Anlatım Biçimleri Soruları

17. Savaş yılları Mustafa Necati için zorlu yıllar oldu (1) Ortaokul birinci sınıftayken babasını kaybetmi bir süre sonra ağabeyi askere alınmıştı. (II) Şimdi annesinin ve kucağında çocuğuyla yengesinin yükü onun küçük omuzlarındaydı. (III) Yarım gün okula gi- diyor, yarım gün kilim dokuyarak ailesini ayakta tut- maya çalışıyordu. (IV) Mustafa Necati, çok başarılı bir öğrenciydi ve her yıl iftiharla geçer ve ömrünün sonuna kadar saklayacağı kitaplarla ödüllendirildi. (V) Sonunda ortaokul bitti bitmesine fakat şimdi ne yapacaktı? Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf kaçıncı cümleden başlar? A) I B) II C) III DIV E) V 19. dildi ne dil, lun (V) na B h

12. Köyde bir haber çalkanıyor... Askerler dönüyormuş. Köylüler oğullarını karşılamak için yola düşüyorlar. Hava dondurucudur ve kar diz boyu. Fakat hasret yanıkları buna aldırmıyor... Ve... Ihtiyar baba da toru- nunun elinden, tutunca yola çıkıyor. İçlerinde acı bir sevinç var, seviniyorlar: Çünkü bekledikleri geliyor... Fakat gamlıdırlar da: Çünkü gelmeyenler de var ve onlar artık hiç, hiç dönmeyecek. İçlerinde sevinç ve keder... Üstlerinde soğuk ve firtina... S A Kafile kasabaya varıyor... Cepheden dönenler orada son muamelelerinin yapılmasını bekliyorlar... Son muamele yapılıyor ve askerler kendilerini bekleyenle- rin kucağına atılıyorlar... Atılacak kucak bulamayan- lar da var... Ihtiyar baba etrafına bakıyor. Kendisininki yok... Şaşırıyor ve bekliyor. Kafile cepheden arta kalanları almış köye dönüyor ve... Fırtına hiddetleniyor... Bu hikâye parçasının teması aşağıdakilerden han- gisi olabilir? A) Hayal kırıklığı C) Gurbet 14. Ihtiy ce c B) Hayatın acımasızlığı D) Vatan sevgisi E) Yoksulluk A 6 - B kal, -F 10: O g y

ar- ru- sim liği an ür. bi- dir. ndi ve- in- www.krakademi.c 7 26. En karmaşık düşünceyi en basit, en kolay anlaşılır biçimde ifade etmek istiyorum. Şiirin yardımcı unsurlarından olabil- diğince az yararlanmaya çalışıyorum. Bu yardımcı unsurlar nedir örneğin? Okurun kulağına bir anda çarpan ritimdir. Zarif bir uyaktır. Göz kamaştırıcı imgelerdir. Ben yalnızca tek bir fazla dize değil, tek bir fazla sözcük bile yazmamaya çalışıyorum. Düz, dolaysız 'bir şekilde, beni heyecanlan- dıran, hissettiğim her şeyi bütün çıplaklığıyla ifade etmek istiyorum. Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen bir şairin düşüncesi olamaz? A) Sanatçı duyguları, şiirin biçim özelliklerinin arka planin- da bırakmamalıdır. B) Sanatçı, anlaşılmaz olanı en yalın hâliyle şiir türünde de ifade edebilir. Şair, şiirini biçimsel özelliklerinden koparmadan meyda- na getirmelidir. D) Sanatçı, biçimde tutucu olmamaya özen göstermelidir. E) Şiir ve şair, dizelerin tutsağı olmamalıdır. Diğer sayfaya geçiniz.

