Lise Türkçe Soruları

5. Yakup Kadri Karaosmanoğlu; eserlerinde kendi kişiliğini pek gizlememiş hatta Tanzimat romancılarında olduğu gibi, kimi zaman doğrudan doğruya okuyucuya seslenmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu açıklamayı örneklemektedir? A) Araba bir taşa çarpmış gibi sarsılarak durdu. Mehmet Ali bana hiçbir söz söylemeden aşağı atladı. Karanlık içinde kaybolup gitti. B) Zavallı Murat Bey bunlardan biridir. Ona zavallı diyoruz çünkü Selma Hanım, bu adama ve ailesine acıdığı kadar hiç kimseye acımıyordu. C) Memleketin senin gibi usta askere ihtiyacı var. Bugün gidip cephede vuruşmazsan yarın burada, kapının önünde vuruşmaya mecbur kalırsın. D) Yürüyorum, yürüyorum. Böyle saatlerce, günlerce, aylarca hiç durmaksızın yürümek istiyorum. Biliyorum ki bu çorak toprak dalgalarının sonu yoktur. E) Her şeyi bu kadar ciddiye almak, her şeye bu kadar öfkelenmek neden? Kaç gün yüreğimde bu olayın azabını taşıdım. Salih Ağa'nın kendisinden bizzat af dilemek istedim.

9. 1. Yapımı uzun süren camide akustik ustaca ayarlanmış. II. Şirketin, eğitimli, yeni çalışanlara ihtiyacı var. III. Şair, ölçülü uyaklı şiirlerini bu kitapta toplamış. IV. Bazı günler sahile inerek biraz yürüyüş yapıyorum. V. Kumsalları ve masmavi deniziyle Fethiye, bir masal ül- kesi gibidir. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangilerindeki altı çizili sözcükte birden çok yapım eki yoktur? A) I ve II B) I ve III D) III ve IV E) IV ve V C) II ve IV 1 { 1

B TYT/Türkçe 30. Bir ömür yaşar, bir ömrün içinden geçersiniz On sekiz yaşımdan beri yaklaşık kırk yıldır edebiyat, kültür, sanat, yayın dünyasının içindeyim. İnsanlar gördüm, bildim, tanı- dim/Yillar geride ister istemez iz bırakıyor Zaman, değerli olanla geçici olanı mutlaka ayrıştırıyor. Patırtı kütürtü çıka- ranlar yeni ve daha yüksek ses çıkaranlar arasında kaybo- lurken sessiz ve kendisi olanlardan en azından değerli ve yaşama katsayısı yüksek şeyler kalıyor. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? LA En iyi değer belirleyicinin zaman olduğu B) Popüler sanatçıların daha popüler olanlara yenildiği C) Sanat dünyasının içinde olmanın ayrıcalıkları olduğu D) Özgünlüğe ulaşan eserlerin kalıcılığı yakaladığı E) Sessiz sanatçıların kalıcı özellikler taşıyabileceği

4. Üsküp'te beni hep sıcak bir Anadolu havası kar- şıladı. Çocukluk günlerimin taş döşeli sokakların- da birisine benzer bir sokaktan geçerken sordum. İsminin Evliya Çelebi Sokağı olduğunu söylediler. Evlerin kapıları pencereleri, boyaları beni bırakmı- yordu. Büyük kervansarayların, yıkılmış camilerin, hamamların karşısında durdum. Evim gibi sıcak bir havası vardı. Burası "Demirciler Çarşısı”ydı, sonra yolun üzerindeki "Bit Pazarı"nı gördüm. Bu metnin dil ve anlatım özellikleriyle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır. B) Benzetmeden yararlanılmıştır. C) Hatıralarını ön planda tutmuştur. D) Kurallı bir cümle kullanılmıştır.

