Anlatım Biçimleri Soruları

19. Yayıncılığın ilk yıllarında, tek kanallı dönemde hayatımızın ufacık bir alanını işgal eden diziler artık trafik de dâhil olmak üzere her yerde yanımızda, Tarihi, coğrafyası, sosyolojisiy- le çağın en eğlenceli bağımlılığını 2000 yılında mercek al- tına aldığımda Fransa'da, "Bizim hayatımız dizi." sözüyle karşılaştım Türk dizilerindeki kadın imgeleri ve bunların Türkiye ve Fransa'daki göçmen işçiler tarafından yorum- lanma biçimlerini konu alan doktora tezimin saha çalışma- ları için oradayım. Sayısız görüşme yapıyorum bu çalışma kapsamında. Alıntıladığım söz de 40'li yaşlarında, evli, üç çocuklu, küçük bir konfeksiyon atölyesi sahibi bir erkekten geliyor. Henüz farkında değil ama uzun yıllardır orada ya- şayan Türkiye kökenli bu işletmeci ile yaptığımız görüşme sırasında ağzından dökülüveren bu söz, kısa sürede tüm topluma mâl olacak. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? x A) Dizilerin topluma ayna tutma gibi bir işlevi vardır. B) Dizilerdeki her kadın, toplum için rol modeldir. C) Dizilere erişim, teknolojiyle kolaylaşmıştır. Türk dizilerinde kadın motifine yer verilmektedir. Diziler, eğlenceli bir bağımlılık olarak görülmektedir.

TYT/Türkçe 30. Serin serin esen yele verdi kendini. Ne de tatlı esiyordu yel! Bu yel, insanı âdeta bu kumsaldan söküp bambaşka diyarlara, masmavi denizlere taşıyordu. Vakit, nisandı. Güneşin dünyamızı yeni yeni ısıtmaya başladığı, hoş bir mevsimdi vakit. Zaten ilkbahar ve nisan, bir başkadır. Henüz o kavurucu sıcaklardan eser yoktu. Uzaklardan bir kuzu melemesi ve belli belirsiz bir kedi miyavlaması işitiliyordu. Her şey rayında gibiydi. Ah, bir de rahmetli babaannesinin soğuk hoşafı da olsaydı... Daldığı düşüncelerden sıyrılarak sapsarı kumsalda yürümeye devam etti. Bu parçanın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi sövlenemez? A) Duyulararası aktarma yapılmıştır. B) Anlatiemmmm hislerine yer verilmiştir, C) Vinelemelere başvurulmuştur. D) Eksiltili yargıler kullanmistir. Farklı 11 E) Farkdi-duyutar ile ilgili ayrıntılar vardı vard

TYT/Türkçe 28. ----. Bu görüntüler sayesinde ana galakside gelgit kuyrukları olarak adlandırılan ve çarpışan iki galaksinin arasındaki yer çekiminin sürüklemesi ile üretilen zayıf yay biçimli belirtiler bulundu. Bu kanıt, 3C 186 ile başka bir galaksi arasındaki olası bir birleşmeyi gözler önüne sermektedir. Bu parçanın başında boş bırakılan yere 11. STSCL ve Johns Hopkins Üniversitesinden Marco Chiaberge liderliğindeki ekip, galaksideki yıldız ışığının dağılımını, bir bilgisayar modeliyle elde edilen normal bir eliptik galaksinin dağılımı ile karşılaştırarak kara deliğin merkezden 35 bin ışık yılı kadar uzaklaştığını hesapladı Yakın kızılötesi ve optik dalga boylarında alınan Hubble fotoğraf ve video kayıtları, 8 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galaksi kümesindeki 3C 186 olarak bilinen kuasarı ve bunun galaksisini açığa çıkardı Teoriye göre iki galaksi birleşip kara delikleri yeni oluşan eliptik galaksinin merkezine yerleşir, kara delikler birbirlerinin etrafında dönerken gravitasyonel dalgalar etrafa yayılır cümlelerinden hangileri getirilebilir2 A) Yalnız I D) We il B) Yalnız II 11 E) ve III C) Yalnız III 2

