Anlatım Biçimleri Soruları

DENEME SINAVI 8 ENEMELERİ 15. Edebî bir yaşam demek, insanın ileri bir yaşında bilgece bir şeyler dile getirmesi demektir. Oysa bizde kimse artık bir çaba içinde değil. Yaşını başını almış nice edip, şair artık kayıt cihazına konuşuyor. Anlattıkları da dedikodudan bir par- mak öteye gitmiyor. Sözle bilgelik bu kadar olur. Herkesin Sokrates olacak hâli yok! Bu parçada yakınılan durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Toplumun beğenisini kazanmış yazarların sadece bireysel konuları işlemesi B) Gündelik olayların edebiyatta fazlasıyla yer bulması tob nemes tid C) Deneyimli yazarların tecrübelerini yazmamayı tercih etmeleri logo melnsis he Yalan yanlış haberlerin yapıtlarda yer bulması E) Edebî değer taşımayan yapıtlarla toplumun oyalanması Üninu

2 20.) (1) "Ben işi seviyorum diye düşünmekten vazgeçtim sanmayın, inandığım şeyi pekâlâ anlatabiliyorum. (II) Çünkü, inandığıma var gücümle inanıyorum, ke- sin ve açık bir görüşle görüyorum onu. (III) O kadar iyi biliyorum ki anlatamıyorum." diyenlerden sakı- nin. (IV) Çünkü anlatamıyorlarsa, iyi bilmiyorlar ya da tembel oldukları için anlatmak istedikleri şeyin dışında, kabuğunda kalıyorlardm. (V) Düşünce ada- mi olarak fazla inanç aramayın bende, insan bütün bir ömrün sonunda bir tek gerçeği benimsemek için yıllar geçirdiğini fark eder. (VI) Oysa, bir tek gerçek apaçık olmak koşuluyla, bütün bir ömrü doldurma- ya yeter. (VII) Bana gelince, insan teki üstünde söy- leyeceklerim var, herhâlde. (VIII) İnsan bunu gere- kince ve gereken küçümseme ile dobra dobra söy- leyebilmeli. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? AHIT BHV 1000 /limityayinlari C) V D) VI E) VII 78 22.

16. Yaşadığım şehirlerden birinde, bir bahar sonu yağ- 2 mur hiç dinmek bilmedi. Karanlık bulutlar, karnında ölçüsüz su biriktirmiş bir geminin yelkenleri gibi dal- galanıp durdu şehrin göğünde. Onlar dalgalandı ge- mi karnını açtı, onlar dalgalandı gemi karnındaki su- yu şehrin eteklerine, şehrin çatılarına, şehrin sokak- larına boşalttı. İnsanlar, taşan mazgalların, çok sa- yıdaki küçük göletin, damlayan tavanların arasında, kafes deliklerinden içeriye su girmesin diye çırpınan çaresiz bir kuşa döndüler sonunda. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A Benzetmelere yer verilmiştir. B) Insandan doğaya aktarma yapılmıştır. C) Görme duyusuyla ilgili sözcükler vardır. -2 D) Öyküleyici ve betimleyici ögelere yer verilmiştir. E) Karşılaştırmalara yer verilmiştir. 18.

Bir yazarın fikrî yeterliliği, eleştirmen (edebiyat ya zarı) olmasının temel özelliği değildir. II. Bu özellik işini iyi yapabilmesi için gereken dona- nımlardan sadece biridir. III. Eleştirmenin edebiyatın derin kuyusuna dalması, sorunları yakından görüp incelemesi, çözmeye ça- lışması gerekir. IV. Bir fikir adamıyla eleştirmenin farkı da burada beli- rir, eleştirmen meselelere sadece düşünceyle yak- laşamaz. V. Edebiyatın sorunlarını sadece düşünceye dayana- rak çözmeye çalışan eleştirmen edebiyatta sığlaşır. 8. 1. Bu cümlelerle bir paragraf oluşturulduğunda doğru sıralama aşağıdakilerden hangisi olur? A) I-II-IV-VI (B)-III-IV-VIT -et-T-III-V-IV D) II-I-II-IV-V E) V-It-1-II-IV 1.

