Anlatım Biçimleri Soruları

n A 20. (1) Türk milleti çok zengin bir tarihe sahiptir. (II) Bu zenginlik, aynı zamanda kültür ve edebiyatımızı besleyen en güçlü damarlardan biridir. (III) Öyle ki tiyatroya, romana, müziğe, şiire, hikâyeye, sinemaya konu olan tarih, sanatçılarımız için bitip tükenmek bilmeyen bir kaynak niteliğindedir. (IV) Türk edebiyatının ilk dönemlerinden itibaren destanlar vasıtasıyla tarihî anlatılara yer verilmesi bunun en güzel kanıtıdır. (V) Tarih, dünyada romantizm akımının doğuşu ve etkisini artırmasıyla birlikte edebî eserlerde bir malzeme olarak kullanılmaya başlanmıştır. (VI) Çünkü romantizmin yaydığı milliyetçilik ve geçmişe özlem duygusu, edebiyatçıları tarihe yöneltmiştir. (VII) İşte, bu dönemde yazılan tarih konulu romanlar, günümüz edebiyatının tarihî romanına bir bakıma zemin hazırlamıştır. THAT Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? AII B) III lov C) IV EVI 21. Yaşar Kemal, bir grup Fransız araştırmacıyla Ağrı Dağı'na, Nuh'un gemisini bulmak üzere tırmanıyor. İnanılması güç bir deneyim, macera yaşıyor elbette. Dağa tırmandıkça artan soğuk, yukarıdan üstlerine gelen taşlar, Ağrı'yla cedelleşme... Bu koşullar altında bile bir tane kuş görmüşse, bir tane çiçek görmüşse, bir tane çoban görmüşse onu da ekliyor bu maceraya. Bu macerayı okuduktan sonra şöyle düşünüyorum: Yaşar Kemal Ağrı Dağı'na tırmanmasa da yazardı Ağrı Dağı Efsanesi'ni. Yine güzel yazardı üstelik. Ama bu yolculuğun tırmonicin F 22.

TYT/TÜR 9. Mantar, dikkatli tüketilmesi gereken bir gıdadır. Dört günlük bir zaman içerisinde aşağı yukarı besin değerlerinin yarısı kaybolur. Eğer buzdolabında sıkıca paketlenmiş bir şekilde saklanırsa mantarın bayatlama hızı düşürülebilir. Lezzetini korumak isterseniz kesinlikle yıkamayın ve soymayın. Ancak nemli bez ile silerek temizleyip kurulayın. Belki bazı insanlar bunun hijyenik olmadığını düşüneceklerdir. Fakat ağzının tadını bilenler için bu, büyük bir engel değildir. Mantarların sap kısmı sert veya kılçıklı ise ancak et suyu veya sebze suyunda tatlandırıcı olarak kullanabilirsiniz. Bazı mantarlar, çok nemli ve ıslak ise kabukları soyulabilir ya da çok hızlı bir şekilde yıkanıp kurutulabilir. Mantarlar kesinlikle suda bekletilmeye gelmez. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Açıklama Cikileme B) Genelleme D) Kişileştirme E) Koşula bağlı cümleler 11. Artık r Hüzür Bayırla Şimdi Sular Dalar Yaz al Bu di: söyle A) "Sc B) "A C) "uz D) "ile E) "Y 12. Aşağ A) Ka B) Siz C) Se ge D) Ku E) AB

rebilir. mizahi işiler -izdir, duy- Şirin sesi 2. isi- (247) Madde kullanımını önleme programlan farklı birçok kanal aracılığıyla yapılabiliyor. Bunlanın başında farmakolojik tedavi geliyor. Akran ilişkisi ve arkadaşlık da ergen gelişiminde kat- kilidir. Yanı sıra okul, aile, sivil toplum kuruluşları ve medyanın büyük etkisi var. Uzmanlar, okulların ergenlerin öğrendiklerin- den en fazla verim aldıklan kurumlar olduklampin altını çiziyor ve çeşitli derslerin üniteleri içinde konular işlense de akran eğitim yoluyla madde kullanımını önleme girişimlerinin son yıllarda giderek önem kazandığını belirtiyor. 1. Akran ilişkisi ve yakın arkadaşlık, ergen gelişiminde önemlidir. II. Ergenlik döneminde okul etkisi ön plandadır. III. Madde kullanımı en çok akran eğitimi yoluyla engelle- niyor. IV. Madde kullanımını engellemek için birçok kurumun katkısına gereksinim vardır. V. Madde kullanımını önlemeye farklı kanalların katkısı vardır. Yukandakilerden hangisi, bu parçadan hareketle kesin olarak ulaşılabilecek yargılardan biri değildir? A) I B) II C) III DHV E) V Limit Yayınlanı LOVE S

