Romanın Yapı Unsurları Soruları

8. 1. Grup 1. Müntehabât-ı Eş'âr II. Terci-i Bent III. Zemzeme IV. Şeråre V. Hacle B) II. II. Grup Abdülhak Hamit Tarhan C) III. Ziya Paşa Muallim Naci Recaizade Mahmut Ekrem Yukarıda I. grupta verilen eserlerden hangisi, II. grup- ta verilen sanatçılardan herhangi biriyle eşleştirile- mez? A) I. D) IV. YAYIN DENİZİ E) V.

6. Batılılaşmanın iyice hız kazandığı 19. yy.in ikinci yarısı- na denk gelen Tanzimat Edebiyatı, birçok edebî yeniliği Batı, özellikle de Fransız edebiyatından yapılan çeviriler sayesinde kültür ve düşünce hayatımıza sokmuştur. Bun- lardan biri de geniş kitleleri Batı şiiri ile tanıştıran ilk çeviri şiir çalışmasıdır. ____ isimli Tanzimat sanatçısının yaptığı bu çeviri adını taşımaktadır. Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Muallim Naci - Ateşpâre B) Namık Kemal - Hürriyet Kasidesi C) Şinasi-Tercüme-i Manzûme D) Recaizade Mahmut Ekrem - Yâdigâr-ı Şebab E) Ziya Paşa - Harâbât YAYIN DENİZİ

1. Yıllar geçiyordu. Yaşı dördü beşi bulan Turgut, şafak sökünce babasıyla beraber kalkar, koyunları, keçileri ya dağa veyahut deniz kıyısına sürerdi. • Büyük bir yorgunlukla birlikte, tadına doyulmaz bir ferahlık duyarak bir süre arkasına yaslandı. Eskinin büyük sanat eserlerine dair karmakarışık bir şeyler düşünerek bir süre öylece kaldı. • Anam, kaptan kızıydı. Babama varınca kaptan karısı oldu. "Babamı doyasıya göremedim. Evlendim, kocamla iki aycağız sürekli yaşayamadım." der, beni gösterir: "Buncağız da denizci olursa ne yaparım?"diye hayıflanırdı. Bu parçalarda kullanılan bakış açıları sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Kahraman - Gözlemci - Hâkim B) Hâkim - Gözlemci - Kahraman C) Gözlemci - Hâkim - Kahraman D) Kahraman - Hâkim - Gözlemci E) Gözlemci - Kahraman - Hâkim 2 rc ha Öz Ya "A İns kö der Bur aşag A) E kulla B) D C) Es durm D) To E) Ese önem 3.Gözü Yemedi Anasızl yabani c "Bileğin dedim de Bu parça aşağıdala A) Ter

0 2. Tanzimat I. Dönem şiiri ile II. Dönem şiirinin karşılaş- tırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yan- liştir? 1. Dönem şairleri "toplum için sanat" anlayışını; II. Dönem şairleri ise "sanat için sanat" anlayışını be- nimsemişlerdir. B) 1. Dönem şairleri "vatan, millet, adalet" gibi konuları ele alırken; II. Dönemdekiler "aşk, doğa, ölüm" gibi konuları ele almışlardır. C) 1. Dönem şairleri dilde sadeleşmeyi amaçlamışlar ancak bunda başarılı olamamışlardır; II. Dönem şa- irleri ise ağır olan bu dili daha da ağırlaştırmışlardır. D) 1. Dönem şairleri, şiirde aruz ölçüsünü kullanırken; II. Dönem şairleri şiirdeki ahengi daha çok hece ölçü- süyle sağlamışlardır. E) 1. Dönem şairleri gazel, kaside, terkibibent gibi eski nazım şekillerini kullanmaya devam etmişler; II. Dō- nem sanatçıları ise Batı'dan alınan yeni nazım biçim- lerini de denemişlerdir. YAYIN DENİZİ 22

