Paragrafta Yardımcı Düşünceler Soruları

DERS ORTA 29. Şeyh Galib, eserin "sebeb-i te'lîf” bölümün- de, kendisinin de bulunduğu bir mecliste Nâbî'nin Hayrâbâd adlı eserinin methedildiğini, bir benzerinin yazılamayacağı ileri sürülünce Hayrâbâd'ın bazı kusurları olduğunu söyleyerek bu görüşe karşı çıktığını, meclistekilerin daha iyisini yazmak mümkünse bunu kendisinin yap- masını istediklerini anlatır. İki yıl önce divanini tertip eden ve o sırada yirmi altı yaşında bulu- nan Şeyh Galip, Hüsn-ü Aşk'ı bu olay üzerine yazmaya başlamış ve altı ay gibi kısa bir sürede tamamlamıştır. Mesnevi kısmı 2041 beyitten meydana gelen Hüsn-ü Aşk'ın beyit sayısı, ara- lara serpiştirilen ve her biri altı kıtadan oluşan dört tardiyye ile beraber 2101'e ulaşmaktadır . Bu parçada aşağıdakilerden hangisine deği- nilmemiştir? AY Şeyh Galip'in, Hüsn-ü Aşk adlı eseri kaleme alma nedenine BY Eserde mesnevi kısminin bulunduğuna Şeyh Galip'in, Hayrabad adlı eser hakkın- daki düşüncesine D) Mecliste bulunan sanatçıların Hayrabad adlı eseri kusurlu bulduklarına Şeyh Galip'in eserini ne kadar sürede ta- mamladığına

17. Petersburg'da, Nikolayevski Garı'nda bir kış akşamı... Trenler Moskova'ya doğru yola çıkıyor. Büfede, yola hazıcıkir, Kalinca giyinmiş, büyük bir telaşla yiyip içen yolcuların yarattığı gürültülü, kalabalık bir cümbüş hâli... Yuvarlak kafalı Tatar satıcılar ağır, kokulu ve bunaltıcı havanın içerisinde deli gibi koşuşturup sağa sola yemek taşıyorlar. Kadın oldukça sakin bir şekilde yan masada oturuyor. Yemeğimi yerken bir yandan göz ucuyla onu izliyorum. Elindeki henüz satın almış olduğu gazeteyi -uzaktan yakından alakası dahi olmadığı açıkça seçilmesine rağmen- kaşlarını kaldırarak okuyormuş gibi yapıyor. 2 Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Duyularla ilgili ayrıntılar söz konusudur. B) Benzetmeye başvurulmuştur. e Çoğullaştırmalar vardır. D) Kişileştirme yapılmıştır. E) Deyim içermektedir.

16. NE SRI Günümüzde insanların büyük bir bölümü, teknolojik deği- şimin "süreksiz" olduğuna inanır. Bu süreksizlik yaklaşımı- OR na göre teknolojik değişim, modern teknolojiyi oluşturan NE benzersiz makineleri ve aletleri tek başlarına icat eden Eli Whitney, Thomas A. Edison ve Henry Ford gibi birey- sel dehaların kahramanca çalışmalarıyla gerçekleşmiştir. NL Bu görüşün ifade ettiği biçimiyle icatlar, geçmişe çok az ORI şey borçlu olan veya hiç borçlu olmayan üstün kişilerin NL ürünleridir. Teknoloji tarihi ve bilim alanındaki konularla ilgilenen küçük bir akademik topluluk ise bu açıklamayı SR basitleştirmeci bir yaklaşım olarak görmektedir çünkü NE onlara göre bu açıklama; karmaşık teknolojik gelişmeleri SRI süreçten bağımsız bir şekilde, aniden boy gösteren icatlar NE düzeyine indirgemektedir. NE OR NL Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Teknolojik değişimin nasıl gerçekleştiğine ilişkin farklı görüşler vardır. + B) Birçok insan için teknolojik değişimler bir birikim sonu- cu ortaya çıkmamıştır. + C) Süreksizlik yaklaşımına göre teknolojik değişim, top- lumsal gelişmenin ürünüdür. D) Süreksizlik yaklaşımına karşı akademik çevrelerde eleştirel bir tavır söz konusudur. E) Kişisel dehaların teknolojik gelişimde ön planda oldu- ğunu savunanlar vardır. (2021-ALES) NE

