Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları

TYT / TÜRKÇE 5. Dili doğru ve güzel konuşmak dilcilerin işidir, diyenler bir yükü omuzlarından atmış olmanın verdiği rahatlıkla sözcük- lerin kaşını gözünü parçalıyorlar. Dilin düşüncenin aynası olduğunu akla bile getirmiyorlar, sonra da düşüncelerinin anlaşılmamasından yakınıyorlar. Artık bunların şikâyetleri kabak tadı vermeye başladı. Ben onlara aynalarının üstün- deki tozu, kiri sikmelerini salık veriyorum. Yukarıdaki parçada altı çizili sözlerin anlamını içeren bir söze aşağıdakilerden hangisinde yer verilmemiştir? A) Toplumun değerlerini yaşatmayı istiyoruz ama aydıním diyen birçok kişi, sorumluluktan kaçınıyor. B) Sosyal medyanın kullanımı arttıkça dili doğru kullanma- yanların sayısı, çığ gibi büyüyor. C) Hesaba katmadığımız ve basit bir ayrıntı olarak gördüğü- müz bazı şeyler, hayatımızı altüst edebiliyor. D) Futbol konuşmalarının uzayıp gitmesi, beni usandırmaya başlamıştı ki Orhan Bey, asıl konuya girdi. 6. E) Beni en çok eleştiren dostlarım, zamanı geldiğinde benim için en büyük özveride bulundular.

6. O 1. Pek çoğumuz tekstil ürünlerinin sadece koyun yününden elde edildiğini düşünürüz. 11. Keçilerin ve develerin de lifleri bükülerek iplik hâline getirilir ve tekstil endüstrisinde kullanılır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Kegi ve deve liflerinden iplik üretilip tekstil sanayisinde kullanılmasına rağmen pek çoğumuz tekstil ürünlerinde yalnızca koyun yünü kullanıldığını sanıyoruz. B) Keçilerin ve develerin liflerinin iplik malzemesi olarak tekstil sanayisinde çok az tercih edilmesi nedeniyle genellikle yünün sadece koyundan üretildiğini düşünüyoruz. C) Yaygın olarak yünün yalnızca koyundan üretildiğini düşünsek de keçiler ve develerden elde edilen liflerin geçmişten bugüne tekstil ürünlerinde kullanıldığını biliyoruz. D) Tekstil sanayisinde keçi ve develerden elde edilen yünler de kullanılmasına karşın birçoğumuz iplik gibi ürünlerin yalnızca koyundan üretildiğini zannediyoruz. E) Birçoğumuz, keçilerin ve develerin liflerinin de iplik malzemesi olarak tekstil endüstrisinde kullanıldığını göz ardı ediyor ve yünün yalnızca koyundan üretildiğine inanıyoruz.

TYTY TÜRKÇE 5. Dili doğru ve güzel konuşmak dilcilerin işidir, diyenler bir yükü omuzlarından atmış olmanın verdiği rahatlıkla sözcük- lerin kaşını gözünü parçalıyorlar. Dilin düşüncenin aynası olduğunu akla bile getirmiyorlar, sonra da düşüncelerinin anlaşılmamasından yakınıyorlar. Artık bunların şikâyetleri kabak tadı vermeye başladı. Ben onlara aynalarının üstün- deki tozu, kiri silmelerini salık veriyorum. Yukarıdaki parçada altı çizili sözlerin anlamını içeren bir söze aşağıdakilerden hangisinde yer verilmemiştir? A) Toplumun değerlerini yaşatmayı istiyoruz ama aydınım diyen birçok kişi, sorumluluktan kaçınıyor. B) Sosyal medyanın kullanımı arttıkça dili doğru kullanma- yanların sayısı, çığ gibi büyüyor. C) Hesaba katmadığımız ve basit bir ayrıntı olarak gördüğü- müz bazı şeyler, hayatımızı altüst edebiliyor. 32 D) Futbol konuşmalarının uzayıp gitmesi, beni usandırmaya başlamıştı ki Orhan Bey, asıl konuya girdi. E) Beni en çok eleştiren dostlarım, zamanı geldiğinde benim için en büyük özveride bulundular. 6. 1. 11. Bu çim A) B C

