Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler Soruları
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler8.
Ünite 07
Sözcüğün K
Hem isim hem fiil köklü olabilen ve aralarında anlam
ilgisi olmayan köklere "sesteş kök" denir.
Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi sesteş kök
özelliğine sahiptir?
A) Gerçek güzellik, insanın dışında değil içinde gizlidir.
B) Amazon Nehri, coğrafyası en çılgın olan nehirdir.
C) Denizi demir parmaklıkların arkasından görüyorum.
D) Yaprakların hışırtısı ninni gibi geliyor bize.
E) Güneş; ağaçları, çiçekleri ve hayvanları merakla
izledi.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerModern şiir dilinin doğal dilden farklı bir dil oluşu, dil
merkezli eleştirinin, incelemenin ülkemizde de büyük
ölçüde egemen olmasını sağladı. Çoğul okuma, şiirin
iletisi, şiir okur arasındaki ilişki her zaman eleştirinin
konuları olmuştur. Şiir dilindeki göstergelerin
çözümlenmesi anlamsal yapıların ortaya çıkarılmasına
yol açar. Modern şiirde, günlük dildeki konumunu aşan
1
sözcük ve sözcük ilintileri, imge, eğretileme oluşumları
||
başlı başına inceleme konularıdır. Ritmin oluşumu, çift
anlamlı söz yapıları, çapraşık söz dizimi yapıları,
|||
-
yinelemeler, biçem, ses alanları, anlam alanları, sözcük
IV
V
bağdaştırmaları modern şiirin "dil ayrıcalıkları"nı ortaya
koyar.
Aşağıdakilerin hangisinde bu parçadaki
numaralanmış sözlere örnek olabilecek bir kullanım
yoktur?
A) Bir şehirde hayatın nasıl aktığını görmenin yolu,
sokaklarında avarelik etmekten geçiyor.
B) Ben kordan elbiseler giydim, bundan haberin var mı?
C) Eğitilememiş koca adamları gördükçe "Ağaç
yaşken eğilir." derdi babam.
D) Bu yağmur, bu yağmur bir gün dinince aynalar
yüzümü tanımaz olur.
E) İnsanın sosyal ilişkilerinde, kendisi kadar
çevresindeki kişiler de etkilidir.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1.
Aşağıdakilerin hangisinde, "sarmak" sözcüğünün
anlamıyla kullanımı birbirine uymamaktadır?
Anlam
LAY Çevrelemek, etrafında
yer almak, kuşatmak
BY Kâğıt veya bir bitki yap-
rağıyla dürmek
Yayılıp etkisi altına al-
mak, kaplamak ✓
D Örtmek, görülmesini
engellemek
E) Hoşuna gitmek, zevkle
yapmak
100-16
=84
Kullanım
Düşman askerleri şehri sar-
mıştı.
Sardığı dolmayı yere düşür-
dü.
Mahalleyi bir dostluk ve sa-
mimiyet havası sarmış.
4.
Beyaz peyniri ince bir kâğı-
da sarıp çantasına koydu.
Bakıyorum da bu kitap işi
hepinizi sardı.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerDENEME
n
1₁
K
HiperZeka
39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre yanıtlayınız.
Bir otomobil galerisinde A, B, C, D, E, F, G, H marka otomobiller
bulunmaktadır. Otomobiller en ön 1. sıra olmak üzere arka ar-
kaya 5 sıra hâlinde yer almaktadır. Otomobillerin bulundukları
sıralarla ilgili olarak aşağıdakiler bilinmektedir.
• Her sırada en fazla 2 marka otomobil bulunmaktadır.
A ve B marka otomobiller G marka otomobillerin bir arkasın-
daki sıradadır.
i
• 3. sırada sadece C marka otomobiller bulunmaktadır.
• D marka otomobiller F marka otomobillerin bir önündeki si-
radadır.
• H marka otomobiller G ve F marka otomobillerle aynı sırada
değildir.
39. G marka otomobillerin 4. sırada olduğu durumda aşağıdaki-
lerden hangisi kesinlikle doğrudur?
A) E marka otomobiller 2. sıradadır.
B) H marka otomobiller 1. sıradadır.