4 22. Resim eleştirmenleri eserleri incelerken belirli bir yönte- me bağlı kalırlar. Betimleme, çözümleme, yorumlama ve yargıya varma olmak üzere dört işlem basamağını kap- sayan bu yöntemle eserden bilgi edinirler. Yöntemin ilk aşamasında tabloda yer alan ve gözle görülen her nesne tek tek listelenir. İkinci aşamada bu nesneler resmin içine yerleştirilirken nelere dikkat edildiği örneğin konum, renk, kontrast, ton gibi niteliklerin nasıl kullanıldığı belirlenir Üçüncü aşamada ressamın kullandığı nesneler ve bunla- rin organizasyonuyla vermek istediği mesaj ortaya çıka- rılır Son aşamada ise o ana kadar elde edilen bütün veriler bir arada değerlendirilir, eseri iyi veya kötü kılan özellikler ortaya konur ve incelenen eserin niteliği hakkın- da nihai karara varılır. + Aşağıdakilerden hangisi bu yöntemi kullanan bir resim eleştirmeninin süreç içinde soracağı sorular- dan biri olamaz? + A) Verilmek istenen mesaj, hangi obje ve varlıklar kulla- nılarak aktarılmaktadır? B) Ressam, tabloda görülen bileşenlerin organizasyo- nunda nelere dikkat etmiştir? C) Ressam, bu eserinde tam olarak ne anlatmak iste- mektedir? D) Ressamı başarılı yahut başarısız yapan temel nitelik- ler nelerdir? E) Eser, hangi güçlü ve zayıf yönleriyle diğer yapıtlar- dan ayrılmaktadır? X [ 23. 24

A- du. St in Bezde roman Halit Ziya ile başlar. Namık Kemal'in romani sa- dece denemede kaldı. Onunla hemen aynı yıllarda işe başla- yan Mithat Efendi' nin halka okuma zevkini aşılamaktaki hizme- binkar edilemez. Fakat sanat yapıtnin ilk koşulu olan biçimden dalma yoksundu. Birçok sorunlara dokunmasına, hayatımızdaki aykınlıklanı görmesine hatta şöyle böyle sürükleyici olaylar bul- ma yeteneğine karşın yazdıklanına hiçbir hayat sıcaklığı geçire- medi. Bulduğu bazı yerli tipler, romancilik sanatına ancak baş- kalarının elinde yaniden yoğrulduktan sonra mal oldu. Parçada Ahmet Mithat'm romancılığına ilişkin özelliklerden hangisine değinilmemiştir? A) Okuyucunun genel bilgisini genişletmeyi amaçlaması B) Geniş hak kitlelerine okumayı sevdirmesi C) Romanlarının teknik yönden kusurlu olmast D) Kimi romanlannda realizmin izlerinin bulunması E Kimi romanlarında yerli hayat sahnelerine rastlanmast ÖSYM Sarusu

3. 1. Oysa çok ilginç beslenme davranışıyla bu adı gerçekten hak eden yalnızca iki tür balkılavuzu vardır: Afrika'da yaşayan türlerden büyük balkıla- vuzu ile pullu göğüslü balkılavuzu. II. Peşlerine düşen bal avcısı kovanı kırıp içindeki balı alınca da petekte kalan bal mumunu ve arı larvalarını yerler. III. Bu kuşlar, bal porsuğu denilen bir porsuk türünün ya da karşılaştıkları insanların tepesinde döne döne uçup şakıyarak onları arı yuvalarının bulun- duğu yere doğru götürürler. IV. Balkılavuzlarının bağırsaklarında bal mumunun sindirimine yardımcı olan özel bakteriler vardır ve bütün omurgalılar arasında bal mumuyla besle- nen tek hayvan bunlardır. V. Balkılavuzunun iki türü Asya'da geri kalanların tümü Afrika'da yaşayan 14 kuş türüne verilen ad- dır. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

