Anlatım Biçimleri Soruları

22. İnsanımız çok farklı özelliklere sahiptir. Kimileri oku- dukları kitaplarda duru ve yalın düşünceleri, kimileri de ayrıntılı bir biçimde anlatılan duygu ve düşünce- leri arar. Görüşleri açıklayan yapıtları olduğu kadar; gerçeklere dayananları, duygulara seslenenleri; se- rüven, gezi ve buluşları anlatan kitapları sevenler de vardır. Kimisi şairlerin ya da bilginlerin yapıtlarında kendi ruhunun yankılarını arar, kimisi de başka in- sanların alın yazılarını öğrenmek ister. Kitap biri için kendi içine dönmek, öteki içinse kendinden uzaklaş- maktır. DENEM dükkânı Bu parçada anlatılanlardan aşağıdakilerin han- gisine varılamaz? A) Bir kitabın herkes tarafından beğenilmemesi do- ğal karşılanmalıdır. B) Gerçekleri anlatmak, her okura ulaşmak için ye- terli değildir. C) Kitap seçiminde; ilgi alanlarının, merak ve ara- yışların da etkisi vardır. D) Okuduğu yapıtlara eleştirel ve nesnel bir bakış açısıyla yaklaşan okur, iyi okur olarak değerlen- dirilebilir. E) Kitaplar, kimi okurların kendi iç dünyasını tanı- masına yardımcı olur.

24.İstanbul bütün sıkıntılarına karşı dillere destan bir dünya kentidir. Güzelliklerini saklamıştır; bir kapının, bir duvarın, bir perdenin arkasına. O perdeyi arala- yıp arkasına bakacak olursanız içinizi ferahlatacak vahalarda bulursunuz kendinizi. Tiyatro ve sinema bu vahaların en heyecan vericilerindendir. Özellik- le tiyatroda seyirci oyunun önemli ögelerinden biri- dir. Yaratım sürecinin, oyunun bir parçası olursunuz orada. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinil- memiştir? A) İstanbul'un dillere destan bir dünya kenti olduğuna B) İstanbul'un güzelliklerini hemen ele vermeyen bir yapısı olduğuna C) Tiyatro ve sinemanın sadece İstanbul'a özgü va- halardan olduğuna D) Tiyatronun seyirciyle var olan bir sanat olduğuna E) İstanbul'un kuytularında gizlenmiş güzellikleri keşfetmenin kolay olduğuna

28. Çağımızda kahramanlık da yeni bir görünüş kazan- dı. Eski zamanın kahramanı ile bugünün kahrama- ni arasında hiçbir yakınlık bulamıyoruz. Bunu ara- mamalıyız da. Ayrıca kahraman diye bir insanoğlu- nu kendi dışımızda, acayip, bizlerden üstün bir ya- ratık diye görmemeliyiz. Çağımızın kahramanı bel- ki de kahraman olduğunu bile bilmez, aklına bile ge- tirmemiştir. O üzerine aldığı görevi yerine getiren, yüklendiği işi başaran insandır. Bir havacıdır, gök- lerde savaşır; tabiatla boğuşur, mesafeleri aşar, öte- ki insanlar gibi gündelik hayatın olayları içine karışır gider. netz Bu parçada vurgulanan düşünce aşağıdakiler- den hangisidir? ne tids A) Günümüz kahramanlarının değerinin bilinmediği B) Eski kahramanların daha ilgi çekici olduğu C) Günümüz kahramanlarının eski kahramanlar gi- bi olduğu D) Günümüz kahramanlarının normal insanlar ol- duğu E) Günümüz edebiyatçılarının özgün kahramanlar yaratamadığı 29

31. Avrupa'da Rönesans hareketinin bir çeviri dönemiy- le başladığı, dinde Reform'un da yine bir çeviri ol- gusundan kaynaklandığı, tartışmasız bir gerçektir. Türk kültür tarihinde de ilk programlı çeviri etkinliği- nin Lâle Devri'nde başlaması, Tanzimat'ın Batıcılı- ğıyla kültür değişimine girmesinin aynı zaman dili- minde çakışması bir rastlantı değildir. Yabancıyı öğ- renmeyi, tanımayı yabancı dil bilenlerin tekelinden kurtarıp geniş bir kadro için mümkün hâle getirmek, çeviriler aracılığıyla gerçekleşmiştir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Avrupa'da yenilik hareketleri, çeviri hareketleri- nin bir sonucudur. B) Çeviri etkinliği, genellikle kültür değişimleri dö- nemleriyle ilişkili bir olgudur. C) Çevirinin yaygınlaştığı her toplum, edebiyatta ilerlemiş demektir. D) Her milletin tarihinde önemli geçiş dönemleri ol- muştur. E) Türkler, Tanzimat Dönemi'nde çeviri eserlerle tanışmışlardır.

