Anlam Bakımından Sözcükler Soruları

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili sözcük mecaz anlamıyla kullanılmamıştır? A) Yazı yazmak, hayatımı anlatmak, kalbimi dökmek ih- tiyacıyla yanıyorum. B) Daha on altısında bile değilken en yakın insanından, annesinden koparak çıkıp gitmişti gurbete. C) Aradığın konuyla ilgili bilgiyi araştırma ve gezi yazıla- rinda bulursun. D) Son zamanlarda iki arkadaşın arasında bir soğukluk gözleniyor. E) Konuştuğu konu üzerinde sözü dağıtmadan onun ka- dar sonuca giden başka birini görmedim.

KPSS - LISANS ta ken- bir ada- içinse ahveler ayanlar çıların ler an- 8.-9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız (1) Şimdi yeniden başa dönelim ve "No anla- tiyor bu roman?" sorusunu bir kez daha ya- nitlamaya çalışalım (II) En genel cevap, iki genç insanın aynı zaman diliminde ama ayrı mekânlarda çocukluktan yetişkinliğe geçişleri ve rastlantıyla karşılaşmalarından doğan aşk- ları olabilirdi herhalde. (III) Ancak bu özetin çok farklı niyetlerle yazılan romanları da işa- ret ettiğini biliyoruz. (IV) Mesela popüler aşk romanlarında çok yaygındır bu türden hika- yeler (V) İyilerin mutlu sonla ödüllendirildiği nice Kerime Nadir, Muazzez Tahsin romanla- ri okumadık mı? (VI) Ya da geleneksel ahlaki değerler üzerine kurulu Tanzimat romanların- da farklı mıdır bu akış? göre madi- rilmiş 7 bu- Sneli- üyük yer- kidir mizla 8. Bu parçada sözü.edilen-romanla ilgili olarak aşa- ğrdakilerden hangisi söylenebilir? R G kin- me I V Y 1 A) Romanlarda görülen yaygın konulardan uzaklaş- mıştır. B) Popüler aşk romanı olarak nitelendirilmesi yanlış olacaktır. C) Romanda yaşanan kötü olaylar yerini umutsuzlu- ğa bırakmıştır. D) Anlatılanlar okuyucularında farklı farklı çağrışım- lar oluşturmuştur. E) Tanzimat romanlarıyla aynı dönemde kaleme alınmıştır. N E V e- n le e k 9. Bu parçadaki numaralandırılmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede, soru yoluyla düşündürme amaçlan- mıştır. B) II. cümlede, romanın içeriğindekiler özetlenmiş. tir. C) II. cümlede, bir uyarıda bulunulmuştur. D) V. cümlede, önceki cümleye uygun örnekler ve- rilmiştir. E) VI. cümlede, bir benzerlik sezdirilmiştir. 43

TÜRKÇE Genel-Özel/Somut-Soyut/Nitel-Nicel Anlamlı Sözcükler TEST: 2 4. Aşağıdaki tablolarda aynı sözcüklerin hem somut hem de soyut anlamda kullanımıyla ilgili örnek cüm- leler verilmiştir. Buna göre tabloların hangisinde hata yapılmıştır? A) Somut Soyut Bu biber çok acıydı ki dilimi yaktı, lütfen bana bir bardak su verin. Çocukluğumda yaşadığım acı hatıralar gözlerimin önünde B) Somut Bugün hava çok sıcak, güneş yakıyor, buram buram terliyorum. Soyut Misafirleri çok uzun yoldan gelmişti, onları çok sıcak karşıladı. C) Somut Çok kötü kokular alıyorum, her an bir kavga çıkabilir. Soyut Bu bahçedeki menekşe, lale, gül, sümbül kokular insanı rahatlatıyordu. D) Somut Fabrika nedeniyle şehrin havası bozulmuştu, insanlar nefes almakta zorla- niyordu. Soyut Futbol takımında arkadaşlık havası gitmiş, herkes birbirine düşman olmuştu.

