Anlatım Biçimleri Soruları

RKÇE TESTİ en (9) ki li- 19. (1) Son yıllarda gelişen çevre bilinciyle plastik atıkları do- ğaya atma alışkanlığı bir nebze azalmış olsa da çoğunluk hâlâ plastik atıkları doğaya atmaya devam ediyor. (II) Do- ğaya atılan plastiğin çözünmesi yüzyılları alıyor. (III) De- nizlerdeki plastik atığın oranını belirlemek son derece zor olsa da bilim insanlarının birçoğu her yıl denizlere 8 milyon ton plastik atığın atıldığını belirtiyor. (IV) Denizlerdeki gün- cel plastik atık miktarının 150 milyon ton olduğu düşünülü- yor. (V) Bu verilere göre denizlere her saniye bir çöp ara- basının taşıyacağı kadar plastik atık bırakılıyor. (VI) Daha da kötü olan şey bu rakamın plastik kullanımı arttıkça daha da artacak olması. www.HOCALARAGELDIK.com Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? C) IV D) V A)H BII E) VI

25. Şiir ve oyun yazmak, roman denemek, son olayları iktisadî açıdan yorumlamak, gazeteye yazı yetiştirmek... Neden? Becerileri kafa yapılarını aşan kimselere kuşkuyla bakıyo- rum her zaman. "Çok yönlü sanatçı", "renkli insan" gibi bir- takım tanımlamalara inanmıyorum. Kendine yanlış ya da doğru bir teşhis koymuş, ilgilerini, çalışmalarını o alanda yoğunlaştıran, artıkları eleyen insan zekasına tutkunum. Bu parçada konuşan yazarın bir sanatçıdan beklentisi aşağıdakilerden hangisidir? ATek bir konu üzerine yoğunlaşarak onu irdelemesi BY Çeşitli türlerde yazsa bile aynı üslupta metinler oluştur- ması CÇok yönlü sanatçı gibi görünmemeye dikkat etmesi D) Tek bir alan belirleyip o alanla ilgili eserler vermesi EX Eserlerinde renkli insan tiplerine daha çok yer vermesi 27. E

5. Aşağıdaki cümlelerden hangisi, ayraç içinde veri- len kavramla uyuşmamaktadır? A) Yazar; öykülerinde gösterişten ve süsten uzak, dümdüz bir anlatımı tercih etmektedir. (Yalınlık) B) En sarsıcı dramatik insani durumlarda bile serin- kanlı anlatımını korumuş, sadece olan biteni aktar- ma yoluna gitmiştir. (Yansızlık) C) Sinema onun elinde hem yeni bir anlam kazanmış hem de ana gövdeden koparak sıra dışı bir kimli- ğe kavuşmuştu. (Özgünlük) D) Çok konuşmadan, sesini yükseltmeden anlatıyor anlatacaklarını ve her seferinde tanıdıklık hissini bırakabiliyor okura. (Yerellik) E) Tek tema ve tek biçime odaklanan öyküler yazmak, yazarı dilsel ve zihinsel bir hapishaneye tıkar. (Sınırlılık) Z

Türk şiirinin, özellikle de İkinci Yeni şiir hareketinin bir başka duruş sergileyen şairlerinden Ece Ayhan'ın 1956- 1958 yılları arasında kaleme aldığı öyküler, derlenerek yayımlandı. Yazıldığı dönemde çeşitli dergilerde çıkan ve sayfalar arasında yıllardır sessizce bekleyen bu öyküler, İyi Bir Güneş adıyla okurla buluştu. Toplam yedi öykünün yer aldığı kitap, bir anlamda şairin kişisel yazın tarihine dönüş imkânı sağlıyor. Öykülerde yürek patlamıyor ama onu, yüzeyin hemen altında bütün yoğunluğuyla sezinliyoruz. Öykülerde karşılaştığımız her dünya, yeni karakterlerin yaratımı olarak arziendam ediyor ve yer yer eksik bırakan yapısıyla anlamın boyutları arasında gezinmeye başlıyoruz. Bir karanlığın ya da gölgenin kıyısında duruyoruz öyküler arasında dolaşırken. Onların anlattığı, yaşadığı, uzaktan seyrettiği her şeye bir köşeden uzanmaya çalışıyoruz. Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? AY Sıra dışı özellikler taşıma B) Varlığından haberdar olmama Bireysel yaşantıdan beslenme Duyguları belirgin şekilde aktarmama E) Yoruma açık bir anlatım barındırma TÜRKÇE Yanıt Yayınları 5