TYT/Türkçe 24. Beyin hücrelerinin kendini yenilediği, ilk olarak 1960'larda maymunlar, fareler ve kuşlar üzerinde yapılmaya başlanan deneylerle anlaşılmıştı. 1998 yılında Nature Dergisi'nde yayınlanan bir araştırma ile diğer hayvanlar üzerinde elde edilen olumlu bulguların insanlarda da geçerli olduğu ispatlandi, Kaliforniya Salk Enstitüsü nörobiyologlarından Fred H. Gage, insanlar üzerinde yaptığı bir araştırmada yeni nöronların, ana hücrelerin bölünmesiyle oluştuğunu ve bu durumun beynin hafıza ve öğrenme işlevini gerçekleştiren bölümünde yaşandığını keşfetti. ---- Bu parça, konu akışı bakımından aşağıdaki cümlelerin hangisiyle tamamlanmalıdır? A) Beynin genelinde hücreleri kontrol eden bir mekanizmanın olduğunu kanıtlamaya çalışan araştırmalar söz konusudur B) Oysa yapılan birçok araştırma, yetişkinlerde beyin hücrelerinin yenilendiğini ispatladı C) Geriye kalanlar, eski nöronlarla birbirine bağlanıyor ve kendi kendini iyileştiren, geliştiren bir beyin oluşturuyor 11 DY Bu yüzden doğduğumuzda beynimizde ne kadar hücre varsa yaşamımız boyunca onunla idare edeceğimiz, daha fazlasının oluşmayacağı, hatta her bir hücre öldükçe bu sayının gitgide azalacağı söyleniyordu E) Araştırma sonucunun paylaşılmasından bu yana, beynin hipokamp adı verilen bu bölümünün üzerinde yoğun olarak incelemeler yapıldı ve sonuçta insan beynindeki en etkin alan olduğu anlaşıldı 25.

4. Bence bir sanatçının ustalık dönemini anlamak, onun kalfalık ve çıraklık dönemini anlamaya bağlıdır. Mimar Sinan'ı düşünelim. Onun Selimiye Camisi'ni inşa ederek ulaştığı seviyeyi idrak edebilmek, öncesinde inşa ettiği Şehzade ve Süleymaniye'nin röntgenini çekmeyi gerektiri Bu parçada geçen "röntgenini çekmek" sözünün parçaya kattığı anlam aşağıdakilerden hangisidir? A) Örnek almak BY Hak ettiği kıymeti vermek C Muhafazasını sağlamak Ayrıntılı olarak incelemek E) Restore etmek-

I I | 6. Türkiye'nin Karadeniz'de doğal gaz rezervi bulduğunu açık- laması, derin denizlerde gaz bulunabilmesi yeteneğinin ger- çekleştirilmesi açısından enerji sektöründe önemli bir gelişme olarak görülürken rezervin, ekonomik açıdan Türkiye'ye neler sunacağını sürecin göstereceği belirtiliyor. Türkiye'nin önemli gaz tedarikçisi Rusya ile yaptığı sözleşmelerin güncellenme döneminde olunduğuna da dikkat çeken uzmanlar, bulunan rezervin Türkiye'nin elinde önemli bir koz olacağını düşünü- yorlar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır bas- maktadır? A) Betimleyici anlatım B) Düşsel (fantastik) anlatım C) Söyleşmeye bağlı anlatım D) Destansi (epik) anlatım ED Gelecekten söz eden anlatım

