Anlatım Biçimleri Soruları

22. Günlük yaşamda pek çok ayrıntıya ilişkin düşüncele- rimiz vardır. Üzerinde durmadığımız bu düşüncelerin çoğunlukla doğru olduğunu da söyleyebiliriz. Ama doğ- ru olan bu türden düşüncelerin hepsi için "yararlı" di- yebilir miyiz? Diyemeyiz çünkü en azından bir bölümü- nün kendi ilgi alanımızda yararsız olduğu gösterilebi- lir. Kanımca, günlük yaşamda olduğu gibi pek çok alan- da da doğru olduğu hâlde işe yaramayan düşüncele- re bolca örnek verilebilir. Öyleyse Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? Cythe co A) doğruluğu kişisel inançla ya da yerleşik değer yar- gılarıyla özdeşleştirmek yanlıştır B) pek çok konuda insanlar değişik, dahası birbiriyle bağdaşmaz görüşler taşıyabilir C) doğruluk ya da yanlışlık "doğa" dediğimiz gerçek- liğin değil, gerçekliğe ilişkin açıklamalarımızın bir özelliğidir D) hiçbir anlamda tüm doğru düşüncelerin yararlı ol- duğu görüşü savunulamaz E) doğruluğun tam bir açıklıkla ortaya konduğu he- nüz söylenemez

31. Düşünmek adlandırmakla, adları öğrenmekle başlar. Adların yardımıyla kavramlara sahip oluruz. Kavram- larımızı; düşüncemizi ilerletmede, bilgimizi artırmada ve açıklamalar getirerek meselelerimizi çözmede birer cihaz olarak kullanırız. Böylece belli düşüncelere, ta- sarımlara ulaşırız. Düşünce dünyamız, gerçek dünya- mızı anlaşılır kılmada bizim en büyük ve vazgeçilmez kazancımız sayılır. Adları bilmeseydik, kavramları kul- lanamasaydık ve düşünceler elde edemeseydik insan olamayacak, yeryüzündeki yaratıkların en şereflisi ol- ma vasfını edinemeyecektik. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Bir nesneye ad vermenin düşünsel sürecin başlan- gıcı olduğuna B) Varlıklara verilen adlar aracılığıyla onlarla ilgili an- lam üretebildiğimize C) Bir anlama sahip olmanın varlık ve olaylarla ilgili yorumlamalarda rol oynadığına D) Zihinsel egzersizin insan olmanın ayırıcı nitelikle- rinden biri olduğuna E) Kavram ve düşüncelerin yerli yerinde olmadığında insanı felakete sürükleyeceğine 9

32. Çoğu kimsenin ancak umutsuzluk göreceği yerde Camus'nün umudu yakalama yeteneği bana çok çar- pici gelmişti. Ama yirmi yaşının altında bir gençken de aradan geçen yıllarda da Camus'nün, evreni daha de- rinden kavramanın yaşamı daha zengin ve değerli kıl- mayacağı görüşünü bir türlü tam olarak kabul edeme- dim. Sisyphos, Camus'nün kahramanıydı; bilim insan- larının en büyüklerinden Newton, Einstein, Niels Bohr ve Richard Feynman da benim kahramanlarım oldu. Feynman'ın bir gülü betimleyişini okuduğumda ona iyi- ce hayran oldum. Feynman, nasıl herkes gibi gülün ko- kusunu aldığını, güzelliğini gördüğünü ama fizik bilgi- si sayesinde o güzelliğin altındaki moleküler, atom ve atom altı düzeydeki mucizevi görkemi de kavrayabil- diği için yaşadığı deneyimin ne kadar zenginleştiğini anlatıyordu. Bu parçanın yazarı aşağıdaki görüşlerden hangisi- ne katılmamaktadır? A) Evreni yalnızca duyularımızla algılayabildiğimiz ka- darıyla değil de olası bütün düzeylerde kavramak, hayattan daha fazla zevk almayı sağlar. B) Evrenin yapısının anlaşılması, hayatın yaşanabilir olup olmadığı konusundaki değerlendirmemizi de- ğiştirmez. C) Fiziksel evreni tüm detaylarıyla bilmek, yaşamın güzelliğini ve önemini kavramamıza katkıda bulu- nur. D) Yaşam sahnesinin hakkıyla bilinmesi, yaşamın de- ğerini ve yaşamdan alınacak hazzı artırır. E) İnsanın yaşamdan olabildiğince keyif alması, ev- rene yönelik bilgisinden bağımsız değildir.