6. Atasözleri, genel geçer bir kuralı ortaya koyar yahut bir öğüt içerir. Bunu yaparken ait olduğu toplumun örfünü, inançlarını, geleneklerini de içerir. Bu özellikleriyle karşı- mıza çıkan atasözleri hep iyiye, güzele, doğruya yöneltir ve kötü mesajlar içermez. Ancak atasözlerinin arasına karışmış söylenceler bu kurala aykırıdır ve kötü mesajlar içerir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki sözlerden hangisi söy- lence niteliğindedir? A) Herkesin kazanı, kapalı kaynar. B) Merhametten maraz doğar. C) El ile gelen, düğün bayram. D) Yalnız taş, duvar olmaz. ✓ E) Düğünsüz ev olur, ölümsüz ev olmaz. Katolik, sacar ee onnellevar ob sildebe ser 1963

28. Yaratıcı sanat adamı için bir güzellik vardır, ona inanır, ondan başkasını çirkin bulur. Sanattan sadece hoşlanan adamın da alışık olduğu bir güzellik vardır, ondan başkasını anlamaya, beğenmeye çalışmaz, çirkin bulur geçer. Eleştirmeci ise öyle bir yanlı olamaz, bir yanlı olursa belli ki bir sanat adamıdır ama eleştirmeci değildir. Eleştirmecinin asıl borcu her güzellikten, hiç olmazsa birkaç türlü güzellikten anlamaktır. Bugün birtakım sebeplerle bu eseri beğenir, yarın büsbütün başka sebeplerle şu eserden hoşlanır. Bu parçanın yazarının aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenemez? A) Sanat dünyasında eleştirmenin en önemli görevi, dün nasılsa bugün de öyle olmaktır. B) Bir eleştirmenin, beğeni ölçütleri zaman içerisinde değişiklik gösterebilir. C) Birçok sanatsever, sanatsal yeniliklere açık olmaktan uzaktır. D) Bir sanatçı kendi sanat çizgisinin dışında oluşturulmuş eserlere ilgi duymaz. " E) Güzellik anlayışındaki çeşitlilik, bir eleştirmenin olmazsa olmazlarından biridir.

32. Berna Moran'ın, Istanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Ede- biyatı kürsüsündeki eleştiri derslerinden derlenmiş olan Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı yapıtı, yalnız bu ko- nuyla ilgili üniversite öğrencilerinin değil eleştirmenle- rimizin ve bütün edebiyatçılarımızın sık sık okumaları, yararlanmaları gereken değerli bir kitaptır. Çünkü hiç bilmediğimiz ya da az bildiğimiz edebiyat kuramları ve eleştiri yöntemlerini yetkin bir sistematikle sunulmuş olarak bu kitapta buluyoruz. Sanatı; sanatçı, eser, okur ve dış dünya anlayışlarında arayan kuramları özü ve işlevi açısından ayrı ayrı alması ve açıklaması kitaba bir karakter kazandırıyor. Moran'ın Türk edebiyatından verdiği örneklerle zenginleştirdiği eser, alanında en önemli referans kabul edilmekte. Bu parçada sözü edilen yazarın eserine yönelik ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Derli toplu bir anlatımla oluşturulduğu B) Birçok kitleye hitap edebildiği C) Baş ucu kitabı olarak görüldüğü D) Özgün bir tavrı yansıttığı E) Daha önceki yöntemleri reddettiği

ki e 1. 3. Bu sektörün çalışma alanı, kaynağın bulunduğu yerdir ve bu yerin seçim kararı için başka şans yoktur. Mineralin aranması, bulunması ve rezervin saptanma- sıyla başlayan faaliyet, daha sonra toprağın gevşetil- mesi, galeriler açılması, patlatmalar, sondajlar ve ben- zeri süreçlerden geçmektedir. Çıkarılan cevhere kırma, öğütme, yüzdürme gibi işlemler yapılmaktadır. Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisinin ge- tirilmesi en uygundur? (A) Madencilik sektöründe çalışmanın güçlükleri say- makla bitmez. BY Madenciliğin olmadığı bir durumda endüstriyel sek- tör de olmaz. Ta C) Endüstriyel sektöre gereken önem verilmelidir. D) Madencilik sektörünün zararsız hâle getirilmesi zo- Punluluk göstermektedir. E) Madencilik, endüstriyel sektöre ilk ürünü hazırlayan çok önemli bir sektördür.

Paragrafta Yapı eğitime ih- lara değer t seviyeye tılıma ve Imada lanmanın ve kârlılığı arına "de- n hangisi ademe uydurmak manlarla anların emli bir Türkiye, bitki dinyanın en sa Avrupa'daki bitk bitki sayısı türü dar zengin çeş Turkiye. (IV) U malarında çok türlerinin nesli önlememişiz. varğını sürdü maktadır. 9. Yoğun ve uzun çalışma saatleri, şehir hayatının keş- mekeşi, her an bir yerlere yetişme çabası, ruh dünya- mızı olumsuz etkiliyor. Çok çalışarak hayat standar- dımızı yükseltme peşinde koştururken ruhumuzun da beslenmeye, iyi bakılmaya ihtiyacı olduğunu unutuyo- ruz. Her sabah başlayan telaş, yapılıp yetiştirilmesi gereken işlerle bir de bakmışız ki bizi böyle bir çökün- tünün içine sürükleniyoruz. Bu cümlede boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Farkında olmadan ruhsal bir çöküntüye doğru gidi- yoruz. B) Oysa ruh sağmızın en az beden sağlığımız kadar önemi var. C) Ruhsal dünyamızın aldığı yaraları tedavi etmenin güçlüğünü düşünmüyoruz. D) Ruh sağhğumzın ne durumda olduğunu bir telaş içinde unutup gidiyoruz. E) Ruhsal ihtiyaçlarımız davranışlarımıza yön veriyor. Bu parça iki ragraf hangi ALL

