Tanzimat Dönemi'nde Roman Soruları
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Romanhangisinde bir bilgi
37. Aşağıdakilerden
yanlışlığı yapılmıştır?
A) Aruz ölçüsünde görülen kusurlardan biri
olan imale, kısa hecenin uzun okunmasına
denir.
B) Sessizle biten bir sözcükten sonra sesliyle
başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcük arasında
ulama yapılır.
C) Hece ölçüsünde bir dizenin kimi yerlerde
bölünerek vurgulanmasına durak denir.
D) Dizelerden birinci ile dördüncünün; ikinci ile
üçüncünün kendi arasında kafiyelenmesine
sarma uyak denir.
E) Dize sonlarındaki ses benzerliğinin sadece
rediflerle sağlandığı, kafiyenin kullanılmadığı
şiirlerde kafiye örgüsünden söz edilemez.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman24. Haddeden geçmiş nezâket yâl ü bâl olmuş
sana
Mey süzülmüş şîşeden ruhsâr-ı âl olmuş
sana
Bir gazelden alınan bu beyitten yola çıkılarak
aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Hangi yüzyılda yazıldığınal
B) Hangi uyağın kullanıldığınal
C) Aruzun hangi kalıbının kullanıldığına
D) Gazelin hangi beyti olduğuna
E) Söz sanatlarına yer verilip verilmediğine
angisinde sinash
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman8. Kanda yeterli sayida, sağlıklı kırmızı kan hücresi ol
maması ve buna bağlı olarak hemoglobin miktarının
azalmasına kansizlik yani anemi denir. Anemiye yol
açan birçok sebep olsa da en sık görülen sebep demir
eksikliğidir. Vücutta yeterince demir olmadığında hüc-
relere oksijen taşıyan hemoglobin görevini tam olarak
yapamaz ve dokulara yeterince oksijen sağlanamaz.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A Yonelme durumu
B) ligi durumu
Aynılma durumu
D-Bulunma durumu
E) Belirtme durumu
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanEST 4
espsnineno
3. Ahmet Mithat Efendi'nin Hasan Mellah adlı eserine
sürekli bir hareket hâkimdir. Eser, okuyucuyu şaşırta-
yorknad
-slumpy.
cak ve heyecanlandıracak olayların işlendiği bir teknik-
le yazılmıştır.
leanebed
you 10 m
Suduvudo
30y Sp
Bu parçada sözü edilen roman türü aşağıdakiler-
den hangisidir?
10M
-elmiA) Egzotik roman hibised (BY Serüven romanı
C) Polisiye roman
DY Tarihî roman
he strisio e E) Töre roman
namm nádiş esimi
er albig hell,günöb oy
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman26. Türk edebiyatında psikolojik tahlil ağırlıklı ilk romanı
yazmasıyla ünlenen sanatçı, Servetifünun kadrosu-
nun önemli isimlerinden biridir. Halit Ziya ile kurdu-
ğu yakın dostluk onu grubun önemli isimlerinden biri
hâline getirmiştir.
Bu parçada söz edilen sanatçı aşağıdakilerden
hangisidir?
AHüseyin Rahmi Gürpınar
B) Mehmet Rauf
C) Ahmet Hikmet Müftüoğlu
D) Hüseyin Cahit Yalçın
E Safvet Nezihi
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman9. Letaif-i Rivayát, Ahmet Mithat'ın beş cilt olarak oluş-
turduğu ve Türk edebiyatında hikâye türünün ilk ör-
neklerinin yer aldığı külliyattır. Ahmet Mithat Efendi
bu eserini, yirmi beş kitaptaki otuz hikâye ve romani
içine almış olup 1870 yılında oluşturmaya başlamış
ve 1894 yılında tamamlamıştır.
Bu parçada söz edilen eser, aşağıdaki edebî dö-
nemlerin hangisinde kaleme alınmıştır?
A) Millî Edebiyat
B) Tanzimat edebiyatı
C) Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatı
Servetifünun edebiyatı
E) Divan edebiyatı
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman8. ağustos, birkaç yerinden güneş alıyor
gözlerin, yağmur haritalarının tuzağında
yolculuğa çıkmış bir bulut olmanı isterdim
saçlarının altın ipeğine doğru bir gezgin
Bu dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Tamlayan ve tamlanan ekleri vardır.
B Bir sözcük birden fazla yapım eki almıştır.
C) Bir tane birleşik sözcük kullanılmıştır.
D) Eiil çekim ekleri kullanılmıştır.
E) Hem iyelik hem hâl eki alan sözcükler kullanılmıştır.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman5.