E) Il ve Ill 7. Yeni dini hareketler ifadesi, özellikle 1950 yılından sonra Batı dünyasında ortaya çıkıp yaygınlaşan, dinsel anlamda geleneksel anlayışlara meydan okuyan ve alternatif bir hayat tarzı sunan birbirinden farklı oluşumları ifade etmek amacıyla kullanılmaktadır. Bu hareketlerin en önemli özelliklerinden biri, mutlak otoriteye sahip karizmatik bir lidere ve belirli bir ideolojiye dayanmalarıdır. Sıra dışı inanç ve uygulamalara sahip olmalar Üye edinmede kullandıklan ilginç yöntemler; kadınlara ve erkeklere biçtikleri roller, insan hayatını hedef alan radikal eylemleri benimseme gibi yönl de bu hareketlerin.dikkat çekici.diğer özelliklerindendir. Yeni dini-hareketler Batı dünyasında, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygındır. Bu parçada yeni dini hareketlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Ortaya çıktığı döneme B) Liderlerinin özelliklerine C) Ortaya çıkış sebeplerine D) Temel özelliklerine E) Üye olma yöntemlerine 8-9 soruyu asağıdaki parçaya göre cevaplandırınız.)

1. 1. Sonuçlar bu şekilde çok daha rahat ve hızlı elde edildiği için olası hastalık durumunda erken teşhis sağlıyor. II. Ülkemizde Harvard Üniversitesi tarafından genç akademi üyeliği kadrosuna seçilen ilk kişi olan Canan Dağdeviren'in en heyecan verici çalışmalarından biri, cilt kanserini tespit etmeye yönelik ürettiği bir cihaz. III. Bu işlem sırasında hastalık şüphesi olan kişi hiçbir acı his- setmiyor. IV. Ayrıca bu cihazın kan basıncı ve kan profili çıkarmada da etkili olduğu Dağdeviren tarafından belirtiyor. V. İnsan tenine yapıştırılabilen bu cihaz, 10 saniyeden az sü- rede kişide cilt kanseri olup olmadığını tespit ediyor. Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturul- mak istense siralama aşağıdakilerin hangisi olur? A) V-IV-11-+- B) 11 - V - III - I-IV C) ||Z V-IV – III- D) 11-T-III-IV-V E Vt-11-TV-1 sentono

5. (1) İki bini aşkın türü bulunan ateş böcekleri iletişim ve eş bulma amacıyla biyolojik yollarla işık üretiyor ve bu sırada çevreye yeşil, sarı ve kırmızının tonlarında ışık saçıyorlar. (II) Diğer bazı canlı türlerinde de aynı kimyasalların tepki- meye girmesine rağmen ateş böceklerinde farklı renklerde işık saçılması, bilim insanlarının uzun zamandır akıllarını kur- calıyordu. (III) Işığın üretilmesi ve farklı renk tonlarına bü- rünmesi lusiferaz adli enzimin farklı biçimleriyle mümkün oluyor. (IV) Lüsiferaz güdümünde gerçekleşen tepkime zin- cirinde lüsiferin, magnezyum iyonları, adenozin trifosfat ve oksijen molekülleri de yer alıyor. (V) Tepkimede açığa çı- kan ara ürünlerden oksilusiferin adlı bileşikte bulunan uya- rılmış hâldeki elektronların başlangıç durumuna dönerken enerji kaybetmesi ışık üretimiyle sonuçlanıyor. Bu parçada yer alan numaralanmış cümlelerde ateş bö- cekleri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede, ışık üretme gerekçelerinden söz edilmiştir. B) II. cümlede, diğer türlerle benzer ve farklı özellikleri dile getirilmiştir. C) III. cümlede, ürettikleri ışıkta etken olan maddeden bah- sedilmiştir. D) IV. cümlede, ışık üretirlerken tepkime zincirine dâhil olan kimyasallar sıralanmıştır. E) V. cümlede, ortaya çıkan ışığın, enerji kaybetmelerine neden olduğu vurgulanmıştır.

