Anlatım Biçimleri Soruları

Yakup Kadri'nin "Kiralık Konak" la başlayan roman serüveni, hiç kan kaybetmeden günümüze dek sürmüştür; ilk romanlarında yakaladığı sesi de ko- rumayı bilmiştir. Yapıtlarını oluştururken dolambaçlı yollara sapmamış, ne anlama geldiğini bilmediği sözlere yer vermemiştir. Gösterişli cümlelerle okurun gözünü boyamamış, yapıtını okunmaz hâle getirmemiştir. Bu parçada, Yakup Kadri'nin romanlarının hangi niteliklerinden söz edilmektedir? A) Özlülük - derinlik - akıcılık B) Duruluk - yoğunluk - içtenlik Kalıcılık açıklık - akıcılık D) Sürükleyicilik - açıklık duruluk E) Akıcılık - yalınlık - evrensellik -

12. 1. II. III. Ya bu salgının dilimize bulaştırdıkları? Başlangıçta yadırgarken yavaş yavaş öğrenmeye, biz de laflarımızın arasında bu kelimelerle kelam etmeye başla- dık mı? Kimisi oradan buradan kimisi Türkçeden kimisi yerli ye- rinde kullanılırken kimisi yanlış ve yersiz kullanılan söz- cükler... IV. Pandemi, epidemi, salgın, bulaş, filiyasyon, entübasyon, entübe, immün, immün sistem... V. Bunların hiçbirisi dilimize yenice girmiş değil. VI. Tip bilimiyle uğraşanlar bunları zaten kullanıyorlardı, günlük dile girmesi yeni oldu. Anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için numaralanmış cümlelerin hangileri yer değiştirmelidir? A) I ile III B) II ile IV D) IV ile VI E) V ile VI C) III ile V P E

ir, diye düşünen biriyim. k adlı güzel romani An- r'e ya da Sinop'a koyun Memed'i Toroslar ye- Raskolnikov'u Peters- nderin, her şey değişir. adolu'nun kalbinde bir em de bizim özellikle en etkilemiş Hitit İm- ız için önemsediğim TÜRKÇE TESTİ erden hangisi ağır me me DENEME-15 BİLGİ SARMAL 3. (1) Don Kişot edebiyat tarihinin en ünlü birkaç kahrama- nindan biridir. (II) Hamlet, Pollyanna, Odysseus, Küçük Prens gibi diğer ünlü kurgu kahramanlardan daha çok ta- nınır ve belki hepsinden daha fazla sevilir. (III) Don Kişot, okuduğu şövalye romanlarının hayal dünyasında yaşar. (IV).Onu Cervantes'in romanından tanıdığını bile unutur insan. (V) Ideallerinin peşinde koşmasına saygı duyar, dünyanın acı gerçeklerinin onu yenmesine üzülür, zayıfların güçlüler karşısında ezilmelerine karşı duyduğu heyecanı destekler. (VI) Ama bir yandan da bu yaşlı şövalyenin çaresizliğine ay- kırılığına güler. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşün- cenin akışını bozmaktadır? A) II C) IV B III D) V E) VI

209 8. Hediye seçiminin ilk ve en önemli aşaması, karşınızdaki kişiye kendini özel hissettirecek bir hediye bulmaktır. Hediye alaca- ğınız kişi nelerden hoşlanıyor, nasıl bir yaşam temposu var, ilgi alanları neler... Bu konular üzerine kafa yormak, doğru hediyeye giden yola bir adım daha yaklaşmanızı sağlayacak. Hediyeler duygularınızı ifade etmenin en kısa yoludur. Dolayı- sıyla hediyeniz ve vermek istediğiniz mesajın örtüşmesi şarttır. Samimi ve sıcak bir hediyeyle sevginizi gösterirken kullanışlı hediyelerle çok yakından tanımadığınız kişileri bile mutlu ede- bilirsiniz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi amaç- lanmıştır? A) Olay içinde yaşatma B) Kanıları değiştirme C) Okura bilgi verme D) Kanali kontrol etme E Izlenim kazandırma