Ey Marmara'nın mavi kucaklayışı içinde
Sanki ölmüş gibi dalgın uyuyan canlı yığın
Ey köhne Bizans, ey koca büyüleyici bunak
Ey bin kocadan arta kalan dul kız
Örtün, evet ey felâket sahnesi... Örtün artık ey şehir
Örtün ve sonsuz uyu, ey dünyanın koca kahbesi!
Ey debdebeler, tantanalar, şanlar, alaylar;
Katil kuleler, kaleli ve zindanlı saraylar.
Bu dizeler Servetifünun Dönemi sanatçılarından Tevfik
Fikret'e ait Sis şiirinden alınmıştır.
Bu dizelerden yola çıkılarak Servetifünun Dönemi
ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
maz?
A) Divan edebiyatı nazım biçimlerinin terk edilip Batı
edebiyatı nazım biçimlerinin kullanılmaya başlandı-
ğına
B) Aruz ölçüsünün Türkçeye başarıyla uygulandığına
Söz sanatlarına sıkça başvurulduğuna
D) İstanbul'un baskıcı hayatından bunaldıkları için
İstanbul'a karşı nefret duyguları beslediklerine
E) Eserlerinde eleştirdikleri eski düzene karşı daha
özgürlükçü ve çağdaş bir yönetim önerdiklerine
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanBir gün gelir, müzeyyen ağaçlar, şûh çiçekler, yeşil
çayırlar bir nefhai - müncemide-i şita ile kuruyarak,
solarak, sarararak harap olurlar; yapraklar düşer,
çiçekler teverrüm eder, çayırlar çatlar: Tabiat ölür.
Fakat sonra bir gün, hinçlı yağmurlardan sonra yine
bir gün bu ağaçlar çiçeklenir, çayırlar titreşerek ser-
pilirler...
L
Bu parça aşağıdakilerden hangisinde verilen
türe ve esere ait özellikler göstermektedir?
G
A) Sfir-Rübab-ı Şikeste - Tevfik Fikret
B) Manzum hikâye - Sis - Tevfik Fikret
C) Mensur Şiir - Siyah İnciler - Mehmet Rauf
D) Hikâye - Hayat-ı Muhayyel - Hüseyin Cahit Yal-
çın
E Satirik Şiir - Kargalar - Hüseyin Siret Özsever
91
1
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman4.
Sesin işler gibi bir şûh kanat gamlarıma
Seni dinlerken olur kalbim uçan kuşlara eş
Gün batarken sanırım gölgeni başka bir güneş
Sarışınlık getirir gözlerin akşamlarıma
Bu dizeler Cenap Şahabettin'in aşağıdaki özelliklerin-
den hangisine örnek gösterilemez?
A) Ölçü ve uyaga önem vermesine
B) Süslü, sanatlı ve ağır bir dil kullanmasına
C) Bireysel konulan ele almasına
D) Aruz ölçüsünü kullanmasına
E) Edebi sanatlara yer vermesine
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Romanir
YAYINLARI
LİMİT
75. Necati Cumalı'nın ilk romanı ----,
Yağmurlar ve Topraklar,
Acı Tütün ile devam edecek Ege üçlemesinin ilk halkası-
dır. Romanda, Cemal ile Zeliş'in aşkı çerçevesinde Batı
Ana-dolu'daki tütün ekicilerinin kendi aralarındaki sevgi-
leri, yalnızlıkları, umutları, umutsuzlukları, cehaletleri, top-
rak problemleri ve toprağa bağlılıkları trajik bir şekilde
hikâyeleştirilmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yapıtlardan
hangisi getirilmelidir?
200
A) Tütün Yorgunu
brel
B) Tütünler Islak
Yer Demir Gök Bakır ser
Tütün Zamani
Bereketli Topraklar Üzerinde
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman10. Necip Bey, kâğıtları karıştırarak "Dur bakalım da-
ha..." diyordu. Süreyya önündeki kâğıtları iterek
"Benim canım sıkıldı" dedi; Necip Bey "İşte gör-
dünüz ya, bizim Süreyya ile oyun olmaz..." diye
kâğıtları toplamakta Süreyya'ya yardım ediyor-
du. Hacer "Efendim, Allah rahatlık versin!" de-
di ve o gittiği zaman Necip, kâğıtları bırakarak:
- Size tuhaf gelir ama hakkı da var ya... dedi;
burada oturup da insan yine neşesini koruya-
bilmek için sizin gibi olmalı. On gün kalmak ka-
rarıyla gelmiştim, galiba yarın ilk trenle kaçaca-
ğım... Burada nasıl hayat geçiriyorsunuz bilmem
ki!.. Zorla insan cehenneme girer mi?
Roman kişileri göz önünde bulundurulursa
bu parçanın alındığı eser ve yazarı aşağıda-
kilerin hangisinde verilmiştir?
