Türk Edebiyatında Romanın Tarihî Gelişimi Soruları

alk 20. Tiyatro eserinin başkahramanı, Hindistan'da Keşmir hükümdarı- dır. Makedonyalı Büyük İskender, İran'dan sonra Hindistan'ı zap- kin ille 2 tetmeye başlayınca başkahramanımız askerinin azlığına bakma- ğe iy- na bir iin ok dan karşı koymaya çalışır. Kız kardeşi ve hükümdarlıktaki ortağı Sumru İskender ile aşk yaşadığı için onu bu fikirden caydırmaya çalışır. Bunu gören başkahraman, hançeriyle Sumru'yu öldürür ve kale kapısına asıp ihaneti affetmediğini gösterir. İskender, şehri ele geçirince Sumru'nun ölüsüyle karşılaşır ve çok üzülür. Başkahramanı yani Keşmir hükümdarını da yiğitliğinden ve cesa- retinden dolayı kutlar. Onun zincirlerini çözdürür ve ona kılıcını verir. Ülkesini teslim etmek zorunda kalan Keşmir hükümdarı kilicini bağrına saplar ve intihar eder. ir. ği ZI nit Bu parçada özeti verilmiş olan eser aşağıdaki sanatçılardan hangisine aittir? A) Namık Kemal B) Ahmet Mithat Efendi C) Abdülhak Hamit Tarhan D) Şemsettin Sami E) Direktör Âli Bey

E) Ziya Paşa 12. Şiirlerinde metafizik konulara eğilen şairler aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak veril- miştir? A) Recaizade Mahmut Ekrem - Muallim Naci B) Abdülhak Hamit Tarhan Ziya Paşa C) Muallim Naci - Şinasi chan D) Recaizade Mahmut Ekrem - Abdülhak Hamit Tarhan - E) Abdülhak Hamit Tarhan - Muallim Naci

Recaizâde Mahmut Ekrem'in “Araba Sevdası" roma- nindaki Bihruz Bey tipiyle aşağıdaki roman kişilerinin hangisi arasında benzerlik kurulamaz? - Sözde Kızlar'daki - Behiç 18 B Şık'taki – Şöhret Bey Felatun Bey ile Rakım Efendi'deki - Felatun Bey D) Fatih Harbiye'deki - Macit Los - E Kiralık Konak'taki - Hakkı Celis -

2 Tanzimat 1. Dönem romanı ile Tanzimat II. Dönem ro- manının karşılaştırmasına ilişkin aşağıdaki yargılar- dan hangisi yanlıştır? 1. Dönem'de roman, toplumu eğitmede bir araç olarak görülmüştür; II. Dönemde ise teknik yetkinlik ön plan- dadır. B1. Dönem romanlarında hak, adalet, hürriyet gibi ko- nular işlenmiş; II. Dönem romanlarında ise ölüm, yal- nizlik, metafizik, tabiat gibi konular işlenmiştir. I Dönem romanlarında romantizmin; II. Dönem ro- manlarında realizmin etkisi söz konusudur. OD 1. Dönem romanlarında tasvirler, eseri süslemek için kullanılmıştır ve oldukça uzundur; II. Dönem romanla- nnda ise tasvirler daha gerçekçi ve kısadır. E) I. Dönem romanlarında, öznellik ve duygusallik hâkimdir; II. Dönem romanlarında ise gerçekçilik ve nesnellik söz konusudur. 8

34. Seninle bir yağmur başlıyor iplik iplik, Bir güzellik doğuyor yüreğime şiirden. Martılar konuyor omuzlarima, Gözlerin İstanbul oluyor birden, Bu dizelerle ilgili olarak 1. İkileme bir ismi nitelememiştir. Fy II. Ayrılma durum eki almış sözcükler farklı türdedir. III. Çokluk eki almış bir sözcük aynı zamanda tekil II. şa- his iyelik eki de almıştır. IV. Edat grubu niteleme sıfatı olarak kullanılmıştır. V. Belirsizlik bildiren bir sözcük kullanılmıştır. yargılarından hangisi yanlıştır? B) 11 E V D) IV grill Diğer sayfaya geçiniz. 11