Türkçe 4. 6. Yeryüzüne ve onun ruhuna ayak uydurabilmek için çalışıyorsunuz. Çünkü aylaklık yeryüzünün mevsim- lerine yabancılaşmak demektir. Sonsuza doğru gu- rurlu bir kabullenmişlik ve soylu adımlarla ilerleyen hayatın gelişiminin dışına çıkmak demektir. Çalıştı- ğınız zaman akıp giden saatlerin fısıltılarını içinde müziğe dönüştüren bir ney'e benzersiniz. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? (1) F (II) (III) (IV) cak! sine Bu de A) A) Sessizliği güzel bir sese dönüştüren B) Hızla geçen zamanı değerli hâle getiren C) İnsana huzur veren D) Zor zamanları eğlenceli hâle getiren E) Sikici durumlardan kurtaran MUBA YAYINLARI

15 16. (0) Benim hiçbir zaman, ödül törenlerine katılmama gibi bir duruşum olmadı. (II) Dahası onur verici olduğunu düşünüyorum, özellikle büyük yazarların adına verilen ödüllerin. (Ill) Ödüllerin en büyük yararı ise yazarların biraz daha geniş kitlelerce bilinir hâle gelmesini, biraz daha söz edilir olmasını sağlamalari. (IV) Yazarların da en sevdiği şey, ortaya koydukları ürünlerin tanınması, sevilmesi ve çok sayıda kişi tarafından okunmasıdır zaten. (V) Dolayısıyla ödülleri hareketlerimi sınırlayan, elimi kolumu bağlayan bir unsur olarak değil, bana mutluluk veren bir şey olarak gördüm hep. Yazarın ödüllerle ilgili görüşlerini anlattığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, ödüllere karşı olumsuz bir tutum içinde olmadığını belirtmiştir. B) II. cümlede, ileri sürdüğü görüşün gerekçesini açıklamıştır. C) III. cümlede, ödülün yazarların tanınmasına katkısının olduğundan söz etmiştir. D) IV. cümlede, yazarların geniş kitlelerce okunmaktan mutluluk duyduğu belirtmiştir. E) V. cümlede, ödüllerin kendisi için bir baskı aracı olmaktan çok, kendisine keyif verdiğini açıklamıştır.

BI porne gem na daha Lyme dhe paras bubesindeki platin Odeon por plan pler, defa ulaşım araçlarda denenen yaklaridir. ye d 31 A P E Görünürde pek basit görünen bu teori, devasa düşünsel sonuglar yaratır. Bunun anlamı, gerçekleşen her olayın, mesela bir düşüncenin, öncesinde ortaya çıkan bir nedensel koşula bağlı olmasıdır. II. Buna benzer biçimde gözlemlenen herhangi bir fiziksel olay da kendinden önce gelen bir nedene ya da nedenler dizisine sahip olarak görülmelidir. Determinizm, her olayın kendinden önce gelen bir nedeni olduğu görüşüdür. 5 M Bu, insanların hiçbir biçimde özgür iradeye sahip olamayacakları, her ne yapıyorlarsa bunun önce- den bir nedeni olduğu, bu yüzden o nedene bağlı oldukları biçiminde okunmuştur. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) B) 11 C) III D) IV E) V 14 JALUIN RU. ADAYIN DİKKATİNE! SINAV BAŞLAMADAN ÖNCE AŞAĞIDAKI UYARILARIM 1 TC Kimlik numaranız, Adinizi, Soyadınızı, Salon Numaran alanlara yaziniz

