Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yalın bir söyleyiş var- dır? A Harman; henüz yeni biçilmiş, öğütülmemiş, taneli sap- larla doluydu. B) Güller açıldı, gülümsedi güneş, atlas kumaşa nakış ol- du bulutlar. C) Temiz, ince, yumuşacıktı gülüşü kızın; yakından çok da- ha güzeldi. D) Hocanın sesinde çağların yonttuğu bir incelik vardı. ince ince esen mavi rüzgârlar, ruhuna huzur veriyordu.

2. Beylerbeyi, eski Boğaziçi'nin en kalburüstü bürokratlarını barındıran güngörmüşlüğünün simgesi, bir köşesidir. Bu cümledeki altı çizili sözcüğün cümleye kattığı an- lam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Bayağı insanların toplandığı yerlerde bulunmayı sev- mezdi. B) Edebiyatımızın sadece seçkin yazarlarının eserlerini okurum. C) Konuyu enikonu araştırmadan bir fikir ortaya koyma- malısın. (D) Sait Faik ve Orhan Veli, eserlerinde sıradan insanları anlatmışlardır. E) Verdiği kararlarla birçok insanın hayatını olumsuz etki- ledi. 5. ( 6.

Bilinmeyen zamanlarda meydana gelen bilmeceler, halkın 11 arasında dilden dile, nesilden nesile aktarılarak ortak bir IV kültür hazinesi hâline gelmiştir. V Bu cümlede numaralanmış sözlerden hangisi mecaz anlamıyla kullanılmıştır? (A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde duyular arası aktarma yapılmıştır? A) Her büyük başarının ardında ciddi bir emek vardır. B) Sıcak bir tebessümün çözemeyeceği sorun yoktur. C) Bazı insanlar yağmurla yıkanırken bazıları ıslanır. D) Asla vazgeçme, kaybedenler sadece vazgeçenlerdir. E) Cesaret, seni düşlerine ulaştıracak en önemli şeydir. 6.

1. MO 4000 yıllarında Mısır'daki Nil Nehri'nin kıyılarında bulunan papirüs bitkisinin sapı uygun boyutlarda kesiliyor ve suyla karıştırılıp bir tezgâhta tokmaklanarak bir çeşit kâğıt hamuru elde ediliyordu (ortaya çıkarmak). Bugün uluslararası (tek tek milletlerle değil, genel ve dünya kamuoyuyla ilgili) "paper" sözcüğünün kaynağı işte bu papirüstür. Papirüsle beraber çeşitli hayvan derilerinden yapılan pergament (parşömen) de kâğıt yerine tarih boyunca (yaygın olarak) kullanılmıştır. Parşömen, yazı ||| yazmaya ve resim yapmaya elverişli, erişimi kolay V (rahatlıkla bulunan) bir malzemedir. Kâğıt, bilimin kök salmasına (güçlenip sağlamlaşmak), yaygınlaşmasına V büyük katkı yapmıştır. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin açık laması ayraç içinde yanlış verilmiştir? A) I B) II e) Il D) IV E) V

6. I. Aşağı tükürsen sakal, yukarı tükürsen bıyık II. Saati saatine uymamak III. Hem kel hem fodul IV. Bu ne perhiz, bu ne lahana turşusu V. Altı alay, üstü kalay Numaralanmış deyimlerden hangisi "tutarsızlık" anlamı tasimaz? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

12. Bazı atasözleri toplumsal olayların nasıl meydana geldiğini uzun bir gözlem ve deneyim sonucunda ortaya koyar. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu açıklama- ya örnek gösterilemez? A) Ağlamayan çocuğa meme vermezler. B) Öfke ile kalkan zararla oturur. C) Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. D) Mahkeme kadıya mülk değil. E) Sona kalan dona kalır.

Sözcükler Arasındaki Anlam İlişkileri 1. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcük- lerden hangisi somut anlamda kullanılmıştır? A) Yüzüne yeniden lakayıt, uzak ve donmuş hâlini takındı. B) Burada yeşil yosunlu, insan ayağı değmemiş yokuşlar var. C) Birbirlerine nasıl tutkun bir aile olduklarını anla- tip durdu. D) Yeni tanıştığım bir grubun içinde olmak beni ra- hatsız etti. E) Şimdi bunları anlatmanın vakti değil, haydi ye- meğe gel.

12. Somutlaştırma; soyut kavramların, çeşitli durum, davranış ve duyguların somut sözlerle dile getirilmesi, gözle görülür biçimde aktarılmasıdır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde somutlaştır- maya örnek yoktur? A) Sürekli kabaran bir öfkeyle sağa sola çatıp duruyordu. B) Baharın gelişiyle doğada her şey renk değiştirmeye başlamıştı. C) Seni hafızama kazıdım, artık kolay kolay unutmam. D) Onun gereksiz önerilerini dinlerken sıkıntıdan patladık. E) İçimde yeni duygular filizleniyordu, artık kötü günler geride kalmıştı.

