklı güvenle varlığını sürdürür. D) Devlet varsa birey de vardır. Ef Devlet, bireyin amaçlarını gerçekleştiren bir araçtır.

e) Avangart da kullanıldig c) Avangart sanatın bazı insanlar tarafından gerçekleşt imkansız bir düşünce olarak algılandig! Davangart sözcüğünü sanat alanında yaygınlaştıranın kim oldugu E) Avangart sanatın sanatsal geleneği yıkma amacı taşıdığını 2 26. Anadolu'da Türk edebiyatının kuruluş evresindeki en kilit ismi olan Yunus Emre'den sonraki en önemli isim Gülşehri'dir. lik eserini Farsça yazmasına karşın kuşkusuz ki en ölümsüz eseri Türkçe kalemle aldığı Mantikut Tayr'dir. Bu iki eseri hari- cinde de irili ufaklı eserleri vardır. Şairler tezkiresi veya diğer kaynaklard adı geçmediği için hayatı hakkında bilinenlerin hemen hemen hepsi eserlerinden yola çıkılarak tespit edilmiş tir. Yüzyıllardır keşfedilmemiş olan şairi yakın sayılabilecek bir tarihte Fuat Köprülü keşfetmiş ve Türk edebiyatına kazandır- mıştır. Yunus Emre ve Gülşehri Anadolu'da bir edebiyat kurulma- sinin sağlayıcılarındandır. 1. Gülşehri'nin hayatı hakkında bilgi içeren eserler sadece tezkireler ve Gülşehri'nin eserleridir. H. Gülşehri'yi keşfeden ve Türk edebiyatında tanınmasını ve sevilmesini sağlayan Fuat Köprülü'dür. Bu parçadan hareketle yukarıda numaralandırılmış cümle- Herden hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir? Yalnız 1 B) Ive 11 C) I ve III D) T, Wwe III E) Il ve II B BENIM HOCAM

B 32. Dericilik, ilk çağlardan beri insanların zorlu tabiat şartla- rindan korunma amaçlı örtünme ve barınma ihtiyacından doğmuş ve günümüze dek ilerleyişini sürdürmüş bir iş ve sanat koludur. Tarihin en eski çağlarından beri insanlar deriyi fiziksel ve kimyasal işlemler uygulayarak kullanıla cak hâle getirmek için çalışmış, uğraşmış; üstünde durup geliştirerek ayakkabı, terlik, elbise, süs eşyası, hayvanlar için semer gibi pek çok nesneyi meydana getirmiştir. Deri işlemeciliği ve işlenmiş derinin insanların yaşamının he- men her noktasında kullanılması, göçebelikten yerleşik düzene geçişle ilerleme kaydetmiştir. Bu parçaya göre "deri ve dericilik" ile ilgili olarak aşa- ğıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz? A) İnsanların gereksinimleri sonucu ortaya çıktığı B) Geçmişi eskilere tarihlenen bir meslek dalı olduğu C) Günlük hayatın birçok alanında yer bulduğu D) Usta-çırak ilişkisi yoluyla inceliklerinin öğrenildiği E) Yerleşik hayatla birlikte kullanılırlığının arttığı

5. Beyaz başlı , gövdesi kahverengi ve kuyruğu siyah olan angut kuşu, evcilleştirilebilen yabani bir kuş türüdür. Angut kuşu, doğal yaşam alanı olan sazlık yerlerde yaşar. Bununla birlikte kafeslerde de rahat bir biçimde yaşayabilen ender ördek çe- şitlerinden biridir. Bu kuşların tüylerinin rengi, kiremit rengini andırmaktadır. Erkek cinslerinin boynunda siyah ve ince bir halka bulunmaktadır. Boyları 58 ile 70 cm, kanat genişlikleri ise 110 ile 135 cm'dir. Etiyopya ve Kuzeybatı Afrika'da bu türün meydana getirdiği minik yerleşik topluluklar olsa da angut kuş- larının esas yerleşim yerinin Güneydoğu Avrupa'dan başlayıp Çin'e kadar olan bölge olduğu bilinmektedir. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. B) Farklı yapıda cümleler bulunmaktadır. C) Örneklendirmelere başvurulmuştur. D) Sayısal ifadelerden yararlanılmıştır. E) Dil göndergesel işlevde kullanılmıştır.

