Yapısına Göre Cümleler Soruları

1. Bazı dostlarımız "insanlar çok bencil oldu" diye yakınıyorlar. "Kimse kimseyi düşünmüyor. Kendi yakının sana sırt çevirirse başkasından ne bekleyebilirsin ki? Tırnağın varsa, başını kaşı." Yukarıdaki parçada altı çizili sözün cümleye kattığı anlam hangisinde vardır? A) Eski defterleri karıştırmak sana bir yarar getirmez. B) Salonu hiçbir şey yapmayan, kuru bir kalabalık doldurmuştu. C) Müdür, geniş bir adamdı. ne yapsanız tepki göstermezdi. D) Kendi işini kendi yapmayana hiç kimse yardım etmez. E) Sanatta her türün kendine özgü bir dili olması doğaldır. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "can" sözcüğü farklı bir anlam içermektedir? A) Can çıkmayınca huy çıkmaz. B) Vatan uğruna can verdiler. 6. Aşağıc konus 7. A) Bu B) Anr C) Dal D) Gü E) Gü Dönül Bu so Yukar minda Aşağ

Atoy sığır-Yuğ B) şölen-sığır - Yuğ C) yuğ-toy- Şölen D) şenlik-düğün - Sığır E) toy-sığır-Yuğ 14. Kanı akıp yoşuldu Kabi kamug teşildi Ölüg birle koşuldu Togmuş küni uş batar B Kaklar kamug kölerdi Taglar başı ilerdi Ajun tini yılırdı Tütü çeçek çerkeşür Toy: kurban törent İslamiyet öncesi Türk şiirine ait bu dizelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Abenk unsurlarından yararlanılmıştır. B) Bir destan metninden alınmıştır. C) Düz uyak örgüsü ile söylenmiştir. D) Hecenin 7'li kalıbı kullanılmıştır. E) Devrine göre yalın bir dile sahiptir. 77

7. lem çeken insanlar, renklere olan hasretini kilimlerde gidermeye Bozkırlaşan Anadolu'da yeşile, kırmızıya, maviye, turuncuya öz- çalışır. Ağaçtan yeşili, gökten maviyi, çiçeklerden kırmızıyı alan Anadolu kadınları, duygularını yansıtır kilimlerde. Onların binbir emekle dokuduğu kilimler, Anadolu'da bir renk sofrasıdır. Göz- lere bayram yaşatan bir renk sofrası... Kilim dokuyan eller, cö- mertçe sofraya getirir bütün renkleri; evini, çadırını, bir bayram şenliği gibi renklerle donatır. Bu parçada aşağıda verilenlerden hangisi yoktur? mat Basit cümle BY DE BY Devrik cümle D) Sıralı cümle Csim cümlesi E) Eksiltili cümle

si B VTYT91 39. açılmış sarmaşık gülleri kokularıyla baygın en görkemli saatinde yıldız alacasının gizli bir yılan gibi yuvalanmış içimde keder uzak bir telefonda Issızlığında ağlayan yağmurlu genç kadın... Aşağıdakilerden hangisi, bu dizelerde işlenen duygulardan olamaz? A) Bikkınlık B) Çaresizlik C) Hüzün D) Ayrılık E) Özlem

11. Tür adları aynı türden varlıkların tümünü belirtmek için kullanılabileceği gibi birini ya da bir bölümünü belirtmek amacıyla da kullanılabilir. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili tür adı, aynı türden varlıkların yalnız birini göstermek ama- cıyla kullanılmıştır? A) Cocuk bütün gün seni sordu, durdu. B) Insan isteklerinin tutsağıdır. C) Anne her zaman şefkatli ve özverilidir. D) Okul bir örgün eğitim kurumudur. E) Kitap insan belleğinin dayanağıdır.

