Anlatım Biçimleri Soruları

a hayat TÜRKÇE miş bir nlatım u yan- e, ta- meyip a ol- gisi, Fark- J. Palme Yay DENEME 15 (1) Çocuk, insanlıkla yaşıt olmasına karşın, çocuk- luk modern bir kavramdır. (II) Modernlik öncesi ve sonrasındaki tarihî süreçlerde olduğu gibi, çocuk ve çocukluk, bugün de sorunludur. (III) Geleneksel ço- cukluğun modern çocukluğa dönüşme süreci yeni çocukluğun miladı kabul edilse bile zayıflayarak da olsa geleneksel çocukluk varlığını sürdürüyor. (IV) Küçük adam, küçük hanım, minyatür yetişkin, yaş- lıların bastonu ve akıllı küçük gibi benzetmelerin yansıttığı geleneksel çocuk anlayışı bugün de farklı kültür ve coğrafyalarda devam ediyor. (V) Gelenek- sel çocukluğun Doğu ve Batı'da farklı yönleri vardır; Doğu'da çocuğun en büyük ödevi hızla erginleşip olgunlaşmak ve yetişkin olmakken Batı'da gelenek- sel çocuk anlayışında kız çocukların erkek çocuklara göre zekâ ve kavrayış olarak daha gerilerde olduğu düşüncesi yatmaktadır. Bu parçada "çocuk ve çocukluk"la ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? cümlede karşıtlıklardan yararlanılarak tanım yapılmıştır. BI. cümlede bir tespitte bulunulmuştur. Ccümlede bir durumun az da olsa sürdüğü vur- gulanmıştır. Dumlede bir anlayısın yaygınlık taşıdığı belirtil- miştir. E) V cumlede anlayışlar, karşılaştırmadan yararla- nılarak açıklanmıştır. 8. 7. (1) Yıllar önce ilkokul öğretmeni olarak başladığım meslek yaşantımı şimdi üniversitede sürdürüyorum ma kondimi eğitimci olarak görmüyorum. Bugün. 9.

37, TYT/Türkçe 1. Gezegenimizdeki suyun %97,5'i tuzlu deniz su- yundan oluşur. Geriye kalan içilebilir %2.5 içme suyu ise ihtiyaçların karşılanmasında gün geçtik- çe yetersiz kalıyor. Elli yıl sonra su savaşları kaçı- nılmaz. II. Peki su sadece hidrojen ve oksijen atomlarının birleşmesi ile oluştuğuna ve atmosferimizde bun- lardan bolca olduğuna göre neden laboratuvar- larda su üretmiyoruz? III. Çünkü hidrojen ve oksijen gibi yüksek yanıcılığa sahip iki elementin atomlarının yapay olarak birle- şimi çok yüksek miktarda bir enerji ortaya çıkarır. IV. Su üretiminde kullanılacak bu tesisler, ortaya çı- kan bu enerji salınımı nedeni ile çok pahalıya mal olacağından ekonomik açıdan kurulmaları müm- kün değildir. V. Mevcut teknolojimizle su yapmanın en pratik yolu, havada bulunan su buharını soğuk metal levhalar kullanıp yoğunlaştırarak su elde etmektir. Yukarıdaki numaralanmış metinler için hangisi söylenemez? (A) A) I. cümlede ikirciklenme anlamı vardır. BY III. cümle II.nin nedenidir. IV. cümlede sözü edilen durumun güçlükleri dile getirilmiştir. D) V. cümlede çözüm üretilmiştir. E) II ve III. cümlede terimlere yer verilmiştir. voo 38

NLATIM BİÇİMLERİ) DOKERIN YAYINLAR 3. "Sanat baskıdan doğar." Sanatı uçurtmaya, baskı- yı da uçurtmanın ipine benzetebiliriz. Uçurtmanın uçabilmesi için ip gereklidir. İp koparsa uçurtma uçmaz, yere düşer. Yazar, bu parçada aşağıdakilerden hangisine başvurmuştur? A) Tanımlamaya C) Soyutlamaya B) Somutlamaya D) Kişileştirmeye E) Tanık göstermeye 4. Bir nehrin en çarpıcı yanı yönüdür. Nehir, hareketsiz kıyılar arasında hareket eder ve bu da akışı sürekli görünür kılar. Sularının durup dinlenmeden kesinti- siz akışında, ana yönünün belirliliğinde denize doğ- ru oluş vardır. Nehrin akışı denizin varlığına işarettir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine başvu- rulmuştur? A) Açıklama B) Karşılaştırma 6.