kla- erkes oldu- n ka- u se- ere gi- karekök cemin- rakan: 5. 1. Balkondan su döktü, çocuklar islandı. II. Çok gözyaşı döktü, bir gün bunun için de üzü- lecek. III. Güvercinlere yem döktü ama kargalar yiyor. IV. Mevsim dönümlerinde kedim öyle çok tüy dö- küyor ki... V. Çocuklardan biri, suçiçeği dökmüş.V VI. Fizik öğretmeni sınıfın yarısından çoğunu dök- müş. V Numaralanmış cümlelerde "dökmek" sözcüğü kaç farklı anlamda kullanılmıştır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E6

DESTEK SORUSU 2 (1) Toroslar, Çukurova'nin bereketli topraklarını iç Anadolu'nun bozkırından ayırır. (II) Çukurova'yı at nali biçiminde kuşatmış bir duvardır sanki. () Ovadan bakılınca çelikten dev bir testere ağzını andıran tepeler, yaz kış ışıl ışıldır. (IV) Toroslar öylesine sarp ve yüksektir ki kolay kolay geçilmez. (V) Tren bile Toroslar'ı geçerken tünelin birinden çıkıp ötekine girer. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde benzetme yapıl- miştir? A) I. ve II. B) I. ve III, C) II. ve III. D) II. ve IV. E) IV. ve V. ÖSS 2000

smına işaretleyiniz. E ğı- 3. I. II. III. HIN HR Başına gelen felakete gülümseyen insan, onu yenmiştir. Nerede hayat varsa orada umut da vardır. İnsanlar kötülük karşısında tarafsız kalma hakkına sahip değildir. IV. Ağaçlar yapraklarıyla değil, meyveleriyle değerlendirilir. V. Küçümsediğin her şey için önemsediğin bir bedel öder- RE sin. Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki açıklamalar- dan hangisinde yanlışlık yapılmıştır? 1. de "yenmek" sözcüğü “üstün gelmek, üstesinden gel- mek" anlamındadır. BY II. de gerçek anlamlı sözcük kullanılmıştır. V III. de "yansız" sözcüğünün eş anlamlısı kullanılmıştır. IV. de çoğullamalara yer verilmiştir. EX V. de "küçümsemek" sözcüğü "azımsamak" sözcüğü ile zıt anlamlı kullanılmıştır. V

L Bana Hikâye Anlatma öyküsü daha adında kendini gösteren restleşmelerle dolu. Karşı çıkışların, ileri gidişlerin, öfkelenişlerin, küçümsemelerin, yok saymaların, hezeyanların, çılgınlıkların iyiden iyiye ipini kopardığı bir öykü. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Kimi öğrenciler öğretmenlerinin rahatsızlığı sebebiyle serbest kalmış, okulun bahçesinde haylazlık etmeye başlamıştı. B) Artık kentimizi yol yordam bilmeyen, kanun tanımayan insanlar ele geçirmişti. C) Öyküde yüksek sesle, sert bir biçimde söylenmiş pek çok söz var. D) Bir gerçek vardı ki eski, civiltiılı, kavgacı hayatından eser kalmamıştı. E Koşullar ne olursa olsun, şairlerimizin çocuk şiiri yazmaları gerektiğine inanıyorum. KRONOMETRE PARAGRAF SORU BANKASI

aşırı zama Uşımlar uk (mutsuzluk) na ihtiyacı duy recede düşkün hangisinin mayla E) V 2. "Çıkmak"sözcüğü aşağıdaki cümlelerden hangisinde mecaz anlamda kullanılmıştır? A) Çıkan sakalını aynanın karşısında uzun süre seyretti. B Nedensiz bir kavga çıkardın ve huzuru bozdun. Avocate C) Çıkan kolunu çıkıkçıya değil de doktora göstermelisin D) Bu havada evden dışarı çıkmak akıl kârı değil. Adam gibi çık karşıma da hesaplaşalım. 16d nhelsimüs piel HOCALARA GELDİK qurlarin inan başarılı olabilir tür eğitimlere kapanış töre bulunurla toplantu Bu pa anla uyu A)