] li 2 www.krakademi.com 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Dünya'nın en kurak, en eski çölü olan Atacama Çölü'nün geçtiğimiz 15 milyon yıl içinde neredeyse hep kurak kal- dığı düşünülüyor. (II) Fakat geçtiğimiz yıl haziran ayında yağmur yağışları oldu. (III) Milyonlarca yıl içinde böylesine kurak ekosisteme adapte olarak evrilen yaşam formları, ku- raklığın gitmesiyle aniden ve adapte olamadan ölümcül bir yok oluşa tanık oldu. (IV) Edinilen bilgiler gösteriyor ki bü- yük miktarlarda su ile aniden karşılaşan mikroorganizmalar kuruluğa adapte olduğundan bu aşırı nemi bünyelerinden atamayarak öldü. (V) Atacama Çölü'nün karakteri Mars'ta- ki yaşama imkan vermeyen ortama benzetiliyordu. (VI) Bu bulgular, insanlar için pozitif bir etkiye sahip olup aynı de- recede çorak yabancı dünyalarda hayatta kalmaya nasıl adapte olunabileceğine dair yeni bilgiler sunabilir. 39. Bu parçadan bilimsel araştırmalarla ilgili, 1. Elde edilen her bir bulguyla ilgili öneri getirilmeye çalı- şılır. Deneme - 5 II. Bilimsel araştırmalarda sadece bulgular değil, bulgula- rin ortaya çıkardığı sonuçlar da değerlendirilir. III. Bilimsel araştırma sonucunda elde edilen bulgular, ge- lecek araştırmaların süreçlerinde kullanılabilir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I I ve III B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III

s Bazen kurduğumuz cümlede kullandığımız Türkçe bir kelime, kastedilen anlamı yeterince yansıtmaz. Bu durumda köken ba- kımından yabancı olan bir kelimeyi kullanmak zorunda kalırız. Örnek olarak anmak fiilinden ad yapma eki "-" ile türetilmiş anı, yapıca doğru olduğu gibi anlamca da hatıra kelimesine karşılık olarak gösterilmiştir. "Hatıralarını yazmış." yerine "Anılarını yaz- mış." örneğinde olduğu gibi bu iki cümle anlamca örtüşürken "Bu kolye annemden bana bir anıdır." cümlesinde "anı"dan çok "hatıra" cümleye daha uygun düşmektedir. Edebî bir ifade elde etmek amacında olanlar bu durumda hatıra kelimesini tercih eder. Aslında burada olduğu gibi hatıra kelimesinde saklı olan bir de yadigâr anlamı var. Hatıra, edebî tür olarak aynı zamanda bir terimdir. Ancak günümüzde yazılı anlatımlarda, gündelik ya- zılarda, halk dilinde, basinda, televizyonda bu kelimenin kulla- nimina hiç dikkat edilmiyor; ağızlara sakız olması nedeniyle öne- mi ve anlamı kalmamış bir kavrama dönüşmüştür. Yerli yersiz kullanılarak bağlamından koparilmiştir. Bu parçada altı çizill sözle anıyla ilgili olarak anlatılmak iste- nen aşağıdakilerden hangisidir? A) Dilimizdeki yerini ve önemini koruyamadığı için eski popü- Terliğini yitirmiş bir terim olduğu B) Önemli bir edebî terim olmaktan çıkıp gündelik anlamlar ka- zanmış işlevsel bir sözcüğe dönüştüğü C) Zaman içinde farklı alanlarda da kullanıldığı için tanımlan- masının zorlaştığı D) Yaygın olarak kullanılması nedeniyle asıl anlamını yitirdiği ve içinin giderek boşaltıldığı E) Sosyal çevrelerdeki farklı kullanımları nedeniyle edebiyatta- ki tanımının da değiştiği 100

24. (1) Şimdiye kadar çeşitli mani derlemeleri yapılmış, on binlerce mani toplanıp yayımlanmıştır. (II) Özellikle ilk dizelerin doldur- ma olduğu göz ardı edilerek yapılan konulara göre sınıflama- lar yanlıştır çünkü. (III) Genellikle ilk dizenin ilk harfine yani alfabetik sıraya göre dizilen bu mani kalabalığı içinde, aranan bir şeyi bulmak neredeyse olanaksızdır. (IV) Ne var ki konu ve özelliklerine göre taranıp ayrılmamıştır hiçbiri. (V) Derleyiciler de daha önce yapılan hataları göremediklerinden aynı hataları tekrarlıyorlar. Bu parçanın anlam bütünlüğü sağlamak için numara- lanmış cümlelerden hangneri yer değiştirmelidir? A) I ve II B) Il ve D) Ill ve/ E) IV ve V C) II ve IV

