Anlatım Biçimleri Soruları

s gibi tasarlanmış, kur el sebeplerle, za- Kımından büyük , kül- Türk Edebiyatına Giriş gerçek gerçekliğin, üştüğü yeni bir ger- ya- Edebiyat, birçok sanat ve bilim dalıyla ya da alanla ilişki- dinden, kiminde tarihten, kiminde psikolojinin olanakla- lidir. Sanatçılar kimi edebî metinlerde, müzikten, kiminde rindan yararlanır. Aşağıda verilen edebi metinlerden hangisinde farklı bir alanın olanaklarından yararlanılmıştır? A Fazladan, beylerbeylerinin, sancakbeylerinin, tımarlı- sın aralıksız... Bir adam hem kılıç gezdirir, hem töre nın, kötüsüyle, kıyıcısıyla, soyguncusuyla boğuşacak- bilmezse, fukara kadı ne yapar? Timarlıyı sopaya çek- tin, sancakbeyini zindana attın, beylerbeyi n'olacak? Vezirlerin rezilleri... Başvezir! B) Caddeye doğru çıkarken kendime doğru gitmeye baş- liyorum, felâketimi mücessem bir şekilde değil, büyük teessürlerimde olduğu gibi müphem birtakım hayal- ler ve remizler hâlinde hissediyordum; ameliyat ola- cağımı, sakat kalacağımı düşünmüyor, içimde garip bir karıncalanma hâlinde birtakım iniltiler, mırıltılar, şe- kilsiz gölgeler seziyordum. UNITE GİRİŞ 1. 3. C) Beni susturan şey nefretimdi. En basit içtimal dava- lanı anlamayacak kadar yabancı tesirler altında şahsi- yetlerini kaybeden bu insanlarla münakaşaya mecbur olmanın küçüklüğünden muzdariptim. Türkiye'de ec- nebi mekteplerin kuvvetli silindirleri altında yamyassı olan bu kafaların kesilmesinden başka çare görmü- yordum. D) Gözlerini açtı ve başını kaldırdı. Bitişikte her gece boy- le bir gürültü kopması ihtimalinin verdiği korku içinde, birinci geceyi geçirdiği bu odadaki uykulannin gele- ceğe ait şansını tahmine elverişli bir keşifte bulunmak için yataktan kalktı, işığı yaktı, paltosunu sırtladı ve bi- tişik odanın kapısına koştu. E) Rüya görüp görmediğini anlamak için evvelá kendi vücudunun realitesini yokladı. Bir ayağını ötekinin üs tüne koydu. Yutkundu. Nefesini derinleştirdi ve kisalt- b. Bütün duygulan, iradesi ve muhakemesi yerinde id

E 17. Efendim bu tamamen cehâletten kaynaklanıyor. 20. yüzyılda bilim o kadar hızlı ilerledi ki halk ile koptu. Bugün bir teorik fiziği, halktan birisine kaba- ca anlatırsın ama detaylarını gösteremezsin çünkü matematik bilmez. Biyolojiden kabaca bahsede- bilirsin ama detaylarını anlatamazsın dilini bilmez. Jeolojiyi anlatamazsın, hayal edemez. Böyle fikirler yok kafasında. Dolaysıyla bir de dünyadaki insan- ların büyük çoğunluğunun saçma sapan inançları var. Bu inançlar bilimle çatışıyor. Çatıştığı zaman daha kolay bulduğu, çocukluğundan beri duymuş olduğu ve kendisini içinde şartlamış olduğu inanci- ni tercih ediyor. Ve bu yüzden bilimi anlayamıyor. Anlayamadığı zaman korkuyor da. Bir atom bom- bası ve böyle bir şey benim başıma gelirse diye ödü patlıyor. Bir salgın hastalık çıkıyor. Bir taraftan bilimden yardım istiyor kurtulayım diye bir taraftan bunu da bilim adamları mı yaptı acaba, diyor. Bu parçada; I. Bilimsel gelişmelerin son yüzyıllarda bu kadar hızlı bir şekilde ilerlemesinin olumsuz sonuçlarının olmasını ne şekilde yorumlarsınız? II. Bilim; türümüzün devamlılığı için, yani hayatımızı sürdürebilmemiz için bu kadar önemli olmasına rağmen neden bilim karşıtlığı da bu kadar çok? III. Bilimsel gelişmeleri tarihsel olarak değerlendirdiğimizde günümüzdeki bilim karşıtlığı ile ilgili olarak neler söyleyebilirsiniz? sorularından hangilerinin yanıtı yoktur? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III Paragrafın Şifresi - Metot Anlatımlı Sor C) Yalnız II EYalnız III