B 00 B 8. "... Kurtuluş saati gelir belki." demişti Oya. "Sen ondan farklı değilsin." demişti Feza. "Hayalcisiniz. Birinin elinde dinamit, öbürünün kalem, sonuç aynı. Saatler, ayarlı ve kuralli makinelerdir. Akşam zamanı şafağı vuran saat sadece yanlıştır. Sen aslında yanlış çalan saate inanmak istesen de batan günle doğan günün sırasını tersine çeviremezsin." "Hata yapıldı evet..." "Yapıldı, yapıldı ki buradayız..." "Demek aşağı yukarı hepimizin saati bozuk." "Çünkü aslında şafak vakti değil." Bir romandan alınan bu parça ---- örnek gösterilebilir. Bu cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) edebiyatın insan davranışlarını, durumlarını semboller üzerinden aktarabilmesine B) bireyin iç dünyasındaki çelişkilerin, edebî söylemlerle çıkmaza sürüklenmesine edebiyatta toplumsal çalkantıları kışkırtan bir içerik olmasına gelenekten beslenmenin edebî bir ürünü zenginleştirmesine edebî bir eserde yazarının yaşamından izler bulunmasına

istense son cul B) II A) I CHI DIV IN-111-V- EV 21. Üzüntü üzüntüyü doğurur. Çünkü kaderden şikâyet et- mek suretiyle ızdırabınızı artırıyor, daha şimdiden gülmek ümidini ortadan kaldırıyor, midenizin büsbütün bozulma- sına sebep oluyorsunuz. ---- Yani neden kendiniz için kıy- metli bir dost olmayasınız? Bu parçada boş bırakılan yere asağıdakilerden hangi- si getirilebilir? O hâlde üzüntülerinizi hiç kimseye anlatmamalısınız. Oysaki kaderden şikâyet etmeniz size hiçbir şey ka- zandırmıyor. Peki ya dostlarınızın yaşadığı sıkıntılara ne demeli? D) Kendinize dost olsanız bütün bunlar yaşanmayacak aslında. E) Her şeyden acı acı şikâyet eden bir dostunuz olsa mutsuz olacağınız muhakkak. Diğer sayfaya geçiniz.

26. (1) Gözyaşı üretiminin azlığına ya da var olan gözya- şının aşırı buharlaşmasına bağlı olarak “kuru göz” sendromu her yaşta ve her cinsiyette görülebilmektedir. (II) Özellikle ortamdaki nemin az olduğu İç Anadolu Böl- gesi'nde buharlaşma çok fazla olduğu için bu bölgede şikâyetler daha çok artmaktadır. (III) Göz kuruluğu şikâ- yeti göz kırpmanın azaldığı kitap okuma ya da bilgisa- yar ekranına bakma gibi durumlarda kendini daha çok hissettirmektedir. (IV) Kişi, bilgisayar başında devamlı bir şeylerle ilgilendiği için göz kırpmayı unutabiliyor. (V) Olması gerekenden çok daha az sayıda gözlerin kırpılması da gözyaşımızın çabuk buharlaşmasına ve göz kuruması şikâyetlerinin oluşmasına neden olabilir.. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda belirtilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, genelleyici bir bilgi verilmiştir. B) II. cümlede, karşılaştırmadan yararlanılmıştır. C) II. cümlede, uyarının gerekçesi ortaya konmuştur. DIV. cümlede, olasılıklı bir durumdan bahsedilmiştir. E) V. cümlede, bir sorunun nedeni söylenmiştir.

Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden, Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak, Ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak... Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta, Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta. Bu dizelerin şairi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Kararlarında gerçekçidir. B) Hayatı zorluklarla geçmiştir. C) Mutlu bir yaşam sürmektedir. D) Geleceğe dair umut taşımaktadır. E) Karamsar bir ruh hâli söz konusudur.

