Yapısına Göre Cümleler Soruları

10. Ece, karanlığın şehrin üstüne bir karabasan gibi çöktüğünü fark ederek, birden pencerenin puslu camından yukarı doğ- ru baktığında gülümseyen bir ifadeyle seyrettiği dolunayın o muhteşem görüntüsünden büyülenmemek için bir süre göz- lerini kapattı. Bu cümle için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Sıralı bir cümledir. B) Fiil cümlesidir. C) Olumlu bir cümledir. D) Kurallı bir cümledir. E) Özne - zarf tümleci - zarf tümleci - zarf tümleci - nesne - yüklem ögelerinden oluşmuştur.

(1) İnsan gözünde, kornea ile göz merceği arasında yer alan çeşitli odacıklarda göz sıvısı olarak adlandırılan bir sivi bu- lunur. (II) Büyük çoğunluğu su olan, düşük yoğunluklu bu Sıvının göz küresine şekil vermek ve göz kuruluğunu engelle- mek gibi çeşitli işlevleri vardır. (III) Göz Sıvısı, ömür boyunca bir taraftan devamlı üretilir; bir taraftan da çeşitli kanallarla boşaltılır. (IV) Sağlıklı bir insanda göz sıvısının üretilme ve boşaltılma hızları aynıdır. (V) Glakom hastalarında ise göz si- Visi olması gerektiği hızla boşaltılmaz; bu durum gözde aşırı basınç oluşmasına, göz sinirinin zarar görmesine ve sonunda körlüğe yol açar. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) 1. cümle girişik birleşik cümledir. B) II. cümle isim cümlesidir C) III. cümle bağımlı sıralı cümledir. D) IV. cümle kurallı isim cümlesidir. E) V. cümle yapıca bağlı bir fiil cümleşidir. 4.

4. (1) Karşı derenin yamacında beliren karartının, fıstık toplamaya giden bir köylü olduğunu anlıyorum. (II) Eşeği üzerinde türkü söyleyerek, doğanın ezgisine o da katılıyor. (III) Kumrular, serçeler bazen de denizden kopup gelen martı çığlıkları rüzgârın uğultusuyla güze! bir melodi oluşturuyor, gökyüzünde. (IV) Temiz havanın da etkisiyle bu müzik coşku veriyor bana. (V) Yürüdükçe açıldığımı hissediyorum. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi yapısı bakımından ötekilerden farklıdır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 10 ha A) B) bö C)C D) "ze E) C

2. 1. Bir işi çok zor şartlar altında, sabırlı çalışmalarla başarmaya çalışmak (İğne ile kuyu kazmak) us nelo noispia BOMUR Zorlu bir süreçten geçmek (İğne deliğinden tinelyóe ipiblep net zuepiA geçmek) jobs alb III. Gerçekleştirilmesi imkânsız işi denemeye kalkışmak (İğne yutmuş maymuna dönmek) vib sp3 A v. Çok zayıflamak (Bir iğne bir iplik) illell olvienlai asde llisio dia V. çok kalabalık (İğne atsan yere düşmez.) sbagnsqua Cinsy leighian new simbols Yukarıdakilerden hangisinde "iğne" sözcüğünün yer aldığı deyim ve açıklaması yanlış verilmiştir? ablimes A) I i B) II bis sixie mC) III layi D) IV E) V

7.Ünite 9. Diğer edebî türlere göre tiyatro oyunlarının arka planda kalması, eserlerin sahnelenmesi ihtiyacı kadar ----'den başlayarak oyunlardan fayda amacının güdülmüş olmasındandır. Cumhuriyet son- rasında fayda amacı ve propaganda ile birlikte sadece eğlendirme amacı güden eserler çoğunluk- tadır. Bunlar arasında Musahibzâde Celâl, İbnürrefik Ahmet Nuri geleneksel seyirlik sanatlardan ve vodvillerden yararlanırlar. Reşat Nuri Güntekin oyunlarında toplumsal eleştiriler yapar. var (1926), Akın (1932), Kahraman (1933) adlı oyunlarıyla 1940'a kadar oyunların konularını tayin ---- -- Cana- etmişe benzer. İnci Enginün, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı A) Şinasi-Ahmet Kutsi Tecer Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde verilenler getirilmelidir? B) Namık Kemal-Faruk Nafiz Çamlıbel C) Namık Kemal-Orhan Asena D) Recaizade Mahmut Ekrem-Yaşar Nabi Nayır E) Şemsettin Sami-Faruk Nafiz Çamlıbel 10.◊ Cumhuriyet Dönemi san 12.1. T II. A III. IV. V. Yu A) B) C D

E ANLAM TEST 3 Yazar, romana her sözcük girer, düşüncesiyle ekonomi tasa- sından uzak kalmış. Bu cümledeki altı çizili söz yerine, aşağıdakilerden han- gisi getirilirse cümlenin anlamı değişmez? A) çeşitlilik sağlamak istemiş. B) dil zenginliği yaratmaya çalışmış. C) alışıldık tutumunu devam ettirmiş. D) dilin bütün imkânlarından yararlanmaya çalışmış. E) seçici davranmayıp gereksiz sözcükler kullanmış.