2. Anthony Robbins, bu eserinde kişisel başarıyla zirveye 1 Tu ulaşmanın yollarını açıklamıştır. Onunla, o başarılı insanla, obnizignan simüs gir buluşma davetini kabul ettiğim zaman bile içimdeki şüphelerden kurtulamamıştım. Robbins'in beni tedavi IV edebileceğini duyduğum zaman ne kadar heyecanlan- dığımı hayal edemezsiniz. V Bu parçadaki numaralanmış sözcükler yapıca ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? C) III B11 D) IV E) V 1 1 to

10. Kuşlar; göze çarpan, gündüzcül, kolay tanınan ve yaygın canlılardır. Uçma yetenekleriyle bilim adamlarına, güzel ses ve tüyleriyle sanatçılara esin kaynağı olagelmişlerdir. Dünyada toplam 9800 kadar kuş türü olduğu bilinmektedir. Son durumuyla Türkiye ekolojisi, yakın zamanda soyu tükenmişler de dâhil, 456 türden oluşmak- tadır. Bu 456 kadar türden 376'sı (%82) yılın herhangi bir döneminde düzenli olarak görül- mektedir. Kalan 80 kadar türe ise düzensiz ya da şimdiye kadar tek tük görülmüş olmalarından dolayı rastlantısal türler denir. 376 düzenli tür- den 299'u (%80) hâlen düzenli olarak üremek- tedir. YAYINLARI Bu parçada aşağıdakilerden hangisine deği- nilmiştir? A) Türkiye ekosistemindeki kuşların sayıları ve ne tür özellikler gösterdiğine B) Türkiye coğrafyasının kuş türlerinin yaşamını etkileyen özelliklerine da C) Göç yolu olarak Türkiye coğrafyasının nasıl bir nitelik taşıdığına D) Türkiye'yi üreme bölgesi edinen kuş türleri- nin neler olduğuna

10. Manastırın geniş avlusunu çevreleyen eyvanlı ko- ridordan, alçak kapılı, loş bir odaya girdik. Yerdeki kilimlerin canlı renklerini, alçak ve demirli pencereler- den giren ışık aydınlatıyordu. Hafif sarışın bir adam, bir kerevetin üstüne uzanmıştı. Yüzünün yanık teni üstünde şark çıbanının izi iyice belliydi. Uzandığı yer- de, bir yandan kocaman bir kitap okuyor; öbür yandan kalaylı bakır tastan, kuru kara üzümler yiyiyordu. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangile- rine başvurulmuştur? A) Betimleme - öyküleme B) Açıklama - tanımlama C) Karşılaştırma - betimleme D) Açıklama - öyküleme E) Öyküleme - örnekleme

si P 5. Aşağıdakilerden hangisi Divanu Lügati't-Türk için söylenemez? A) Türkçenin bilinen ilk sözlüğü ve dil bilgisi kitabıdır. B) Araplara Türkçeyi öğretmek amacıyla yazıldığından, açıklamaları Arapçadır. C) 1074'te Balasagun'da Yusuf Has Hacip tarafından ya- zılmıştır. D) Türk yurtları, Türk tarihi ve toplum yapısı hakkında bil- giler verir. E) Ansiklopedik sözlük mahiyetindeki bu eserde "Türk yurtları haritası" da bulunmaktadır.

1. 19. (1) Prens Gotama saray eğlenceleri içinde yaşarken yirmi dokuz yaşına geldiğinde bir keşişten etkilenerek gerçek hayatın saraydakinden farklı olduğunu anladı. (II) Sarayı, karısını ve oğlunu terkederek altı yıl süren ağır bir zühd hayatı yaşadı. (III) Sonunda, önceki aşırı zevk düşkünlüğü gibi şimdiki aşırı zühdün de insanı gerçeğe ulaştıramaya- cağını anladı ve bu sırada mayıs ayının dolunay gecesin- de Ganj'ın bir kolu olan Neranjara Nehri kıyısında, şimdiki Gaya'da Bodhi veya Bo ağacı denilen bir tür incir ağacının altında aydınlanmaya erişti. (IV) Bulunduğu yer daha sonra kutsal ziyaret makamı sayıldı. (V) Buda, gerçeğe ulaştıktan sonraki ilk vaazını Benares şehri yakınlarındaki geyik parkında beş eski arkadaşına verdi. (VI) Onun iki aşırılıktan da uzak durmaya çağıran bu ilk vaazı, "doktrinin tekerleğini döndürmek" şeklinde kabul edildiğinden teker- lek Budizm'in sembolü olmuştur. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? Á) II C) IV D) V B) III E) VI