3. Yol ağzında durmayın, araba çarpar. E) Ağzını açma da yemeğini bitir. 2. Ne zamandır gözlükten haberdarız ve ne vakittir gözlük takıyoruz, kestirmek (tahmin etmek) zor. Bazen bir gayet yakışıklı. minyatürde tesadüf ettiğiniz (karşılaştığınız) gözlüğü || tarihlendirmeye çalışıyorsunuz; bazen de Necati Bey'in gazelinde (şiirinde) yahut Galib Dede'nin ||| Hüsnü Aşk'ında görünce geçmişinin eskiliğine kani olmak (inanmak) kolaylaşıyor. Damat İbrahim IV Paşa'nın sekiz gözlüğü olduğunu okumak, bu nesnenin zenginlik alameti (vasıtası) olduğunu da gösteriyor. V A) I Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisinin anlamı parantez içinde () verilen açıklamayla uyuşmamaktadır? yan C) III D) IV E) V Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük HOCALARA GELDİK

5. Dili doğru ve güzel konuşmak dilcilerin işidir, diyenler bir yükü omuzlarından atmış olmanın verdiği rahatlıkla sözcük- lerin kaşını gözünü. parçalıyorlar. Dilin düşüncenin aynası olduğunu akla bile getirmiyorlar, sonra da düşüncelerinin anlaşılmamasından yakınıyorlar. Artık bunların şikâyetleri kabak tadı vermeye başladı. Ben onlara aynalarının üstün- deki tozu, kiri silmelerini salık veriyorum. Yukarıdaki parçada altı çizili sözlerin anlamın içeren bir söze aşağıdakilerden hangisinde yer verilmemiştir? A) Toplumun değerlerini yaşatmayı istiyoruz ama aydınım diyen birçok kişi, sorumluluktan kaçınıyor. B) Sosyal medyanın kullanımı arttıkça dili doğru kullanma- yanların sayısı, çığ gibi büyüyor. C) Hesaba katmadığımız ve basit bir ayrıntı olarak gördüğü- müz bazı şeyler, hayatımızı altüst edebiliyor. D) Futbol konuşmalarının uzayıp gitmesi, beni usandırmaya başlamıştı ki Orhan Bey, asıl konuya girdi. E) Beni en çok eleştiren dostlarım, zamanı geldiğinde benim için en büyük özveride bulundular.

Alyabrinas Hemlosid 4. (1) "Yazık sana ağlamayan şaire" dizesini okuduktan sonra ül- kemin dertlerini dile getirmeye koyulan genç yazarlarımız kuş- kusuz başlangıçta içten ve vatanseverdi. (II) Fakat bu konuya eğildikçe bu konunun derinliğine daldıkça karşıtlıkları, adalet- sizlikleri, köylü ve şehirli uçurumunu gördüler ve öfkelendikçe öfkelendiler. (III) Yazdıkça, dertleri deştikçe dehşete kapıldılar. (IV) Cidden uçurum çok büyüktü, acıklı idi. (V) Bir yanda yatlar, yalılar; bir yanda açlar, yoksullar vardı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde, me- cazlı bir söyleyiş yoktur? A) I B) II C) III D) IV E) V

7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinin eş seslisinin sözlük anlamı ayraç içinde verilmemiştir? A) Satranç oyununda en sevdiğim söz: Şah ve mat. (Parlak olmayan, donuk.) B) Pusula, kutup noktasında çok hızlı dönermiş. (Küçük bir kâğıda yazılmış kısa mektup.) C) Bahar gelince bahçeye renk renk çiçekler diktik. (Beklemek için birini bir şeyin başına getirmek.) D) Belinden bir kese çıkardı, keseden para aldı. (Kısa, kestirme yol.) E) Çay Karadeniz'de en çok yetiştirilen bitkidir. (Dereden büyük, ırmaktan küçük akarsu.) 17