2. Dehliz =Derinlik Attilâ İlhan, modern Batı şiirini çok iyi bilmekle birlikte, eserlerini kaleme alırken yalnız bununla yetinmeyen, di- van ve halk şiirine dair unsurları da tarihin dehlizlerinden çıkarıp dizelerinde harmanlayan bir şairdir. verinlic Bu parçada altı çizili sözle asıl anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Etkisini yitirmiş edebî teknikleri yeniden gündeme ge- tirerek bir sentez yaratmak Eski edebiyata dair unsurların modern şiiri güçlendi- receğini savunmak C) Türk tarihine ilişkin olayları şiirlerin konusu hâline ge- tirmek D) Modern ve geleneksel şiir tekniklerinin kıyaslamasını yapmak E) Şiirin dilsel özelliklerinin anlamın önüne geçmesini sağlamak 4.

30. (1) Birinci Dünya Savaşı batıklarına ilk defa dalmak oldukça he- yecan vericiydi. (II) Öncelikle 27 metre derinlikte yatan Lundy batağına dalmış, gemiyi bütünlüğünü korumuş hâlde bulmuş- tuk. (III) Aşağıdan yukarı doğru bakıldığında aralardan sızan ışık huzmelerini ve batığın içinde yuva yapmış gelincik balıklarını seyrederek dalışın tadını çıkarmıştık. (IV) İkinci dalışımızı Suv- la Koyu'nda 13 metre gibi oldukça sığ derinlikteki bir batığa yapmıştık. (V) Bize bu batığın Çanakkale Savaşı'nda İngilizler tarafından su arıtma gemisi olarak kullanıldığı söylenmişti. y Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A). cümle, girişik birleşik yapılı bir isim cümlesidir. B) II. cümle, yapıca sıralı bir fiil cümledir. CIII. cümle, belirtili nesnesi olan bağlı bir cümledir. DHV. cümle, yer tamlayıcısı olan kurallı bir cümledir. EX cümle, öznesi söz öbeğinden oluşmuş bir fiil cümlesidir.

23. Ağrı Dağı'nın doruğuna yakın bir yerlerde, güneybatı yama- cında bir göl vardır, adına Küp Gölü derler. Bir harman yeri büyüklüğündedir göl, som mavi bir sudur. Kuyu gibi, kırmı- zı, keskin ışıltılı kayalıkların dibindedir. Her yıl bahar gözü- nü açar açmaz Ağrı Dağı'nın tekmil çobanları gölün kıyısına gelir. Güneş damgalı kepeneklerini bakır toprağın üzerinde serip gölün kıyısında sıralanırlar, kavallarını çıkarıp doğan günle birlikte "Ağrı Dağı'nın Öfkesi"ni gün batımına kadar bir- likte çalarlar. Ağrı Dağı çobanları, güzel kara kederli gözlüdür. Uzun çok güzel parmakları vardır. Bazısının gür, altın sakal- ları dalgalanır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yer al- maz? A) Betimleme B) Açıklama + C) Benzetme D) Örneklendirme E) Öyküleme TYT

14. "Taşların Sesi Kesildi", tek tek şiirlerin hep birlikte anlattığı bir hikâye oldu. Dosyadaki son şiir, aslında benim ilk yazdıklarımdan biridir. Bu dosya, kimlik ve ciddiyet; gerçeklik, görüntü ve gösteri; son olarak da mekân, şehir ve özellikle İstanbul hakkında kafa yorduğum bir dönemde tamamlandı. Sanırım bu meseleler de şiirlerde kendini epey belli ediyor. Kendimle bu kadar içli dışlı olmadığım şiirler de yazabilir miyim merak ediyorum. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen şiirleri bir özelliğidir? A) Özgün olma B) Yol göstericilik görevi üstlenme C) Kişisel farkındalık yaratma D) Otobiyografik izler taşıma E) Okurda değişime yol açma