24 5. Aziz Paulus Kalesi'ndeki bir hücrede dört ay kalır Dostoyevski; bir suikaste karıştığı düşünülmekte- dir. Ve bir sabah tanyeri ağarırken dokuz arkada- şıyla birlikte ölüm yolculuğuna çıkar. Yaşamla ölüm arasında geçirdiği korkunç geceler artık sona mi erecektir? İdam gömleği giydirilir, elleri ve ayakları direğe bağlanır, gözleri kapatılır. Artık gökyüzüne de bakamayacaktır. Suçsuz olduğunu bile unutmuştur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden en çok hangisine başvurulmuştur? A) Açıklama C) Öyküleme DOKERIN YAYINLARI PARAGRAF-CANLATIME B) Betimleme D) Karşılaştırma E) Tanık gösterme 8. 6. Sait Faik hikâye kahramanlarını sokaktan seçer. O, sokakta yaşanan olayları inceden inceye not eder, onları hafızasında değiştirmeden gerçekçi bir yazar olarak öykülerine aktarır. Bu parçaya göre, Sait Faik hikâyelerini oluştu- icinden yararlan-

Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren sera gazlan- nin hızla artmasıyla küresel ininmanın neden olduğu ve in- san başta olmak üzere bitki ve hayvan türlerinin yaşamını tehdit eden doğa afetleri görülmeye başlamıştır. Buzullann erimesi, deniz suyu seviyesinin yükselmeni, firtina, sel, tung- lann erimesi, yağmurlarda sağanak yağış miktannin artması, kuraklık ve buharlaşma küresel ısınmanın yol açtığı sorunlar arasındadır. Tüm bunifir, ilerleyen zamanlarda doğada den gesizlikler meydana gelmesine neden olacaktır. Peki küresel sinmayı önlemek için neler yapabiliriz? Bol bol ağaçlandır ma yapmalıyız, elektrikli aletleri daha az kullanabiliriz, çevre konusunda daha da bilinçli davranmalıyız, kullanilan plastik, cam ve kağıtlan çöpe atmak yerine geri dönüşüme göndere- biliriz. Bunlan yaparak biraz da olsa küresel ısınmanın kötü sonuçlanından kendimizi, ülkemizi koruyabiliriz. 35. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? B) Öyküleme D) Betimleme E) Tartışma A) Tanımlama C) Açıklama

ANLATIM BİÇİMLERİ) DOKERIN Yayınlan 3. Odadan içeriye adımınızı attığınızda sizi büyük bir ahşap masa karşılamaktadır. Kendi ile yaşıt ihtiyar bir ceviz ağacından yapılmış olan masanın arkasın- da, tahta bir sandalye durmaktadır. Masa hürriye- tin cezbesine tutulmuş dağları, ciğerleri dağlayan havasını bu küçük odaya taşımış; kasvetli havayı dağıtan nadide bir varlık olarak demirbaştaki yerini almıştır. E Övkäleme Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ağır basmakta- dir? A) Betimleme CAçıklama B) Tank gösterme D) Karşılaştırma DOK 5. 4. Türkiye edebiyatında şehir esnafi ve zanaatkârlarının, aydınların, köyün ve köylünün hayatlarını natüralist, gözle

aşağı A) Tanımlamaya C) Somutlamaya tirmek için ne başvurmuştur? B) Orneklemeye D) Karşılaştırmaya E) Karşıtlıklardan yararlanmaya 6. Bir yazarın, bir sanatçının, bir düşünürün okurdan anlaşılabilmek için özel çaba istemeye hakkı var mıdır? Elbette ki hayır. Eğer bir yazar anlaşılmadı- ğından yakınıyorsa bu kimse piyasaya elverişli mal sunmadığı hâlde sattıklarına müşteri çıkmayışından yakınıyor gibidir. Madem elindekinin satılmasını is- tiyorsun, o hâlde sattığının niteliğine özen göster. Peki bir yazarın anlaşılmadığından başkaları şikâyet ediyorsa buna ne demeli? Hiçbir şey dememeli. Belli ki onlar oradan bir şeylerin anlaşılmasını uygun bulmuyorlar. Bu parçada yazar, aşağıdaki anlatım biçimlerin- den hangisine başvurmuştur? A) Tartışmaya C) Açıklamaya E) Öykülemeye Doktrin Yayınları B) Betimlemeye D) Örneklemeye 7. Huzur beni, kendimi daha derin surette yoklamaya mecbur etti. Rilke bu asrın belki en güzel kitapların- dan biri olan "Malte L. Bright'in Defteri" için: "Hayat- la barışmak imkânlarını aradığım eser..." der. Huzur da benim için bu görevi gördü. Onunla dünyam açıl- dı. Benim son hocam bu romandır. Aramızda gayet garip bir yarış oldu. İlk önce o beni geçti, sonralary- E) 9.