B 38. Savaş kararını yöneticiler verir, bu yöneticiler-genellikle- erkeklerdir, savaşta orduları kumanda edenler, savaş alanında ölen askerler de erkeklerdir. Ama bu erkekleri kadınlar doğurur. Bir kadın için ise dünyada en acı şey evladını kaybetmektir. Mutlaka her kültür içinde muhtelif anlatımlarla ifade edilen bu acı gerçek, bizim kültürümüzde de "ciğeri yanmak" deyimiyle dile getirilir. Herkesin her fırsatta barış dilediği ama savaşlarla yaşadığımız dünyada sevgi nerede? Aşağıdakilerden hangisi bu parçaya en uygun başlık olarak verilebilir? A) Savaşların Önlenemez Zararları B) Sevgisizliğin Sonucu Olan Savaş CYKadınların Savaşlara Tepkisizlikleri D) Erkeklerin Savaş Üzerindeki Etkileri E) Savaşı Önlemenin Yolları YAYINLARI 45 E E

Uyumasından yararlanıp onun hakkında sessizce biraz bilgi verelim. (...) özel hayatlarında hareketsiz ve başarısız olan Çehov kahramanları gibi kederliydi hep. Keder konusuna daha sonra çok döneceğiz. (...) Kendisine adının ilk harfleriyle Ka denmesini tercih ettiğini, bu kitapta da öyle yapacağımı hemen söyleyeyim. (...) Şimdi, Erzurum garajından ayrıldıktan sonra yolculara iyi seyahatler dileyen şoför gibi ben de ekleyeyim: Yolun açık olsun sevgili Ka... Ama sizi kandırmak istemem: Ka'nın eski bir arkadaşıyım ve Kars'ta başına gelecekleri daha bu hikâyeyi anlatmaya başlamadan biliyorum ben. 7. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yazar-anlatıcının kimliği ön plana çıkarılmıştır. BY Anlatıcı okurla diyalog kurmuştur. C) Postmodern anlayışla oluşturulmuştur. D) Birden çok anlatıcı kullanılmıştır. EDAnlatılanların kurmaca olduğu vurgulanmıştır. karekök

33. 33.-34. soruları parçaya göre cevaplayınız. Uzun zamandan bu yana öyküler kaleme alıyorum. Şi- iri de çok seviyorum ama şiir çok daha zor, öyküye gö- re çok daha yoğun. Şiir denemeleri de yaptım bir süre. Bu şiirlerim dergilerde de yayımlandı. Ancak ben, ken- dime daha yakın hissettiğim için tercihimi öyküden ya- na kullandım. İlk öykü denemelerimi yazmaya başladı- ğım yıllarda kısa öykü tartışmaları vardı. Herkes bir şey- ler söylüyordu. ----. Bu tür tartışmalara katılarak popü- ler olmak niyetinde olmadım hiçbir zaman. Kendi kabu- ğuma çekilip daha nitelikli öyküler yazmanın peşine düş- tüm. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Sanatların içinde öyküye ayrı bir değer veren birçok arkadaşım vardı B) Öykücülüğün düştüğü bu kötü durum herkesi dü- şündürüyordu Kısa öykünün öykücülüğün geldiği son nokta oldu- ğu konusunda aynı düşüncedeydiler D) Kendimi öykücü olarak görmüyordum Bense sessizliği seçmiş, öykü yazmaya devam et- miştim 35