6. . Yakup Kadri'ye göre aydınlar, köyün geri kalmışlığının en büyük nedenidir. . Bu düşünce onun, aydınları köyün kalkınmasında kurtarıcı olarak görmesini engellemez. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Yakup Kadri bir yandan köyün geri kalmışlığının asıl nedeni, diğer yandan köyün kalkınmasının öncüsü olarak aydınları görür. B) Yakup Kadri aydınları köyün geri kalmışlığının asıl nedeni olarak gördüğü için onlara köyün kalkınmasında kurtarıcı bir rol verir. C) Yakup Kadri köyün geri kalmışlığını etkileyen pek çok unsur olsa da köyün kalkınmasının aydınlar sayesinde gerçekleşeceğini düşünür. D) Yakup Kadri köyün kalkınmasında farklı etkenlerin rol aldığını düşünürken geri kalmışlığında en büyük nedenin aydınlar olduğunu savunur. E) Yakup Kadri hem köylülerin hem aydınların köyün geri kalmışlığın yanı sıra kalkınmasında da büyük paya sahip olduğunu öne sürer. 7. Edebi metnin anlamı konusunda geçmişten bugüne süren tartışmalar, uyuşmazlıklar ve çekişmeler edebiyat tenkidi tarihine damga vurdu, diyebiliriz.

25. Bir sevdadir şiir. Bir düştür, bir karabasandır, bir dosttur, bir yalnızlıktır, yoğun bir dünyadır, bir teh- dittir, bir kurtuluştur, bir sığınıştır, bir belâdır, bir cezadır, bir bağışlamadır, kavgadır, başkaldırıdır, yenilgidir, yengidir. Belki bunların hepsidir. Böyle düşünen bir şairle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) Şiiri karmaşık duyguların iç içe yaşandığı bir tür olarak görmektedir. B) Şiirin bütün duyguların dışavurum aracı olduğu- na inanır. Şiir aracılığı ile dış dünyayla iletişim kurar. +D) Her şeye rağmen şiire sevdalıdır. B Bir bunalım dönemi içerisinde ve karamsar bir ruh haline sahiptir. to 2

5.1. Herkes farklı bir oranda mevsimlerin ve havanın değişiminden etkileniyor. II. Örneğin bu uzmanlar trafikteki davranışlarımızda, çok yüksek ve çok düşük sıcaklıkların şoförlerin trafikteki tahammüllerini düşürdüğünü belirlemiş. III. Kendimizi daha iyi veya daha kötü hissetmemizi ve bunun sonucu olarak davranış kalıplarımızın değiş- mesini sıcaklık ve mevsim değişikliklerine bağlayan uzmanlar da var. IV. Tahammül seviyesinin değişkenliğinde ise dış et- kenlerle birlikte genetik sinir fonksiyonlarımızın et- kisi de var. V. Hatta yüz ifademizin bile beynimizin sıcaklık dalga- lanmalarına verdiği tepkiden etkilendiği söyleniyor, Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur?

TÜMLER YAYINLARI Fidana benzerdi; ince bir bedeni, sivri dirsekleri var- di; tedirgindi, kıkırdardı hep ölçülü olmaktan sıkılan ışıl ışıl, gergin birisiydi. Alçak gönüllülüğü, çıldırtıcı bir uysallık havası verirdi ona; bu da onun sabırsızlığını, ataklığını gizlerdi hep. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- sinden yararlanılmamıştır? A) Kişisel duyguların katıldığı cümlelerden B) Nesnelliğin ön plana çıktığı cümlelerden C) Betimlemenin ağır bastığı cümlelerden D) Benzetmeye başvurulmuş cümleden E) Niteleyici sözcüklerin yer aldığı cümlelerden