"Yazarın nesnel olması, kişisel görüşlerini yazıya karıştırmaması makalenin en önemli özelliğidir." (1) Tanzimat dönemi edebiyatı Türk edebiyatının batıya açıldığı dönemdir. (II) Türk şiiri gerek biçim gerek içerik bakımından değişime uğramıştır. (III) Bu dönem, dünyada Fransız edebiyatının geçerli olduğu bir dönemdir.(IV) Bizim yazar ve şairlerimiz bence taklitçilikten öteye geçememişlerdir. (V) Türk yazar ve şairleri de Fransız edebiyatından etkilenmişlerdir. 4) Verilen bilgiden yola çıkarak yukarıdaki makale parçasından kaç numaralı cümle çıkarılmalıdır? A) V B) IV C) III D) II E) I

6. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ayraç içinde verilen anlamı içermemektedir? Ahmet Hamdi Tanpınar'ın da belirttiği gibi değişen tek şey zamandır. (başkasının görüşüne katılma) B Bu derginin saygınlığı günden güne azalıyordu. (aşama- li bir durum) C) Hoşuma gideni cebimde tutarım, bir kere bunu yakala- dim mi o iş tamamdır. (koşul) DT Beni sevmeyeceğini biliyordum. (azımsama) EYazarın bu kitabını annesinden etkilenerek yazdığını ka- bul edelim. (varsayım), yetersiz görme A) I 9. (1) Bazı yazarlar (II) Yazmış olma değil, onları tira sahiplerinin. (IV) donanımlı olurs (V) Bunu bekler maz diye düşür Bu parçadak yazım yanlışı (A) I B) DY III ve

1 Aşağıdaki cümlelerin hangisi yapısına göre diğerlerin- den farklıdır? A) Daha ne kadar kıracak insanlar birbirini bu terk edilmiş yaşam sevincinin girdaplarında. BYıldızların bu uçsuz bucaksız gökteki sessiz uyumu in- sanlara ne büyük ders aslında. C) Sonsuzluğun içinde bir tanecik de olsam kendimin değe- rini önce ben bilmeliyim. D) Kocaman yüreğiyle insanlık için kalıcı eserler vererek herkesin gönlünde olmak istiyordu. E) Dalgaların sesine kaptırırken kendimi, dolaştım keşme- keş geçmişin zamanlarında.

A A Türkçe 5. (1) Klasik şiirimiz unutulmaya yüz tuttu, bir Nedim'in ya da Şeyh Galip'in eserlerini okuyamıyoruz oysa milletleri var eden onların tarihi değil midir? (II) Bir İngiliz gen- ci, kendisinden yüzyıllar önce yaşamış Shakespeare'i rahatça okuyabiliyor. (III) Çünkü onlar, “Hamleti, Kral Lear'i, Othello'yu, Macbeth'i" çocuklarına kutsal bir me- tin gibi öğretiyorlar. (IV) Gayret edip üç beş kelime öğ- rensek eski edebiyatımızın tadına varacağız, köklerimiz yerine oturacak, bizi biz yapan değerlerimize döneceğiz. (V) Eski dilimiz ile günümüzdekini harmanlamayı başar- dığımızda zengin ve eşsiz bir edebiyat oluşturabiliriz. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) I. cümlede, klasik şiirimizin durumu ile ilgili bir sitem dile getirilmiştir. B) I. cümlede, bir durum tespiti yapılmıştır. III. cümlede, II. cümledeki yargı gerekçelendirilmiştir. D) IV. cümlede bir durum, koşula bağlanmıştır. U EV. cümlede, değişen bir değerlendirme ölçütünden söz edilmiştir. A

Kemalettin Tuğcu, çocuk ve genç okurların macera ihtiyaç- larını karşılayabilmiş bir yazarımızdır. O, hayali geniş, kale- mi açık bir yazardır. Soluklanmadan okursunuz romanlan- ni. Romanlarında olaylar hızlı seyreder, merak unsuru olduk- ça kuvvetlidir. Eski Bir Masal işte bu romanlarından biridir. Bu parçada altı çizili sözle asıl anlatılmak istenen aşağı dakilerden hangisidir? A) Akıcı bir anlatıma sahip olmak BGeniş bir hayal gücü olmak C) Biçem bakımından doğal ve orijinal olmak D) Yardımcı olaylanı kurguya ustalıkla dahil etmek E) Olay anlatımında mantık hatasına rastlanmamak TYT DENEME-1

Yarım yüzyıl, düşüncelerimi şiire, romana, öyküye döktüm fakat içimdekilerin binde birini bile dile getiremedim. 9. Bu cümleden çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazar düşündüklerinin tamamını eserlerinde yansıtmıştır. B) Yazar düşüncelerini ifade etmek için çok sayıda eser vermiştir. C) Yazar, çok sayıda eser vermeyi düşüncelerini bütünüyle anlatmak için yapar. D) Yazar, çok sayıda eser vermekle düşüncelerini ifade etmiş olmaz. E)Farklı türlerde eser vermiş olmak, düşüncelerini tam anlatmak için yeterli değildir.