B ine Paragrafta Anlam Paragrafta Ana Düşünce-Yardımcı Düşünce-91 zu 1. Parçada yardımcı düşünceleri tespit etmek için seçenekleri yok edip işimizi kolaylaştırabiliriz. En yaygın, en bilinen halk müziği formu "türkü"dür. Aynı zamanda bir şiirsel türdür. Bu özdeşliğin doğal sonucu olarak türkü, dize sayısı, bent sayısı, uyaklar, nakaratlar açısından tam bir özgürlük ve çeşitlilik gösterir. Türkü adı halk tarafından o kadar benimsenmiştir ki ortaya konan her sözlü müzik ürünü halk arasında, yanlış da olsa, bu ortak adla anılır. Milli. karakter özellikleri türkü sözlerine sinmiştir. Türkü bu noktada birçok araştırmaya da konu olmuştur. Bu parçadan türküyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? <A) Her türlü konunun işlenebilmesi yönüyle özgür bir tür olduğu B) Halk müziği kalıpları içinde en çok kullanılan tür olduğu C) Genel anlayışları yansıtması bakımından bu tür üzerinde incelemelerin yapıldığı YA D) Toplumun genelinde sözlü müzik kavramı yerine kullanıldığı Ulusun genel dünya görüşünün izlerini taşıdığı 3. Öğretme çok daha öğretme coşkulu silken c öğretm tanınm edilen öldürü da va HOCALARA GELDİK Bu p deği A) C [

Deneme 6 15. En iyi bilinen canlı türlerinden biri olan kuşların sayısın- daki artış ve azalışlar, o ekosistemin ne kadar sağlıklı olduğunu belirler. Kuş sayısındaki azalmalar, o bölge- WANAWAWI 20 de ciddi çevre sorunlarının olduğunu gösterir. Ekolojik H dengenin sağlanması için hem kusları hem de onların TACKARE N ortamını korumak gerekmektedir. www Kuşlar, ağaçlara zarar veren böcekleri yiyerek hem karınlarını doyurmuş hem de ağaçları korumuş olur. Tohum ve meyvelerle beslenen kuşlar, yedikleri bitki tohumlarını uzak yerlerde, dışkılarıyla birlikte atarak bitkilerin çoğalmalarına ve yayılmalarına yardımcı olur. Ekolojik dengenin korunması, canlıların beslenme alış- kanlığını oluşturan besin zincirine bağlıdır. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Yakın konular, çevre ve ekoloji temelinde aynı ana düşünceyi destekleyecek doğrultuda ele alınmıştır. B) Doğal hayatın devamlılığını sağlamak için yapılan farklı uygulamalar ortaya konmaktadır. C) Bir kavram tanımlanarak o tanım çerçevesinde kar- şılaştırmalar ve genellemeler yapılmaktadır. D) Çevreye yönelik eylemlerin araştırma sonuçlarına yan- sımaları nesnel bir anlayışla değerlendirilmektedir. E) Birbirine karşıt durumların nasıl bir bütün hâline geti- rilebileceği farklı örneklerle açıklanmaktadır.

9. (1) Aslında önemsiz gibi görünen ama medeniyetin ilerlemesinde en önemli paya sahip olan gelişme, kuşkusuz yazının icadıdır. (1) Birçok tarihçiye göre yazının icadı insanlık tarihinin dönüm noktasıdır. (III) Yazının icadıyla birlikte insanlar birbirleriyle daha rahat iletişim kurmuş, böylece bilim ve teknik geliş- miştir. (IV) İnsanlar, yeni şeyler icat ederek günlük ya- şamlarını kolaylaştırmaya başlamışlardır. (V) Yazıyı ilk oluşturan uygarlığın Sümerler olduğu söylenebilir. (VI) Mezopotamya'da yapılan kazı çalışmalarında ta- rihin en eski yazı tabletlerinin bu uygarlık tarafından yapıldığı belirlenmiştir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa- ragraf hangi cümle ile başlar? 11 B) III C) IV D) V E) VI

10. (1) Kazandığınızı iyi değerlendirebilmek, bazı im- kânlara sahip olmakla alakalıdır. (II) Günün başlangıç saatlerinde kendinize ayırdığınız bir saatlik yaratıcı düşünce süresi, hem fiziksel hem zihinsel olarak sizi geliştirir. (III) Şayet zamanı tek başına bu imkânlardan biri olarak değerlendirecek olursak o herkese eşit paylaştırılmıştır. (IV) Yani ister zengin ister fakir ol- sun, herkes için yeterli zaman vardır. (V) Asil problem hedefleriniz ölçüsünde zamanınızı ne derece etkili kullanacağınızdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? B) IN C) III Al D) IV E) V