B 27. Aşağıdakilerden hangisi "isterim ki bir okur, yazdıklarımı hemen anlamasın da üzerine biraz düşünsün. Bir çırpıda anlaşılan metinlerin ömrü de saman alevi kadardır bence." diyen bir sanatçıya ait olabilir? AJ Kalkıp yeniden yola koyulduk. Dünya büyük, sonsuz ve manal idi. Yürümek hoşuma gidiyordu. İçime sindire sindire yürüyordum. Bozkirin düz, hadisesiz ufukları uzaklarda belirsizdi. Brkirmızı kiremitlerin üstündeki leyleğin takırdadığını duydu çocuk. “Leylek leylek lekirdek, hani bana çekirdek?" diye bağırdı, taş merdivenleri bir solukta çıkıp odanın kapısını araladı. Büyükanne biraz da korkarak başını kapıya doğru çevirince torununu görüp gülümsedi. er Oküzleri pazara çıkardık. Elimde doğmuş, büyümüş hayvancıklar... Boz öküz gözüme bakar bakar ağlar. Sari öküz ellerimi yalar. Neyse uzatmayalım, sattık öküzleri, üç bin lirayı denkleştirdik. Kalanına da bankadan kredi aldık. Gittik traktörü almaya. D) "Şiir okuyacaktın ya, çayın acelesi yok!" diyor. Şiir yere düşmüş, biber çiçeklerinin birazı solmuş, artık çok kötü olacak okumam, biliyorum. Şiiri yerden kucağıma taşıyorum, biraz sırtım ağrıyor ama başlıyorum Birkaç adım kadar sesiz sedasız, konuşmadan yürüdük. İkimiz de öbürü başlasın diye bekliyorduk. Kaç günden beri görüşmedikse arada geçen bu zaman içinde yapılanlar anlatılacaktı. Yapılanlar da ne olabilirdi ki? Üç beş cümlede bitiverir, söz döner dolaşır, aşklarımıza gelirdi.

sken arca se me u A A A A A DENEME-4 21. Asagidaki parçalardan hangisi içinde yaşadigi siyasi ve sosyal yapıdan kacin uzaktaamisegi sanntivi hayale yo altr: bu yüzden esedecinde hayal guncak gulamasami düşüncesine yakın düşmektedir? A Agalik ve eskiyalığın kol kola girişi ve nasıl bir zulum mekanizmas oldugunun işlendiği eserde Çerçi Süley- man Ağa'nın uşağı olan Maraz All eşkiya olma hayali kuran biridir. Çerçi Süleyman Ağa, dükkân açarak işle- rini bozan Kasim Dede'den kurtulmak için bir plan kurar. 715 Önce eski bir eşkıya olan Sungurlu Uzun İskender'i kan- 7- dirir ve Arif Aga'nın kızının ona aşık olduğunu söyler. Kızı isterler ama Arif Ağa vermez. B) Tatli düslerle acı gerçeklerin sergilendiği eserde Ahmet Cemit, Mülkiye Mektebi son sınıfına geçtiği yil babasını kaybeder. Evin, annesinin ve kız kardeşinin tüm yükü ona kalır. Kardeşi olen, sevdiği kız başkasına verilen Ahmet Cemil'in üzerinde çalıştığı edebi eser, kimi yazar- lar tarafından acımasızca eleştirilince umut bağladığı bu eseri parçalar ve sobada yakar. Bu yüzden tüm hayalleri suya düşer. C) Eserde Torosların uzak bir köyündeki Abdi Ağa'nın köy- lüyü sömürmesi ve ağalık düzeninin insan onurunu nasıl ayaklar altına aldığı işlenmiştir. Abdi Ağa'nın köylerin- den Değirmenoluk'ta anasıyla yaşayan Memed, onun zulmünden bıkmıştır. Memed, Abdi Ağa'nın yeğeninin sözlüsü olan Hatçe'ye âşık olur ve onu kaçırır. D) Dört bölüme ayrılmış olan eserde Osmanoğullarının ortaya çıkış yılları, savaşçı dervişler, hilebaz keşişler, Şeyh Edebali, Yunus Emre, Ertuğrul Gazi, Osman Bey ve Orhan Bey gibi tarihi şahsiyetler etrafında anlatılır. E) Eserde Batı kültürü ile yetişen Kâmil Bey, İstanbul'a gel- miş ve gün geçtikçe Milli Mücadele ruhunu kavramaya başlamıştır. isgal kuvvetlerinin saldırı planını ele geçi- ren Nedime Hanım ve arkadaşları, bu planı Anadolu'ya ulaştırpmaya çalışırlar. Bu işi Kamil Bey üstlenir. Ancak içlerindeki ajanlar nedeniyle yakalanırlar.