Bir insanoğ retebilme- lirgin özel- le madde n gelişmiş ndi raha- teğini yok var ki bu neden ol- uları öte- a zemin hangisi V YAYIN DENIZI 14. Öğrenci Gülten Dayıoğlu: Beni yazmaya özendiren, tüm yaşam, doğa, uzay, dağlar denizler, başta insan olmak üzere tüm canlilar, duşler, gerçekler vb Öğrenci Gülten Dayıoğlu: Konu seçimi pek kolay olmuyor. Ama kültür alt yapım hazır olduğu için birçok konuyu zihin ve gönül süzgecimden geçirip, sentezleyerek yeni yeni yaratılar elde ediyorum. Bu sürede bazen, pek güvendiğim kültür alt yapım yetersiz kala- biliyor. O zaman da uzmanlara danışıyor, yazılı ve görsel kaynakları araştırmaya yöneliyorum. Rastlantı sonucu konu seçmiyorum kısacası. Araştırarak, soruşturarak, düşünce, duygu sūz- geçlerimi kullanarak, belleğimin kapılarını yum- ruklayarak romanın planını yapıyorum. Sonra yazmaya girişiyorum. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdaki- lerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) (1) Sizi yazmaya iten sebep nedir? (II) Üslubunuzu oluştururken nelere dikkat edi- yorsunuz? B) (1) Sizi yazmaya özendiren şeyler nedir? (II) Konularınızı nasıl seçiyorsunuz? Konu seçi- mi tesadüfi mi oluyor ya da hayatta karşılaştığı- nız bazı olaylardan mı etkilenip yazıyorsunuz? (1) Size yazma sevgisi aşılayan şeyler nelerdir? ✅ (1) (II) Yazdıklarınız içinde kendi hayatınızı ele alanları var mı? Sizce roman ve hikâyede anla- tılanlar hayatın kendisi olmalı mıdır? D) (1) Yazarken konu seçiminde zorlanıyor musunuz? (II) Eserlerinizi oluştururken kendinizi özgür hisseder misiniz? Yazdıklarınızın özel bir anla- mi var mıdır? E) (1) Her konunun hikâye ve romana girebileceği düşüncesini taşıyor musunuz? (II) Sizce konu seçiminin zorluğu nedir? Siz ko- nularınızı nasıl belirliyorsunuz?

a 10/ 1. Bir yazarın roman anlayışı, doğal olarak yazdı- ğı her romanla biraz daha gelişir, bunun olağan bir seyri vardır. II. Belki de üzerinde çalıştığım metin yaptı bunu. III. Roman sanatından ne beklediğimin cevabını Bin Hüzünlü Haz'da daha net gördüm; bunun nasıl olduğunu bilmiyorum, belki bende biri- ken bazı şeyler o romanı yazarken şekillenme imkânı buldu. IV. Bin Hüzünlü Haz'da bu, benim için olağan sey- rin dışına çıktı sanki, birdenbire bir sıçrama oldu. V. Bu değişimin romancı için anlamı şudur; kendi roman yolculuğu içinde hatrı sayılır bir mesafe kaydetmiştir. Yukarıda numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bütün oluşturulması için hangilerinin yerleri değiştirilmelidir? A) I ve IV B) I ve V D) III ve IV C) II ve IV IV ve V

zbir ve ger zilip Ya- ebi ma nin çi- le- al- Ú 9. ---- "Aksülamel" yerine "tepki" sözcüğü halk tarafın- dan tutmuştur. Belki sözcüğün tam karşılığı değil ama halk "tepki"ye yeni bir anlam katmıştır. Buna karşılık "yapıt" sözcuğu, gençlerde "bina"yı akla getiriyor da "eser" anlamını getirmiyor. Türkçeye çok yerleşmiş olan "eser"i bırakıp yerine "yapıt"ı yerleştirmeye çalışmak neden? Yeni türetilen söz- cükler arasında "soru" ve "sorun" gibi cümle içinde kullanılırken kavram karışıklığı yaratanları da var- dır. Bu tip sözcükler, anlamın belirsizliğine ve anla- timin bozukluğuna sebebiyet verecek kadar sıkıntı yaratmaktadır dilimizde. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Yabancı sözcüklerin yerine yenilerini getirmek, halka ulaşma yolunda bir zorunluluktur. B) Yazı dilimiz yabancı sözcük istilasına uğramış- tir, bir an önce bunun önüne geçilmelidir. C) Yabancı sözcükler, anlatımın anlaşılırlığını en- gellediğinden gençliği kitap okumaktan soğut-. maktadır. D) Oluşturulan yeni sözcüklerin çoğu gereksizdir, hiçbir kullanım alanı olmadığından uzun ömür- lu değildir. E) Sözcük oluştururken dile kolay gelmesine, anlamsal karışıklığa neden olmamasına özen gösterilmelidir.

