Lise Türkçe Soruları

P 10. Vargit çiçeği, yaz bitip de soğuklar yavaşça kapıya I dayanınca yayla sakinlerine artık göç etme zilinin || çaldığını haber veriyor. Vargitler; ormanlık bölgelerde, mera ve çayırlarda kendiliğinden yetişiyor. İnsan ||| böylesi zarafetin 1000-3000 metre rakımdaki sert hava IV koşullarına meydan okuyuşuna şaşırıyor. Tabiata aşkla bağlı biriyseniz onunla kurduğunuz ilişki bu küçük hikâyelerle yeniden canlanıyor. V Bu parçada numaralanmış sözcüklerin hangisi türü bakımından diğerlerinden farklıdır? B) Il C) III D) IV A) E) V

17. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi çekimli fiil değildir? A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu; romanlarında önceleri kişisel konuları işlemiş, daha sonra toplumsal konula- ra yönelmiştir. B) Tartışmacı anlatım biçiminin amacı; yazarın kendi doğrularına okuyucuyu inandırmak, onu kendi gibi dü- şündürmekti. C) Yazar; okuruna yerine göre bilgi, yeni bir görüş akta- rır; yerine göre de yaşanmış olayları başka bir açıdan seyrettirir. D) Sanki herkesin bütün işleri yolunda ve bütün dilekleri gerçekleşiyor da bir onun işleri bozuk, bir onun istekle- ri gerçekleşmiyor. E) Bazı bilim insanları yanlış bir Türkçe ile yazıyor; üstelik bunlar, edebiyatçı olmadıklarını ileri sürerek hoş görül- melerini de istiyorlar.

28. Duygular, sosyal yaşamda önemli bir figür olarak karşımı- za çıkmaktadır. 1970'li yıllarda sosyoloji disiplini içinde öz- gün bir alt alan olarak bir ölçüde bilişsel olana ve rasyonel olana aşırı vurgu yapmaya eğilimli bir sosyolojiye bilinçli bir reaksiyon şeklinde ortaya çıkan duygu sosyolojisinin gelişimi, sosyal yaşamı anlayabilmek açısından son dere- ce önemlidir. Bu parçada duygu sosyolojisi ile ilgili aşağıdakiler- den hangisine değinilmemiştir? A) Sosyolojiye karşı tepki olarak ortaya çıktığına B) Toplumsal yaşamı anlamak için gerekli olduğuna C) Sosyolojiden bağımsız bir şekilde ilerlediğine D) Akılcılığa karşı 1970'li yıllarda geliştirildiğine E) Kendine özgü yaklaşımıyla bir alt dal olarak görüldü- ğüne

Soru 18 Kör Baykuş; felsefe, psikoloji ve sosyoloji kendi üzerine bir taş koy- dukça farklı bakışlarla yeniden okunabilen bir roman. Anlamın yeni- den yeniden üretileceği, her yorumlamanın bir diğerine kapı açacağı bir metin. Edebiyat eserleri için "klasik" nitelemesi de tam olarak böyle bir durumu imlemiyor mu zaten? Kör Baykuş'un "klasik" ta- nımına bir kelime daha eklemek gerek: Modern. Kör Baykuş, çağın insanı üzerine konuşan, bir çağ yangını olarak "modern klasik" nite- lemesinin sınırlarını belirleyen bir roman. ***** Bu parçada söz edilen kitapla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Çok katmanlı bir anlam ve anlatıma sahip olduğu BY Değerini hiçbir zaman kaybetmeyeceği e) Yeni çağrışımlara açık olduğu (B) Her düzeyde okura seslenebildiği E) Oluşturulduğu dönemi yansıttığı Paragraf Yorumu