TYT / TÜRKÇE 15 ve 16. soruları aşağıdaki parçaya göre ce- vaplayınız. Şairler büyücüdür. Önümüzden akan, avucumuzdan kaçan, aklımızdan geçen, dilimizin ucuna gelen, rüya- mızda saklanan, hayallerimizi imgeleyen sözcüklerle upuzun merdiven örer onlar. Şairlerin sözcüklerden ör- düğü merdiven; pamuk ipliğinden ince, asma sapından kirilgan ama urgandan sağlam, ahşaptan daha daya- niklıdır. O merdivenle göklere ya da okyanusların dibi- ne, cennete ya da cehenneme tırmanmak veya inmek olası hatta artık çocuk oyunudur. Çünkü o merdivenler büyülü, şairlerse sözün büyücüsüdür. Aslında işin sirri şair doğmakta. Bu yüzden sonradan şair olunmaz, an- cak şair doğulur. 15. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Benzetmeye yer verilmiştir. B) Karşılaştırma yapılmıştır. C) Neden-sonuç ilgisi kurulmuştur. D) Nesnel anlatımdan yararlanılmıştır. E) Pekiştirme yapılmıştır.

Büsbütün bozulacağımdan, yıkılacağımdan korkuyorum. Bu yıkılmaya hazır ev, bu kova, anlar, örümcekli köşeler ne uyandırıyor içimde? 8-Bu cümlede altı çizili kelimelerin yerine aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilirse cümlenin anlamı bozulmaz? A) göçmek-yok olmak B) yığılmak-göçmek C) defolmak-yenilmek D) yok olmak-devrilmek E) yenilmek-yığılmak 9-“Son” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde “Önündeki son kasaydı.” cümlesindekianlamıyla kullanılmıştır? A) Son çerçiyi de köyde birkaç yıl evvel görmüştüm. B) Her zaman yazın son günlerinde tatile çıkardı. C) Yahya Çavuş ve arkadaşları son kuvvetleriyle daha şiddetli bir ateşle düşmana karşıhk verir. D) Babasından miras kalan bu mesleğin sonu geldi. E) Küçük çocuğun sahneleri kasım sonu gibi çekilecek.

31. Türkiye'de ilk sesli film stüdyosu, 1932 yılında İpek Film Şirketi tarafından kuruldu. İstanbul Nişantaşı'nda büyük bir fırını yeni baştan düzenleyip stüdyo haline getiren şir- ketin buradaki ilk eseri Muhsin Ertuğrul'un yönetmenliği- ni yaptığı Bir Millet Uyanıyor adlı filmdi. Nizamettin Nazif Tepedenlioğlu'nun Milli Mücadele günlerini anlattığı se- naryosundan çekilen filmde Ercüment Behzat Lav, Sait Köknar, Naşit Özcan ve Atif Kaptan başrolde oynamıştı. İlk sesli film stüdyosunun yönetmeni ise Alman bir ses mühendisiydi. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Stüdyoda düzenlenen ilk filmde dönemin ünlü sinema oyuncuları rol almıştır. B) Şirketin bir fırını stüdyoya dönüştürmesi, maddi açı- dan sıkıntıda olduğunu gösterir. C) 1930'lu yıllarda Türkiye'de bir filmin ses yönetmeni olabilecek yetkinlikte kimse yoktur. D) Sesli film stüdyosuna ait ilk film, belli bir dönemi ve bu dönemin şartlarını anlatmaktadır. E) Muhsin Ertuğrul, Cumhuriyet Dönemi Türk sineması- na emek veren isimlerinden biridir.