(1) Çok amaçlı yirminci yüzyıl insanında dürtü var ama derinlik yok; şunu satın almak, bunu başarmak, yeni bir deneyimden geçmek gibi hedeflerimiz var. (II) Yalnızca hedeflerimizi çeşitlendirmekle meşgulüz. (III) Hedef ve amaçlarımız yüzünden, hayatı yaşamak yerine tüketiyo- ruz. (IV) Kendimizi ömür boyu sabit hedeflerle sınırlayarak sadece limandaki teknelere binmeyi ve bilinen iki iskele arasında yolculuk yapmayı yeğliyoruz. (V) Ve bu yolculu- ğu ilginç kılmak için kendi kendimizi küçük maceralarla avutuyoruz. Hava raporlarını dikkatle inceliyor, tek sayılı günlerde sancak tarafında, çift sayılı günlerde iskele tara- fında oturuyor, her beş saatte bir çay içiyor, gözlüklülerle hiç konuşmuyor ve yeşil giyenlere daima tebessüm ediyo- 0 ruz. 36. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? FEN BILIMLERI YAYINLARI A) Hayatta amaç edinmek bizi anlama kavuşturacaktır. B) Amacın çıkardığı yol tekrara düşerse de amaçtan vaz- geçmemeliyiz. C) Amaçlar birer sözleşmedir ve kendimizi bulana kadar bu sözleşmeye uymalıyız. Hayatı derinlemesine hissetmek yerine hedef odaklı yaşamak, günümüz insanının açmazlarındandır. E) Giriştiğimiz faaliyetler amacımıza hizmet edecek şey- ler olmalıdır. 37. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi çıkarılırsa anlamda bir daralma olmaz? ATT B) V C) III DW FOD

Belki de boşa geçti onca zaman Dite Csatin) Bu da bir tür geçip gitme duygusudur Ne güzel olurdu yeniden başlasak Ne yapsan en başa dönülemiyor Ne yapıp yapıp dalı unutmalı Rüzgârla yere düşen sarı yaprak . istenen door Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? bir nesne you A dos formas, An Birinci dizede, bir ihtimal, duygusal bir yakla- şimla dile getirilmiştir. B) İkinci dizede, mecazımürselle sevgiliye ait kimi özellikler çağrıştırılmıştır. Üçüncü dizede, kalpten gelen bir dilek söz konusudur. PX Dördüncü dizede, bir çaresizlik dile getirilmiştir. E) Beşinci dizede açık istiare sanatından yararla- nılmıştır.

23. Yaşanan her şey, modern hayatın karmaşası ve hızı içinde unutulup gidiyor. Unutulmayanlar ise bizi hayata bağlayan değerler olarak aklımızda ve kalbimizde yer ediniyor. İnsanlığa ait değerler, bu duyguların kalıcılı- ğıyla ilgili. Ama yaşadığımız hayat, maalesef insanlık değerlerini yok ediyor. İnsanlar, yaşadıklarıyla hayatın anlamlı olduğunu düşünüyor; yaşamadıklarıyla ya da unuttuklarıyla değil. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi destekler niteliktedir? À Kötü bir çevrede büyüyen bir insanla iyi bir çevrede büyüyen bir insanın davranışlarında büyük farklılık- lar vardir. B)) Geçmişiyle bağını koparmayan insanlar, olaylara ve gelişmelere daha insancıl bir boyutla yaklaşır. C) Farklı milletlerin bir arada olduğu yerlerde yaşayan insanlar, farklılığı insani değer olarak görür. D) Yaşadığı topluma duyarlı olan insanların kendini top- lumdan soyutlaması mümkün değildir. E) Her insan, yaşamında birçok olumsuz etkiye maruz kalsa da hiç kimse insanlık bilincinden asla ödün ver- mez.