Öğünlerle ya da hemen sonrasında içilen çay ya da kahve- nin demir emilimini azalttığı düşüncesi oldukça yaygındır. II. Bu endişe kısmen haklı olsa da yapılan deneyler, demir emilimindeki azalmanın sağlıklı bireyleri etkileyecek dü- zeyde olmadığını gösteriyor. Yukarıda verilen Il numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenebilir? L A) I. cümlede ifade edilen konuyla çelişen farklı bir durumdan söz edilmektedir. B) I. cümlede değinilen düşüncenin bilimsel olarak kanıtlan- diığı gösterilmektedir. cümlede kaygı duyulan durumun her insana etki etmedi- ğine yer verilmiştir. D) I. cümlede belirtilen olgunun gerekçeli açıklaması ifade edilmektedir. E) I. cümlede bahsedilen konunun insanlar üzerindeki etkisi- ne değinilmiştir.

i L 6 S 3 11. Edebiyat, doğrudan toplumsal gerçekliği ve toplum olaylarını anlatmasa dahi toplumsal yapı ile ilgili ol- mak, ondan etkilenmek durumundadır. Çünkü edebi- yatın oluştuğu, geliştiği ve anlatıldığı ortam tamamiy- la toplumdur. Edebiyat ile toplum arasında kurulacak bir ilişki iki faydayı doğurur. Birincisi edebiyattaki bir tavır ve durum doğrudan toplumsal gerçekliğe işaret edebilir. İkincisi ise toplumsal ortamın, edebî metni anlamada yardımcı olmasıdır. Doğrudan bir fayda ve işlev beklentisi olmadan dahi edebiyatın toplumla iç içe olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisine ulaşılabi- lir? A) Edebiyat, insanı konu aldığı için psikolojiden ya- rarlanır. B) Edebiyat toplumsal sorunlara çözüm getirir. C) Edebiyat ele aldığı konular bakımından sosyolo- AGOT.. jiden yararlanır. D) Topluma faydası olmayan bir edebiyat boş söz- lerden ibarettir. E) Edebiyatta toplumsal fayda, her zaman ön plan- da tutulması gereken bir unsurdur.

15. I. Eflatun'un (M.Ö. 427-347) Devlet'i, Heredotus'un Tarih'i, Livius'un Tarih'i, Çiçero'nun (M.Ö. 106-43) deneme ve nutukları, Ovidius'un Değişmeler'i, Seneca'nın (M.S. 4-65) diyalogları, mektup, oyun ve denemeleri bu çağın düşüncesine damgasını vuran yapıtlar arasında yer almıştır. II. Sonra bu düşünsel ürünlerin çoğunda sanat ve edebiyat sorunları da tartışılmıştır. III. Ancak bu çağlarda katkısız bir edebiyat düşünüle- mez. IV. Terimsel anlamıyla edebiyatın içinde yer almaz bu ürünler. Şiir; güldürü, ağlatı yoluyla insanoğlunun duygu evreni genişlerken onun düşünce evrenini de ge- nişletmeyi amaçlayan ürünler ortaya konmuştur. VI. Bunların bir bölümü tarihle, bir bölümü felsefeyle ilgilidir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir bütün oluşturulduğunda baştan dördüncü cümle hangisi olur? + A) I. B) II. C) III. D) IV. nab E) V. mpuberiones

1B DENEME SINAVI 7/33 23. Tarih boyunca, aşağı yukarı her kültürde seramik toplumsal kimlikle hayati bir bağı olmuştur. Yunancadan gelen seramik sözcüğü her biçimdeki kil anlamındadır. Bu malzemenin kalitesi sayesinde, müzelerin çoğunda, tarih bo- yunca sanatçıların kendilerini toprakla nasıl ifade ettiklerini görebiliriz. Seramik sanatında kullanılan teknikler, tarih ön- cesi dönemden günümüze dek, değişmeden gelmiştir. Bu parçada seramikle ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisine değinilmemiştir? A) Sanatçıların kendilerini ifade etmelerine olanak sundu- guna B) Hemen hemen her kültürde yeri olduğuna C) Toplumsal değişmelerden etkilendiğine D) Toplumsal yapıyı yansıttığına E) Kullanılan tekniklerin her dönemde niteliğini koruduğu- na ... ...