C) E marka otomobiller 4. sıradadır.
D) F marka otomobiller 5. sıradadır.
E D marka otomobiller 2. sıradadır.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerAydınlanmanın geleneksel kültürün tasfiye edilmesinde
ve seküler kültürün örgütlenmesinde aklı yerleştirdiği
eşsiz konum ve ilerlemeye duyduğu güven, hiç kuşku
yok ki bugünü de kuşatan modern kültüre muhtevasını
ve şeklini kazandırmıştır.
Bu cümledeki altı çizili sözü anlamca karşılayabile-
cek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? +
A)) Türkçenin yabancı sözcüklerden arındırılarak öz-
leştirilme çabaları ile edebiyat dilinin halkın diline
yaklaştırılma gayretlerini ayrı değerlendirmek ge-
rekir.
B) Çeşitli nedenlerle grev yapan, iş yavaşlatan işçi-
lerin birçoğu hemen olmasa da bir yıllık bir süreç-
te işten çıkarıldı.
C) Eskiden şehrin cazibe merkezindeki bu caddede
yer alan birçok esnaf değişen koşullar ve genel
Aramalt ağdan alışverişin yaygınlaşması sonucu iş yerle-
orgepalerini kapattı.
50D) Yeni yönetim, kurumda öteden beri olagelen ne
kadar uygulama varsa ortadan kaldırarak kendi
yönetim tarzını hayata geçirmek istiyor.
E) Türk halk müziğinin önemli değerlerinin yaşatıl-
ması ve gelecek kuşaklara taşınması konusunda
önemli önerilerimiz olacak.
LISANE
YAYINLARI
gimis ple
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1. Son yıllarda ülkemizde kaynaklara dönüş ve eski yazar-
lara ciddi bir ilgi göze çarpıyor (dikkat çekmek). Bu ya-
I
kınlığın sadece nostaljik bir temas (ilişki) olmakla sınırlı
11
kalmaması, sonsuzluğu tatmış (önemli eserler vermiş)
aydınlarımızı anlayıp onlara gerçek sevgimizi, samimi
hislerimizi (içten duygularımızı) göstermemizi sağlaması-
IV
ni ümit ederim. Çünkü geçmişi inkar ve tarihe düşman
kesilmek hiçbir millete bir şey kazandırmamıştır. Bundan
dolayı böyle tavırlardan bizim de elimize bir şey geçmesini
V
(fayda sağlamak) beklemek oldukça tuhaf olur.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi ayraç
içinde verilen anlamı karşılamamaktadır?
A) I
B) II
C) II
D) IV
E) V
YAYINLARI
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerAşağıdaki cümlelerin hangisinde somut bir sözcük an-
lam genişlemesi yoluyla soyut bir anlam kazanmıştır?
A) Hava o kadar sıcaktı ki gün içinde peş peşe soğuk su ile
duş almak bile vücudumun hararetini gideremiyordu.
B) Bu köy 1900'lü yılların başında terk edilmiş, köye girişte
sizi keskin bir iğde kokusu karşılıyor.
C) Otomobil kavşaktan süratle döndü, tozu dumana kata-
rak kasabadan uzaklaşmaya başladı.
D) Temmuz ayında olmamıza rağmen denizin suyu hâlâ
çok soğuktu.
E) İki arkadaş ceplerindeki paraları birleştirdi ve bakkaldan
bir paket tuzlu bisküvi ile iki şişe zencefilli gazoz aldılar.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükleryo
de
ve
KIS
bi
S
re
5. (1) Martı, kıyıdaki sürüye katıldığında, çoktan gece olmuştu.
(II) Başı dönüyordu ve müthiş yorgundu. (III) Yine de keyifli
bir taklayla başladı inişe ve uzun bir süzülmeyle inişi tamam-
ladı. (IV) Duyduklarında, diye düşünüyordu. (V) Devrimi duy-
duklarında, sevinçten çılgına dönecekler.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden in-
sandan doğaya bir deyim aktarması yapılmamıştır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcüklerbir yazıdan farkı
tüm önemli me-
görebilir.
erine aşağıda-
lenin anlamı
9
yaptığı re-
nginleştir-
Gıdakiler-
klar kat-
mek
nak
10
11. Tek bir sözcükle anlatabileceğimiz bir kavramı bi
den çok sözcükle kalıplaşmış biçimde anlatmay
Buna göre aşağıdakilerin hangisinde dolayla.