A) Eylül, Mehmet Rauf
B) Kırık Hayatlar, Halit Ziya Uşaklıgil
Araba Sevdası, Recaizade Mahmut Ekrem
Müşahedat, Ahmet Mithat Efendi
İntibah, Namık Kemal
-5-
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman9. Aşağıdakilerden hangisi Servet-i Fünuncuların şiir
özelliklerinden biri değildir?
11
kulak için
A) Kafiyede şekilden çok, ses benzerliğine önem verme
B) Konu birliğine ve bütün güzelliğine önem verme
C) Nazmi nesre yaklaştırma
D) Konuyla vezin arasında bir ahenk ilgisi arama
E) Herkesin anlayabileceği bir dil kullanma
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde RomanAYT/Türk Dili ve
Edebiyatı-Sosyal Bilimler-1
17.-18. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Süreyya tekrar parasızlıktan şikâyet ederek,
- Bak, dedi, bak Suat, elli lira insanı nelerden mahrum edi-
yor? Sonra biz de adamız değil mi? Zevcesini mesut etmek
için elli lira bulamayan bir erkek...
Zevcini böyle aciz görmek istemeyen Suat, o öyle düşün-
mesin, zebun görünmesin diye "Fakat ben seni böyle daha
çok seviyorum." dedi; herkes zengin olabilir fakat senin gi-
bi olamaz. Sonra Süreyya'nın kederlerini dağıtmak için ila-
ve etti:
- Mademki sen beni kapıp bir yalıya götüremiyorsun, bari
ben seni alayım da balkona olsun çıkarayım. Gece o kadar
güzel ki istifade etmemek cinayet sayılır.
Bu esnada bahçeden, gecenin bir köşesinden tiz, parlak bir
kahkaha daha geldi. Suat, pencereye doğru yürüyerek "Bak
hemşirene! O hiç senin gibi düşünmüyor." dedi. Süreyya da
balkona çıkmıştı, orada bir hasır koltuğa düşer gibi oturarak
"Yanında Necip mi var?" diye sordu. Suat öbür sandalye-
den pelerinini almış örtünüyordu, gülerek cevap verdi:
- Galiba.
17. Bu parçanın alındığı yapıt aşağıdakilerden hangisidir?
B Zehra
A Eylül
C) Karabibik
Araba Sevdası
Sergüzeşt
19
20.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman18.
Türk edebiyatında ironinin kendine ciddi ifade imkânı bulduğu
roman türüne ait ilk metin, kuşkusuz Ahmet Mithat Efendi'ye
aittir. Romanda Tanzimat sürecinde yaşanan Doğu-Batı çatış-
ması, iki karşıt tip üzerinden dramatize edilir. Okuyucuya yan-
lış Batılılaşmanın Türk toplumunda oluşturduğu çelişkiler, ay-
rıntılı olarak verilir. Türün belki de bundan sonraki en önemli
tecrübesi Ömer Seyfettin'e aittir. Roman mı hikâye mi olduğu
konusunda net bir fikrin ortaya konulamayacağı eser; karak-
terlerin sunuluşu, tematik yaklaşım ve üslup ögeleri bakımın-
dan bir ironi şaheseridir.
Bu parçada sözü edilen eserler aşağıdakilerin hangisinde bir
arada verilmiştir?
A) Felatun Bey ile Rakım Efendi - Efruz Bey
B) Henüz On Yedi Yaşında - Ashâb-ı Kehfimiz
C) Hasan Mellâh - Yalnız Efe
Ansprow
D) Jön Türkler - Bahar ve Kelebekler
E) Karı Koca Masalı - Yüksek Ökçeler
1568
20.
Lise Türkçe
Tanzimat Dönemi'nde Roman9.
karekök
Eskiler alıyorum
Alıp yıldız yapıyorum
Musiki ruhun gıdasıdır
Musikiye bayılıyorum
Şiir yazıyorum
11.
Şiir yazıp eskiler alıyorum
Eskiler verip musikiler alıyorum
Bir de rakı şişesinde balık olsam
Kimi zaman şairler, başka şairlerin şiire bakış açılarını
eleştirirler. Bu bazen alaya varabiliyor. Orhan Veli de bu
şiirinde, şiiri "sözden ziyade musikiye yakın bir sanat" ola-
rak kabul eden ile alay etmektedir. Bu şiirin son dizesi
ile şairin "Bir Günün Sonunda Arzu" şiirinin son dizesi olan
"Göllerde bu dem bir kamış olsam" arasında
kullanarak şiiri yazan kişiyi komik duruma düşürmeye ça-
lışmaktadır.
tekniği
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisindekiler sırasıyla getirilmelidir?
A) Ahmet Haşim - parodi
B) Yahya Kemal - ironi
C) Tevfik Fikret - pastiş
D) Cenap Şahabettin - kolaj
E) Süleyman Nazif - montaj