Behlül, zamanının mirasyedi tipidir. Geçim derdinden uzak, eğlenceye düşkün, evrensel ve milli değerlerden uzak bir kişiliktir. Onun yansıması günümüzde de vardır, gelecekte de olacaktır. Bu parçada bazı özellikleri verilen roman kişisi, aşağıdaki romanların hangisinde görülmez? A) Küçük Ağa B) Mürebbiye C) Araba Sevdası D) Kiralık Konak E) Felatun Bey'le Rakım Efendi

8. Tanzimat edebiyatıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? Makale, fikra, deneme gibi Batı'dan alınan makale, tikrag bi yazı türleri bu dönemde edebiyatımıza girmiştir. B) Divan edebiyatı nazım şekilleri terk edilerek yeni nazım şe- killeri kullanılmıştır . C) Ahmet Vefik Paşa, Şemsettin Sami bu dönemde sözlük ga- lışması yapan sanatçılardir. D) Direktör Ali Bey'in Seyahat Jurnali adlı yapıb günlük türünün özelliklerini taşımaktadır. E) Muallim Naci, Lügat-Naci'de Osmanlıcadaki Arapça ve Far- sça sözcüklerin tanım ve karşılıklannı vermiştir. IP Yayınları

LO) Şiirir D) Cahit Sıtkı Tarancı E) Ahmet Kutsi Tecer El Hec 6. Türkiye'de modern edebiyat 1839'da ile başlamakla beraber, uzun yıllar Istanbul merkezli kalmış, Anadolu'ya açılamamıştır. Anadolu'nun Türk edebiyatındaki varlığının - akımına bağlı olarak ortaya çıktığı görülür. Bu süreçte aydın, hem halktaki milli kültürü özümsemek hem de köyü canlandırmak gibi ikili bir görevle halka, köye gitmek durumundadır. Yeni Türkiye'nin kuruluşuyla, edebiyattaki bu yönelişin hızlandığı görülmektedir. ancak Bu parçada boş bırakılan yere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilir? A) Tanzimat - Türkçülük - B) Türkçülük - İslamcılık C) Batıcılık - Milliyetçilik - D) Servetifünun - Batıcılık (Bir botak soal E) Memleketçilik - Cumhuriyet 5 YAYINLARI

Tanz 8. Saki bize en puhtesini sun mey-inabin Zirà işimiz himmetine kaldı şarabin (Saki, bize saf içkinin en olgununu sun, Çünkü işimiz şarabın himmetine kaldı.) II Aşkın ne bilir zevkini sûfi-yi asel-nuş Anlar mı ayık neş'esini âlem-i abin (Bal yiyen sofu aşkın zevkini ne bilir, ayık ge- zen kişi içki dünyasının neşesini anlar mı?) Muallim Naci'ye ait bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Sanatkârane bir dille yazıldığı BY_Tanzimat şiirindeki yenilikleri yansıttığı Toplum için sanat, anlayışına uygun ol- madigi D Divan şiiri anlayışını sürdürdogo Içerik ve üslup bakımından divan piirini yansittig

12. Bir varlık veya nesnenin adını anmadan niteliklerini üstü kapalı bir biçimde söyleyerek o varlık, nesne veya kavramın ne olduğunu dinleyene buldurmayı amaçlayan sözlerdir. Çoğu ölçülü, kafiyeli, aliterasyonlu ve cinaslı olan ---- birer söz oyunu niteliğindedir. Anonim halk edebiyatındaki bu türe divan edebiyatında ---- adı verilmiştir. Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? AL atasözleri - lügaz B) bilmeceler – tezkire c) bulmacalar – nazire D tekerlemeler - lügaz E) bilmeceler - muamma - ned E - -

13. Türk edebiyatında birçok ilk, Batılılaşma çabalarının yoğun olduğu yüzyılın ikinci yarısında meydana gelmiş- tir Buna göre, KUNDISYON SERİSİ 1. Şiirde noktalama işaretlerinin ilk kez kullanılması II. Anjanbuman tekniğinin ilk kez uygulanması III. İlk mensur şiir örneğinin verilmesi IV. İlk psikolojik roman denemesi V. Batılı teknikle ilk romanın yazılması numaralarla belirtilenlerden hangisi Servetifünun sanatçılarına ait değildir? A) 1 B) II C) III D) IV E) V 69

