Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük, ay- raç içindeki anlam özelliğini taşımamaktadır? A) Böyle boş teselliler hiçbirimizi avutmaz. (Mecaz anlam) B) İstanbul Boğazı'ndan geçen büyük savaş gemileri Ka- radeniz'de suların isinacağını gösteriyor. (Terim anlam) C) Olaylara baktığın açı hiç değişmiyor, bu yüzden sıkıntı yaşıyorsun. (Mecaz anlam) D) Ayağı ağrıdığından üç gündür işe de gidemiyor. (Ger- çek anlam) E) Kullandığı bu koku binlerce lira değerinde. (Terim an- lam) Dünyayı etkisi altına alan Cavid-19 virüsü Özellikle orta di

11. Her şey yerli yerinde; havuz başında servi Bir dolap gicirdiyor uzaklarda durmadan Eşya aksetmiş gibi tılsımlı bir uykudan Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış evi ORU BANKAS Bu dizelerde geçen sözcüklerle ilgili olarak aşağı da verilenlerden hangisi yanlıştır? A) "başında” sözcüğü yan anlamda kullanılmıştır B) “gıcırdıyor" yansıma sözcüktür v "uzaklarda" sözcüğünün karşıt anlamlısı vardır. "sarmaşıklar” sözcüğü, o türün tamamını kapsa- maktadır. E) "sesleri" somut bir sözcüktür. V

15. Gönlün düz, özün temiz, Tanrı'ya tapin, Halka şefkatli, merhametli davran. Hevesine (aki) ile hâkim ol, Nefsini bilgi ile tutup bastır. Ne der işit bilgi verici Bilgiyle nefs ü havayı bastırıcı Kutadgu Bilig'den alınan bu dizeler, eserin kahra- manlarından hangisine ait olabilir? A) Ogdilmiş c) Odgurmuş B) Kûn Togdi D) Tonyukuk E) Ay Toldi

8. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcüklerden hangisi hem çoğul ada hem de topluluk adına örnek gösterilebilir? A) Renkler, ve zevkler hiçbir zaman tartışılmaz. Türkler, fethettikleri topraklara adalet götürmüşlerdir. C) Havalar, günden güne soğuyordu bu bölgede. D) Koyunlar, zavallı çobana epeyce eziyet çektirmişti. EN Aileler, çocuklarına yeterince vakit ayırmalıdır.

11. Fatih'te yoksul bir gramofon çalıyor Eski zamanlardan bir cuma çalıyor Durup köşe başında deliksiz dinlesem Sana kullanılmamış bir gök getirsem Haftalar ellerimde ufalanıyor Ne yapsam ne tutsam nereye gitsem Ben sana mecburum sen yoksun. Bu dizelerde kaç adet sifat tamlaması kullanıl- mıştır? A) 1 B) 2 ©3 E) 5

9. Doğup yaşıyorlar kimi az kimi çok Hepsi de bir amma kimi aç kimi tok Şu insan geçinen üç milyar kişiyi Saymaya kalkarsan kimi var kimi yok Aşağıdakilerin hangisinde bu dizelerdekiyle aynı türde zamir kullanılmıştır? AJ İnsan kimi zaman sinirlerine hâkim olamıyor. B) Gönül kimi severse güzel odur. a Bazı insanlar yalnız kalmayı sever. D) Hiçbir şeyden korkmam yalandan korktuğum kadar. E) Okula her gün otobüsle gidiyorum. Zor siset 60 V 2

X 19. 1 Dünyanın en uzun hüznü yağıyor Yorgun ve yenilmiş insanlığımızın üstüne II. Kar yağıyor ve sen gidiyorsun Ağlar gibi yürüyerek gidiyorsun Belki bulmaya gidiyorsun kaybettiğimiz O insan ve tabiat çağını III. Dön bana ve dinle Kuşlar uçuşuyor içimde IV. Loş bir keman solosu gibi Kuşların uçuştuğunu içimde Dön bana ve dinle Duy beni ve dinle V. Denizler boğuşuyor içimde Erdem Bayazıt'ın “Kar Altında Hüzün Denemesi” şii- rinden alınan bu dizelerden hangilerinde yalın bir anlatım söz konusudur? A) I ve III B) We v D) II ve III C ve IV E) III ve IV