1 8. 10 Edebiyatın içine, duyulan şeylerden çok düşünü- len şeyler girer. Düşünülen şeyler ise birtakım ka- liplara girmeye, bir dünya görüşüne bağlanmaya mecburdur. "Her şey söylenmiştir." sözü çok alda- tıcıdır. Her şey söylenmiştir ama aynı düşünce ile söylenmiş iki söz var mıdır? "Yaşamak ne güzel!" derken her asır hatta her nesil başka başka şeyler düşünmüştür. Eskiden şairler hayatı herhangi bir fikir veya his dolayısıyla güzel görürdü ve doğa bir ruh hâlinin aynası olarak değer kazanırdı. Şimdi- lerde ise doğa ve yaşama sevinci araç olmaktan çıkmıştır, amaç olmuştur şiirde. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinil- memiştir? Şairlerin ilk zamanlarda doğayı, bir araç olarak gördüklerine B Daha önce söylendiği sanılan şeylerin aslında aynı şekilde dile getirilmediğine • Edebiyatın daha çok hissedileni değil düşünü- leni anlattığına Yeni şairlerin eskilerden, doğayı ele alışları ba- kımından farklı olduğuna E) Sanatçıların güzel olanı, iyi olanı eserlerine ta- şımaları gerektiğine YAYIN DENIZI

(1) Masallar olay örgüsüne dayalı metinlerin en eskilerinden- dir. (II) Masallarda anlatılanlar gerçek yaşamla ilişkilendiril- mez. (III) Masalları süslemek ya da dinleyenin hayal alemine girmesini kolaylaştırmak için tekerlemelere yer verilir. (IV) Masallar, genellikle olayların merkezinde olan kahraman anlatıcının bakış açısıyla anlatılır. (V) Masallar; roman, öykü, destan gibi edebi türlerle aynı grupta yer almaktadır. Numaralanmış cümlelerin hangisinde masallarla ilgili yanlışlık yapılmıştır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. MAORL TAL

2. John Locke, insan zihninde doğuştan gelen bilgi- lerin olmadığını söylemekle birlikte mutluluğa, iyi- ye yönelip acıdan kaçma duygularının doğuştan geldiğini söyler. Ahlak felsefesini herkesin kendi mutluluğuna koşması gerektiği ilkesine dayandırır. O, bilgilerin ancak yaşayıp görerek, deneyim sahi- bi olarak ve deneyler yoluyla elde edilebileceğini söyler. Bu parçadan John Locke'un düşünceleriyle il- gili olarak, Bilgi ancak deney yolu ile edinilebilir. insan donanımlı olarak dünyaya gelir. Her insan, mutluluğu yakalayamayabilir. W. Herkes kendi mutluluğunu kendisi yaratmalıdır. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) I ve II B) I ve IV D) II ve IV C) II ve IIL E) III ve IV YAYIN DENIZI

11. Öğleden sonraları zaman, arka bahçede şekerleme yapardı. Her gün aynı saatte ağırlaşan göz kapakları, hep aynı süre bo- yunca kapalı kalır ve hep aynı saatte açılırdı. Zaman uyurken, çocuk vişne ağacının altında pinekler, yere düşmüş vişnele- ri yerdi. Zaman, uyanana kadar dilediğince vişne yiyebilirdi, önce yerdekileri sonra da canı çekerse dallardakileri... Kim görecekti ki? Nasıl olsa, zaman ile birlikte hemen hemen her- kes ve her şey uykuya çekilirdi. Tuzlanmış çağla yeşili evin alt katından babaannenin, üst katından ev sahibesi Kıymet Ha- nim teyzenin horultuları yükselirdi. Bütün mahalle kocaman bir beşik kesilir, rüzgâr miril miril ninni söylerdi. 6 Elif Şafak'ın Mahrem romanından alınan bu parçayla il- gili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? A) Olayın gerçekleştiği zaman ile ilgili bir ifadeye yer veril- memiştir. B) Metin kahraman anlatıcının bakış açısıyla verilmiştir. C) Anlatılanlar yaşam gerçeğiyle bire bir örtüşmektedir. D) Yazar, çocuğun şahsında toplumsal bir çatışmayı dile getirmiştir. E) Yazar, "zaman" ve "rüzgâr"ı kişileştirerek sanatsal bir anlatıma başvurmuştur.