33. Herkesin yatkın olduğu bir alan var ve benimki de yazmak. Konuşmak, son derece zorlandığım ve hakkından gele- mediğim bir eylem. Iki lafı bir araya getirmek için canım çıkıyor ama bir türlü güzel konuşamıyorum. Bir türlü kendimi iyi ifade ettiğim duygusuna kapılamıyorum. Zih- nimde pek çok cümle dolaşırken ben hangilerini seçece- ğimi düşünmekten yorgun düşüyorum. Tabii, bu arada insanlar, benim seçimimin sonlanmasını beklemiyorlar bile. Ama yazma konusunda yetenekli olduğumu, okul sıralarında iken anlamıştım. Kompozisyon yazmaya ba- yılırdım. Arkadaşlarım bana gelip yazı yazdırırlar, ödev- lerini yaptırırlardı. Her yazı heveslisi gibi ben de önce şiire sarıldım. Şiirle yatıp şiirle kalktım, âdeta yaşamımı sözcüklerle örüyor; hep şiir düşünüyordum. Ancak 1991 yılında şiirle olan ilişkimi kestim. Şiire gücümün yetme- yeceğini düşündüm. Romana geçiş sürecim bütün bun- ların sonunda gerçekleşti. Bu parçada konuşan kişiyle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi çıkarılabilir? A) Kimi durumlarda kararsızlıklar yaşayarak çevresindeki insanlarla iletişim sorunu yaşadığı B) Edebiyatı yaşamının ayrılmaz bir parçası olarak gördüğü C) Roman yazmaya başlayana kadar edebiyatçı kimli- ğinde önemli değişiklikler yaşadığı D) Yazmayı, psikolojik bir rahatlama aracı olarak gördüğü E) Yapabileceklerinin ve yapamayacaklarının farkında olduğu ketrom 34. İnsanlar hikâye anlatıcısı varlıklardır. İklim bilimi ve coğ- rafya hakkında sıradan bilgiler, insanları pek heyecan-

710 tsu A) Sabri Esat Siyavuşgil B vasfi Mahir Kocatürk intele GhCevdet Kudr Solok D) Ziya Osman Saba LIMIT YAYINLARI I. Ali Bey, zengin bir ailenin bir tek evladi, yirmi bir, yirmi iki yaşlanında bir delikanlıydı. Anası babas üstüne titrerdi. Bilhassa babası, evlat kiymetini çok To bilenlerdendi. Vatanımızın kültür merkezi olan İstanbul'da bulunduklan hâlde, özel Öğretmenler- den de faydalanarak oğlunun eğitim ve Öğretimi- ne son derece önem veriyordu. O kadar ki, çocuk on yaşına bastığı zaman birkaç yabancı dil öğren- miş bulunuyordu. II. Hacıbaba'nın dükkânının bir köşesinde, yeşil çu- hadan bir perde ile örtülmüş ufak bir kapı var, bu perde açıldığı gibi, önde ufak ve karanlık bir mut- fak ve bir yandan bir dar merdiven görünür. ... Bu odanın bir köşesinde, bir sepet sandık ve üzerin- de daha bitmemiş, iğnesi üzerinde bir entari ve di- ğer bir köşesinde, bir ince bezle örtülmüş bir ger- gef, ve duvarın bir tarafında bir ayna ve diğer ba- zi alâmetler görünmekle bir kız odası fark olunur. Evet, yukarda ima olunduğu gibi, Hacıbaba'nın bir emeksiz kızı vardı. İsmi Fitnat'tı. Et Faruk Nafiz Çamlıbel Cami olma duru- k üzere ka- uluklar yük- yalida her- le ön plana ida her tür- a doğrudan ur. Bihter di- Dirlikte özel- binin Ahmet III. Şimşek gibi ani olarak güzar eden bir zaman için- de, Nil'in o soğuk, mühlik girdapları Şark'ın sema- si gibi safi muhabbet gibi masum olan Dilber'i, bir- kaç kere ka'nna doğru çektikten sonra artık sathi- na çıkarmıştı. Sath-i nehre arka üstü çıkarak gece- nin sükûneti içinde akıntılara peyrev olmuş Dilber'in uzun saçları sulann üzerinde dalgalanmakta ve ayın ziyası o renksiz çehrenin her arzuyu, ümit ve eme- li terk etmiş hutut-i mânidarini tenvir etmekteydi. 18. Kimseyle ileti bu sebeple hikâyesiyle ---- romanla kintilarina, iç cılaşmasına anlamsız ya rin öyküsün tipki Oğuz A riği ile değil ---romani- bir bağ kur- e aşağıda- Türk Dili ve Edebiyatı dersinde Tanzimat Dönemi romanı konusunu kronolojik olarak gören bir öğ- rencinin, yukarıdaki metinleri hangi sırayla gördü- ğü söylenebilir? Bu parçada gisi getirilo Memnu DENEME - 2 A) Orhan P -e Şürekâsı A-T-III B) L-IH C) 11-1-UP Diht--T E) TIL C) Yusuf A 18 Diğer sayfaya gesiniz.