7. Bakkallar, son yıllarda peş peşe açılan dev marketler karşısın- da ayakta kalabilme mücadelesi veriyor. (1) İşlevselliği azalan bakkalları güçlendirecek bir proje hazırlayan Adapazarı Bak- kallar ve Bayiler Odası, esnafı büyük marketlere karşı birleştir- meyi hedefliyor (11) Bakkal esnafını, büyük marketlerle rekabet edilebilir düzeye getirmesi hedeflenen bu projede, dededen kalma bakkalcılık anlayışı bırakılacak. (III) Böylece teknoloji- ye ayak uyduran bir yapıya sahip, modern bakkallar oluşturu-* lacak. (IV) Yeni sistemle merkezi alım birliği kurularak toptan OP mal alınıp müşteriye ucuz ürün satılacak. (V) Bir ürünün fiyatı her bakkalda aynı olacak, ürün çeşitliliği artacak. (VI) Ayrıca otomasyon sistemiyle bir bakkalın ne kadar mal sattığı, hangi ürünün eksik olduğu ve ne kadar ciro yaptığı takip edilecek. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) I B) III C) IV D) V 1 E) VI

29, 1. Bunlara örnek olarak göçükleri, çöküntüleri, top- rak kaymalarını verebiliriz. II. Sözlerine "Eskiden 10-20 metreden su çekiliyor- 2 du, şimdilerde bu derinlik bazı yerlerde 200. met- reyi aştı." diye devam ediyor. III. Söz bize gelince "Yer altı sularının Türkiye'de ol- duğu kadar talan edildiği başka bir yer, dünyada belki de yok." diyor Prof. Dr. Zekai Şen. 3 IV. İçi boşalmış yer altı su depoları, yapılarına bağ- lı olarak, çöküntüler oluşturup yüzey şekillerinde değişikliğe neden olabiliyor. Örnek olarak verdiğimiz bu olumsuz değişiklikler de bazı sıkıntıları beraberinde getiriyor. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangi- si sondan ikinci olur? A). B) H. E)V. CLI. D) IV. 31.

38. Insan Connectome Projesi (HCP), 2009 yılının Temmuz ayın- da, 5 yıllığına Ulusal Sağlık Enstitüleri planının bir parçası olarak başlatılmıştı. Projenin araştırmacılarından Hagmann, projeyi "Bir ağın işleyişini anlamak için, beyin unsurlarının ve aralarındaki bağlantıların bilinmesi zorunludur. Bu proje, fonk- siyonel beyin durumlarının altta yatan yapısal alt tabakadan nasıl ortaya çıktığına dair anlayışımızı önemli ölçüde artıracak. Ayrıca bu yapısal alt tabaka bozulursa beyin fonksiyonunun nasıl etkilendiğine ilişkin yeni mekanik anlayışlar sağlayacak- tır." şeklinde açıklamıştı. Bu parçadan hareketle sözü edilen projenin hedefleri ara- sında, I. Beyne ait verilerin derlenmesini kolaylaştırmak Bilim insanlarının verileri grafiksel olarak ifade edebilmele- rine olanak tanımak III. Bağlantılar arasında sorun çıkması hâlinde beynin işleyişi- nin seyri hakkında yeni bilgiler keşfetmek durumlarından hangisinin yer aldığı söylenebilir? A) Yalnız HI ve Ill adlann gunu neder bir si anda der ha de 11

S A R M A 1 4. Roman yazmanın belki de en zor yanı ilk cümleyi bulmak- tır. İlk cümle yazarın gideceği yönü belirler. Hiçbir roman tasarlanarak yani plan doğrultusunda yazılmaz. Yazar, ro- manın yolunu açtığı gibi roman da yazarın yolunu açar ve ona yol gösterir. İşte bunun için ben bir konuşmamda demiştim. 33 Düşüncenin akışına göre bu parçadaki boşluğa aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) Romanda önemli olan anlam değil üsluptur. B) Roman, gelecek kaygısı taşırsa romanın geleceği olmaz. PARAGRAF SORU BANKASI C) Romancı, topluma yol gösteren bir rehberdir. ob D) Romanın okura yol göstermek gibi bir sorumluluğu vardır. EX Romanımı yazarken düşünüyorum ya da düşünürken yazıyorum.