duy- ttur- sini, ma- itil- ine öy- unu ko- kişi lirli ra inç Sre ril- cin in en bir karekök E) Sözcüklerin birbiriyle uyumlu olması 171 4. 19. yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyılda, resimde, kimi sanatçılar önemli dönüşümlere yol açmışlardır. Önde gelen bu sanatçıların gerçekçi bir yaklaşım- la çalıştıkları, kurallara uygun resimler yaptıkları; daha sonraysa "kural dışı" düzenlemelere giriştik- leri görülür. Soyut resmin önemli imzaları olan bu kişiler, önceleri figüratif resim yaparak bu resimlerle neyi soyutladıklarının ipuçlarını vermişlerdi. Soyut resme soyunan birçok yerli ve yabancı sanatçının bu işin üstesinden gelememesinin nedeni, belki de bu ipuçlarını ortaya koymadan bu işe kalkışmış ol malarıdır. Bu parçada 19 ve 20. yüzyıl resim sanatıyla ilgi- li olarak aşağıdakilerden hangisine değinilme- Omistir? VA) Önemli değişimlerin yaşandığına [B) Öncü sanatçılarının kural dışı çalışmaları oldu- ğuna C) Soyut çalışmaların yanı sıra gerçekçi çalışmala- ra yer verildiğine D) Soyut çalışmaların hızla yaygınlaştığına Soyut çalışmaların başarılı olmadığına

3. Aşağıdakilerden hangisinde yüklemi yönüyle farklı bir cümle yer almıştır? A) Gülüyor dağınık yüzlü evler / Fark ettirmeden ya- nan sokak fenerine B) Bu mevsimlerin üstüne / Geriliyor pespembe bir kanat C) Ay doğuyor, şehrin üzerine, / Mavi bir ışıkla ağla- yarak D) Kıpkırmızı gece çiçeklerine, / Geceyle düşüyor bir damla yaş E) Fikrimde bir çocuk var, meraksız / İç âlemim oyun- caktan farksız 173

5. Fransa'nın Normandiya bölgesinde St. Michel Ma- nastırı'nı taşıyan adacık, okyanus suları gelgit son- rası çekilince karayla birleşiyor. Sabah vakitlerinde kumlar üstünde zorlu bir yürüyüşten sonra adaya gelenler, ikindi vakti sular etrafı basmadan dönmek zorundalar. Yoksa St. Michel tepesi bir anda adaya dönüşüyor ve dünya ile bağlantısını koparıyor. Bu yüzden eski çağlarda, doğaya yabancı olan birçok insanı saniyede bir metre yayılma hızına sahip olan denizin yuttuğu anlatılır. Bu yolculukta ziyaretçileri bekleyen bir diğer tuzak da kımıldayan ve böylece insanı içine çeken kumlar. Kumların tehlikesini his- sedebilmek için adaya yalın ayak gitmek gerekiyor. …………. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre getirilebilecek en uygun cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) Yine de özellikle Orta Çağ'da burası akın akın ziyaret edilen bir yerdi B) Bütün bu koşullar macera tutkunlarına adeta da- vetiye çıkarıyor Y A R G I Y E) Gelgit yüzünden aracınız sulara gömülmüş de A olabilir Y | C) Ziyaretçiler, sular çekilince istiridye kabukları da toplayabiliyor DY St. Michel Manastırı bu yolla yılda 3 milyon turis- te ev sahipliği yapıyor

nın da en u yumur- en uzun luğu ile nın sinir metreye aleriyle ez? ir sifat dır. ama- A KİTAPÇIĞI 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "zamir" ad aktarması olacak şekilde kullanılmıştır? A) Herkesin yapılan haksızlık karşısında sessiz kalması anlaşılabilir gibi değildi. B) Bu yerlerin havası, suyu insana şifa verir. C) Saatlerdir sırada bekleyenler oradan bir açıklama bekliyorlardı. D) Her grup kendi çalışmasını sergilemek amacıyla sah- neye geldi. E) Bizler sizlerin huzur ve güvenliği için varız ve çalışıyo- ruz.