anü Lügati len ortak bi opluluklara ne ait şiir oms in önemli b sim alanlana geçiş dire gu Bilig i min açık de adale un Togd pip) 1. Ukuşsuz kişini kişi temegü, Neçe sözlese söz yeme bütmegü II. ÜNİTE ÖLÇME TESTİ Bu yoklık yolina bugün bize yoldaş olan kimdür İlümüze gönilelüm sorun kardaş olan kimdür Yukarıdaki numaralanmış dizelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? 4. A) Aynı nazım biriminin kullanıldığı şiirlerdir. B) İki şiirde de ahenk unsurlarından yararlanılmıştır. ikisid de yabancı etkilerden uzak sade bir dille yazıl- mıştır. Sözlü Dönem'e ait ürünlerin özellikleri görülmektedir. E) Didaktik unsurların öne çıktığı şiirlerdir. A) Orhun Kitabeleri B) Kutadgu Bilig 2. Aşağıdakilerden hangisi Türk şiirinin tarihî gelişimiy- le ilgili yapılacak bir araştırmada öncelikli kaynaklardan biri olamaz? başvurulabilecek Aşağın bir ter 38 A) H BY C) 5 af Yayınları

29. Dünya daha güvensiz bir yere dönüşmekle kalmayıp başta gıda krizleri olmak üzere günlük sorunlar dünyayı sararken demokrasi gibi evrensel değerler zayıflıyor Kitleler, hukuku ve insan haklarını merkezine almayan, ırkçı oluşumlar tarafından çekip çevriliyor. Gerçekleri, gerçek sorunları topluma yansı- tan mecraların sayısı her geçen gün azalıyor Yaşadığı hayatı haber bültenlerinden ve onların estetize edilip geliştirilme- sinden başka bir şey olmayan televizyon dizilerinden ibaret zanneden milyonlar yaşıyor artık dünyanın her yerinde. Sa- bah uyandığında çocuğuna içireceği bir bardak sütü düşünen annenin dünyasını dert edinecek vasıtalar aradan çekiliyor. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada yakınılanlardan biri değildir? LA Küresel sorunların gittikçe artması B) Toplulukların farklılıklar kullanılarak yönlendirilmesi LCY Insanların bir bölümünün gerçeklerden haberdar olma- masi LD Gerçekleri gösterecek araçların gittikçe azalması E) Evrensel değerlerin sorunları çözmede yetersiz olmes

25. Bilim insanı, sadece yolun sonunda sahip olacaklarını dü- şünmemeli. Yolun sonu kadar yolculuk ve yolculuk sırasın- da gösterilen özveriler de önemlidir. Hatta yol, bir yaşam tarzını benimsemek bakımından yolun sonundan daha önemlidir. Bu parçada bilim insanıyla ilgili anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerin hangisidir? A) Yaşam felsefesi olarak hedeften önce sürece odaklan- malıdır. B) Büyük kazanımların özveriyle elde edildiğini yaşam tarzı olarak benimsemelidir. C) Zirveye çıkmak için her aşamanın fedakâr bir tutum ge- rektirdiğini düşünmelidir. D) Yolculukları güzel ve anlamlı yapanın varılacak yer ol- duğunu bilmelidir. E) Mutluluğu yolculuğun kendisinde olduğu kadar varılan hedefte de görmelidir.

27. Tarihin bir bilim olarak görünürlük kazandığı Leopold von Ranke devrinde ağırlıkla büyük anlatılara yer veriliyordu Bu noktada büyük anlatılardan detaylara iniş ağırlıkla II. Dünya Savaşı sonrasında oldu./Genel ve resmî tarih yazımına al- ternatif olarak mikro tarih ve bunun iz düşümleri olan sözlü tarih, yerel tarih gibi alanlar ortaya çıktı Annales Ekolü'yle günlük yaşam, tarihin bir parçası hâline geldi ve sıradan insanlar tarihin bir araştırma konusu oldu./Düşünce tarihi üzerinde çalışan Lucien Febvre gündelik yaşam üzerinde de ağırlıkla durdu ve eleştirel değerlendirmelerde bulundu Sosyolojide ise günlük yaşam 1970'lerden sonra kendisine bir alan bulabildi. Bu noktada Henri Lefebvre'nin Gündelik Hayatın Eleştirisi ve Modern Dünya'da Gündelik Hayat adlı eserleri örnek verilebilir./ Bu parçada üzerinde durulan aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Tarih biliminin diğer bilimler sayesinde çeşitlenmesi B) Tarihin bir bilim olarak ele alınması C) Günlük yaşamın sosyal bilimlerin inceleme alanına gir- mesi D) Düşünce tarihinin sosyal yaşamı etkilemesi E) Günlük yaşamın düşünsel olarak inceleme konusu ol- ması SONUÇ YAYINLARI 9