6. (1) Son yıllarda yapılan araştırmalar ve yeni yaklaşımlar, öğrenmenin süregelen görsel-işitsel eğitimin aksine çocu- ğun tüm duyularını aktif olarak kullanmasını teşvik eden bir eğitim sistemi ile daha kalıcı ve içselleştirilmiş bir şekilde sağlandığını ortaya koymaktadır. (11) Çünkü öğrenmenin kalıcı hâle gelmesi, bütün duyuları kullanmanın mümkün olduğu ortamlarda gerçekleşmektedir. (III) Tam bu noktada öğrenme mekânı kavramından bahsedebiliriz çünkü mekân aracılığıyla elde edilen deneyimin algilar vasıtasıyla öğ- renme edinimini sağlaması, o mekâna bir öğrenme mekânı niteliği kazandırır. (IV) Soyut ve somut birçok tanımı yapılan mekânın somut olarak algılanabilmesini sağlayan fiziksel özellikleri, kullanıcıya duyusal ve duygusal uzantıları saye- sinde ulaşır. (V) Kullanıcı olan çocukların duyularına, algi- larına, deneyimlerine göre tasarlanmış bir mekân çocukla etkileşim kurma şansını yakalar. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinden önce "Bu yeni yaklaşımda eğitime ayrılan mekânın bütün duyuları maksimum düzeyde harekete geçirmeye elverişli biçimde dizayn edilmesi gerekmektedir." cümlesi getirilebilir? A) 1 B) 11 C) III D) IV E) V

TYT / Türkçe 32. Fuzuli'nin Leyla ve Mecnun mesnevisinde en sık kullandığı kav- ram "gam"dir. "Gam" kelimesi Arapça "gayın" ve "mim" harfle- rinden oluşmaktadır. Dilimizde kelimeler "ſ" ile başlamadığı için 34. Maken yazıya kelimenin telaffuzu Türkçeleştirilmiştir. Türkçedeki en yakın kar- durum şılığı "ğ" olan "gayın" bir gırtlak sesi olup ağızın arka bölümün- den çıkan bir sestir. Bu ses "ğa, ğı, ğu, ağ, iğ, uğ" okunuşlarında eseri rihsel daha belirgin bir titreme, ağlama sesi vermektedir. Türkçede de mam "ağlamak" fiili, içinde bulundurduğu “ğ” sesi ile ağlama eylemi- burju nin sessel bir yansımasini barındırır. Aynı anlam dünyasına ait reler nim görülen "ſ" sesindeki bu ortaklık "q" sesinin içinde barındırdığı "yuğ, ağıt" kelimeleri de bu şekilde düşünülebilir. Her iki dilde onla bu titreşimin bir tesadüf olmadığını, anlamla ses arasında bir kiye ilişki olduğunu göstermektedir. Fuzuli'nin, gam kelimesini yakın ya veya eş anlamlıları "dert, keder, elem" kelimelerinden daha çok ko kullanma sebeplerinden biri bu ağlama sesini hissettirmek iste- ra mesidir. Ayrıca "me" sesi dudakların kapanması ile oluşan ve “ğ" sesinin boğazda başlattığı titreşimin dışarı çıkmasını engel- leyen bir sestir. Boğazda başlayan titreşimi "me" harfi dudakta devam ettirir. Tipki âşığın yüreğinde başlayan aşkın diline ulaş- B d ması ancak dışa dökülemeyen, içe hapsolmuş duyguları, ağla- A maları ifade etmesi gibi. © Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Leyla ve Mecnun mesnevisinde yer alan kavramların istatis- tiksel dökümü yapılmıştır. Gam" kelimesi Arapça bir kelime olup Türkçeye geçmiş ve sessel değişime uğramıştır. Ses yansımalarından oluşan kelimelerin varlığı, dillerdeki benzerliklerin göstergelerindendir. D) Dillerdeki anlam ortaklığı olan kelimeler rastlantı eseri ola- rak benzer seslerle ifade edilmektedir. E) Seslerin çıkakları birbirinden farklı olduğundan değişik ses- ler ağızın değişik bölgelerinden çıkmaktadır.