"dolaylama" denir.
ma yoktur?
A) Ege'nin incisi, benim çocukluğumda daha
güzeldi.
Izmir Uluslararası Fuarı'nı yediden yetmişe
hepimiz özlemle beklerdik.
C) Hayat arkadaşını koluna takan, çoluk çocuğu.
nu yanına alan soluğu Fuar'da alırdı.
D) Pavyonlarda en çok seyirciyi Sanat Güneşimiz
toplardı.
zelerin
E) Yedi tepeli şehirden, Türkiye'nin kalbinden Fu
ar'ı gezip görmek için gelenler olurdu.
me cazi
12. "Çevre" sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde ben-
zetme amacı olmaksızın kendisiyle ilgili başka
bir anlama gelecek biçimde kullanılmıştır?
A) Bugünkü matematik dersimizde bir dairenin
çevre uzunluğunu bulmayı öğrendik.
B) Çevrenizde bir fırın olup olmadığına bakıp
bana söyleyin.
C) Çevremiz, elleri silahlı insanlar tarafından sa-
rılmıştı.
Onun çevresi geniştir, size kendi yardım ede-
mese de bunu yapabilecek birini söyler.
E) Çevremizde kimse yok şu anda, yalnızız burada.
E) Dolab
biliniz
2. Aşağıd
verilen
A) Co
ya-
B) Bu
ca
C) S
D)
E
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerD,
Ş
Sifresi - Metot Anlatımlı Soru Bankası
ANLATIM ÖZELLİĞİ METODU
7. (1) Türk edebiyatında, Doğu edebiyatının taklitlerini
veren öteki halk hikâyeleri yanında bunlar türlü ba-
kımdan eşsizdirler. (II) Dede Korkut'ta başka ede-
biyatlardan alınma bir yer yoktur. (III) Konusu İran
veya Arap edebiyatından alınmış ya da doğrudan
Türklerin kendi ürünlerinde, başka hikâyelerin yükü
olan Doğu'nun görkü denen saraylara, zenginlik-
lere, değerli taşlara, bunların göz alıcı parıltılarına
Dede Korkut'ta yer verilmemiştir. (IV) Gök kubbe-
nin altında, çayırlar, çimenler, sulak yerler ortasın-
da sakallı bozaç turgaylar dinleyerek aklı karalı,
kızıllı çadırların kümelendiği hür tabiatta yaşar
yaşayanlar. (V) Bugünün konuları ve kahramanları
üzerinde inceden inceye duran, iplikleri birbirine
karıştığı için okuyucunun bir türlü ucunu bulup da
içinden çıkamadığı ya da çıkıncaya dek ölüp bittiği
kimi kitaplar soyundan değildir Dede Korkut.
Bu parçadaki numaralandırılmış yargılarla ilgili
olarak vurgulanan kavram aşağıdakilerden
hangisi değildir?
A) I. cümlede özgünlük
B) II. cümlede ulusallik
All
6.
D) W. cümlede özgürlük
È) V. cümlede açıklık
NII. cümlede evrensellik
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler1
Fatih-Harbiye romanında işlenen Doğu-Batı çatışması,
1
özellikle yaşam tarzı ve ekonomik düzey bakımından
||
birbirinden farklı iki semtle somutlaştırılarak verilmiştir.
IV V
Bu cümledeki altı çizili sözcüklerden hangisi nitelik
bildirmektedir?
A) T.
BY TI
C) H
H
D) IV. E) V.
nitelik Bir şeyin oluş biuimi
ya da birşeyin yapısını belirleyen
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerO
5
C
Aşağıdaki deyimlerden hangisi yanlış kullanılmıştır?
A) Namık Kemal divan edebiyatı anlayışı nedeniyle ters
düştüğü Ziya Paşa'ya bir süre gönül koymuştur.
B) Gönlü tok sırtı pek yazarlarımızın başında Abdülhak
Hamit Tarhan gelir.