Örnek. 32 1928-1992 yılları arasında yaşayan Philip K. Dick, bilim kurgu edebiyatının en beğenilen yazarlarından biridir. İlk hikâye ve ro- manlarından başlayarak tüm eserlerinde, gerçeklik ve insani in- san yapan özellikleri birbirine bağlı iki tema olarak ele alır. Bu temaları başarıyla işlediği eserlerinden biri, 1968 yılında kale- me aldığı Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi? adlı romanıdır. Romanın ana karakteri Rick Deckard, Mars'tan kaçan altı and- roidi yakalamakla görevlidir. Ancak bu görevi sırasında, insanla robot arasındaki sınırın hiç de kesin olmadığını görür. Böylece eser bir yandan insan benzeri robotlar ile gerçek insanlar ara- sındaki farkı sorgularken diğer yandan gerçeklik algısı üzerine düşündürmektedir. Dick'in bu romanı, tüm zamanların en iyi bi- lim kurgu filmlerinden biri olarak kabul edilen Bıçak Sırtı filmine de kaynaklık etmiştir. Bu parçada Philip K. Dick ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Belirli bir alandaki çalışmalarının takdir edildiği B) Farklı türdeki eserlerinde benzer konular üzerinde durduğu C) Eserlerinin edebiyat dünyası dışında da ilgi gördüğü D) Gerçeğin ne kadar gerçek olduğu konusunu sorguladığı E) Romanlarında belirli bir karakterin maceralarını anlattığı (ÖSYM)

1. 1. Bu testte toplam 40 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısm Servetifünun Dönemi'nde parnasizm ve sembo- lizmin etkisiyle şiire resim ve musiki girer. Ses ve ahenk şiire egemen olur. Şiire özgü bir kelime kad- rosu oluşturulur. Yeni Servetifünun şairlerinin yaptığı en büyük etkilerden biri, yenilikçi söz arayışıdır. Bu dönem şairleri "saatisemenfam, sükûtuhayal" gibi yeni tamlama grupları kurmuş, dile yeni kavramlar kazandırmışlardır. Ancak bu, öze dönmeyi isteyen kişilerin bam teline dokunmuştur." Bu parçada "bam teline dokunmak" sözüyle anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Alışkanlıkları değiştirmeye çalışmak B) Değişik düşüncelerle ilgi çekmek C) Kızdıracak şeyler yapmak D) Sunulan delillerle fikir değiştirmek E) Kişileri derinden etkilemek