23. (1) Her bireyin ilgi alanı birbirinden farklıdır. (II) Kimi resim, heykel, hat sanatı gibi göze hitap eden sanatlardan; kimi de çözülmesi zor problemlerie, bulmacalarla uğraşmaktan zevk alır. (III) Bireyin küçüklükten itibaren kişiliğini şekillendiren bu ilgi alanları; ailesinin, okulunun ve çevresinin etkisiyle oluşur. (IV) Kişiliğin oluşmasında aile kadar çevre de etkilidir. (V) Kültürlü ve yaşam standardı yüksek olan bir çevrede yetişmiş birey, kültürle ilgili aktivitelerden daha çok hoşlanır. (VI) Yaşam mücadelesiyle savaş içinde olan fakir bir çevrede yetişmiş birey ise kültürel aktivitelerden çok, yaşamını idame ettirecek işlere yoğunlaşır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI

24. 1. Tüm bu özelliklere sahip Beypazarı'na, Ankara'ya yolunuz düşerse mutlaka uğrayın. II. Beypazarı, Ankara'nın 98 km kuzeybatısında yer alan bir ilçedir. III. Bununla birlikte telkâri denilen gümüş işlemecilik, bakırcılık, yerel dokumacılık gibi el sanatları da Beypazarı'nda yaygındır. IV. Türkiye'nin en fazla havuç yetiştiren bölgesinde bulunan bu ilçe, ahşap evleri ve tarihi yapılarıyla ünlüdür. V. Beypazarı ayrıca yetenekli hanımların pişirdiği, Türk mutfağının seçme yemekleri ve Beypazarı kurusu ile de öne çıkmaktadır. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında baştan ikinci cümle hangisi olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

6 ve 7. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. "Ahbaplik ahbapliktır ama peynir parayladır." şeklindeki atasözü Polonya seyahatimiz sırasında Gazi Üniversitesi öğretim görevlisi kadrosundan emekli olmuş yol arkadaşımız Ahmet Cebeci'den Belgrad yakınlarında 22 Mayıs 2015 tarihindeki sohbetimizde işitilerek derlendi. Cebeci, Bulgaristan Deliorman bölgesi Türklerinden, 1940 doğumlu. Sohbetimizin bir yerinde "Bizim Deliorman'da derler ki..." diye söze başlayıp bu atasözünü söyledi. . Bu parçada, sözü edilen atasözüyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine yer verilmemiştir? A) Anlamına B) Aktaran kişiye C) Ait olduğu bölgeye D) Derlendiği tarihe E) Derlendiği yere Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki atasözüyle aynı anlamdadır? A) Dost ile ye iç, alışveriş etme. B) Dost, dostun eğerlenmiş atıdır. C) Dost kara günde belli olur. D) Dostun attığı taş baş yarmaz. E) Dostluk başka, alışveriş başka.