16. Seni gördüğüm o günden beri Kalbim perişan, gönlüm bir deli Sana yazdım beni anlatan Aşkımla dolu bu sözlerimi Bu dizelerde 1. Kişi II. İşaret III. Dönüşlülük zamirlerinden hangilerine yer verilmiştir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II play C) I ve II E) I, II ve III

la 21. Kakule nefis bir baharat. Aktarlarda yeşil, siyah ve beyazını bulunca inanılmaz mutlu oldum. Kahve- lerde, sıcak çikolatalarda değişik lezzet arayanlar için güzel bir alternatif. Ayrıca, dünyada safran ve vanilyadan sonra en pahalı üçüncü baharat/ Mutfak jargonunda kakule deyince akla gelen yeşil kakule. Ferahlatıcy, taze nane hissiyatı veren, bir yandan da odunsu bir aromaya sahip Beyaz kakule, yeşil ola- nın güneşte veya fırında kurutulmuş ve aromasının hem farklılaşmış hem de hafiflemiş hali diyebiliriz. Siyah kakuleyse, yeşile göre daha iri, daha dumansı ve topraksı bir aromaya sahip. Bu parçada kakuleyle ilgili aşağıdakilerden han- gisine değinilmemiştir? Aromasının özelliğine B) Farklı renklerde bulunabilmesine C) Bazı içecek türlerinde kullanıldığına D) Fiyatının pahalılığına V E) Bazı hamurişlerinde kullanıldığına TASARI 21

Soru 6 Edebiyatın kendini yeniden yaratma süreci, edebiyatın yararlı, po- litik, ahlaki ölçütlerin etki alanından çıkarılması için de yeni yollar açmaya başladı. Edebiyat, artık kan ve ter olmaktan çıkıp dilin ya- rattığı, kullandığı anlatım teknikleriyle kimlik kazanan bir gerçekliğe dönüştü. Bununla birlikte o gerçeklik, insanı canevinden yakalama konusunda kendisinden öncekilerden geride durmayıp yalnızca yol- larını değiştirdi. Hayata benzeyen edebiyatın önüne, edebiyatın an- lattığı hayatlar geçmeye başladı. Bu parçada edebiyatla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenmemiştir? en mopy Aus A) Didaktik yaklaşımdan uzaklaştığı + B) Değişim sürecinden geçtiği Etkileyici içeriklerden uzaklaştığı D) Sahici olmanın önemini koruduğu E) Dilişçiliğinin ve anlatımın ön planda olduğu

Soru 10 Modernizm, 20. yüzyılın başında, önceki yüzyılın geleneksel gerçek- çilik anlayışına göre yenilikçiydi. Biçime ve içeriğe ilişkin yepyeni bir anlayış getirmişken zamanla farklı kültürler içinde farklı anlamlar da kazandı. Modernizm, neden sonra, özellikle Avrupa'nın 20. yüzyılın ortalarına doğru yaşadığı yıkım yüzünden asıl anlamını yitirmeye başlayıp yenilikçi özelliğini büsbütün kaybetti. Ama hayatı ve ede- biyatı baştan ayağa anlatabilecek yeni düşüncelerin üretiminden yoksun olunması, belki de "geç modernizm" olarak ifade edilmesi gereken yeni bir modernlik anlayışına yol açtı. Bu parçada modernizmle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? (A) Geleneksel anlayışa son verdiğine B) Zaman içinde toplumdan topluma farklılık gösterdiğine Tarihsel sürecin, anlamını yitirmesine sebep olduğuna D) Yerini alabilecek bir anlayışın olmayışı nedeniyle farklılaşarak varlığını sürdürdüğüne E)/Hem öz hem biçim bakımından farklı bir tarz getirdiğine Paragraf Yorumu 31

1. Sürekli sert sessizlerle biten kimi sözcükler, ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında sözcük sonlarında- ki ünsüz yumuşar. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uy- mayan bir kullanım söz konusudur? A) Evine son gidişimizde gözümüz onun yıpran- mış deri koltuğuna kaydı. B) Mutsuzluğumuzun nedenini çoğu zaman onun yokluğunda arardık. C) Yaşamın belirsizliği güvensizlik oluşturan bir makine gibiydi. D) Adaletin varlığı insanlığın gelecek güvencesidir. E) Son misafirliğimizde hissettik, onsuzluğun bizi yabancılaştırdığını. 4.