9. 19. yüzyıl başlarından 1860'a kadar süren, çevirilerle be- lirginleşen hazırlık döneminde, 1. sözlük, hikâye alanında Namık Kemal; tiyatroda, Hayrullah Efendi; III. roman çevirisinde, Yusuf Kâmil Paşa; IV. şiirde, Akif Paşa, Ethem Pertev Paşa; V. şiir çevirisinde, Şinasi önemli eserler kaleme almışlardır. Yukarıdaki cümle, numaralanmış ifadelerin hangisiy- te sürdürülürse bilgi yanlışı ortaya çıkar? A) I. C) III. D) IV. B) II. E) V. 1-B 2-E 3-E 4-D 5-C 6-A YA 13

demokratik talepler için yetersiz olması Halkın Tanzimat Fermanı'nda yer alan hususlara tü- müyle karşı çıkması Tanzimat Fermanı'nın ilanında devlet yerine halkın öncü olamamasının nedenleri, yukanda numaralan- mış cümlelerden hangilerinde verilmiştir? 3. A) I. ve II. III. IV. B) I. ve IV. D) III. ve IV. C) II. ve III. 2. I. Batılı tarzda yaşamın yaygınlık kazanmaya başlaması II. İslamiyet'in, yaşamın her alanındaki mutlak belirleyi- ciliğini kaybetmeye başlaması Türkçenin Batılı dillerin etkisinde kalmaya başlaması Gayrimüslimlerin sosyal yaşama daha çok katılmaya başlaması EYIV. ve V. I. Grup Tanzimat Fermani. Tercümân-ı Ahvâl III Ceride-i Havadis YAYIN DENIZI Gezi yazısı, tarih, şair biyografileri gibi türlerle ilk kez bu dönemde tanışılması Yukarıdakilerden hangisi Osmanlı toplumunda yeni bir dönemin başlangıcı kabul edilen Tanzimat Ferma- ni sonrası görülen bir değişimlerden biri değildir? O A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. II. Grup İlk yanı resmi gazete Sultan Abdülmecit 1839 YAYIN DENİZİ

biyatına Giriş Edebiyatı TEST 1 3. Diyar-ı küfrü gezdim beldeler käşåneler gördüm Dolaştım mülk-i İslamı bütün viräneler gördüm Bulundum ben dahi darü'ş-şifa-yı Bab-ı Âli'de Felatun'u beğenmez anda çok divaneler gördüm Ziya Paşa Günümüz Türkçesiyle: 1. Beyit Gezdiğim Batı ülkelerinde bayındır kentler, güzel yapılar gördüm. Dolaştığımız bütün Müslüman memleket- lerini baştan başa yıkık, yoksul, geri kalmış gördüm. 2. Beyit Hükümet merkezi denen tımarhanede çalıştığım zamanlarda Filozof Eflatun'u beğenmeyen nice deliler gördüm. Yukarıdaki metinde yenileşme dönemiyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi vurgulanmıştır? A) Batı'nın edebi alanda ilerlemesine karşılık Osmanlı Devleti'nin geri kaldığı B) Batı'nın Osmanlı Devleti'ni dürüst olmayan bir tutum- la yok etmeye çalıştığı C) D) Batı'nın gereksiz büyütüldüğü ve Batı'yı her yönüyle örnek almamak gerektiği Osmanlı Devleti'nin bilimsizlikten, müspet (pozitif) bilimlere ilgisizlikten gerilediği E) Osmanlı Devleti'nin kendi köklerine dönerek Batı'nın olumsuzluklarını almadan yoluna devam ettiği "Padişah artık mutlak hâkim değildi. Onun üstünde ka-

mi Edebiyatı biyatının Oluşumu 2 ket- Jerin etki- lar rm, er- ve 1- YAYIN DENİZİ 3. 1 TEST 1 V. Tanzimat Edebiyatının kurucuları, sanatta sosyal ga- yeyi esas aldılar ve edebiyatı toplum ile onun me- selelerinin hizmetine verdiler, gerek şiirde gerekse nesirde sosyal kavramlar ön plana çıktı ve yazılan eserlerin ana dokusunu sanat düşüncesinden çok fikir aldı. II. 1839'dan 1860 yılına kadar bir kuruluş devresi geçi- ren Tanzimat Edebiyatı, yerli mahsullerini 1880'tan sonra vermeye başlamıştır. III. Avrupa'ya tahsil için veya devlet vazifesiyle gidip ge- len aydınlara ilave olarak Tanzimat Fermanı'nın ila- nından sonra hızlanan Fransızca öğrenme merakı, Fransız kültürünün ve edebiyatının toplumumuzda ilgi görmesine neden oldu. IV. Eski edebiyatta (divan edebiyatı) pek iltifat edilme- yen nesir (düzyazı) sanatı, bu dönemde büyük önem kazandı ve Avrupai roman, hikâye, tiyatro gibi edebi- yat türleri, tercümeler yolu ile genç nesillere tanıtıldı. Klasik şiirin unsurları terk edilerek Batı şiiri nazım şekilleri kullanıldı ve Batı'dan yapılan şiir çevirileri ile Batı şiirinin tamamen tanınması ve ona uygun şiirler yazılması sağlandı. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisinde Tan- zimat Dönemi Edebiyatının oluşumu ile ilgili bir bilgi yanlışı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E E) V.