1. Bünyamin, her zamankinden farklı bir havanın ağırlığını his- setti üzerinde. Gardaki insanlar, her gün gördüğü kalaba- lık, başka bir dünyanın insanlarıymış gibi yabancı geldi. Ka- fasında dolaşan düşüncelerden sıyrılıp dışarı bakarken bir an kendini unuttu. Ne yapıyordu bu insanlar? Bu düdük sesi Ankaralıların bir kısmına, İstanbul'daki vapurların tre- ninkine hiç benzemeyen kalın ve uzun düdük seslerini ha- tırlattı. Bünyamin İstanbul'da evlerinin biraz ilerisindeki de- mir yolundan geçen trenleri, birkaç sokak sonra birdenbi- re karşısına çıkan denizi düşündü. Yazın Cennet'le deniz kenarındaki çay bahçelerinde oturmalarını hatırladı, ardın- dan yine bir yorgunluk geldi üstüne. Kendini bir süredir çok yorgun hissediyordu. Uyumakla, dinlenmekle geçmeyen bir yorgunluk. Bu soğuk ve karlı günü de yolda geçirecek- ti. Oysa sobanın başında ayaklarını uzatıp oturmak, biraz televizyon seyretmek, sonra uyumak istiyordu. Bütün bu basit istekler, ona yıllar öncesinden kalmış gibi göründü. O karar vermezdi, olacak olan olurdu. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Anlatıcı, kahramanın iç dünyasına hâkimdir. B) Ruhsal betimlemeler yapılmıştır. ic konuşmalara yer verilmiştir. D) Yinelemelerden yararlanılmıştır. 2)Devrik cümlelere yer verilmiştir.

16. Haziranda Ölmek Zor demişti Hasan Hüseyin Korkmaz- gil. "Orhan Kemal'in güzel anısına" yazmıştı bu şiiri 1977'de. Ama haziranda ne çok ölümüz var aslında: Orhan Kemal, Nazım Hikmet, Ahmed Arif, Son yıllarda ölüm hazirandan taşınmıştı temmuza en çok da ağusto- sa. Kim bilir belki de haziran güzel aydır, yazın ilk göz ağrısıdır, cumartesi günü gibi bir şeydir. Eh; yeterince avutucu, kandırıcı, inandırıcı gerekçeler. Biliyorsunuz en güzeli de insanın kendini kandırmasıdır, şeker gibi bir şey... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Öyküleme B) Benzetme DÖrnekleme för e) Öznellik E) Karşılaştırma Diğer sayfaya geçiniz.

29.-30. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Servetifünuncular yazdıkları eleştirilerde Tanzimatçılar- dan farklı olarak Divan edebiyatını kötülemekten çok kendi sanat dil, konu ve edebiyat anlayışlarını ifade et- meyi tercih etmişlerdir. Kendi sanat anlayışlarına uy- gun eserler ortaya koyarken de eski edebiyat taraftar- larının saldırılarına da olumlu ve içten bir eleştiri anla- yışıyla cevap vermişlerdit, Servetifünuncular özellikle süslü, sanatlı ve yabancı kelimelerin sözcükteki üçün- cü dördüncü derecedeki anlamlarını kullanmakla ede- biyatta yenilik yapalım derken suni olan ve doğal olma- yan, sembollerle yüklü bir ifade şekline düşmekle suç- lanmışlardır Aşırı Batı hayranı oldukları, Batı hayranlı- ğını körükledikleri yönündeki ağır eleştirilere karşı ob- jektif ve düzeyli eleştirilerle karşılık vermeye çalışmış- lardır. 29. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi Serveti- fünun yazarlarının özelliklerinden değildir? A) Yetkin bir eleştiri kültürüne sahiptirler. B) Eleştirilerinde tarafsızlığı ilke edinirler C) Yaptıkları kimi yenilikler nedeniyle eleştirilmişlerdir D) Batı edebiyatı tarzında ve yenilikçi yönleri vardır. Edebiyatı ideolojik amaçlar için kullanmışlardır. 30. Bu parcaya göre eleştiri anlayışı bakımından Ser- vetifünun sanatçılarını Tanzimat sanatçılarından ayı- ran özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Süslü sanatlı bir dil kullanmaları B) Batı'yı günü gününe takip etmeleri C) "Sanat sanat içindir." anlayışına uygun eser verme- leri D) Eleştiride eskiyi kötülemek yerine kendi anlayışları- ni ortaya koymaları E) Türk edebiyatında görülmeyen yazınsal türlerdeki eserlere yönelmeleri Üniversite Adayı Yayınları