Bir sanatçının eserini fikirden uzaklaştırması, fi- kirsizliği savunması yaşamdan ümidini kestiğini gösterir. Yaşamaktan ümidini kesmeyen herkes gibi sanatçı da önce bizzat kendisini, sonra ya- kınlarını, dostlarını, milletini ve tüm insanları maddi, manevi tehlikelerden korumak zorun- dadır. Eserlerini bu gaye ile vermelidir. 26. Bu sözleri söyleyen biri aşağıdakilerden hangi- siyle nitelendirilemez? A Sanatta tek amacın olduğunu savunan BY Yapıtlarında belli bir görüşü savunan C) Sanatın toplumu korumak amacıyla oluştu- rulması gerektiğine inanan D) Düşüncenin sanat yapıtı için vazgeçilmez bir unsur olduğuna inanan E) Yararlı olmak için eser verilmesi gerektiğine inanan C TÜRKÇE DENEMELERİ 10

Soru 10 I. Babalarınızın yaptığı çadırlarda uykuya dalmayın. II. Dünkü güneşle bugünün çamaşırları ku- rutulamaz. its III. İleri gidebilmek için arkadakileri unutmak gerek. IV. Geçmiş bir dert için yakınmak, yeni dert- ler edinmektir. V. Geleceğin en iyi kahini, geçmiştir. Yukarıdaki cümlelerden hangisi, iletisi ba- kımından diğerlerinden farklıdır? C) III. D) IV. B) II. E) V.

Bana sorarsanız Cahit Sıtkı'nın hikâyelerindeki en büyük ustalık, son derece doğal ve bir o kadar da ilginç girişlerdir. Selam verir gibi giriyor öykülere, öyle doğal, öyle yalın... Kolalı Yaka'da "Bazı sabah- lar vardır ki insan yataktan diriliyormuşçasına kal- kar." ifadesi; Bir Kış Gecesi'nde "Geceydi, dışarıda kar yağıyor. İçeride soba yanıyor, radyoda bir facia oynanıyordu." ifadesi; Vicdan Abla'nın Kedilerinde "Besleme olarak bize geldiği zaman ben henüz mek- tebe gitmeye başlamamıştım." ifadesi bunu destek- lemiyor mu sizce? Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- leri ağır basmaktadır? A) Açıklama - Örnekleme Tanımlama - Açıklama C) Betimleme - Öyküleme D) Öyküleme - Açıklama E) Tartışma - Tanımlama gatton 4.

30. E-kitap, geleneksel kitap ile kıyaslandığında hem yazara hem yayıncıya hem de kullanıcıya geleneksel kitabin sağlayamadığı büyük artılar sunan bir yayın çeşididir. Elektronik sistemin sağladığı seçenekler sayesinde konular; yazının yanı sıra ses, müzik ve görüntüyle desteklenebilir. Kitabın içeriğinde yapılan arama işlemleri daha rahattır. Kullanıcı tarafından yönlendirilebilir. E-kitabın en büyük özelliği ise sadece bilgisayar gibi ortamlarda kullanılabilmesidir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi e-kitabın geleneksel kitaba üstünlüklerinden biri değildir? A) İçeriğin tarklı ögelerle zenginleştirilebilmesi B) Içeriğe daha rabat ulaşma olanağı tanıması C) Elektronik ortamlarda kullanıcıyla buluşması D) Daha nitelikli bir okur kitlesine seslepebilmesi E) Daha çok duyuya seslenebilme imkânı sunması

5. Dünyanın en yaşanılır yerlerini ele geçirmek için nice savaş yapıldı, nice cinayet işlendi. Kimi deniz ticaretine uygundu bu yerlerin, kiminin toprağı bereketliydi bazısı da güzelliğiyle göz kamaştırıyordu. Ancak Lidya, hüküm sürdüğü topraklar bakımından dünyanın en şanslı devletlerinden biriydi. Verimli bir coğrafyadaydı evvela. Bol yağış aldığından orman bakımından zengindi. Ülkede deniz ve çok fazla nehir bulunması balıkçılığı geliştirmiş, balık halkın en önemli besin kaynağı olmuştu. Ancak Lidya'yı şanslı yapan altın yatağının üzerine kurulmasıydı. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Ekonominin savaşların en önemli nedenlerinden biri olduğuna B) Lidya'nın önemli bir yerleşim alanında bulunduğuna C) Lidya'nın en önemli yanının altın rezervleri olduğuna D) Çeşitli sebeplerden dolayı dünyanın yaşanılır yerleri için savaşlar yapıldığına E) Altın yataklarının Lidya halkına refah getirdiğine 31