Soru 13 Çok satmak, yalnızca kendi ülkesiyle yetinmeyip dünyaya açılmak, dolayısıyla binlerce okurunu yüz binlere, belki milyonlara çıkarmak, nitelikli edebiyat içinde saydığımız yazarları da etkiliyor. Etkileme- mesi düşünülebilir mi? Nitelikli bir okur kitlesine sahip yazarlar, bun- lardan etkilenmeyebilir ama kitaplarının çok satılma şansına sahip olduğunu gören yazarların pek çoğu, bu anafordan çıkamıyor. Yazı- lanların niteliği de böylece değişiyor. Bu parçada yazar, aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? Birçok yazarın çok satmayı ve tanınmayı istemesinden dolayı sa- natından ödün vermesinden B) Popüler edebiyat ürünlerinin çok satmasından C) Yazarların, yazdıklarının niteliğini artıracak çabayı göstermeme- lerinden D) Ünlü yazarların, ünlerini artırmak için alışılmış olanın dışına çık- mamalarından E) Çok satan eserlerin değerli olduğunun düşünülmesinden os puertor

Soru 12 "Doğru okuma" okuduğumuz bir romandan ne alabileceksek ya da ne bekliyorsak onu bulup aldığımızda öteki romanlara beklemeden geçme isteği duyurur. Demek ki bir romanın hikâyesinin ilgi çekici olması ve olay örgüsünün okuru sonuna kadar çekmesi önemli de olabilir, önemsiz de. Romanın başından sonuna kadar hikâyesine kapılma esrikliğinden uzak, yalnızca dilini ya da kullandığı teknikleri nasıl kotardığına bakarak da o romandan haz alabiliriz. Böyle olma- saydı merakla okunan hikâyeleri olmayan, öncelikle hikâye anlatma- yan romanları Suç ve Ceza'yı, Ses ve Öfke'yi nasıl okuyabilirdik? Bu parçada asıl anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Değişik yöntemlerle kurgulanmış metinler, okurlarda okuma iste- ği uyandırır. B) Sanatsal yaratıların başarısı, büyük ölçüde, yaşananlara farklı açılardan bakmasına bağlıdır. C) Klasikleşmiş eserler, evrensel değerleri göstermeyi başaranlar- dır. D) Roman, okuru etkileme gücünü dil ve anlatımından alır. Nitelikli okur, eserin hikâyesine ihtiyaç duymaksızın anlatımın- dan tat alır. Paragraf Yorumu 35

Soru 2 Günümüz öyküsünün önemli sorunlarından biri, ayrıntılardan değil; günlük hayatın bilinen ilişkilerinden ve davranışlarından yararlan- masıdır. Oysaki hemen akla gelmeyen ayrıntılar, yazılanın niteliğini yükseltir. Bunun için hem yaşam deneyimi hem güçlü gözlemcilik hem de masa başında nitelikli düşünce üretimi gerekir. Oysa baş- kalarının da görebileceği ayrıntılar üstüne kurulan öyküler, gitgide uzayan ortalama bir çizgi çekilmesine neden olur. Bundan kurtulmak için anlatıyı ötekilerden ayırt eden yoğun bir işçilik gerekir. Bu parçada günümüz öyküsüyle ilgili olarak asıl söylenmek is- tenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Okuyucuda, anlatılanları yaşıyormuş duygusu uyandırmadığı B) Yaratıcılıktan yoksun, basmakalıp ve yüzeysel bir anlatımı olduğu Anlatılanların, gerçek yaşamdakine çok benzer olduğu D) Kalıplaşmış içeriklere yer verilirken sıra dışı konuların işlenmediği E) Herkesin anlayabileceği düzeyde oluşturulduğu

le da rk r- ni J- 3- ni Geç-e your Gre-din Gece yarısı sessizce şehirden çıktık. Üç ilçeyi geçtiğimizde güneş daha yeni çıkmıştı. Bizimle beraber, işinden yeni çıkmış, üzgün bir arkada- şımız vardı. Ona biz de üzülüyorduk. Hepimiz, yaşanır olan bir ortamdan ayrılarak yeni bir dünyaya doğru yol almanın ümidiyle ilerliyor- duk. Hatta ben, tatsız anılardan sıyrılmak için thip çantamdaki yeni çıkmış şiir kitabımı alıp oku- maya başlamıştım. Bu parçada aşağıdaki ses olaylarından han- gisi yoktur? A) Ünsüz değişmesi BÜnlü türemesi CYÜnlü daralması Ünsüz benzeşmesi E) Ünlü düşmesi limut BRON