Hayata dürbünlü bir çiçekten bakan Mustafa Kutlu için sinemanın büyüsü ilkokul yıllarında, bir evin bodrum katına arkadaşlarıyla beraber kurdukları Karagöz perdesi ile baş- lamış olmalı. Bu cümlede altı çizili söz öbeği ile Mustafa Kutlu için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? At Eserlerinde sanatlardan yararlandığı B) Doğanın güzelliklerini eserlerine taşıdığı C) Yaşama dair ayrıntıları doğallıkla verdiği D) Titiz bir çalışmayla tabiatı anlattığı EF Toplumsal meselelere ilgiyle yaklaştığı

Yazarın bu serzenişi çok doğru. Okur her şeyiy- le konuşma dilini beklerse yazarı sınırlandırmış olur. Eser, kelimeleri kullanım biçiminize göre değerlenir. Bunu konuşma diliyle yapabilirsiniz ama herkese hi- tap edemezsiniz. Bu önemli bir durumdur. Yazar hitap edeceği kitleyi belirlemeli ve ona göre dilini de devam ettirmelidir. Bu parçada boş bırakılan yere düsüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) Okurların her zaman bizden konuşma dilini kullan- mamızı istemeleri yanlış. BY Herkesin, eserin sadece bir yöreye ait olmasını is- temesini anlamıyorum. c) Okurun sadece kendi dillerine uygun yazmamı iste- mesini doğru bulmuyorum. Dy Eserin dilinin hitap edilen kitleye göre seçilmesini istiyorlar. E) Konuşma dilinin her şeyiyle yansıtılmasını istiyor- ar. Neyin Pesindesin? par

24. Yazar: Tür Bizim insanımız, Haldun Taner'i bir hikâyeci veya bir hoca olarak değil de genellikle tiyatrocu olarak ta- nir; özellikle de epik tiyatrosuyla hatırlar. Eleştirmen: - Tiyatroları önemli tabii fakat hikâyelerini de yaba- na atmamak gerekir. Beni en çok etkileyen hikâyesi, zaman hassasiyeti olan çocuğun anlatıldığı hikâyedir. Yazar: Ödül de almış bir hikâyedir zaman hassasiyetini anlatan hikâyesi. Ben ödül alan hikâyelerinden sa- dece birini okudum. Eleştirmen: Haldun Taner'in, gerek hikâyeleriyle gerekse ti- yatrolarıyla adından söz ettiren bir yazar olmasının yanı sıra, genellikle güncel konuları iğneleyici, ye- rici, taşlayıcı biçimde ele alan skeçlerin oynandığı, monologların, şarkıların ve şiirlerin söylendiği küçük tiyatro anlayışını da sanat dünyamıza kazandırması yabana atılamaz. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangi- sine ulaşılamaz? A) Yazar, Haldun Taner'in birden fazla türde eser verdiğini anlatmak istemiştir. B) Eleştirmen Sancho'nun Sabah Yürüyüşü adlı hikâyesinden çok etkilenmiştir. C) Eleştirmenin, Haldun Taner adına önemli gördü- ğü yeniliklerden biri de Devekuşu Kabare Tiyatro- sunu kurmuş olmasıdır. D) Yazar, Haldun Taner'in ödül alan birden fazla hikâye kitabı olduğunu söylemektedir. E) Yazar, Haldun Taner'in Keşanlı Ali Destanı'nın epik tiyatro olduğunu bilmektedir.

12. Küçük istavrit, yiyecek bir şey sanıp hızla atıldı çapariye, önce müthiş bir acı duydu dudağında Gümbür gümbür oldu yüreği, sonra hızla çekildi yukarıya. Aslında hep merak etmişti denizlerin üstünü, gökyüzünün neye ben- zediğini. Bir yanda büyük bir merak bir yanda ölüm kor- kusu... "Dudağı yarıklar" denir, şanslıdır onlar: hani görüp de gökyüzünü, insani, oltadan son anda kurtulanlar. Ne çare balıkçının parmakları hoyratça kavradı onu. Küçük is- tavrit anladı yolun sonuydu. Koca denizlere sığmazdı yü- reği. Oysa şimdi yüzerken küçücük yeşil leğende, apansız uzanıvermiş dostlarına değiyordu minik yüzgeci. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Üçüncü kişili anlatım vardır. B) Öykülemeden yararlanılmıştır. C) Devrik cümle vardır. ini. D) Xinelemeden yararlanılmıştır. munub bolmuovi E) Tanımlama yapılmıştır. hayrim Vosbolova ✓ no v