19. Toprağı meydana getiren katı, SIVI ve gaz hâlinde olan maddeler arasındaki fiziksel ve kimyasal ilişkiler sadece bu üç hâldeki maddenin kendi özelliklerine bağlı olmayıp aynı zamanda sıcaklık, basınç ve ışık gibi etkenlerle de ilgili- dir. Toprağın su tutma kapasitesi, ha- valanması, bitki köklerinin gelişmesine karşı toprağın gösterdiği direnç, drenaj durumu, su geçirgenliği, besin element- lerini tutması gibi durumlar onun fiziksel yapısıyla ilgilidir. Toprağın fiziksel özel- likleri, temel özellikler olup bunların de- ğiştirilmesi genellikle zordur. Toprakta bulunan bitkileri besleyen elementlerin oranları, kombinasyonları ve iyon de- ğişimi onun kimyasal yapısıyla ilgilidir. Bünyesinde yaşayan mikro ve makro canlılar ise toprağın biyolojik özellikle- rini belirler. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi- ne değinilmemiştir? A) Toprağı oluşturan maddeler arasın- daki kimi ilişkilerin çeşitli dış faktör- -lerin etkisinde kaldığına B) Toprağın temel fiziksel özelliklerinin sonradan değişim göstermesinin güçlüğüne C) Toprağın; fiziksel, kimyasal ve bi- yolojik özelliklerinin çevresiyle olan ilişkisine D) Topraktaki besin ögelerini oluşturan yapılar ve bunların seviyelerinin bit- kilerin kimyasal yapısına etkisine E) Toprağın fiziksel, kimyasal ve bi- yolojik özellikleriyle birçok elementi içeren karmaşık bir yapıya sahip ol- duğuna

• Akdeniz Bölgesi'nin çatısını Toros Dağları oluşturur. Dağlar bazı yerlerde denize çok sokulur, kayalık ve az girintili çıkıntılı bir kiyi üzerinde dikine inerler. Bazı yerlerde ise kıyı çizgisi ile dağ sınırları arasına Adana Ovası gibi geniş düzlükler girer. Bu bölge, adı gibi özellliğini de iyi huylu komşusu olan ilık denizden alır. Fakat denizin etkisi yüzey şekillerine ve yükseltiye göre değişir. Kış, Ada'nın her tarafında yerleşebilmek için rüzgârlarını poyraz, yıldız poyraz, maestro, dramuda- ne, gün doğusu, batı karayel hâlinde seferber ettiği zaman; öteki yakada yaz, daha pilisını pırtısını topla- mamış, bir kenara, oldukça mahzun bir göçmen gibi oturmuştur. Gitmekle gitmemek arasında sallanır bir hâlde elinde bir pasaport, çıkınında üç beş altın, bek- leyen bu güzel yüzlü göçmen tazeyi benden başka bu adada seven hemen hiç kimse yoktur, diyebilirim. Bu iki parçanın anlatımıyla ilgili olarak 1. Amaç sanat yapmak değil, bir konu hakkında bilgi vermektir. II. Görsellikten çok, izlenim ve sezginin ağır bastığı betimleme örnekleridir. III. Gerçek ve mecaz anlamlı sözcüklere yer verilmiştir. IV. Farklı duyu organları ile algılanan ayrıntılara yer verilmiştir. numaralanmış yargılardan hangileri doğrudur? A) Yalnız IV B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve II E) III ve IV