Soru 16 lyi kitaplar okuyan çocuklar büyüdüklerinde Türkiye daha güzel bir yer olur mu, ne dersiniz? Kesinlikle bambaşka bir ülke olur! Bu, her gecenin bir sabahı olacağını bilmek gibi çok açık. Türkiye'de çocuk ya da genç olmak, yetişkin olmaktan daha zor. Çünkü onlar, yolun daha başındalar. Henüz yaşam deneyimi biriktirmemişken hem fizik- sel ve ruhsal bir dönüşümle baş etmeye çabalıyor hem de hayatın türlü güçlükleriyle cebelleşiyorlar. Üstelik gitgide vahşileşen şiddet ve korku ortamında ezici bir gelecek endişesi içindeler. Kitaplar, eği- tim süreçlerinde ve aile yaşamlarında belki de gerçek anlamda elde edebildikleri tek özgürlük alanı olabiliyor. Bu parçada Türkiye'deki çocuk ve gençlerle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Büyüklere göre, yaşam güçlüklerinin daha çok olduğuna B) Nitelikli kitaplar sayesinde iyi bir insan olabileceklerine C) Bedensel ve duygusal değişim içinde olmalarının, yaşamlarını zorlaştırdığına D) Olumsuz hayat koşullarının, gelecek kaygısı duymalarına neden olduğuna E) Kitapların, hayatlarında baskı ve zorlama olmayan bir alan yarat- tığına Paragraf Yorumu 43

yap gibi unurlar eserin edebi olma vaslı kazanması için ye Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlıgı vardır? CLAY 14. MO 3090'li yıllara gelindiğinde arkeologların Mısır, Mezopotamya ve İndus vadisi için çizdikleri resim, DH örgütlenme açısından basit çiftçilerden oluşan küçük top- lumlar değil, çeşitli meslek ve sınıfları içeren devletlerdir. Krallar, yazıcılar, memurlar, uzman zanaatkârlar, askerler ve çeşitli iş kollarında çalışan işçiler artık toplumun birer ||| parçasıdır ve bunlar artık, besin üretiminden uzaklaşmıştır. Kalıcı yapılar olarak da kulübe ve çiftlik evleri yerine saraylar, tapınaklar dikkat çeker. Kendine yeterli, besin üretiminden uzmanlaşmış mal ve hizmet üretimine, dış ticarete dayalı B) II bir ekonomiye yaslanan bu toplumlarda nüfus artışı yaşan- mıştır. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin yazımı yanlıştır? A) I C) II TYT - Kurumsal Deneme - 1 D) IV E) V aras let ne Bu pe nok dir 6

Soru 3 Romancının okuma serüveni, yazma serüveninden daha az ilgi çe- kici değildir. Okumaktır asıl yaratıcı olan ve yaratım sürecini besle- yen. Yazmakla hemen özdeşleştirilmesi, bir an bile ayrı tutulmaması gereken öyle bir etkinliktir ki okuma, onu düşünsel değil; her zaman yaratıcı bir edim olarak görmek gerekir. Yazar, kendisinden önceki ve çağdaşı yazarların nasıl yazdıklarını sorgulayarak okurken zihnini sonsuz tasarım olanakları üretecek biçimde koşullar. Bu parçada asıl anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Yazınsal değeri yüksek eserleri ancak birikimli yazarlar verebilir. B) Yazabilmek için düzenli bir okuma şarttır. Yaratıcı okuma, yazarın yaratıcılığını besleyen bir süreçtir. Zengin bir çağrışım dünyası olan yazar, nitelikli okuma yapabilir. E) Yaratıcı okuma, yorumlama gücü gelişmiş okurla mümkündür. Paragraf Yorumu Te 17