ERI UT i 1. ORTA PASAY 5. Ustalardan okuduğum ve okudukça daha iyi tanımaya başladığım Anadolu'yu kendi gözlerimle görme isteğiyle yollara düştüm. Amacım, doğduğum toprakların binlerce yıldan beri tanık olduğu öyküleri aramak, onların köklerine yaklaşmaktı. Bu öyküler yalnızca insanların değil, ağaçların, kayalanın, Selçuklu taç kapılarını yapan ustaların, yanık türkülerin, birbirine kavuşmak için varını yoğunu veren ama karşılarına çıkan engeller karşısında bazen sonuna kadar beraber olmayı sürdüren bazen de pes eden aşıkların, hali motiflerinin, keçi yollarının, alıp başını giden nehirlerin, ormanların öyküleri de olmalıydı. İçimde binbir çeşit bu tür duyguların, gerçekle söylencelerin birbirine karıştığı yerlerde dolaştım. Her yeni yol, her yeni bilinmeze açılan kavşak beni yalnızca doğayla ve insanlarla değil, kendimle de yüz yüze getirdi. Tüm bu yolculuklarda yanımda tabii ki ustalarımın kitapları da vardı: Yaşar Kemal'in, Halikarnas Balıkçısı'nın, Sabahattin Eyüboğlu'nun ve daha nicelerinin... 9. Deneme C Bu parçada konuşan yazarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Değişik kültürleri keşfederek onları dünya tarihi içerisinde karşılaştırıp sanat yolculuğuna malzeme toplama peşindedir. B) Gezdiği ve gözlemlediği coğrafyaların kendisine tanıdık gelmesi kendisi için mutluluk kaynağıdır. C) Yaşadığı coğrafyanın doğal ve tarihî güzelliklerini ilk den tanımak için seyahat etmiştir. D) Anadolu'da yaşayan ve tarihte önemli izleri bulunan farklı medeniyetlerin günümüz sanat dünyasına etkilerini araştırmıştır. X E) Sanatçıların üretimlerine kaynak olan ve onların edebi kisiklerinin oturmasında önemli bir yeri olan güzellikleri bulundukları coğrafyalarda keşfetmeye çıkmıştır. 6. tonguç KAMPÜS Gaz (1) MO ile bil SE ku Ve A k C

TYT - Türkçe 37.-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Küresel ısınma, ozon tabakasının delinmesi gibi sebeplerin sonucunda turizmdeki arz ve taleplerde oynamalar olmuştur. Şehrin keşmekeşinden uzaklaşmak isteyen turistler trekkingi, kuş gözlemciliği gibi doğa aktivitelerini bir arada yürütebilecekleri ve çevreye de zarar vermeyecekleri alanlara yönelmiştir. Kampçılık, genellikle maceracı gençler veya ekonomik tatil yapmak isteyenlerle ilişkilendirilse de günümüzde birçok insan, bu turizm türünü tercih eder. Zira kampçılık, birçok gezgin için özgürlük anlamına gelir. Otel rezervasyonu, deniz-güneş-kum üçlüsünün monotonluğu, insan kalabalağı gibi faktörlerin hiçbiri bu aktivite için geçerli değildir. Âdeta rüzgârın savurduğu yöne giden kampçılar, doğayla baş başa kalma fırsatını elde ederken yerel halkla kaynaşma, doğanın seslerini dinleme şansı bulurlar. 37. Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisine değinmemiştir? A) Turizmle ilgili meydana gelen değişikliğe BY İnsanların çevre bilincinin geliştiğine C Kampçılığın insanlar için ne ifade ettiğine D) Kamp alanlarını iyileştirme çalışmalarına Kampçılığı cazip kılan etkenlere pdqsa rebriosms ninerasi ha gibibig elveysp vid illed nhehütext ( 38. Tabiatla yalnız kalmak II. Yöre insanıyla yakın ilişki kurmak III. Çevre duyarlılığını geliştirmek A) I Sıra dışı zamanlar geçirmek VVS V. Sessiz bir ortamda bulunmak BY Bu parçada yukarıdakilerden hangisi, kampçılığın sağladıkları arasında sayılmamıştır? 500 DIN EV CHI alah DIV DUT BY LİMİT YAYINLARI 00 39.-40. soruları aş cevaplayınız. olmamakla birlikt noktasında evren izlenen yol ve atı göstermektedir. kendine özgü ve değerler ışığında büyük kültür ve Ruslar; evlilik ku son derece öne ab için düğünün b zenginliğe yön beraberinde ge (1) Halkların sahip c kendine hatırı sayıl aralarında duygus birlikte yaşama ac kutladıkları törenc 39. Bu parçanın üzerinde du A) Düğünür B) Türk ve C) Benzer D) Milletler E) Düğün 40. Bu parç tanım ni (A) I