7. Nörobilim (sinir bilim) sinir sisteminin araştırılmasına dayalı bir bilim dalıdır. Geleneksel olarak biyolojinin bir dalı olarak değerlendirilebilecek nörobilim, günümüzde hekimlik, biyo- loji, kimya, matematik, mühendislik, fizik ve psikoloji bilim- lerinin bir arada çalıştıkları bir disiplin kimliğini kazanmıştır. Nörobilimin önemli uygulama alanlarından biri hareket ve duyu işlevini kaybetmiş kişiler için tasarlanan nöroprotezler- dir. Geliştirilen son teknolojiler sayesinde hastaların beyin- lerine veya sinirlere yerleştirilen implantlar yardımıyla nöron- larda oluşan hareket komutları algılanıyor. Bir robot kol ha- reket ettirilerek cisimlere erişmek, onları kavramak mümkün olabiliyor. Ayrıca sinir sistemine duyusal bilgi de verilebili- yor. Nöroprotez teknolojisinin hızla geliştiği günümüzde Bo- ğaziçi Üniversitesinden bir grup bilim insanı ve Avrupa'dan araştırmacıların yer aldığı konsorsiyum bünyesinde, bu alan- da yeni teknolojiler üzerine çalışmalar yapılıyor. Bu parçada nörobilim ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A Farklı bilim dallarının kapsamına girdiğine B) Sağlık alanındaki uygulama ve araştırmalara diğer alan- lardan daha çok önem verildiğine Organ kaybı yaşayan kişilerin tedavisinde kullanıldığına Ülkemizde bu alanda teknolojik yatırımlar yapıldığına Duygusal ve bilişsel fonksiyonların yerine getirilmesi üze- rinde çalışıldığına X 8. Çocukluğumun İzmir'inin en çekici yeri Alsancak'ti. Kuşku-

5. Özlem Öğretmen, sınıfta öğrencilere “cümle türleri” konusunu anlatır. Sonra öğrencilerden tahtaya örnek cümleler yazmala- rini ister. Öğrenciler, tahtaya örnek cümleleri yazar. Selim: Kapağı açtı, sessizce anahtarı yerinden aldı. Siccli Haydar: Dün dünyaya bakarken mutlu oldum, kimseyi üzme- dim. Begiak Sirelicio elé 13 Melike: Yaşamın en zorlu, en gayretli iki yılı olmuştu. Necati: Gün doğmamıştı, gece lambasının gece ışığı odamı doldurdu. Bağımsız sırali comle Fahri: Şu sahte şebekeleri sökün, ev ev merhamet şebeke- Beğimli sirel, cinle leri döşeyin. Hangi öğrencinin yazdığı cümle, yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır? A) Selim D) Necati By Haydar E) Fahri C) Melike

Bergama ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalıdır. Bu bakımdan İzmir'in en gelişmiş ve zengin yöresidir günümüzde. Verimli Bakırçay Ovası'nda tütün, pa- muk, zeytin ve üzüm yetiştirilir. Kozak Yaylası'nda ise çam fıstığı önemli bir gelir kaynağıdır. Yeraltı zengin- likleri bakımından ise perlit rezervi, linyit, granit ve taş ocakları, doğal kaplica suları ve su kaynakları kayda değerdir. Turizm ve halıcılık da başı çeken diğer kay- nakları teşkil eder. Anadolu insanının yüzü doğaya dönüktür. Doğanın bereketini türkülerine, şiirlerine, hatta deyimlerine kat- maktan geri durmaz. Söz gelimi, lafı fazla dolandır- madan "Havada ayva var" deyiverir, kışın uzun ve so- ğuk geçtiğini anlatmak için. Tarih boyunca kimi zaman aşkı, sevdayı, kimi zaman da hüznü ve ayrılığı simge- ledi ayva. Şiirlerde, şarkılarda, türkülerde ise en çok nar ile anıldı. Manilerde bile birbirinden ayrılmadılar. Orhan Veli, 'Gelirli' adlı şiirinde; "İstanbul'dan ayva gelir, nar gelir/ Döndüm baktım bir edalı yar gelir", dememiş miydi? II. 1. Alıntı yapılmıştır. II. Örneklerle düşünceler somutlaştırılmıştır. II ikilemelere yer verilmiştir. IV Karşılaştırma yapılmıştır. V. Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır. Numaralanmış parçaların anlatımında yukarıda verlienterden hangileri ortaktır? A) ve II. D) III. ve V. B) II. ve . DON. ve IV. EYalnız V