30. 1. Bu özelliğin yanında gece ile gündüz arasındaki fark is çoktur; gündüz sicak, gece soğuk olur. I. Kayseri'nin havasi sonbahar mevsiminde genellikle rüz- garsiz ve açik günegli olur I. Kayseri'de yapilan pastirmanın iyi olmasının ve taninma- sinin en önemli sebebi Kayseri'nin havasinn pastirma üzerindeki olumlu etkileridir. MV. Rüzgarsiz, nemsiz, açık havada pastirma kolay kurur ve kuruyanlar da nemlenmez. V. Gündüz sicağını alan pastirma etleri gece soğur ve den geli olarak bozulmadan kurur Yukandaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak şekil- de sıralandığında hangisi baştan ikinci olur? A) I B) 11 D) IV E)V

y da e cevaplayınız. Yapay zekâ alanındaki yeni gelişmeler, ünlü bilim kurgu yazarı Isaac Asimov'un eserlerinde geçen üç robot yasasını tekrar gündeme getirdi: "Bir robot, bir insana zarar veremez veya onun zarar görmesine seyirci kalamaz. Bir robot, birinci kuralla çelişmediği sürece bir insanın emirlerine uymak zorundadır. Bir robot, birinci ve ikinci kuralla çelişmediği sürece kendi varlığını korumakla mükelleftir." Ancak makinaların gelişerek başlarına buyruk hareket etmesi, kuralları ihlal edip insanlarla, bilim kurgu filmlerinde olduğu gibi, savaşa girmesi uzak bir ihtimal olarak durmuyor. Yapay zekâ üzerine araştırma yapan kişiler, robotların istenmeyen dav sergiledi nde durdurulmasını sa yan bir "kırmızı düğme" oluşturmaktan söz ediyor. Fakat robotların uzun vadede öğrendikleri sayesinde bu düğmenin kendi çıkarına olmadığını anlayıp bunu devre dışı bırakma olasılığını göz önüne almıyorlar. 37. Bu parçada söz edilen Asimov yasalarına göre bir robot; 1. Birisinin hayatına son vermesi istenirse bu emri yerine getirir. II. Kendisinin yok olacağını fark ettiği durumda insanlara zarar verebilir. III. Başkaları tarafından kötü muamele gören kişilere yardım eder. işlemlerinden hangilerini yerine getirir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II G) Yalnız III E) II ve III %41 107%

e cevaplayınız. ullanılacak araç- anmasına yöne- (II) Başlangıçta y mühendisliği, maları alanında nuzay araçları- bir mühendislik e uzay araçları- r. (IV) Helikop- araçları ileriye havayı geriye mühendislerini araştırma yap- nci paragraf ? EXV abilla olmija igible isi söyle- ising i vardır. havayı tek =lik dalı ol- a ilerleme ulmasıyla -12- 39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Cep telefonlarının yaygınlaşmasıyla birlikte insanlar kendi- lerini telefon ekranına bakmaktan alıkoyamaz oldu. (1) Bir- çok sorunu beraberinde getiren bu durumun önlenmesi için önlemler alınmaya çalışılıyor. (II) Kullanıcılar en fazla neye vakit harcıyor diye bakıldığında sosyal medyada, oyun, vi- deo ve sohbet gibi başlıklar öne çıkıyor. (III) Bu bağımlılık- tan kurtulmak için son günlerde dijital detoks akımı başladı. (IV) Dijital detoks kişinin bir süre teknolojik cihazlardan uzak kalmasıdır. (V) Işiniz gereği telefonsuz yaşamanız mümkün değilse bile sadece arama yapabilen ve mesaj atabilen eski tip telefon kullanmanız gerekiyor. 39. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ta- nımlama yapılmıştır? A)1 -elizensionne B) II ab C) MI Türkçe Deneme - 1 sani ev prove Jüyü na DMV E) V aligimpop esü ninemistisq nalo neben eyambolloo.ebusinels ailelmoco Sulo nebrin 40. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Insanların ekrana bakma sorununu azaltmak üzere ted- birler alınmak istenmektedir. Cep telefonlarının kullanımının artması birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Cep telefonu kullananların tercih ettiği sosyal medya platformları birbirinden farklıdır. D) Dijital detoks ile insanlar cep telefonları alışkanlıklarını terk etmektedirler. İş gereği eski bir telefon kullanmak, dijital detoksun si nırları içerisindedir. Diğer denemeye geçiniz. KVK SO Scot Oky Dogu da ho DYB