Örnek 11 nnen dies Kul Mustafa karakolda gezerken. Gülle kurşun yağmur gibi yağarken Yıkılası Bağdat seni döğerken Sunloy leig ional promis labings abielesib u Şehirlere serdar oldu Genç Osman Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? 08 (0 sm A Tapşırma f c/zengin kafiye 0"~! poemes denar qilA E) Epik özellikler Abino igar Teşbih Redif Szem

B TYT/Türkçe 16 Sosyolojik olarak kültür; insanlardan öğrendiğimiz, bizi sa- ran toplumsal mirastır Kültürün oluşmasında iki süreç var- dir Birinci süreçte insan pasif ve alıcı konumdadı Belli bir coğrafi çevrede yaşıyor, beslenme ve barınma ihtiyaçlarını orada gideriyordup Doğayla kurulan bu öncül ilişkide kişi- nin dili, davranışları ve maddi üretim-tüketim aletleri kül- türün yaratılmasında birinci aşama olarak karşımıza çıka İkinci aşamada insan, alıcı konumdan çıkar ve üretmeye başlar. Bu süreç, ilk aletlerin yapılmasıyla sınırlı olarak baş- layıp Neolitik Çağ'la birlikte hız kazanmışt. Kültür, birikim- le birlikte ivmesi artan bir toplumsal yapı bileşenidi Her nesil, miras aldığı kültüre maddi-manevi bir katkı yapar ve onu kendinden sonrakilere miras bırakır. Bu parçadan kültürle ilgili aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz? A) Kişinin ihtiyaçları doğrultusunda coğrafi çevreden edin- diği bilgilerdir. B) Kişinin yaşadığı çevreye etkin bir güç olarak katılma- sıyla gelişir. C) Gelişmiş toplumlarda unsurları çok çeşitli ve renklidir. D) Süreğendir ve sürekli gelişen bir yapısı vardır. E) Toplumsal yapıyı oluşturan bir ögedir. 18

5. Türklerin Müslüman olduğunu kabul ettiğimiz 10. yüzyılla, divan edebiyatının başlangıcı kabul edilen 13. yüzyıl arasın da Islamiyet'in etkisi altında verilmiş olan, bir anlamda geçiş dönemi ürünlerimizin verildiği bir dönemdir. Bu dönemde ortaya konulan eserlerin belli başlı özelliklerini şöyle sırala- yabiliriz: I. Bu eserler Hakaniye Lehçesiyle yazılmıştır. II. Bu dönemde ortaya konulan eserler didaktik (öğretici) niteliktedir. III. Eserlerin temel amacı İslamiyet'e yeni girmiş ve İslamiyet'i tam olarak tanıyamayan Türklere İslamiyet'in güzellikleri- ni ve erdemlerini öğretmektir. IV. Bu dönemde yazılan eserlerde Islamiyet'in etkisiyle yo- ğun olarak Arapça ve Farsçanın hâkimiyeti görülmekte- dir. Geçiş dönemi eserleri oldukları için aruzla hece, beyitle dörtlük iç içedir. Yukarıdaki parçada numaralı yerlerin hangisinde bir bil- gi yanlışı söz konusudur? A) I. B) II. C) III. 8. IV.