3. Yeşil tasarım (zihinde canlandırılan biçim), insan 1 ve çevre üzerindeki zararlı etkileri en aza indir- gemeyi hedefleyen bir yaklaşımdır. Öncelikle binanın yapımından yıkımına kadar olan zamanı kapsayacak (sınırları içine alacak) şekilde korun- 11 masını hedefleyen genelgeçer (hemen herkesçe benimsenen) kurallar koymak gerekiyor. Enerji kaynaklarını üst seviyede değerlendirmeye (de- IV netlemeye) olanak sağlayan uygulamalar; doğal, geri dönüşümlü (yeniden değerlendirilebilir nite- V likte) ve zararlı olmayan malzeme kullanımıdır. Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi- nin anlamı parantez () içinde verilen açıkla- mayla uyuşmamaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Lizbon'daki olimpik havuzda güneş balıkları, su samur- lanı, deniz ejderleri; kaya çiçekleri gibi 25 binden fazla okyanus sakini, meraklılarını heyecanla bekleyerek ya- şıyor. Lizbon gülümsediğinde Belem Kulesi, inci gibi parliyor. Lizbon'u korumak, denizcilere pusula olmak, düşman gemilerini engellemek için 1521'de yapılan ku- le; hapishane, gümrük binası, telgrafhane, deniz fene- ri olarak da kullanılmış: Kuledeki taş gergedan başı, Portekiz kralına Hindistan'dan gönderilen ve bu coğ- rafyaya ayak basan ilk gergedan olan Ganda'yı sembo- lize ediyor. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Benzetmeye yer verilmiştir. + B) Farklı duyularla algılanabilen ayrıntılar vardır. Gözlemlere yer verilmiştir. DY Dilin göndergesel işlevinden yararlanılmıştır. E) Sessel yinelemelere başvurulmuştur. 8.

26. Gazeteci: 10 (1) Uzman: - Öncelikle, Grönland fiyortlarındaki buzulların denize uzanan çıkıntılarını esneterek güneye giden buz dağlarından hatırı sayılır derecede büyük bir parça kopmasına neden olmuş olabilirler. Ne var ki buz dağları o kadar hızlı hareket etmez. Olson'un ekibi 14 Nisan itibarıyla bu şekilde oluşmuş yeni buz dağlarınının Titanic'in yoluna çıkacak kadar ilerlemiş olamayacağı sonucuna vardı. Ancak bu sular Kanada'da Labrador ve Newfoundland açıklarındaki sığ sularda karaya oturmuş daha eski buz dağlarını etkilemiş olabilir. Gazeteci: (II) Uzman: - O dönem dahi, 1912 baharının buz dağları açısından beklenmedik derecede kötü bir mevsim olduğu söyleniyordu. Ancak bunun ardında yatan neden büyük bir bilinmezdi. Olson, buz dağlarındaki artışın nadir bir gökyüzü konfigürasyonundan kaynaklandığına inanıyor. Bu nadir olaylara bir Süper Ay da dâhil. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) (1) Dalgaların oluşmasını neler tetiklemiştir? (II) Buz dağlarında artış nasıl gerçekleşir? (B) (1) Kabaran suların Titanic'e nasıl bir etkisi olmuş olabilir? (II) Buz dağı artışının ardındaki suçlu Ay mı? C) (I) Buz dağlarının ve Titanic'in yolu mu kesişti? (II) Ay'ın neden olduğu değişimler nelerdir? D) (1) Titanic'in buz dağını görememesinin sebebi nedir? (II) Buz dağları ve Ay arasında nasıl bir ilişki vardır? (1) Yükselen sular Titanic'in batmasına neden olabilir mi? (11) Buz dağı oluşumuna Ay'ın bir etkisi var mı?