2. "Üslup yazma biçimidir." der, geçeriz. Oysa iş bu kadar kolay değil. Binlerce okur, bir üsluba abayı yakıp yazarın her eserinin peşin alıcısı, okuru olmuyor mu? Üslup, bir bakıma ruhun iz düşümüdür. Dolayısıyla herkeste başka başkadır. Eskiler, "Üslub-ı beyan, ayniyle insandır." derlerdi. Yani kişinin anlatım tarzı o kişinin özelliklerini barındırır. Kişiliğin tüm tonları, üslup sayesinde kendini ortaya koyar. Ve bir yazar, seçtiği kelimeler sayesinde zihinlerdeki o bir başkasınınkine benzemeyen söz saltanatını kurar. Bu parçada geçen "bir başkasınınkine benzemeyen söz saltanatı" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? UA) Diğer yazarlardan farklı düşünce evreni B) Her eserinde farklılık gösteren kelime dünyası C) Kendine özgü anlatım özellikleri D) Başka yazarlardan üstün ifade gücü E) Bir eserin her bölümde farklılaşan üslubu

3. Don Kişot edebiyat tarihinin en ünlü birkaç kahrama- nından biridir. () Hamlet, Pollyanna, Odysseus, Küçük Prens gibi diğer ünlü kurgu kahramanlardan daha çok ta- nınır ve belki hepsinden daha fazla sevilir. (III) Don Kişot, okuduğu şövalye romanlarının hayal dünyasında yaşar. (IV) Onu Cervantes'in romanından tanıdığını bile unutur insan. Videallerinin peşinde koşmasına saygı duyar, dünyanın acı gerçeklerinin onu yenmesine üzülür, zayıfların güçlüler karşısında ezilmelerine karşı duyduğu heyecanı destekler. (V) Ama bir yandan da bu yaşlı şövalyenin çaresizliğine ay- kırılığına güler. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşün- cenin akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV D) V 1530 E) VI

Nezihe Meriç, Çisenti kitabında, az sözle çok şey anla- tıyor. Alıştığımız öykülerden başka tür öyküler bunlar. Bir dil, deyiş, damıtılmış söz ve deyim ziyafeti çekiyor okura. Yaşamdan çisentiler, yaşamın içindeki insanlar- dan çisentiler... Üstelik ülkeden ve toplumdan dünyaya açılan çisentiler... Bu parçada Nezihe Meriç'in öyküleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Sıradan öyküleri aşan nitelikler taşıdığına BYoğun bir anlatımla kurulduğuna C) Evrensele uzanan boyutlar içerdiğine D) Özgün bir anlatımla kurulduğuna Gerçeğin düş gücüyle harmanlandığına FEN BİLİMLERİ YAYINLARI 124

? Osman Cemal Kaygılı, Cumhuriyet Dönemi'nin ilk öykücüleri arasında, gerçek bir "halk hikâyecisi" kimliği taşır. Ürünlerinde, kaygılarından öte bir anlatımla doğup büyüdüğü çevreleri, halk yaşayışını dile getir- miştir. Ama halka eğilişinde örneğin bir Hüseyin Rah- mi gibi bilgilerini ortaya döküp saçmamış, halk insanı- nın bakışını yansıtmaya çalışmıştır. Bu tutumuyla, Osman Cemal'i aşırı iyimser, politik bir seçimden uzak kalmış sayabiliriz. Ancak dilinin canlılığı ve yaşarlığı, yazarı öykücülüğümüz için önemli kılar. Dahası, kimi öykülerinde, halk bilgeliğini andıran (bulgulara tanık oluruz. Bu parçadan, sözü edilen yazarla ilgili aşağıdaki- lerden hangisi çıkarılamaz? A) Öykülerindeki olayları halkın gözünden yansıttığı B) Farklı bir öykü anlayışına sahip olduğu C) Öykülerinde, yaşadığı çevrenin izlerinin görüldüğü D) Öykülerini doğal ve akıcı bir dille yazdığı E Öykülerinde, halkın bilge dediği kişilere yer verdiği FEN BİLİMLERİ YAYINLARI 12