CIntibah romanının kötü karakteri Mahpeyker, gönül
okşayan sözlerle Ali Bey'i kandırır.
D) Uyak tartışması Muallim Naci ile Recaizâde Mahmut
Ekrem arasında gönül kırıklığı yaşanmasına neden
olmuştur.
E) Araba Sevdası romanının ana kahramanı Bihruz Bey
gönlünü Periveş Hanım'a kaptırır.
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler5. Aşağıdaki cümlelerin hangisi, ayraç ( ) içinde
verilen deyimin anlamını içermemektedir?
A) Bilgisizlikleri, görgüsüzlükleri ve yararlı işler
yapmamaları nedeniyle sevmediğim bir grup-
tan, arkadaşlar edinmişti. (ayak takımı)
B Bana söylediği o sözlerden sonra evine bir da-
ha hiç gitmedim. (ayak atmamak)
Bebeği olduğu için tatile bile istemeye istemeye
gitti. (ayaklari geri geri gitmek)
D) Yoldan gelir gelmez, hiç dinlenmeden hastanede-
ki babasının yanına koştu. (ayağının tozuyla)
Yeni elemanın, kendisine rakip olacağını fark
edince bir yolunu bulup elemanı işten attırdı.
(ayağını kesmek)
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından SözcüklerTÜRKÇE TESTİ
sti için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
da bir
aşa-
onra
gör-
Cik-
ka-
ik
A
FenCebir Yayınları
I. OTURUM
3. Oktay Rifat'ın şiiri üzerine çalışan bir araştırmacı, Ri-
fat'ın şiirlerinde "güneş" sözcüğünün (kelimesinin)
olağanüstü bir sıklıkla tekrar edildiğini (yinelendiğini)
11
ilk bakışta fark edebilir (anlayabilir). Aynı araştırmacı
A
çalışmanın ilerleyen (yol alan) evrelerinde (aşamala-
IV
V
rinda) bu sözcüğün farklı uygulamalarla tekrar edil-
diğini ve bu uygulamaların sınıflandırılabileceğini de
B) II C) III
görebilir.
Bu parçada numaralandırılmış kısımlardan hangi-
si parantez içinde verilen anlamla uyuşmamakta-
dır?
A) I
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler7.
Macar tarihçisi L. Fekete Türk idaresindeki Macaristan'da
iktisadi hayatı anlatırken, Osmanlı Devleti'nin herkese iş ve
kazanç serbestliği tanıdığını, din ve dil farkı gözetilmeksi-
zin halkın iyi muamele ve himaye gördüğünü anlatmak-
tadır. Türklerin Macaristan'a gelmesinden sonra çarşı ve
pazarda mal bolluğunun başladığına işaret eden Fekete,
gıda maddesi imal edenlerle giyim ve ev eşyası hazırlayan
zanaatçıların arttığını bildirmektedir.
Bu bilgilere göre Osmanlı Devleti'nin aşağıdaki politi-
kalardan hangisini başarıyla uyguladığı söylenebilir?
A) İstimalet
C) Müsadere
E) Ekberiyet
B) Pençik
D) Iltizam
Lise Türkçe
Anlam İlişkisi Bakımından Sözcükler20. Çok sevgili dostum, aşk göz açtırmayan bir derttir. Bu derdin
ilacı acısıyla orantılı olmalıdır. Bu öyle bir hastalıktır ki, hasta
zevk alır. Öyle bir acıdır ki dert sahibi arzu eder. Bu derde
kim uğrarsa artık iyileşmek istemez. Acı çeken ise, bu acı-
dan kurtulmayı dilemez. Aşk insana, vaktiyle iğrendiği şeyleri
süslü püslü gösterir. Kendisine zor gibi gözüken şeyleri kolay
gösterir. Doğuştan olan huyları ve doğal eğilimleri değiştire-
cek kadar ileri gider.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi söylenemez?
A) Betimleyici anlatım ağır basmaktadır.
B) Hitap cümlesine yer verilmiştir.
C) Karşılıklı bir konuşma havasındadır.
D) Anlamsal tezatlar kullanılmıştır.
E) Öznel tanımdan yararlanılmıştır.
Diğer sayfaya geçiniz.