26. Yakın zamanda bal arısı ve eşek arısı zehirlerinin çeşitli kanser türleri üzerindeki etkileriyle ilgili deneysel çalışmalar yapıldı. Elde edilen sonuçlar bal arısı zehrinin kanserli hücreleri öldür- mede başarılı olduğunu gösterdi. Öyle ki belirli bir yoğunluk- taki zehir, sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanserli hücrele- rin tamamını öldürebildi. Eşek arısı zehrininse çok yüksek yo- ğunluklarda kullanılsa bile bu hücreleri öldürmediği tespit edildi. Bal arısında bulunan melittin adlı molekül, gözlemle- nen bu özelliklerin çoğunu bünyesine taşıyor. Bu parçadan aşağıda verilenlerin hangisine ulaşılabilir? A Arı zehrinin bütün kanser türleri üzerinde olumlu etkisi- nin bulunduğu söylenemez. B Son yıllarda kanser türlerinde ve bu sorunu çözmek için yapılan çalışmalarda artış gözlenmiştir. Arı zehriyle yapılan kanser tedavisinden bir fayda elde et- mek için belli bir dozu aşmamak gerekir. DY Güncel kanser araştırmalarında bu sorunun kısa sürede çözümüne yönelik bulgular elde edilmiştir. Kanser tedavisinde ari zehrinin her türünden faydalanila- maz.

niz sanal şey aylardan etse de nlamak olarak rul. 1. Ingiltere'yle Türkiye arasındaki ticaret hakkında pek çok şey duymuştum. Türk yapımı malların neredeyse sonu geldi. Manchester'da insanlar dünyadaki her kumaşı aynen taklit ediyorlar. Pamuk ve ipek Türkiye'den ithal ediliyor ve Türk imalatı olarak geri gönderilip pazarlarda bu şekilde perakende satılıyor ve böyle eşyalar gezginler tarafından bu sefer de, İngiltere ve Amerika'ya, ilgi çeken şeyler olarak götürülüyor. Bakır Türkiye'de çıkarılıyor ve Sultan için ma- deni para haline gelmesi için çok miktarda bakır İngiltere'ye gönderiliyor. Cour Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden hangisidir? A) Düşsel anlatım B) Açıklayıcı anlatım Betimleyici anlatım DYÖğretici anlatım Tartışmacı anlatım WINNENDIEN 3.

TYT/Türkçe 30 33. Dıranas nesir yazarlığından ziyade, şairliğiyle bilinir. Dıra- nas, salt bir şiir yazan değil, şiire kafa yorandır. Çok sevdi- ği dostu-bizim de çok sevdiğimiz- Cahit Sıtkı Tarancı'yla şiirde sese ve biçime önem veren gayretlere girişiyorlar. Dıranas'ın Tarancı'yla giriştikleri bu eylem şiirlerinde vü- cut bulur. Dıranas'ın şiirlerindeki uyak/kafiye dizimi ağzı yormaz. Kafiye, kelimenin özgül yapısı ve telaffuzla yoğ- rulunca kendini hissettirir. Uyum, kelime bitince çınlar ha- vada. Yani, kafiye gibi durmayan, ama kafiye gibi kafiyedir bu şiirler. Dize dizimleri de öyledir. Farklı şiirlerde, farklı kalıplarda dizilseler de, her biri kendi içinde gözü yormaz. Sesin ve şeklin hoş bir uyumu vardır. Bu parçada Diranas ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Sadece şiir yazmayan, şiir üzerine düşüncesini dile getiren bir şairdir. B) Şiirin şekline büyük önem vermiş ve başarılı olmuştur. C) Şiirlerindeki ahenk en güzel şekilde kendini göster- mektedir. D) Düz yazıdan daha çok şairliği ile ön plana çıkmıştır. Şiirlerinin içeriğine gereken önemi göstermeyip üslubu öne çıkarmıştır.