4. I. İçinde çok sayıda küçük, yuvarlak tohum bulunan bu tüylü meyveler henüz sertleşmeden toplandığı için sebze olarak yenen körpe bamyalar ancak 3-5 cm uzunluğundadır. II. Oysa tohumlar olgunlaşıncaya kadar dalında bi- rakıldığında meyvelerin uzunluğu 30 cm'yi bulur. Kuruduğu zaman kendiliğinden çatlayıp yarılarak içindeki tohumları çevreye saçar. III. Bamyanın yaprakları çınar yaprağı gibi dilimli ve tüylü, kirli sarı renkteki çiçeklerinin ortası kırmızı- dır. IV. Ama Türkiye'de de yetişen bazı bodur çeşitlerin meyvesi hiçbir zaman bu kadar büyümez. V. Beş köşeli ve sivri uçlu bir kapsül biçimindeki sa- rımsı yeşil renkli meyvelerin koyu kıvamlı, yapış- kan bir salgısı vardır. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi sonuncu olur? A) I B) II C) III D) IV E) V

de Ant eğitimi hayalind ar kitabınd hne gereks fayda sa (111) Bu bi tiğini, haz etmekted enin insan ayak uyd ir. (V) On diği ortan tadinig Cümlede Anlam 5. (1) Çeviri edebiyat yayıncılığı yapıyoruz ve çeviri hususun- da son derece hassas ve özenliyiz; isim sahibi, deneyimli çevirmenlerle çalıştığımız gibi yetenekli, genç isimlere de şans veriyoruz ve bunun böyle olması gerektiğini düşünü- yoruz. (II) Çeviri bir deneyim ve birikim işi, orası doğru ama işi ciddiye alan, dil duygusu güçlü, edebî damarları kuvvetli genç çevirmenlere şans vermek de önemli. (III) Türkiye'de yayıncılık ortamı oldukça hiyerarşik ama yeni olana şans vermezseniz bir noktada siz de eskirsiniz. (IV) Deneme çevirileriyle bunu saptamak, değerlendirmek mümkün. (V) Editörlük pratiği gelişkin bir yayıneviyiz biz aynı zaman- da, bu da iyi bir çevirinin olmazsa olmazı, unutmamalı. ca ulaşıla E Çevirinin değerlendirildiği bu parçadaki numaralanmış cümleler için aşağıdakilerden hangisini söylemek yan- lış olur? A) 1. cümlede çeviri yayıncılığında yapılanlar gerekçeli şe- kilde aktarılmıştır. B) II. cümlede çevirinin sadece deneyimli kişilerin yaptığı bir iş olmadığı vurgulanmıştır. III. cümlede yeni çevirmenlere şans verilmemesinin ne gibi sonuçlar doğuracağı verilmiştir. DY IV. cümlede deneme çevirilerinin hiyerarşik yapıya aykı- ri yapıldığı söylenmiştir. Jo E) V. cümlede editörlüğün çevirinin olmazsa olmazı olduğu söylenmiştir.

34. A) C) estetiğin, aşama aşama yazıya dönüşmüş şeklid D) her zaman insan yaşamına dokunur ve düşünce dün- yasında değişik klere yol açar E) günlük yaşamı aşmamızı ve hiç umulmadık güzellikler bulmamızı sağlayan sihirli sentezlerden biridir 1. Çünkü tutumlarımız, olayları ve sorunları nasıl ele al- dığımızı gösterir. II. Hayatta hiçbir şey yapamayacağını düşünen insan bi- le en azından tutumlarını değiştirebilir. A III. Olayları ele alış şeklimiz ise o işi başarıp başaramaya- cağımızın en önemli göstergedir. TECE IV. Buradaki "en azından" sözü, yapılacak işin küçüklüğü- nü değil, işe başlama noktasının ne kadar yakınımızda ve bizim elimizde olduğunu ifade eder. 2 V. O hâlde tutumlarını, yaklaşımlarını değiştirebilen yani kendini değiştirebilen insan, başarıya giden yola gir- miş demektir. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluş- turacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? B) II. C) III. D) IV. E) V. 35. 8 36. B 1