9. Yıl sonu töreninde yaptığım konuşmanın, öğrenciler üzerinde etkili olacağına inanıyorum. Bu cümlenin dolaylı anlatım yoluyla aktarılmış biçimi aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) Yıl sonu töreninde yaptığım konuşmanın, öğrenciler üzerinde etkili olacağından eminim. B) Yıl sonu töreninde yaptığım konuşmanın, öğrenciler üzerinde etkili olduğunu duydum. C) Yıl sonu töreninde yaptığım konuşma, öğrenciler üzerinde etkili olacak, dedi. D) Yıl sonu töreninde yaptığı konuşmanın, öğrenciler üze- rinde etkili olacağına inanıyorum. ME) Yıl sonu töreninde yaptığı konuşmanın, öğrenciler üze- rinde etkili olacağına inandığını belirtti.

12. (Önceki şiir kitaplarını okuyanlar, Süreyya Berfe'nin Hayat ile Şir'de vardığı şiir durağının parlaklığını hemen fark ede ceklerdir. (II) Onun, kimi zaman düzyazı tuzağına düşeceğ ni sandığınız şiirleri, gene şiir olarak kalır. (III) Şaşırtıcı, usta bir dengedir bu. (IV) Onun şiiri, dış dünyadan iç dünyaya giden yolları arar. (V) Berfe'nin şiiri, hep "kendi kalma'yı bil miştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde "övūcü sözler kullanılmadığı hâlde övgü anlamı vardır? A) I ile II B) ti ile III D) Iltile IV E) IV ile V C) II ile V 2.

2. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi çekimli eylem de eylemsi de değildir? A) Adam çok belalı birine benziyordu. B) Eve geleli bir saat bile olmamıştı. C) Araba kullanmaya başlayalı iki ay oldu. D) Ankara'ya gideli ondan hiçbir haber alamadık. E Çocuk, annesinden dondurma istiyordu.

PARAGRAF C 21. Ben kendi hesabıma sanatım olmadan yaşayamam. Ama bu sanatı her şeyin üstüne koymuş da değilim. Tersine, onsuz edemeyişim, onun beni herkesle bir etmesi ve olduğumdan başka türlü olmaksızın herkesle bir düzeyde yaşatmasıdır. Sanat, benim için tek başına tadı çıkarılan bir şey değildir. Sanat bence, çok sayıda insanı, ortak acılar ve sevinçlerle coşturacak görüntüleri, biçimleri bulmaktır. Demek ki sanat, sanatçıyı insanlardan ayrılmamaya zorlar; onu, en gündelik ve en evrensel gerçeğe bağlar. Ve çok kez, kendilerini başka- larından farklı gördükleri için, sanatı seçenler kısa bir zaman sonra anlarlar ki, sanatlarını ve başkalıklarını ancak herkesle benzerliklerini ortaya koyarak gösterebilirler. Bu parçada yazar aşağıdaki yargılardan hangisine karşı çıkmaktadır? A) Sanat insanların en temel ayrışma noktalarında birleştirici bir rol üstlenir. B) Sanatçılar aşılmaz görünen kültürel farkların karşısına yapıtlarıyla çıkarlar. C) Sanat adamı kendi şesini bulma sürecinde içine dönmeyi seçebilen kişidir. D) Özgün sanat yapıtlan bu özelliklerine bulundukları kültür ortamında ulaşır. E) Sanatsal farkındalık oluşturmada en önemli görev sanat- çıya düşmektedir. equie