2. Bana telaşla, "Sen otur." dedi. "Bilet ve pasaport işini yapıp hemen geleceğim." Terminal tenhaydı. Alanı iyice görebilecek bir koltuk seçtim. Karşımda bir çift, ayakta duruyordu. Adam, uzun boylu ve çok zayıftı. İçine fazla- ca Fransızca sokuşturulmuş bir İbraniceyle bazı şeyler anlatıyordu. Kadın, yarı ilgisi onda, çevresini inceliyor; sonra dürtülmüş gibi dönüyor, aynı ses tonlu bir kelime dizisi gürültüyle başlıyor ve son buluyordu. Bir ara gözleri bana takıldı. Bakışları; yüzümde, koltuk değneklerimde ve dizlerimde ayrı ayrı durarak bir üçgen çizdi. Bu parça, edebî metinle ilgili aşağıdaki özelliklerden hangisini taşımamaktadır? A) Gerçek yaşamdan beslenme B) Günlük dilin olanaklarından uzak durma C) Kurmaca bir anlatıcı ile aktarılma en çok anlatım biçiminden yararlanma E) Aynı tema etrafında biçimlenen cümlelerden oluşma Prf Yayınları

5. İlk örnekleri Antik Mısır'da MÖ 15. yüzyılda bulunan mumya, çok tanrılı dinlerden kalmadır. Mısırlılar, ölüleri- nin ruhlarının öteki dünyada dirilip yeniden bedenlerine döneceklerine inandıklarından bedenlerinin sağlam kal- ması amacıyla mumyalama işine büyük önem vermişler- dir. Araştırmalar sonucunda, tahnit denen bu mumyala- ma yönteminde bugün ayrıntılı olarak bilinmeyen ilaçlar kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Mumyalar ya taş lahitlerde ya da çürümemesi için yağlanmış tahta tabutlarda bulun- muştur. Yine araştırmaların ışığında Mısırlıların mumya- lama işinde ilaçtan başka, reçine, talaş, zift ve bez, sod- yum karbonat ve yağ kullandıkları; insan dışında kedi, köpek gibi hayvanları da mumyaladıkları tespit edilmiştir. Şaman geleneklerini devam ettiren birçok toplulukta gö- rülen mumyalama geleneğinin ise bugün Afrika'nın kimi yörelerinde hâlâ sürdürüldüğü bilinmektedir. Bu parçada "mumya ve mumyalama" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Çok tanrılı dinlere özgü olduğuna B) Farklı malzemeler kullanılarak korunduğuna C) Günümüzde de devam eden örnekleri olduğuna D) En yaygın kullanımının Antik Mısır'da gerçekleştiğine E) Ruhun ölümsüzlüğüne inanmanın bir sonucu olarak yapıldığına 6 bry yayınları

6 Paragrafta Anlam 5. Onu, kendi sorumluluğunu bilen bir yazar olduğu için seviyorum. Kusuru yok mu? Hem de pek çok. Kendisini coşkulu betimlemelere kaptırarak Türkçe cümleleri sarsıyor; özne, tümleç, yüklem bağlantı- larını yitiriyor. Türkçeyi sevdiği ve benimsediği hal- de bu tür yanlışları hep yapıyor. Ayrıca öykülerini dinlendirip bir kez daha okumuyor. Bütün bunlara karşın öykülerinde insancıl gerçeğin önemli bir yeri ve ağırlığı var. Bu durum okurların, öykü kişileriyle kolayca ilişki kurmalarına, dahası onlarla aynı dü- şünceleri paylaşmalarına yardımcı oluyor. Kısaca, yazarın kişileriyle okurları birbirleriyle çelişmiyor; hatta özlemlerini yansıttığından, okurların hoşuna bile gidebiliyor o kişiler. Böyle anlatılan bir sanatçıdan aşağıdakilerden hangisi beklenemez? A) Okurun, öykü kişileriyle özdeşleşmesini sağla- masi B) Neyi, niçin yaptığının bilincinde olması C) Yazdıklarının ilk biçimiyle yetinmesi D) Kolay okunan ama kalıcı olmayan yapıtlar ver- mest EX Insanlara özgü durumları işlemesi (2003 - ÖSS)

12. Aşağıdakilerin hangisinde "-miş,miş" eki, cümleye diğerlerinden farklı bir anlam katmıştır? A) En iyi bildiği hikâyeyi anlatmış ona. B) Otobüse biner binmez uyumuşum. C) Yıllarca bu kulübede tek başına yaşamış. D) Sabah sadece bir tas çorba içmiş. E) Dere yatağını dozerlerle değiştirmişler.