9 25. Çocuklar dört yaşındayken ayakta durdukları yerde, aynı anda, iki ayakla havaya; beş yaşına geldiklerinde ise iki ayak- la birden ileriye doğru zıplayabilmeliler. Beyin, zıplamak için "serebellum (beyincik)" adı verilen bölümünü kullanır. Beynin bu bölümü; denge ve kaba motor becerisinden sorumluyken aynı zamanda odaklanma, konsantrasyon ve dikkatten so- rumludur. Zıplamakta ve dengeli olmakta zorlanan çocukların okul sıralarında odaklanmada da güçlük çekebildiği ve be- yincikleri az gelişmiş olduğu için sınıfta kolayca dikkatlerinin dağılabildiği gözlemlenmiştir. Bu yüzden olduğu yerde ya da ileriye doğru zıplamak, çocukların odaklanma ve dikkat bece- rilerinin gelişimi için gereken en temel becerilerden biridir. Bu parçadan hareketle, beyincik bölümünün 1. Vücudun denge kontrolünü sağlama II. Kaba motor kasların işleyişini destekleme III. İlişkilerde ölçülü davranmayı kolaylaştırma IV. Odaklanmayı ilgili alana yönlendirme fonksiyonlarından hangilerine sahip olduğu söylenebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) ve IV D) II ve III E) I, II ve IV Diğer sayfaya geçiniz.

TYT / TÜRKÇE 24. Alışkanlıklar, aynı durum ve şartlar altında sıklıkla sergilenen ve planlanmadan, kendiliğinden gerçekleşen davranışlar olarak tanımlanabilir. Yeni bir alışkanlık edinme sürecinde de belirli bir süre bu alışkanlığın gerektirdiği davranışları düzenli olarak yapmamız gerekir. Genellikle bir davranışın alışkanlık hâline gelmesi için 21 gün gerektiği ifade edilir. Bir plastik cerrah 1960 yılında yayımlanan kitabında ameli- yat olan hastaların 21 günde yeni görüntülerine alıştıklarını belirtmiş. Yeni bir alışkanlık edinmede de etkili olduğu öne sürülen 21 günlük süre bu konuda neredeyse bir kural gibi anılıyor. Bu parçada alışkanlıklarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmiştir? A) Zor terk edilir bir şey olduğuna B) içinde bulunulan durum ve şartlara göre değiştiğine C) Belli davranışların belli bir zaman içinde tekrarıyla kazanıl- dığına D) Kişileri ruhsal yönden rahatlattığına E) Farkında olmadan kazanıldığına 25. Na liy he ki S C

in- e EV 193 4. hüyle Harry Potter ser MBU ndan daha odakk, dahaha bir , daha s tempoya neyimine dönüsüyor, sinema de bagmez olarak Bu parça iki paragrafa aynimak istense ikinci paragraf hangi cümleyle bastar? A)I B) 11 C) senaryo DI EV Khaled Hosseini'nin "Uçurtma Avcısı" ve "Bin Muhteşem Güneş" adlı iki romanını mutlaka bir yerlerde duymuşsunuzdur, bir aralar oldukça popülerdi. (1) Hatta "Uçurtma Avcısı"na film dahi çekildi (II) Popüler olduğu dönemde ben de o akıma dâhil olup bir çırpıda ilk iki romanı yutmuş- tum ve kelimenin tam anlamıyla bayılmıştım. () Afganistan'ın içinde bulunduğu durum, savaşın içine düşmüş insanların psikolojisi, dostluk, kar- deşlik, aşk, ayrılık bu kavramlar o kadar yoğun ve samimi işlenmişti ki her iki kitabın da etkisinden uzun süre kurtulamamıştım. (IV) Beni ilk iki kitabıyla mest eden bir yazarın, üçüncü kitabı "Ve Dağlar Yankılandı" adlı romanına devasa boyuttaki bek- lentilerimle başladım. (V) Belki de bu yüzden, ilk iki kitaptaki sürükleyici ve insanın içine işleyen tonları, bu kitapta yoğun derecede yaşayamadım. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) I B) II C) III D) IV E) V Metot Anlatımlı Soru Bankası

raf 3. CEVDET ÖZSEVA YAYINLAR Ferhat Ünlü, gazetecilik üslubuna takılıp kalmak istememiş ve metnini hayat hakkında felsefi yo- rumlarla zenginleştirmeye çalışmış ancak bu ça- banın bir polisiye romana katkı sağladığını söyle- mek mümkün değil. Amerikalı kahramanın duygu ve düşünce dünyasına nüfus edemiyoruz doğrusu. Mesela onun vurulduğu anı aktarırken kullanılan, "Donald Collins, ilık ilik akan kanının yerde yağ- mur suyuna karıştığını görmüştü. Kurşun yarasını yeniden hissediyordu şimdi sanki. Karnındaki o kurşun yarası. Nasıl da yanıyordu. Tıpkı çekici bir kadının bakışlarının yaktığı gibi..." tarzındaki ifa- delerin kulak tırmaladığını söylemeliyim. Bu parçanın yazarı, Ferhat Ünlü ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini eleştirmektedir? A) Gazetecilik üslubunu benimsememiş olmasını BY Felsefi yorumlarını metne katmak istemesini C) Polisiye romanda içeriği oluşturamamasını D) Romanda yabancı kahramanlara yer vermesini E) Kahramanı yansıtan sözcükler kullanmamasını