Yan yana gül (l)ile diken, (II)en büyük haz Bir duygu (III)bu, yaşanılır, okunamaz Canda bir olmanın zevki (IV)elbet güzel 12. Yukarıdaki dizelerde numaralanmış sözcüklerin, türlerine göre doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? | || ||| IV (A) Edat Zarf Zamir Zarf Sıfat Edat B) Bağlaç Zarf C) Bağlaç Zarf Zamir Zarf Edat Sifat Zamir Sıfat D) E) Bağlaç Edat Sifat Sifat Syle bir günde

7. Yeni çıkan çocuk kitaplarının hepsini okuyorum, hepsini takip ediyorum. Ad vermeyeyim ama birkaç yıl önceydi, bir mektup aldım. Şöyle diyordu mektupta: "Ben emekli oldum. Çocuk kitabı yazacağım. Ne olur bana çocuk kita bi nasıl yazılır, madde madde anlatın." Ben de hemen bir mektup yazdım: "Sen emekliliğin tadını çıkar kardeşim, otur keyfine bak, uğraşma hiç." dedim ona. Bir buçuk yıl sonra bu adamın kitabını vitrinlerde gördüm. Okunama- yacak kadar kötü, sırtını edebiyata yaslamamış, dili Türk- çe olmayan kitaplar, çocuk kitabı adı altında satılıyor ve ne yazık ki çocukların eline veriliyor. Bunun cinayetten farkı yok. Bu çocuğa bir yere kadar kitap okutursun, sonra kitaptan nefret eder. bhi Bu parçaya göre, çocuk kitapları ile ilgili olarak; I. Günümüzdekilerin çok kötü yazıldığına, II. Çocuğun okuma alışkanlığı kazanmasında etkisi ol- duğuna. III. Yazımının sanıldığı kadar kolay olmadığına yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) II ve III E) I, II ve III

Da Gözlerimdeki yaşlar ancak böyle bir günde Hıçkırıklar içinde kurtulup boşanacak D) B E) E 13. Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? 21. A) Sifat B) Edat C) Ad D) Eylem E) Zamir erk cal ....

18 yüzyılın sonlarında ortaya çıkan Endüstri Deviant. Je ye bir toplumsal, siyasal ve kültürel düzen ortaya çıkmıştır. Ekonominin merkezi tanmdan endüstrive kaverken devletler me yerleşme mekanı da böylelikle kent olmuştur. Yaşanan de anayasal ve lak kurumlanın denetimi altına girmistir. Te büyük teknolojik değişim, nüfusu ve ekolojjy elkilemiş, bir ratan buyuk bir nüfus artısı görülürken öte taraftan on sustifinin ve nüfusun baskısı altındaki çevre büyük zarara uğramıştır. Başlangıçta köylülerin işçiləşmesine ve kitlesel uretime dayanan bu yeni ekonomi, zamanla özellikle kü reselleşme dediğimiz alkiyle birlikte tüketim toplumuna ve hizmet sektöninün egemen olduğu yeni bir pönnuye by rinmuştur. Bu değişimler kültürü de dönüştürmüş, kültür alanında yeni eğilimler, kavramlar ortaya çıkmıştır. Bu parçadan-hareketle Endüstri Devrimi'yle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulas lámaz? A) Yeni yaşam biçimleri ortaya çıkmıştır. B) Hem sosyal hem siyasal düzen değişmiştir. C) Ortaya çıkan yeni düzen, halk tarafından daha çok be- himsenmiştir. D) Tüketim anlayışının yerleşmesine neden olmuştur. EL Ekonomik ilişkilerin boyutu farklılaşmıştır.

1. (1) Türk şiirinde yenileşme hareketi Tanzimat Dönemi'yle başlamış, geleneksel kalıplardan kurtulan Türk şiirinin, şekil ve içerik yapısında büyük değişiklik- ler görülmüştür. (11) Şairler sosyal hayata yön verme, toplumun yaşamını yeniden düzenleme ve var olan edebî anlayışları yıkma gibi hedeflerle eserlerini ortaya koymaya başlamışlardır. (III) Türk şiirinde 1940'ta görülmeye başlanan "İkinci Yeni" şiir hareketi, ortaya koyduğu iddialar ve toplu çıkışlarıyla dilde değişimin bir halkası olmuştur. (IV) Bu topluluğun göze çarpan en önemli özelliği Türkçeyi kullanış biçimlerindeki farklılık- tır. (V) Şairler okuyucunun hayal dünyasında farklı çağrışımlar meydana getirebilmek için Türkçenin kural- ları dışına çıkmışlardır. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. r