nın da- la bağ- laki ısı e da- ek bir skin tla- aşı- NLARI rını önceden gör! SPOILER 16-18. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Wilhelm Von Humbold "İmparatorluklar gelir geçer ama güzel bir dize sonsuza dek kalır." derken şiirin o gizemli gücünü anlatır. Şiir, insanın insan olması kadar eskiye da- yanan, duygu ve düşüncelerin paylaşım aracıdır. Geçmiş- ten bu yana tüm kültürlerde kutsal bir yeri olan şiir ----. Bal- zac, şiiri bir ızdırap olarak görürken Goethe şiiri, üstüne re- sim yapılmış pencere camı yani kurtuluş, özgürlüğe kavuş- ma; Voltaire ruhun müziği olarak algılar. Gilfillan'a göre ise şiir güzellikte yaşayan doğruluktur. Şiir sözle büyüleyendir. 16. Bu parçaya göre şiir ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Zamanın yıpratıcılığına karşı direnç gösterir B) İnsanlık tarihi boyunca iç dökme aracı olmuştur C) Her medeniyette saygı gösterilmiş, mukaddes kabul edilmiştir D) Kişiden kişiye değişen anlam alanlarına sahiptir E) Her çağ ve topluma özgü bir biçimi vardır

12. Halil İnalcık'ın doktora tezi olan ve henüz 26 yaşındayken tamamladığı Tanzimat ve Bulgar Meselesi hâlâ hem içerik hem de yöntem olarak alanında öncülüğünü koruyor. Tanzimat'ın ilanından sonra Bulgaristan bölgesinde çıkan ayaklanmaları, çözümlenemeyen toprak meselelerine ve köylülerin sıkıntılarına bağlayan; bilimsel, çift taraflı arşiv ve kaynak araştırmalarına dayanan bir tezdir. Genç tarih- çinin sosyal bilimlerde ulaştığı düşünce ve analiz kapasi- tesini ortaya koyan bu değerli tez, bir kitap olarak piyasa- ya çıktı. Eserin özellikle genç tarihçiler için bir başucu ese- ri olacağını şimdiden söylemek isterim. Bu parçada söz konusu tez çalışması ile ilgili aşağıda- kilerden hangisine değinilmemiştir? A) Tanzimat'ın ilanıyla ilgili en kapsamlı çalışma olduğuna B) Güncelliğini korumaya devam ettiğine C) Ciddi bir inceleme ve araştırma sonucunda oluştuğuna D) Kitap olarak yayımlandığına E) Genç tarihçiler için önemli bir kaynak olduğuna 14.

ida- 4. Yazar, bu kez bir öykü toplamıyla karşımızda: "Hikâyede Büyük Boşluklar Var". Peki, kitabının adı gibi yazarının hikâyelerinde de boşluklar var mı? Hem de nasıl! İşte yazarın ustalıkla bıraktığı bu boşluklar sayesinde okur üstüne düşeni yapıyor ve kitabın okuyucuda oluşturduğu sıçrama da tam olarak bu noktada gerçekleşiyor. karekök 2 Altı çizili sözcüğün bu parçaya kattığı anlam, aşağıdaki- lerden hangisidir? Beklentilerin karşılanmaması Gelişmenin yol açtığı değişimin zirvede yaşanması C) Anlatılanların özümsenmesi Eksikliklerin giderilememesi Tamamlanmaya ihtiyaç duyulması DENEME