][ 24. (1) Kil, çok kullanışlıdır ve dünyanın ana maddesidir. (11) Killerin plastik özellikleri nedeni ile şekillendirme im- dokânlarına sahip bulunmaları ve şekillerini pişirme sureti ile koruyabilmeleri esasına dayanan seramik endüstrisi dünyanın en eski endüstrilerinden sayılmaktadır. (III) Se- ramiğin hammaddesi kil olup elde, kalıpta veya tornada biçimlendirilmiş, fırınlanmış her tür eşyanın genel adıdır. Seramiğin tarihçesi insanların ateşi bulmaları ile baş- lamaktadır. (V)Suyu taşımak, muhafaza edebilmek için kaplar yapma zorunluluğundan seramik doğmuştur. (VI) Yüzyıllar boyunca, kap kacak yapımında kullanılmış, ge- rek eski çağlarda gerekse günümüzde yapı tuğlası üreti- minde yararlanılan bir gereç olmuştur TYT/Türkçe 0 Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf hangi cümleyle başlar? A) II B) II CIV D) V E) VI

18191212 26. Şimdi her karakterde kendimden bir şey var- dır. Olmaması mümkün değil, kendim kuruyorum çünkü onu. Ama hiçbir karakter doğrudan doğruya ben olamam. Hani Yarın Yarın çıktığında herkes "Ayy kendisini yazmış!" diyordu. Bu âdettir, birin- ci romanlar daha otobiyografik olur. Doğrudur. İnsanın kendisi, hayatı daha fazla vardır. Bir de kadının saçını kısa yapmıştım. Bir daha o aptallığa düşmedim. Beni benzettiler de fakat ona verdiğim cevap Seyda, gördünüz akıbetini ama ben otur- dum roman yazdım. Demek ki aynı kadın olmamız mümkün değil. Ama tabii ki kendinden bir şeyler koymadığın bir roman olamaz. Çünkü senin bilin- cinden çıkıyor her şey. Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisine açıklık getirmiştir? A Her eserin gerçek yaşamla örtüşen yanlarının olabileceğine B) Yazınsal ürünlerde nesnel bir anlatımın pek mümkün görünmediğine C) Eser ve karakterlerin vücuda gelmesinde yaza- rin yaşamının çokça etkili olduğuna D) Sanat yapıtlarında otobiyografik ögelere rast- lanmasının yapıtın nesnelliğine gölge düşürdü- ğüné E) Her eser ve karakterin, içinden çıktığı, üretildiği toplumun havasını yansıttığına 28. 7

B B B 25. Marco Polo tek tek her taşıyla bir köprüyü anlatı- yor. "Peki köprüyü taşıyan taş hangisi?" diye sorar Kubilay Han. "Köprüyü taşıyan şu taş ya da bu taş değil, taşların oluşturduğu kemerin kavsi." der Marco. Kubilay Han sessiz kalır bir süre, düşünür. Sonra ekler: "Neden taşları anlatıp duruyorsun bana? Beni ilgilendiren tek şey var, o da kemer." Marco cevap verir: "Taşlar yoksa kemer de yok- tur." Marco Polo'nun Kubilay Han'a verdiği cevapla anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? 27. A) Nitelikli parçaların bir araya gelmesiyle kaliteli bir yapı oluşabileceği (B) Her parçanın bütün içerisinde konumuna göre bir anlam taşıdığı C) Tek tek parçaların bütün içerisinde bir işlevinin olmadığı D) Bütünü ayakta tutan şeyin parçaların birbirin- den aldığı güç ve birliktelik olduğu E) Bir yapının onu oluşturan parçaların niteliğiyle anlam kazandığı Ona dat 11. Ta d 26. Şimdi her karakterde kendimden bir şey var- dır. Olmaması mümkün değil, kendim kuruyorum çünkü onu. Ama hiçbir karakter doğrudan doğruya ben olamam. Hani Yarın Yarın çıktığında herkes "Ayy kendisini yazmış!" diyordu. Bu âdettir, birin- IV