a .r. ek- den sonra Yusuf Kâmil Paşa 30. Odanın sessizliği, bir sandalyenin duruşu, duvar- daki saatin tik takı sinirime dokunuyor. Dışarıda kar var. Pencereden görünen manzara dondurucu. İçimden bir şeyler geçiyor ama biliyorum ki hiçbir şey yapamayacağım. Atlasam bir vapura, şeh- re gitsem diyorum. Su kaynıyor. Çayı demlemeli. Çayın kokusu... Çocukken anneannemde kaldı- ğım sabahlar bu kokuyla uyanırdım. Kaşık çatal tıkırtısı... Bir de çay bardaklarına konan çay kaşığı sesi... Kaygısız çocukluğum... Canım annean- nem... Evet, evet! Çay demlemeli. Karlar yağsın şehrin üstüne. Biraz da umutsuzluğun üstüne yağ- MARSE sın. Bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinden hangisi kullanılmıştır? A) Bilinç akışı C) Diyalog mare HUV Blç çözümleme D) Özetleme E) Geriye dönüş TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ BİTTİ. SOSYAL BİLİ

14. Ahmet Mithat Efendi'nin Felatun Bey ile Râkım Efendi adlı eseriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) İki ana kahramanın ismi ve unvanı temsil ettiği anlayış- la ilişkilendirilmiştir. B) Yanlış Batılılaşmanın yol açtığı olumsuz durumlar eleş- tirilmiştir. C) Karakterleştirmeye dayalı, teknik açıdan başarılı bir eserdir. D) Dönemin yaşantısı ve özellikleri başarıyla yansıtılmıştır. E) Geleneğe bağlı yenilikçiliğin, millî modernizmi oluştura- cağı bir tez olarak ele alınmıştır. Diğer Sayfaya Geçiniz.

6. En çok yadırgadığı da şimdilik, belindeki toplu tabanca idi. Onun neye yarayacağını bilmiyordu ve bu tabanca yüzünden kendini çok gülünç buluyordu. Fakat Çakırsaraylı'da bu değişmenin tesiri çok daha başka oldu. Çakırsaraylı ona hayran olmuştu âdeta: "Sen aslan gibi delikanlıymışsın be Hocam!" dedi. Sonra da ilâve etti: "Emme sana Hoca demeyelim gayri Hoca Efendi. Kusura kalmazsın değ mi? Sana Ağa deriz. Bana da ağa derler. Karışmasın diye sana gel Küçük Ağa deyelim. O da neden, bak sana deyeyim: Bi Küçük Ağa vardı." Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Üçüncü kişili anlatım vardır. V B) Yörenin ağzı olduğu gibi yansıtılmıştır. Kahraman bakış açısına yer verilmiştir. X D) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır. E) Olay çevresinde gelişen metinden alınmıştır. 9. Sınıf Deneme Sınavı 05 8. 4 TO to Ç

$SUPARA 12. Aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat Dönemi Türk edebiyatı için doğru bir yargı sayılamaz? A) Edebiyatımızda Tanzimat dönemi, Tasvir-i Efkar gazetesinin yayımlanmasıyla başlar. tercumon-1 anual B) Yeni Türk edebiyatının öncüleri olan Şinasi, Namık Kemal, Ali Suavi ve Ahmet Mithat Efendi aynı zamanda birer gazetecidir. Yazı dilinin halk seviyesine indirgenmesinde ga- zetenin büyük rol oynamaya başlaması, Tanzi- mat edebiyatı döneminde görülür. D) Köklü bir geleneği olan şiir türü de bu geniş ve çok yönlü yenilik akımına ayak uydurur. E) Roman, tiyatro ve eleştiri gibi yeni türlere Türk edebiyatı yeni bir boyut ve zenginlik kazanır.