gamina öyküler, do den 150 A ilging. H n Ikinci EV 97 Bu parcs i paragrats synge paparat hagl comleyle bas A)T E 20. Uludağ tartışmasız olarak Türkiye'nin en önemli kayak merkezi. (1) Her yıl on binlerce kişi 2 bin 543 metre rakımlı dağa kayak yapmaya, doğal güzellik- lerini görmeye geliyor. (II) Birkaç bölgeye ayrılmış ve en kolaydan en zora kadar birçok parkuru bu- lunan onlarca pist, toplamda yaklaşık 20 kilometre uzunluğa sahip. (III) Kışın kar kalınlığının yer yer 3 metreye kadar çıktığı Uludağ'da sekiz telesiyej ve yedi teleski bulunuyor. (IV) Uludağ, bu özelliğiyle Türkiye'nin en organize ve düzenli kayak merkezi sıfatını hak ediyor. (V) Uludağ, yürüyüş ve kamp yapmak siteyenlerin yoğun olarak ziyaret ettiği bir yer. (VI) Kalın kar örtüsü Uludağ'ı yürüyüşçüler için daha da ilgi çekici hâle getiriyor. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? B) II C) III D) IV MA)I E) V Metot Anlatımlı Soru Bankası

7. 6. EÖrneklendirmeden yararlanma Dış dünyayı model alan her romanda doğası gereği bir mahkeme kurulur. Yazar bir yargıçtır aslında. Yarattığı kişilerin kaderine yön verir. Kimi zaman onları ödüllendirir, kimi zaman da farklı şekil- lerde cezalara çarptırır. Bu hak dağıtımı şiirde yoktur. Şair, hiçbir zaman yargılamaz. Duygularını da düşüncelerini de dışa vurmak ister, o kadar. Ötesi, şiiri okuyan kişiye kalmıştır. Necip Fazıl'ın de- diği gibi: "Arı balı yapar ancak izah etmez, edemez." Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Kişisel görüşlere yer verilmiştir BOkuyucuyu bilgilendirme amaçlanmıştır. C) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. D) Örneklendirme yapılmıştır. E) Tanık göstermeden yararlanılmıştır. Platon'a göre doktorların en büyük hatası, ruh ve beden ayrılmaz bir bütün olduğu hâlde yalnızca bedeni tedavi otr Paraf Yayınları 9

4. Öğrencilerin çalışmalarının sonucunda başarılı olabilmeleri için ve- rimli ders çalışma yöntemlerini bilmeleri, öğrenme teknik ve alış- kanlıklarını kazanmaları gerekir. Okul başarısızlıklarının bir bölü- münde yanlış çalışma alışkanlıklarının payı büyüktür. Ders çalıştı- ğınız zamanları daha zevkli ve verimli hâle getirmek sizlerin elin- dedir. Böylece daha az yorularak ve daha az zaman harcayarak ba- şarıya ulaşabilirsiniz. Çalışmanın verimli olması sizin masa başin- da geçirdiğiniz sürenin uzunluğuna değil, o çalışmanın sizin için ne kadar etkili olduğuna bağlıdır. Verimli çalışma, amaç doğrultusun- da zamanı planlı ve programlı kullanmaktır. Bunun için de okul, ar- kadaşlık, spor, yemek, uyku gibi etkinliklerin dışında kalan zaman ders çalışmak için ayrılır; belli bir plan ve programa bağlanır. ecomand Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki görüşleri savunan bir öğ- retmenden beklenen bir davranış olamaz? A) Öğrencilerine verimli ders çalışma yöntemlerinden bahset- mesi Başarısızlığın temelinde yanlış çalışmanın olduğunu anlatan bir kısa film çekmesi C) Daha az yorularak ders çalışmak için yapılması gerekenlerl sınıf panosuna asmasi D) Evde uzun süreli ders çalışmanın başarıyı artırdığını savunması E) Ders çalışmayı bilmeyen öğrenciye ders programı hazırlaması