B 25. (1) Insanoğlu binlerce yıldır elde ettiği bilgiyi kil tablet, papirüs, parşömen, kağıt gibi farklı nesnelere işleyerek geleceğe miras bırakmıştır. (II) Ancak zaman geçtikçe sosyal ve kültürel sahada pek çok değişim yaşanmış yaşanan her değişim bilgiye olan ihtiyacı eskisine gö- re daha da artırmıştır. (III) Bu ihtiyaç insanoğlunu yeni arayışlara itmiş ve bu arayışlar sonunda yeni olanakla- ra kavuşulmuştur. (IV) Örneğin matbaanın icadı hem kitap çoğaltmayı hem de toplumun her kesiminden in- sanın kitap sahibi olmasını son derece kolaylaştırmış- ti Kitap sayısının artmasına bağlı olarak okuyucu sayısı da artmış, bilginin toplumsallaşması ve yayılma- si gerçekleşmiştir. (VI) Kitaplar günümüzde en güveni- lir bilgi kaynaklarıdır. (VII) Bu bilgi kaynaklarını doğru bir şekilde kullanmak, bilgi kirliliği içinde gerçek bilgiye ulaşmak günümüzde önemli bir problem olarak görül- mektedir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa- ragraf hangi cümleyle başlar? A) II B) VI B C) V D) IV kin E) III 26. (1) Karacaoğlan'ın şiirleri, yaşamla sıkı sıkıya bağlıdır. (1) Kepular ho oyreden hareketli, canlı göçe- 27

3 1. ni r. Üniversite Adayı Yayınları r. le V 6 D) IV. cümle E)V cümle, yapıca basit bir cümledir. vardır. edeb-i-yot 24. Nasreddin Hoca; topluma ve toplumun değerlerine ba- kışı ile bir sosyolog, insan ruhunun derinliklerine nüfuz edişiyle bir psikolog, dilimizde duygu ve inceliği nükte- de buluşturması ile nüktedandır. Kıvrak bir zekânın ve keskin bir dehanın ürünü olan fıkralarında asıl konu in- Sandın Onun gülünç taraflarını, yanlışlıklarını, çaresiz- liklerini, birbirleriyle ilişkilerini mizahi çerçeveden ele alır. Hocanın fıkralarında amaç sadece güldürmek de- ğil, güldürürken düşündürmektir. O nükteli sözleriyle in- sanların hatalarını fark etmesini ve bu hatalardan ders çıkarmalarını ister. Bu parçadan Nasreddin Hoca ile ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Fıkralarının temelini insan dlusturur. B) Çok yönlü bir kişiliktir. C) Fıkralarında insanlara öğütler verir. ) Fıkralarındaki kahramanlar sevilen, komik ve zeki ki- şilerdir. E) İnsanları eğlendirmenin yanında akıllarına da ses- lenmiştir Diğer sayfaya geçiniz

aktadır. udur. 2. Kolay-Orta PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE Günümüzde her alanda kullanılıp bize çözüm kolaylığı sağlayan bir teknoloji var. Bu, hepimizin bildiği 3D yazıcı teknolojisi. Peki, sağlık alanında bu teknoloji nasıl kullanılıyor? Sağlık sektöründe bu teknoloji; yapay organ basımı, eksik kemik parçalarını tamamlama, kişiye özel implant üretme ve ameliyat öncesi doktora kılavuz olma gibi farklı amaçlar doğrultusunda kullanılıyor. Bu teknoloj doktorlara önceden operasyonu planlama imkânı sağlıyor 3D yazıcılar ile hastanın sorunlu bölgesinin plastik model üretiliyor. Böylece tasarlanan protezin sorunlu bölgeyle uyumu test edilip tasarım geçerli kılınıyor. Ayrıca operasyon öncesi hekimin model üzerinde tüm operasyonu planlaması sağlanıyor. Üretim öncesi prototip model üretilmesi, tasarım hatalarını ve ancak operasyon sırasında fark edilebilecek tüm anatomik yapıların ve kusurların ortaya çıkmasını sağlayarak olası operasyon risklerini ve hatalı protez üretimi riskini ortadan kaldırmış oluyor. Hekimin veya tasarımcının tasarım esnasında gözden kaçırdığı ya da tahmin edemeyeceği kusurlar, prototip model sayesinde, üretim ve operasyondan önce belirlenmiş oluyor. Bu parçaya göre 3D yazıcı teknolojisi ile ilgili olarak yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A)e Orta 1. Cerrahi müdahale öncesi risklerin ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. II. Protezlerin sağlıklı ve işlevsel oluşturulmasına dair öngörüler oluşturmaktadır. Genelde sağlık alanında etkin biçimde kullanılmaktadır. IV. Hekimlere daha çok cerrahi müdahale öncesi yol göstermektedir. , II ve IV Orta-Zor B) I ve IV C) II ve III E) I, II, III ve IV Sınavda Bu Tarz Sorarlar Coğrafya sad yeryüzü parç tanıdığı toplu niteliklerde bi vesilesidir. Ba ilişkilidir. Bire coğrafyadan bazen sanat bulunduğu m Bu parçada 3. 4. Coğra etkiler. B) Sanat coğraf C) Coğra D) Edebi E Sanat tesirle Çocuk ed dair düşü eserler, on sağlamak . Sa gel Ok mu on Es se be Ba ba