6. Ataol Behramoğlu'nun Hayata Uzun Veda'sı, karmaşık bir hayattan süzülmüş, sade, duru, arı mı arı söyleyi- şiyle; en anlaşılmaz olanı, sıradan insana bile anlamlı ve anlaşılır kılışıyla; sevincin, hüznün, ayrılığın, kavuş- manın, merhametin, özlemin, korkunun, umudun en insani harmanıyla; hesap verişi ve soruşuyla taklit, süsleme lekesi olmayan büyük bir şiirdir. Bu parçada, sözü edilen şiirin hangi yönü üzerinde durulmamıştır? A) Anlaşılır bir dilinin olduğu B) Dil ve yöntem bakımından yazılışının güçlüğü C) Özgün bir yapısının olduğu D) Içerik yönünden zenginliği E) Yaşamı sorgulayan değerlendirmeler içerdiği ✓ FEN BİLİ

BE Fethi Naci'nin yayıncılığa atıldığı günleri çok iyi anım- sıyorum. Önce bizler gibi başladı. Nitelikli yazın yapıt- larıyla... Ama kısa sürede işin nereye varacağını anla- yıverdi. Donkişotluktan vazgeçip bir çözüm aradı: "100 Soruda" dizisini buldu. Deneyerek, sınayarak çok iyi geliştirdiği o diziyle belli sayıda "sürekli satılan kitaplar toplamına ulaştı. Böylece de öbür küçük yayınevlerin- den uzaklaşmış, ayaklarını yere basmış oldu. Bu parçada, Fethi Naci ile ilgili olarak aşağıdakile rin hangisine değinilmemiştir? A) Seçkin eserler yayımladığına Hayatını yayıncılığa adadığına GSürekliliği sağlanamayacak yayıncılık anlayışını bir süre sürdürdüğüne 13 D) Yayıncılık hayatında başarıyı yakaladığına E) Öngörü sahibi bir kişi olduğuna

9. (1) Insan bazen anlatmak istediklerine karşılık gelecek araç- Jari bulamayabiliyor (II) Verili olanların sınırlarını aşma is- teği de denilebilir buna. (III) Ben de üzerine düşündüğüm, çalıştığım konularla ilgili dönem dönem eldeki makinelerin düşündüklerime karşılık gelmediğini gördüm. (IV) Bunun so- nucu olarak yine fotoğrafın teknolojisi içinde çözümler üret- meye çalıştım. (V) Bu yeni bir şey değil, fotoğrafın sınırlarını zorlamaktır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Bu, fotoğraf için de geçerli bir durum." cümlesi geti- rilirse anlamakna uygun olur? ATT B) II CHI D) TV EXV

19. Tematik çeşitliliğin varlığı, filmin artıları arasında sayı- labilir. Kurgu; her ne kadar siyasal, sosyolojik, psikolojik ve düşünsel temellere yaslansa da aşk gibi lirik temalar da yer yer kendisini hissettiriyor. Bunun yanında filmin bohem ve melankolik yapısını kuvvetlendiren karanlık ve sıkkın renk ve mekân tercihleri göze çarpıyor. Ka- rakterlerin ruhsal çözümlemeleri, titizlikle masaya yatı- riliyor. Gerilim bir anda tırmandırılmıyor, bilakis acınan ve sürekli ezilen kahramanin şiddete meyledişinin bi- linçaltındaki gerekçeleri izleyenlerde yavaş yavaş olası etkileri uyandırıyor. Bu parçada ele alınan filmle ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A Karakterlerin psikolojik tahlillerinin özenle işlendiğine BY Filmdeki sıkıntılı havanın adım adım tırmandırıldı- ğuha Filmde çeşitli konuların bir arada işlendiğine Mekân seçiminde boğuk atmosfer tercihinin dikkat çektiğine E) Kahramanın, şiddeti tercihinin haklı sebeplerine