1. Haşerat olarak adlandırılan böcekler, insanlar tara- fından sevilmeyen canlılardır. Küçük ve zararlı ola- rak gördüğümüz, bizimle aynı evde yaşayabilen bu canlıların ilginç özellikleri vardır. Son yıllarda yapılan araştırmalarda bu küçük canlıların büyük dünyaları aydınlatılmaya çalışılmaktadır. ulo num II. Karıncalar, koloniler halinde yaşar. Bu koloniler pek görünmeseler de tabiattaki dengenin korunması için büyük önem taşırlar. Karıncalar, yuvalarını toprak altında inşa ederler. Aralarında iş taksimi yaparlar. Koruyucu, işçi, savaşçı gibi fertler kolonide görevle- rini düzenli olarak yerine getirirler. Günün 20 saatini çalışarak geçirebilirler. Çok küçük olan bu canlılar aslında çok güçlüdürler. Ağırlıklarının 50 katı kadar yük taşıyabilirler. Bu 80 kg olan insanın, 4 ton ağırlık kaldırmasıyla eşittir. 2 Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan han- gisi doğrudur? 1. parça birinci parçada öne sürülen saptamayı örnek- lendirmektedir. einerta B) I. parça öğretici) Il parça sanatsal bir metinden alınmış- Am. COT THE Iki parçada da tamamen nesnel anlatım kullanılmıştır. D) İki parçada da aynı ana fikir dile getirilmiştir. E) Her iki parçada da tanımlamadan yararlanılmıştır. 22.

> Aşağıdaki cümleleri yapılarına göre inceleyiniz. CÜMLE Ne kızı verir ne dünürü küstürür. Çalışmadın mı başarılı olamazsın. Bu kadın, evin hizmetçisi,çok iyi kalpli bir insandı. Ödevlerini yapan öğrencilere hediye vereceğim. Beni dinleyen herkese teşekkür etmek istiyorum. Ne zaman bir köy türküsü duysam şairliğimden utanırım. Seni görünce mutlu oluyorum. Hava soğursa dışarıya çıkamam. Ülkemizin gelişmesi için çalışıyoruz. Bu işe başlıyorum;ama bugün bitiremem. Dayımların evi bizimkinden büyük. Bu karayı yazıyı kendim yazmadım. Yazın Antalya ya gider orada gezerdik. Kitap okuyunca kendimi iyi hissediyorum. Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. Ben gidiyorum, dedi. Görevliler balonları aldılar, çocuklara dağıttılar. Düzenli çalış ki kazanasın. içeri girdi bize selâm verdi. Bir ceylan gibi ürktü. BASİT ✓ F bir filimsi BİRLEŞİK ✓ + F birden fazla yoklem ✓ SIRALI bağlar ✓ ✓ ✓ BAĞLI SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 109

(1) Bu zorlu uğraşta, kendimi hiçbir zaman şair olarak görmedim. (II) Bana "şair" diyenlere de içimden hep gülümsedim. (III) Ben, şiir yazma yolunda tutarlı olduğunu sandığım bir biçimde yürüyen, sıradan bir şainm. (IV) Şiir yazma serüveninde, tüm yeteneğimi ortaya koyarak, ulaştığım düzeyi düşürmeden yol alıyorum. (V Bu tutumum, işimi bir bakıma zorlaştırdığı gibi az şiir yazmama da neden oluyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangilerinden, konuşan kişinin aiçakyönüi- lü olduğu anlamı çıkanlamaz? A) I. ve II. B) 1. ve III. C) II. ve IV. D) III. ve V. E) IV. ve V.

. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ötekiler- den farklı bir düşünce dile getirilmiştir? A) Aynı kavram alanıyla ilgili söz değerlerinin oluşturduğu sözcük salkımları, Türkçemizin zenginliğini göstermektedir. B) Anlamca ilişkill söz değerlerini içeren söz- cük gruplan oluşturmaya yönelik çalışmala- ra, ders kitaplarında gereğince yer verilme- maktedir. C) Öğrencilere, Türkçe düşünme alışkanlığı kazandırmak için, işlenen parçalarda geçen ve aralarında anlamsal bağıntılar olan söz- cük kümeleri bulundurulmalıdır. D) Sözcükler arasında bağlantı kurma, karşıtlık ya da benzerlikleri ortaya çıkarma, Türkçe öğretimindeki temel etkinliklerden biri olmalıdır. E) Türkçe ve yazın derslerinde sözcük çalış- malan, çeşitli sözcüklerin temel ve yan anlamlarını içerecek biçimde yapılmalıdır.