dir. KONU PEKİŞTİRME KIRMIZI HIZ TESTI 03 TANZIMAT SIIRI 1. Türk edebiyatının değişimi ve gelişimine katkı sağlayan sanat- çılardandır. Doğu ile Batı arasında kesin bir tavır belirleyeme- miştir. Batı'ya yönelişinden önceki şiirlerinin bir kısmında divan şiirindeki mahallileşme bir kısmında ise âşık tarzının etkileri görülür. Bir dönem divan şiirini yeniden diriltme adına kurulan "Encümen-i Şuara" içinde yer almıştır. Eski ile yeni arasında git-gel yaşamış yeni konularda yazdığı eserlerinde de hep iki- lemde kalmıştır. Bu yönüyle "zıtlıklar şairi” sayılmaktadır. Çelişmeler içinde olmakla birlikte dönemindeki yeni sanat ve dil anlayışına bağlı kalmaya çalışmıştır. Fikir yönü ağır basan "hikemî üslup"u devam ettirmiştir. Nükteli söz söyleme yetene- ğiyle atasözü değerinde görülmüş birçok beyit yazmıştır. Bu parçada tanıtılan sanatçı aşağıdakilerin hangisidir? A) Sadullah Paşa B) Namık Kemal C) Şinasi D) Ziya Paşa E) Muallim Naci 3. Aş le A) B C 4.

Aşağıdakilerden hangisi bireyin iç dünyasını esas alan roman ve hikâyelerin özelliklerinden biri değildir? Sanatçılar, psikolojinin imkânlarından olabildi- ğince yararlanmış, ayrıca yer yer psikiyatrinin imkânları da eserlerde kullanılmıştır. B) "Psikolojik tahliller" yani ruh çözümlemeleri ön planda tutulmuş, kişilerin içsel yaşantıları anlatıl- mıştır. tim sis2 imay09 C) Sanatçılar, medeniyet değişimlerini ve ülke so- runlarını eserlerinin arka planında ele almışlar, esas olarak bireyin "ruh dünyası" ele alınmıştır. D DÜlke meselelerine, ideolojik kamplaşmalara bağlı olarak birey ve toplum sorunları ön planda tutul- muştur. E) Bazı sanatçılar tarafından geçmiş-şimdi çatışma- Si işlenmiş, Cumhuriyet öncesine kadar uzanan mutlu çocukluk dönemleri, yıkılan bir uygarlığa ait kaybolan değerler yansıtılmıştır.

TESTI 3 odah bir Ibrahim kiraya an, bu muriye- kesit orta daki dolu 3. Hayvanlara tekrar "dah" dedi. Zavallılar olan güçleriyle asılıyorlar. Kafalarını, sallaya s yüz metre gitmeden kan ter içinde kalmışlardı. Duri yürüyorlar, burunlarından soluk fışkırtıyorlardı, biraz nefes aldılar. Arif'in paçaları, ayakkabıları he çamura batmıştı. Bastığı yere bakmıyordu bile. Ara ayaklarından banın açtığı izlere batıp çıkıyor, atların a üstüne başına sulu çamurlar sıçrıyordu. (...) Hirstan titriyordu. Pancarı buraya boşaltmaktan başka çare -Ohoooo, dedi. Bizim pancar böyle taşınacak da bi yok, diye geçirdi içinden. (...) siye tecek. Vay babam vay! Talip Apaydın'ın "Sarı Traktör" adlı romanından alınan yukarıdaki parçadan hareketle aşağıdaki lerden hangisi söylenemez? A) iç monolog tekniğinden faydalanılmıştır. B) Hakim bakış açısının özelliklerini görmek müm kündür. C) Sosyal romana özgü anlatım özellikleri görül mektedir. D) Gerçekçi bir anlatım tercih edilmiştir. E) Özetleme tekniği ön plandadır.

6. Acı bir şaşkınlık içinde "Peki, ne zaman olmuş?" diye dü- şündü. "Benim, kendimin polisle hiçbir ilişiğim yok!" Hem niçin özellikle bugün? Ne olacaksa çabuk olsun! Nere- deyse diz çöküp duaya başlayacaktı. Acele giyinmeye koyuldu. Birdenbire "Mahvolursam olayım, ne yapalım?" diye düşündü. "Ne önemi var? Çorabı giyelim! Toz toprak içinde büsbütün aşınır, lekeler de kaybolur. Ama giyme- siyle korku ve tiksinti içinde çıkarması bir oldu. B Bu parçada kullanılan anlatım tekniği aşağıdakiler- den hangisidir? ST A) Zaman atlaması C) Bilinç akışı BXİç çözümleme DY Geriye dönüş E) Olay genellemesi