4. Başka bir yazımda belirttiğim gibi Dört Köşeli Üçgen tam anlamıyla bir felsefi sorgulamalar romanıdır. Sok- rates'in "Sorgulanmayan bir yaşam, yaşanmaya değer değildir." sözüne her satırında atıfta bulunur sanki. Bu parçadaki altı çizili sözcüğü anlamca karşılaya- bilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde var- dir? A) Şiir yazmaya ara veren yazar, bu dönemde dene- me yazıları ile okuyucunun karşısına çıkma planları yapıyordu. B) Uzun bir sessizliğe gömülen sanatçı, artık kendi ka- buğuna çekildiğini anlatmak istiyor gibiydi. C) Arabacı, oradan hızla ayrılırken arkadaşına dönüp son bir kez bakmayı da ihmal etmedi. D) Yazar, insanımızı ve insanımızın içinde yer aldığı olayları tarihsel bir perspektiften ve kendine özgü çarpıcı üslubuyla dile getirir. E) Yazar, son eserinde sanki İhsan Oktay Anar'ın Pus- lu Kıtalar Atlası'na bir gönderme yapmıştı.

Kimi sözcükler, asıl ünlem olmadığı hâlde cümle içinde ünlem anlamı taşıyabilir. Aşağıdakilerden hangisinde bu açıklamaya uygun bir kullanım söz konusudur? A) Hey, biraz da bu masayla ilgilenin! B) En arkada oturan dinleyici, sorunuzu anlamadım! C) Hey gidi hatıralarımın süsü çocukluğum! D) Öf, yine mi aynı konuyu konuşacağız! E) Aman, bu çocuk bir dert açacak başımıza!

UTENA ANIM AVRAMA ESTID 12. Sinif (A) Türk Dili ve Edebiyatı Bağlaç-ünlem - 1 10. Önlem olmayan kimi sözcükler cümlede ünlem olarak kul- lanılabilir. Aşağıdaki dizelerin hangisinde buna uygun bir örnek vardır? a A) Eyvah, Ne yer ne yâr kaldı Gönlüm dolu âh u zâr kaldı B) Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş asker Gökten ecdat inerek öpse o pak alnı değer C) Ah aklımdan ölümüm geçer Sonra bu kuş, bu bahçe, bu nur D) Durun kalabalıklar, bu cadde çıkmaz sokak Haykırsam, kollarimi makas gibi açarak E) Ey suyun sesinden anlayan bağlar Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi

15. Yahya Kemal'le ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Milli Edebiyat ve Cumhuriyet Dönemi'nde ürün veren şair, öz (sat) şiirin kurucularından biri olmuştur. B) Herhangi bir şair topluluğu içinde yer almayıp bağım- siz hareket etmiştir. C) Şiiri düzyazıya yaklaştırmış, özellikle manzum hikâ- yede oldukça başarılı olmuştur. D) "Misra benim namusumdur." diyen şair, sözcük seçi- mindeki titizliğiyle ve biçim mükemmelliğine verdiği önemle parnasyen akımı benimsemiştir. E) Tarih tutkusuyla bağlı olduğu Istanbul'un yanı sıra aşkı ve zaman zaman dini duyarlılıkları şiirlerinde ele almıştır.

SSE 4 "O gün ziyaret sırası karımın dayısına gelmişti. Dini bü- tün dayıya beni göstererek ne kadar dindar bir damada kız verdiklerini ispatlamış olacaklar." Hikâye böyle mu- zip ve gülümseten bir girişle başlıyor. Mustafa Everdi'nin hikâyelerinde genelde bu üslup var. Everdi, her şeyden önce üslup sahibi bir yazar. Onun metinlerini isimsiz ve imzasız olarak bir yerde görseniz bu metin Everdi'nin dersiniz. Üslup tam da budur. Bu keyfiyet, yazarın hane- sine kaydedilebilecek artı bir değerdir . Bu parçada yazarın üslubunun hangi özelliği üzerin- de durulmuştur? Al içtenliği 2 B) Doğallığı G) Özgunlugu D) Sadeliği E) öztülugu

7. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zamir soyut bir adın yerini tutmuştur? A) “Bu, taşındır” diyerek Kabe”yi diksem başına B) Sende seyrediyorum denizlerin en mavisini C) Sana gül bahçesini kim açar benden başka D) Aşkı bana anlatma gönlüm onu tanıyor E) Sanırlar ki sen beni biricik yar sanmışın

39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplay Geniş kitlelerce okunan, edebiyat dünyasında yer lamlaştirmiş yazarlann yapıtlarini eleştirmek eleste belli avantajlar sağlar. Bir eleştirmen olarak bunun tanda degilim. Her kitabın eleştiriyi hak ettiğine inanim ben. U yim elbette. Ancak bunu bir saplantı haline getirmeyarli ta bir yazarın kitabına da genç bir yazarimizin kitabina de ayni özeni gosteririm. Yazarın yerlisi yabancisi, eskisi yeri Si yoktur bana göre, Bir yazann ne yazdigindan çok, nasi yazdiği önemlidir benim için. Romandan öyküye, çocuk tirilerimi. Yazanin paçasından tutup aşağı çeken değil, ein tabından gezi yazısına geniş bir yelpazede yaparım benele den tutup onu yücelten bir anlayışa sahibim. Belki bu yuz. den yazar-eleştirmen tartışmalarının dışında kalmayı basar dim yıllarca 39. Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A Eleştirilerinde anlatıma daha çok odaklandığı B) Eleştirileriyle yazarlara yol gösterdiği C) Nitelikli eserlere öncelik verdiği Dr Değişik türlerde yapıtları değerlendirdiği Er Eleştiride yazar ayrımı yapmayı doğru bulmadığı 40. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda kilerden hangisidir? Kalici olmayı başarmak B) Belli konular dışına çıkmamak e Belli bir sanat anlayışına bağlı kalmak DY Kişisel çıkarlanını her şeyin üstünde tutmak E) Hiçbir topluluk veya akımdan etkilenmemek TYT DENEME-2

A 191."... Pazarlığa girişmeden önce kalitesi hakkında bir fikir edinmek amacıyla tereyağının, kayma- ğın, peynirin tadılması adetti; çok kez, alıcı tattığı malın başından bir tiksinme ifadesiyle ayrılırdı. O zaman arkanızdan açılacak ağızların iltifatlarına kulaklarınızı tıkayacaktınız." Yukarıda, son cümlede "iltifat” sözünün kul- lanılışından doğan anlam özelliğini, aşağı- dakilerden hangisi, en uygun biçimde belirt- mektedir? Y A) Anlatımda, birbirine aykırı düşen kavramların A birlikte kullanılması Y BT Birine, bir davranışa, incitmeden takılma N amacını güden ince alay L Ciddi gibi görünen ama şaka konusu yapılan R acı bir olay I D Anlatılmak isteneni, alaylı bir biçimde, tersini söyleyerek anlatma E) Anlatımda birbirini bütünlemeyen sözleri ardı ardına kullanma (1985-ÖSS)

2. Bugün modern ya da çağdaş sözcükleriyle nitelenen düşünce hayatımız, dolayısıyla edebiyat ve sanat anlayışımız, bütün soru ve sorunlarıyla birlikte Tanzimat ideolojileri ve onun, gazete edebiyatçılığı aracılığıyla kurduğu yeri bir dilin içinden çıkmıştır. Diğer bir deyişle Türkiye Türkçesi adı verilen dilimiz, Tanzimat Dönemi'nde, gazetecilik kaynaklı bir dil tesekkülünün sonucudur. Yine bu dilin zihniyeti, işleyiş biçimi de ona göredir. Aşağıdakilerden hangisi, bu parçadaki altı çizili sözcükler- den herhangi birinin anlamını karşılamamaktadır? A) Bir kimsenin bir konuyla ilgili anlattıkları, ifade B) Felsell, moral, estetik vb. düşünceler bütünü C) Araştırılıp öğrenilmesi, düşünülüp çözümlenmesi, bir sonuca bağlanması gereken durum D) Bir toplum veya topluluktaki bireylerde görüş ve inany etmenlerinin etkisiyle beliren düşünme yolu, düşünüş biçimi E) Bolli bir varlık ve biçim kazanma, oluşma, oluşum