2. Bir gün, bir denizde, on sekiz yirmi metrede, küçük bir balık yanaştı kulağıma. Balıkça bilir misin, dedi. Bilmez miyim, hemen başımı salladım. Dinle dedi, sana bir sır vereceğim. Neymiş o, dedim. Ağzımdan kabarcıklar merakla yükseldi... Âşığım dedi küçük balık çok âşığım... İşte o günden beri kıskanırım küçük balıkları için için... Küçük balıkla dost olmayı düşledim... Bir deniz kestanesi kırdım, mutlu düşleri başka bir balığın peşinde yedi, deniz kestanesini... Adın ne senin, dedim usulca... Adım mı, bilmem... Benim adım yok, ben balığım dedi... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi ağır basmaktadır? A) Betimleme B) Tartışma C) Açıklama D) Öyküleme E) Tanımlama

21. (1) Dünya tarihinin en önemli sanatçılarından biri olan Y N L R I Leonardo Da Vinci, Rönesans İtalya'sının en önemli A ustaları arasında sayılır. (II) Ressam, heykeltıraş, Y mühendis, mimar ve bilgin olan Leonardo Da Vinci, 1452'de Vinci kasabasında doğmuş, yaşamının bü- yük bir bölümünü Floransa ve Milano'da geçirmiştir. A (III) Leonardo Da Vinci'nin hayatı ve eserleri pek çok araştırma ve esere konu olmuştur; bunlardan biri sanatçının yaşamıyla ilgili en kapsamlı çalışma olarak nitelenen İtalyan RAI televizyonunun 1972'de hazırladığı belgeseldir. (IV) Belgeselde Da Vinci'nin, Vinci kasabasındaki çocukluğu, Floransa'da Verroc- chio Usta'nın yanındaki çıraklık günleri, ressamlar locasına girişi anlatılıyor. (V) Milano'ya gidişi, sa- ray ressamı ve mühendis olarak yaptığı çalışmalar, Papalık Ordusu hizmetinde askerî ressam olarak geçirdiği yıllardan da bahsediliyor. (VI) Otuz beşer dakikalık yedi bölüm hâlinde hazırlanan bu belgesel, Türkiye'de de 1997 yılında bir televizyon kanalında yayımlanmış ve büyük ilgi görmüştü. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II (B) III C) IV D) V E) VI ● 23

25. Bertholt Brecht'in "Bir tiyatro oyununu herkes beğe- niyorsa o kötü bir oyundur." sözünden aşağıdaki yargıların hangisine varılabilir? A) Tiyatro oyunları, izleyicilerden alınan tepkilerle her gösteride yeniden biçimlenir. B) Herkesin beğeneceği bir tiyatro oyunu yazmak zordur. C) Tüm tiyatro izleyicilerinin ortak bir zevke sahip ol- ması beklenemez. D) Oyun yazarlarının amacı herkesin beğenisini ka- zanmaktır. Bazı tiyatro oyunları, ne kadar iyi olursa olsun iz- leyici tarafından beğenilmeyebilir. (4) 28. Onu anlat leri h bu ki rirler. Bu p istem A) B) C)

18. ALES Sonbahar 2007 SÖZ 1. Birincisi metabolizma artıkları şeklinde ortaya çıkan maddelerden oluşan pigment renkleridir. II. Kelebeklerde renk iki yolla oluşur. III. İkincisi ışığın kırılma ve yansımasıyla ortaya çıkan yapısal renklerdir. IV. Pigmentlerden kaynaklanan renkler ise kelebek etere yatırılarak kolayca belirlenebilir. 3 V. Yapısal renkler az ya da çok belirgin bir parıltı eşliğinde ortaya çıkar. sostufeulo Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi son cümle olur? A) I B) II D) IV E) V C) III

A AL ARA 8. (1) İlk gösteriminden sc düşünülen sinemanın günkü anlayışımıza gö dar küçük parçalardı. d den dolayı filmlere se manın emekleme çağ daha uzununu çekeb gösterimde bir öncel (V) Harflerin heceye. haberin cümleye dönüşm us 2 sonunda artık küçü C) Dereceye giren tüm öğrencilerin puanları birbiri- ne yakındır.comsemosigseen (AB- Dilk ona giren okullar içinde en başarılı olanı bu The ocear gereksinimi doğdu. okuldur. A) I B) II Tees 5. Bu yılki sınav sonuçlarına göre yapılan sıralama- da okulumuzdan altı öğrenci ilk ona, kırk öğrenci ilk yüze girmiştir. A) Ilk ona giren öğrenciler aynı sınıfta okumuşlardır. kumuşlardır. B) Bu okulun öğrencileri ilk yüz içinde daha üst sıra- larda yer almıştır. E) ik yüzde yer alan diğer altmış öğrenci başka bir okuldandır. 400 Dinü 316 13