Soru No: 37 C Fransa seyahatimde Eyfel Kulesi'nin yakınında bir sokağa saptım. Sağımdaki duvarın üzerinde çağımızın öz geçmişi sayılabilecek, hepsi dünyadan ayrılmış olmasına rağmen varlıkları hissedilen, yirmi birinci yüzyılı şekillendirmiş 477 ünlü kişi: Fransız sanayici Citroën, film yapımcısı Disney, coğrafi keşiflerin ünlü ismi Colomb, Atatürk, Gandhi, Tolstoy, Picasso, Monroe ve daha kimler kimler... Dikkat afişlerin kendileri. Bütün untuleekici bir diğer nokta da doğrudan onlarla özdeşleşmiş, zihnimizdeki karşılıkları diyebileceğimiz fotoğraf veya çizimleri kullanılmış. Einstein'in o muzip pozu, Bugatti'nin ürettiği ilk arabanın direksiyonundaki çocuksu mutluluğu... Bilgi ve estetik kol kola. Bu sergiyi hazırlayanlar kolektif belleğimizi böylesi afişlerle yansıtmayı ne iyi akıl etmiş. Medya burada keskin bir duvar mesajı gibi karşımıza çıkmış: Tarihin mayası insandır. Bugün hepimiz sırtımızı bu duvara dayamışız. Bu parçada söz edilen sergiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Sergideki kişiler uygarlığın maddi ve manevi çeşitli bileşenleri olduğu varsayılarak seçilmiştir. X B) Fandı kültürlerden gelen önemli isimlerin sergiye dahil edilmesi sağlanmıştır. C) Değerleri, yaşadıkları zaman değil de ilerleyen dönemde anlaşılan kişilere yer verilmiştir v D) Sadece sanatsal kaygilar göz önünde bulundurulmamış, bir bilgi aktarımı da amaçlanmıştı E) Afişlerde ünlülerin herhangi bir görselini kullanmak yerine özenli seçkiler yapılmaya çalışılmiştir

22. Türk tarih ve coğrafyasının doğal koşulları içinde gelişen halk edebiyatı, gücünü daha çok sezgiden ve sağduyudan alır. Yapısında ve içeriğinde insanlığın binlerce yıllık geçmi- şinden izler taşır. İlkel yönleri ağır bastığı için daha çok insanın sevme, acıma, yiğitlik, özgürlük gibi temel duygulan- na seslenir. Insanların doğal ve ortak duygularını işleyen bu edebiyattan hemen her düzeyde insan az çok etkilenir. Aksi- ni savunan ama eser vermeyen kaliteli sanatçılarımız(!) da bu etkiden kendilerini kurtaramaz. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Dünya milletlerinde olduğu gibi Türk milletinin sanatçısı da eserlerinde kendi ortak kültürünü yansıtmaktan geri kalmaz. B) Halk kültürü ve halk zekâsının oluşturduğu bir edebiyatı küçümseyen bir sanatçı, gerçek bir sanatçı olamaz. C) Halk zekâsının evrensel duyguları dile getirerek oluştur- duğu edebiyattan diğer ülkelerin sanatçılarının etkilen- memesi söz konusu değildir. D) Halk kültürünü küçümseyerek ondan etkilenmediğini söyleyen sanatçılar bile kendini ondan soyutlayamaz. E) Hiçbir sanatçı yoktur ki evrensel değerleri dile getiren bir edebiyattan etkilenmesin.