25. Edebiyat dünyamızda; özellikle bir yazın türünde isim yapmış kişilerin, başka türlerdeki ürünleri görmezden gelinir. Özellikle bir türde yol katetmiş, adını perçinlemiş kişiler için bu daha da yaygınlaşmış bir yaklaşımdır. Adını öykücü olarak duyurmuş bir sanatçının şiirleri genellikle göz ardı edilir. Bunun tam tersi de elbette mümkündür. Okuyucu bazen şair olarak gördüğü kişi- nin hikâyelerini göz ardı edebilir. Ön yargılı bir yaklaşım içinde olmak böyle bir bakış açısının oluşmasına zemin hazırlıyor. Okuyucu, görmek istediğinin ardına düşmeyi yeğlediğinden şairin şiirlerini, öykücünün de öykülerini sahiplenip ondan başkasına gözünü ve kulağını kapa- 29 www CONNEXIONES Mang yabiliyor. a Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? Bir türde isim yapmış bir sanatçının başka türdeki eserleri okuyucunun dikkatinden kaçabilir. B) Sanatçı, okuyucu tarafından benimsenmek istiyorsa sadece tek türde eser vermelidir. YAYIN DENİZİ F CY Ön yargılı okurlar, okudukları eserleri değerlendirir- ken kolaya kaçabilirler. D) Okuyucu bir eserde neyi görmek isterse sadece ona yoğunlaşır. E) Birden fazla türde eser vermek, sanatçının bir türde yakalayabileceği ustalığı olumsuz etkiler.

mlar ¦ e lfa- ağır- den, T aşa- dirir ret- una id- lar ik se Ü I 1 1 UYGULAMA TESTI 15 Eski dönem süslemelerinde kullanılan motifler, o motiflerin yan yana gelme biçimleri, inşa edilmeleri ve nasıl ölçeklenecekle- rine ilişkin kabuller saray nakkaşhanelerinden çıkan modellere dayanırdı. Örneğin İznik'te bir cami için çini siparişi için ya da Uşak'ta yapılacak dokuma tezgahları Için modeller yollanırdı. O yüzden herhangi bir sarayın nakkaşhanesinde özellikle de kitap sanatları için geliştirilmiş olan motifler ve bu motiflerin nasıl ve nelerle beraber kullanılacağını, ölçeklendirileceğini gösteren veriler önemli bir yere sahipti çünkü bu şablonlar, bu- radan bütün coğrafyaya yayılırdı. Bunun için saray nakkaşları; aynı modeli, farklı malzeme ve farklı ölçeklerde çalışabilecek şekilde yetiştirilmiş sanatçılardan oluşurdu. 6. Bu parçada süslemelerde kullanılan motiflere ilişkin anla- tılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Ortak bir görsel bellekten ve saray süslemelerinde kullanı- lan imgelerden oluştukları B) Saray ve çevresinin göz zevkine uyum sağlayacak unsur- ları taşıdıkları C) Modernle geleneksel olanı birleştirme rolünü üstlendikleri Ticari kaygılar sebebiyle belfi şablonlar dâhilinde kurgulan- dıkları E) Sanatçısının izni olmadan üzerinde tek bir dokunuşun bile yapılamadığı

ua anlatmaktaydı. Sanatta Manevilik Üzerine adlı eserinde soyut resimden ne anladığını ve ne anla- mak gerektiğini açıklayarak her sanat eserinin zamanın çocuğu ve daha çok duygularımızın aynası olduğunu ileri sürdü. Kandinski ile hemen hemen aynı tarihlerde bu yeni döneme damgasını vuracak sanatçılar farklı mekanlarda birbirinden habersiz ancak özde aynı eserler yarattılar. 1909 yılında manifestolarını yayınlayan Fütüristler ilk büyük sergilerini 1911'de Milano'da, 1912'de ise Paris'te açarken Mihayil Larinov ve Kazimir Maleviç Rusya'da, Robert Delaunay Fransa'da, Jean (Hans) Arp Isviçre'de, Alberto Magnelli ise İtalya'da soyut sanatın en özgün ör- neklerini verdiler. Takkue Turk dili Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi soylenemez? İkilemeden yararlanılmıştır. BBenzetmeye yer verilmiştir. Karşılaştırmadan yararlanılmıştır. Mecazlı söyleyişe yer verilmiştir. Kişileştirmeye yer verilmiştir. 34. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz VA) A) Fütürist sanatçılar farklı ülkelerde sergiler açmıştır. B) Soyut sanatın ilk örneğini veren Kandinski, soyut re