Ⓒ Ben bir şairim. Şafağa doğru her yöne yansıyan bir şair... Herkes derin uykuları yudumlarken ben, amatör bir balıkçının oltasındaki balığım. Kör sa- atlerde nöbet tutanlar, denize açılanlar ve mahalle bekçileridir ortaklarım. Bütün uykusuzların üzerine çisil çisil yağan bir nisan yağmuru kokusudur, zih- nimdeki toprak. Gecenin derinliğine boy vere vere bir arı kovanının vızıltısına kelime ararım. Aşağıdakilerden hangisi bu sözleri söyleyen bir şairi ifade eder? A) Yaşamın derinliğini ve karmaşasını uygun bir söylemle ifade eder. B) Dünyadaki çözümsüzlüklere işaret ederek bunu ön plana çıkarır. Çevresi ve kendi hayal dünyası arasında uzlaş- tırıcı bir söylem bulur.shwanu tealsho (A D) Yaşamın çelişkilerini ortaya koyucu ve çözümle- nebnieryici bir üslup sergiler. E) Dünyadaki haksızlıklara karşı duyduğu sorum- luluğu şiir diliyle yansıtır.

la a $ $ A M 8. Eğer İstanbul'a dair bilmediğiniz bir şey varsa Selim İleri'nin anılarını okumak çoğu zaman kâfi gelir insana. Her türlü ayrıntıyı bulmak mümkündür çünkü bu anılarda. Yazar bir yandan çocukluğunu anlatırken diğer yandan edebî şahsi- yetlerin İstanbul'una ait hikâyelerle süsler okurun zihnini. Mesela hangi yazar veya hangi şair nerelerde gezmiştir, hangi kahvede soluklanıp şiirine dize düşmüştür? Veya bir zamanlar Cihangir'deki Kumrulu Yokuş Sokağı'nda yaşa- yanlar acaba nasıl insanlardır? Bu parçadan Selim İleri'nin anılarıyla ilgili olarak aşa- gıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz? istanbul'un sosyal hayatına dair ayrıntılı bilgiler içer- mektedir. B) Okurların kültürel seviyesini yükseltmek için kaleme alınmıştır. C) Eski zaman İstanbul'una dair geniş bilgiler vermektedir. D) Sadece kendi hayatını anlatmakla yetinmemiştir. E) Biyografik özellikler taşımaktadır. TYT-AYT PARAGRAF SORU BANKASI

uzla da nda raş- ırdı. söy- miş nda SÖZ Oy- $ rin S ģ- A A iti iz 69 B) Sanatın boy atmasının ön C) Savaşlar, sanatın gelişimini nasıl etkiler? DY Bir sanat yapıtı, döneminin ekonomik ve politik görüş- Terini yansıtmalı mıdır? E) Sanatta yaşanan kısırlığın sebepleri nelerdir? 12. Budistlere göre tek bir gerçek vardır, o da şu anda yaşa- dıklarımızdır. Onlar için asıl olan, "şimdi" kavramıdır. Ya- rinlar yalnızca bir düşten ibarettir, yarınlar için yaşamaksa bir hayalin peşinde koşmaktır. Bu, zamanı boş yere har- camaktan başka bir şey değildir. Oysa geçmiş, gelecekten daha değerlidir çünkü şu anda var olan seni oluşturmuştur. Ancak tüm değeri budur. O hâlde geçmişte yaşama, anı yaşa. Müzik dinliyorsan dinle, birine âşıksan ona âşık ol- maya devam et. Bir kedin varsa onu beslemeye devam et ve bundan da zevk al. İçinde bulunduğun zamanın güzelli- ğini yakalamaya çalış. Bu parçadan Budistlerle ilgili olarak aşağıdaki yargıla- rin hangisine ulaşılamaz? A insanın kendi benliğini yaratmasında geçmiş yaşantıla- rin önemli olduğunu düşünürler. B) Gelecek henüz yaşanmadığı için onunla ilgili şimdiden planlar yapmazlar. C) Kendi geleceklerini, geçmişten edindikleri izlenimlerle şekillendirirler. D) Geçmişe saplanıp yaşamayı ve bugünden gelecek planları yapmayı yanlış bulurlar. TYT-AYT PARAGRAF SORU BANKASI E) En kıymetli anı, insanın şu an yaşamakta olduğu an olarak değerlendirirler.