4. Nedim, usta bir şair; ne var ki Yahya Kemal'in ağacına kök olmaya elverişli bir sanatçı değil. Bu cümlede geçen "ağacına kök olmak" sözüyle anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Eserlerinde aynı konuları işlemek B) Yalın ve etkileyici bir dil kullanmak C) Nitelikli bir eser oluşturmamak D) Kendine özgü bir yol çizmek E) Sanat çizgisine temel oluşturmak

LİMİT YAY! 4. Sistemin varlığını koruması ve parçaların uyumu üzerine kurulu olan kişisel gelişim kitapları, 19. yüzyıl başlarında özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde yayımlanmaya başlanır. Botton, başarılı insanların hedeflerine kendi çabalarıyla nasıl ulaştıklarını anlatan kişisel gelişim kitaplarının gerçekte bunları okuyanları "hüznün kucağına" bıraktığını söyler. İnsan bir anda servet edinebilen, istediği yaşama kavuşanların hikâyelerini okuyup da nasıl mutlu olabilir ki? Botton'un da ifade ettiği gibi "Bizlere anlatılan başarı öykülerinin çoğu sansürlenmiş, geriye hayran olunacak parıltılı yönleri kalmıştır. Bize sunulan, sürecin kendisi değil yalnızca sonuçlarıdır." yer Bu parçada Botton'un kişisel gelişim kitaplarını eleştirme nedeni aşağıdakilerden hangisidir? @ A Bireyi yöneleceği alan bakımından sınırlandırması a a BKişilerin nasıl başarıya ulaştığını değil başarılarını ele alması C) Ele alınan kişilerin başarı süreçlerini detaylandırmamask D) Okuyucuları gerçekçi olmayan beklentilerin içine sokması E) Bireyi toplumun genel akışına uydurmayı amaçlaması

kici fri- a- ğil Q. Bir sözcüğün benzetme amacı ile başka bir sözcük yeri- ne kullanılmasına deyim aktarması denir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde deyim aktar- ması yoktur? Bu güzelim çiçekler dağın eteğinden aşağı doğru akı- yordu. B) Yorucu bir mücadeleden sonra aslanlarımız Avru- pa'daki ilk maçlarını kazandı. C) Görüşlerinden bir yılanın deri değiştirmesi gibi kolay- ca vazgeçebiliyor. D) Son toplantıda yönetim kurulu başkanı sinirden kö- pürdü. E) Sabah güneşi her zamanki gibi gülümseyerek selam- ladı bizi. Analitik Türkçe

5. Aşağıdakilerin hangisinde açıklamayla yay ayraç için- de verilen deyim anlamca uyuşmamaktadır? C A Birini bir şeye inandırmak, ikna etmeye çalışmak (Ağ- zından girip burnundan çıkmak) B) Birini dikkatle, hayranlıkla dinlemek (Ağzının içine bakmak) C) Gizli tutulması gereken bir şeyi düşünmeden ya da bilmeden söyleyivermek (Ağzından kaçırmak) D) Gizli bir şeyi belli etmeden öğrenmeye çalışmak (Ağ- zına gem vurmak) E) Kendisine verilen sırları saklamasını bilmek (Ağzı sı- kı olmak) 2

Bolümsüzlük - sessizlik- umudunu 2. Evde herkes elinden geldiğince işin bir ucundan tutmaya çalışırdı. Bu şekilde aile içinde birlik ve dayanışma duygusu gelişirdi. Ama o her zaman bir köşeye geçer, koltuğuna yayılır ve elindeki tespihle gününü gün ederdi. Böyle olunca da garabet bir durum çıkardı ortaya. Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Ülkede ekonomik sorunlar artmaya başlayınca toplumsal yaşamda da bir güvensizlik yaygınlaşmaya başladı. B) 90 dakika top koşturan futbolcuya sormuşlar:"Şimdi ne yapmak istersin?" Futbolcu cevap vermiş:"Ayakları tavana dikmek..." C) insan, yaşamında yadırganacak yönü olan öyle şeylerle karşılaşır ki o anda yerinde donup kalır. D) Çok rahat bir üniversite yaşamının sonrasında geldiği bu Anadolu kasabasında birçok zorlukla mücadele etmek zorundaydı. 1 (0) E) Tatilimizin ikinci gününde meydana gelen talihsiz kaza hepimizde bir huzursuzluk oluşturdu. Paragrafın Şifresi - TÜRKÇE DENEMELERİ 97

11. Herhangi bir sözcüğün temel, yani "gerçek anlamı ile bağ- lantılı şekilde" zaman içinde meydana gelen farklı anlam- ları yan anlamdır. Genel olarak sözcüğün sözlükteki ilk an- lamının dışında kullanılan yan anlam, sözcüğün biraz da olsa temel anlamını taşımasına olanak veren bir yapıdır. Genellikle yakıştırma ve benzerlik etkisi kullanılarak söz- cükler üzerinden yan anlam değerlendirilir. Bu açıklamaya göre, aşağıdaki cümlelerin hangisinde yan anlamlı bir sözcük kullanılmamıştır? Unter ma 7 yen A) Mahallenin sırtlarına ağaç dikmeye karar verdiler. B) Bu evin işi çok, bana yardım etmek zorundasınız. C) Kurumda açık bir kadro olursa bana haber verilecek. D) Evin yıkık damından içeriye parça parça güneş vurur. • É) Birtakım çürük iddialarla beni küçük düşürmek istedi- ler. or ya

14 13. Edebiyatta maksat (amaç) ancak (fakat) edebiyattır ve 1 11 edebiyat (yazın) için güzellikten başka gaye tanımam. Ben- ||| ce güzel (estetik) bir eser meydana getirerek (oluşturarak) IVO V okuyucu da tatlı bir hayal uyandıran şair, amacına ulaş- mış, başarılı olmuştur. Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi ile ay- raç içindeki söz arasında anlam açısından yakınlık yok- tur? B C) III DIV Bill ▷ Doğru E)V ▷ Yanlış