13. Fabl türünün ilk örneklerini Hint edebiyatında Beydaba, eski Yunan edebiyatında Aisopos (Ezop) vermiştir. Didaktik II III şiire özgü nitelikler taşıyan bu türün önemli bir ismi de Fransız yazar La Fontaine'dir. Türk edebiyatında ilk fabl IV çevirileri Şeyhi'nin Harnâme adlı yapıtında yer alır. V Bu parçadaki altı çizili bölümlerin hangisi bilgi yanlı- şina neden olmuştur? A) B) || C) III D) IV E) V

2016-YGS/Türkçe 36. - 37. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Tanzimat Dönemi'nde eleştiri yapanların amaçları estetik değerlendirmeler ve metin çözümlemesi yapmak değildi kuşkusuz. Bu dönem yazarları roman, tiyatro ve ani gibi türlerin ilk örneklerini verirken nasıl bakir" bir alanda ilerliyor idiyseler eleştiri alanında da önlerinde örnek olabilecek çalışmalardan yoksun olarak işe başladılar. Fransız edebiyatının çoğu zaman gelişigüzel olarak seçtikleri ürünlerini model aldılar. Ancak bir yanlarıyla da eskiye bağlı olan ilk Tanzimat kuşağının Fransız eleştirisinden gerektiği gibi yararlanmadığını, kendilerine özgü birer eleştiri anlayışı geliştirdiklerini de belirtmek gerekir. Çünkü onlar için sanat yapıtı kendi için" incelenecek, çözümlenecek bir yaratı değil; toplumsal düşüncelerini yaymak için bir araç tı. 36. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, Tanzimat Dönemi yazarlarının özelliklerinden biri değildir? A) Çok yönlü bir eleştiri kültürüne sahip olmalan B) Pek çok edebi türün ilk örneklerini vermeleri P C) Edebiyat anlayışlarında geçmişin izlerinin de olmasi D) Genellikle Fransız edebiyatindan esinlenmeleri E) Mesaja odaklı bir sanat anlayışı geliştirmeleri 37. Bu parçaya göre, Tanzimat Dönemi sanatçılanni Fransız sanatçılardan ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Fransız edebiyatında görülmeyen türleri üretmeleri B) Eserlerinde işledikleri konulan farklı alanlardan seçmeleri C) Sanattan toplumsal fayda beklemeleri D) Her edebi türü aynı yaklaşımla incelemeleri E) Eski sanat anlayışına bağlı kalmaları

5. "Abdülhak Hamit Tarhan" ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğru değildir? A) İlk şiir kitabı olan Sahra, Türk edebiyatında Batılı an- lamda ilk pastoral şiir örneğidir. B) Eși Fatma Hanim'in ölümü üzerine yazdığı Makber ad- li şiir edebiyatımızda önemli bir ağıt örneğidir. C) lihan, Tarık ve Turhan adlı tiyatrolarının konularını ta- rihten almıştır. D) Belde adlı şiir kitabında şehir hayatını - Paris'teki sa- nat ve eğlence yaşamini-anlatmıştır. E) Garam adlı romanında köy yaşamını ele almıştır.