B 7. İyi bir romanın iyi anlatılmış bir kahramanı olmalıdır. Tüm kitap boyunca takip edeceğimiz, bazen kendimizi yerine koyacağımız, bazen çok seveceğimiz, bazen nefret edeceğimiz bir ana karakter olmalıdır. Zayıf bir ana karakterle iyi bir roman olmaz. Ama iyi bir romanın çok iyi bir "zayıf ana karakteri" olabilir. Burada kahra- manın özelliklerinden çok ilgi çekici olup olmaması önemlidir. Zayıf bir karakterin zayıflığı da çok ilgi çeki- ci bir şekilde ortaya konulmuş olabilir. Karakterin özel- likleri güçlü bile olsa ortaya koyuşumuz zayıfsa ilgi çek- mek için pek şansımız olmaz. Bu parçaya göre 1. Bize tanıdık gelen kahramanlar daha çok ilgimizi çeker XX II. Roman kahramanı okuyanlarda duygu dalgalanma- ları meydana getirebilen bir kişi olmalıdır. J III. Romanın başarısında anlatım ve içerik dengesinin korunması önemli bir etkendir yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I TYT/Türkçe D) I vel B B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III

6. C) Dizi sektöründe çalışmanın zorluklarına D) Dizilerin toplumun gerçekleriyle örtüşmediğine E) Dizilerin etkisinden kurtulmanın zorluğuna Konferans için gittiğim üniversitelerde söyleştiğim öğ- rencilerin çoğu, roman yazmak istediğini söylüyor. Çok az kişiden öykü ya da şiir yazmak istiyorum cevabını alıyorum. Peki, neden herkes roman yazmak istiyor? Hani bir roman yazarsak ve o da tanınırsa biz de gerçek yazarlık katına ulaşmış sayıyoruz kendimizi. -800 Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi en uy- gundur? A) Roman yazmak kolay olduğu için roman yazmak is- tiyoruz her zaman. B) Belki de roman, artık yazar olduğumuzun kanıtı gibi geliyor bize. C) Biriktirdiğimiz yaşam deneyimlerimiz bizi roman yaz- maya itiyor belki de. D) Okurların en çok zevk alarak okudukları bir türdür roman. E) Romanın ticari getirisi diğer türlere göre oldukça yük- sek çünkü. Üniversite Adayı Yayınları 3 8.

4. Pides Bazı eleştirmenler eserde konunun çok önemli olduğunu hatta çoğu zaman eserin kaderini belirlediğini söyler. Bir eser, konusuyla değerlendirilseydi Namık Kemal'in "Vatan Yahut Silistre" piyesi veya Newyork önündeki "Özgürlük Heykeli" ile hiçbir sanat eseri boy ölçüşemezdi. Oysa ne Vatan Yahut Silistre ne de Özgürlük Heykeli'ndeki büyüklük içimize gerçek sanat eserinin o derin heyecanını dökebilir. Aksine önemsiz görünen birtakım konular bazen birer şahe- ser değerini alabilmektedir. Demek ki sanat eserinde ---- Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdaki yargılar- dan hangisiyle devam ettirilmelidir? A konudan daha önemli ögeler var. konunun hiçbir önemi yok eser için. C konuya önem vermemek gerekiyor. DY konu, üslubun önüne geçiyor. Ekonu, anlatımı zorlamamalıdır. ÖSYM SORU TİPLERİYLE %100 PARAGRAF