4. Günümüz dünyasında kitap yazmak, herkesin cesaretle ele aldığı bir konu olsa da benim ---- bir durum. Dört başı ma- mur bir kitap ortaya koymak; edebiyat, sanat ve tarih alan- larında güncel konulara ---- herkesin harcı değil, uzmanlık gerektiriyor DOĞRU ADRES YAYINLARI Bu cümlede boş bırakılan yerlere getirilebilecek en uy- gun sözcükler aşağıdakilerden hangisidir? A) yakındığım - değinmek By sorguladığım - ilgi duymak C) sevmediğim - yönelmek Of üzerinde durduğum - sessiz kalmak E) dile getrdiğim - yer vermek

TÜRKÇE 1004 VE 1 play) 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "yer" sözcüğü- nün anlamı ayraç () içinde verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? A) Ufaklığın izinsiz bir yere gitmeyi değil düşüneceğini blle sanmıyorum (bir şeyin kaplayabileceği boşluk). B)_Utanılacak bir şey gördü mü kulaklarına kadar kızarıp gözünü yerde bir noktaya sabitliyordu (bir olayın geçtiği alan). C) Anadolu'nun bazı yerlerinde eski düğün âdet- leri varlığını sürdürmektedir (bulunulan, yaşanılan bölge) D) Türkiye, her açıdan stratejik önemi olan bir yerde- dir (durum, vaziyet). 2) Köyün aşağı tarafındaki yerlerde yıllardır ürün ye- tiştimede zorluk çekiyorduk (toprak parçası, arazi).

2. Eğer "matematik kafa" diye bir şey mevcutsa sugötürmez L G (doğruluğu kesinleşmiş) bir gerçeği dile getirelim: Jeremy i Bendham buna sahiptir. O, daimî bir surette (biçimde) II S bütün bilgileri tasnif etmeye (sınıflandırmaya), fikirleri uygun mantıklı (akla yatkın) ilişkiler içinde sıralamaya çalışıyor, w özel ve yan fikirleri genellerin altına koyuyor ve bütün ana fikirleri onları teşkil eden (kurgulayan) parçalara ayırıyordu. V Bu yüzden ona tam manasıyla bir tasnif makinesi denile- bilirdi. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez () içinde verilen açıklamayla uyuşmamakta- dır? A) I B) II C) III D) IV E) V

11. Cok hassas cihazlar olan teleskopların olumsuz hava şartlarından etkilenmemeleri için kapalı bir ortam gerekiyor. Ancak gözlem yapılabilmesi için de teleskopların açık havaya çıkarılmaları gerekir. Bu nedenle bu teleskopların enciey yerleştirildiği gözlemevlerinin çatılarının açılıp kapanabilen IV bölümleri olur. Bu parçada altı çizili sözcüklerden hangisi yapım eki almamıştır? A) C) III B) E) V D) IV

12. Martıların düşürdüğü tohumdan Filizlendiğine inandığım kasabamız Yosun kokardi evleri Çarşıları midye kokardı Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine uygun bir söz sanatı vardır? 3. A) Bir olguyu, gerçek nedeninin dışında, hoşa giden bir nedene bağlama B) Birden çok anlamı bulunan bir sözcüğü uzak anlamıyla kullanma C) Bir anlam inceliği yaratmak için bildiği şeyi bilmez görün- rilen söz şlık gide- me II. ve IV. D) Birkaç şeyi söyledikten sonra onlarla ilgili başka şeyleri bir sıra gözeterek anlatma E) İnsanlara özgü bir niteliği cansız varlıklara aktarma

JU 9) Yedi Meşaleciler topluluğunun tek hikayecisidir. Asıl başarısını korku hikâyelerinde sağlamıştır. Konusunu Arap dünyasından alan masalımsı hikayeler yazdıktan sonra realist hikayeyi benimsemiş ve gerçekçi hikayeler yazmıştır." Paragrafta tanıtılan hikâye yazarı kimdir?