30. I. Bu özelliğin yanında gece ile gündüz arasındaki ısı farkı çoktur; gündüz sıcak, gece soğuk olur. Kayseri'nin havası sonbahar mevsiminde genellikle rüz- garsız ve açık güneşli olur. III. Kayseri'de yapılan pastırmanın iyi olmasının ve tanınma- sının en önemli sebebi Kayseri'nin havasının pastırma üzerindeki olumlu etkileridir. V. Rüzgarsız, nemsiz, açık havada pastırma kolay kurur ve kuruyanlar da nemlenmez. V. Gündüz sıcağını alan pastırma etleri gece soğur ve den- geli olarak bozulmadan kurur. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak şekil- de sıralandığında hangisi baştan ikinci olur? A) B) I C) III DIV E) V

5. Sanayi, toplumun her kesimini olduğu gibi sanatı da eşya haline dönüştürdü. Sanayi toplumlarında görülen bu eşyalaştırma sürecine direnç gösteren tek sanat şiirdi. Diriliği ve atılganlığıyla şiir eşyalaş- ma, evcilleşme sürecinde ayakta kalmayı bilmişti. Ama bu direniş çok uzun sürmedi. Toplumsal ya- şamın hızlı yozlaştırılması, her anlamda çürüyen insani ilişkileri, ozanı bu durumla mücadele etmek. yerine iç dünyasına sığınmaya, şiiri sözcükler arası bir ilişkiye indirgemeye itti. Bunun sonucunda ozan, şiirini toplumsal sorunlardan yalıttı. Bu yalıtma şii- rin somut dünyayı bütünüyle terk etmesine yol aç- ti. Toplumsal sorunları sanatsal bir dille yansıtma- yı tercih eden şairler, bireysel konulara yönelerek toplumdan uzaklaştı ve tamamen içine kapanma- yı tercih etti. Sonuçta toplum yararına yapılacak bir sanat kalmadı ortada. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Sanayileşme toplumun her kesimi üzerinde et- kilidir. Sanayileşen toplumlar sanattan ve estetikten uzaklaşmaktadırlar. (C)Sanayileşmenin etkisiyle şairler toplumsal ko- nulardan yavaş yavaş uzaklaşmışlardır. T E D) Bireysellik taşıyan eserler sanatsallıktan uzak M yapıtlardır. E) Toplumsal sorunlara değinmekten kaçınan şair- ler sanatlı bir anlatımı tercih ederler. ou ifade edildiğine PO SER

D) 22 ELO r D) 65 Açıklama -Örneklendirme es çı- TYT / TÜRKÇE 37. - 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bir cismin bildiğimiz anlamda siyah olması için onun mutlak siyah ol- ması gerekmez; göze siyah görünmesi yeter. Bunun için gerekli olan ise, yalnızca, görünen dalga boylarını yüksek oranda yutabilmesidir. Örneğin, siyaha boyanmış bir radar anteni, yansıtıcı görünen ışığı yutarak siyah görünmesine karşın, gerçek anlamda "kara cisim” de- ğildir; çünkü radar dalgalarını çok iyi yansıtabilir. Görme yeteneği bi- zimkinden başka dalga boylarında gelişmiş olan canlılar için renkli ve aydınlık olan bir şey bizim için siyah, bizim renkli gördüğümüz şeyler de onlar için siyah olabilir. Bizim için beyazlığın değişmez sembolü olan kar, görünür dalga boylarının hepsini çok iyi yansıtırken kızılö- tesini yuttuğu için, yalnızca kızılötesi ışıkta görebilen bir canlı tarafın- dan siyah görülecektir. 37. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinde verilenlerin ikisi de yardır? CALAçıkla A) B) Hipotez kurma - Veri sunma C) Açıklama - Kanıtlama D) Deney urma - Kanıtlama E) Öneri sunma - Örneklendirme syníma- Bilimi SIZ C doğra diyor dır. F olara açık soru dola olar anla 39. DENEME ZAMANI