Anlatım Biçimleri Soruları

a- n a köylüler önemli bir 46. Bugünkü romanımızda, köy ve ya- aşın yer tutuyor. Ne yazık ki çok defa öznel sebeplerle y zarlarımız ya anılarının etkisine kapılıyor ya da a duygusal davranıyorlar. Hatta çokluk iyi niyetle, köyle rimizin perişanlığını açıkça belirtmek, gerilikten kurtul malarını sağlamak, dertlerini etraflica ortaya koymak için olağanüstü çaba harcıyorlar. Bu sorunları iyi bilen birer vatandaş olarak çoğu anlattıkları geniş ölçüde ele alındığında, bir romanın kuruluşunu sakatlayan fazlalıklar olmaktan ileri gitmiyor. Bu parçada yazarın romanımızda gördüğü en önemli eksiklik nedir? A) Konuların, yazarların hayatından kaynaklanması B) Yazarların, köy kökenli olmaları yüzünden sorun- ları tarafsız yansıtamamaları C) Yazarların, romanın gerektirdiğinden daha fazla soruna yer vermeleri D) Yazarların, köy hayatını her zaman olumsuz aç dan ele almaları E) Yazarların, bütün çabalarına karşın köy gerçekler ni ortaya koymamaları 1982/ÖSS 48.

58. ve 60. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bilgisayar programlarının düşünceyle kontrol edilme- si fikrine dayanan robot teknolojisi, yeni geliştirilen bir yöntemle daha da ilerledi. Bu yeni yöntemle beyin sinyallerini ve düşünceyi taklit ederek hareket edebi- len protez robot kol yapıldı. Doğrudan beyin yüzeyi üzerine yerleştirilen elektrotlar aracılığıyla beyindeki elektriksel aktivitelerin ölçülmesi prensibine dayanan yöntemle insan beyninin makinelerle iletişim kurması sağlanmış oldu. Çalışmanın laboratuvar aşamasına dördü felçli; üçü omuz, kol ve el sinirleri hasar görmüş hasta katıldı. Araştırmacılar, yerleştirilen elektrotlarla istemli hareketleri kontrol eden beyin zarındaki akti- viteleri inceledi. Hastalar yapabildiklerinin en iyisini yapmaya çabalayarak dirsekleriyle, elleriyle, kolla- rıyla, parmaklarıyla kendilerinden istenen hareketleri gerçekleştirdiler. Uzuvlarındaki hasar durumuna göre birbirinden farklılaşan sinirsel aktiviteler bu elektrot- lar kullanılarak kaydedildi. Böylece hastaların çeşitli uzuvlarını oynatabilme düzeyleriyle ilgili güvenilir ve- riler elde edildi. Bu veriler ışığında uzmanlar her bir hareketin örüntüsünü belirledikten sonra bu hareket- leri uygulayabilen bir bilgisayar programı tasarladılan Programın bu örüntüleri tanıyıp robot kola ilgili hareke- ti yapmak üzere talimat vermesiyle protez robot kolun, felçli dört hastanın tüm hareketlerini başarıyla tekrar- ladığı görüldü. 58. Bu parçaya göre, bahsedilen laboratuvar aşama- sında sağlıklı denekler kullanılmamasının nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Sağlıklı insan uzuvlarının normal işleyişlerinin zaten biliniyor olması B) Insan beyninin her yönüyle araştırılmak istenme- si C) Amaçlanan hedefe yönelik veriyi sağlayabilecek katılımcıların engelli bireyler olması D) Araştırmaya katılacak gönüllü sağlıklı birey bu- lunamaması E) Kullanılan bilgisayar programinin yalnızca engelli bireylerin beyin aktiviteleriyle uyumlu olması APEGEM AKADEMİ 59. Bu parçada bahsedilen la farklı özelliklere sahip has mel amacı aşağıdakilerder A) B) (C) D) E) A) Protez robot uzuvların sonuçlar vereceğini an Yeni teknolojinin gelişti ki hastaların daha iyi b mak 60. Bu parçanın sonuna düşü ğıdakilerden hangisi getir Kullanılacak bilgisayar üzere hasarlı uzuvları etmek D) Çalışmaya katılacak ha verecekleri tepkileri ölç Deneye katılanlardan biriyle karşılaştırarak d E) B) Sonuç olarak; kaynak taşıma gibi amaçlarla ların güncel hayata gir Böylece gelecekte birg kolaylaştırabilecek pro sarlanabileceği umudu C) Üstelik araştırmaların rin acı verici olduğu ge ları dernekleri projeye Yalnızca felçli hastalar taların göz ardı edilmi çerliliği konusunda tart Henüz araştırma aşam yeti, protez uzuvların y. sinin önündeki en büyü

Soru Sende 6. Bir yazar, yaşadığı çağda kesin ölçütlerle yargılanabilir mi ya da onun hakkında kesin yargılara varılabilir mi? Çok tartışılmıştır bu. Yargılanabilir deyip de kestirip atmak çok güçtür. Hele gerçek anlamda yazarlığı seçmişse o kişi, daha da güçtür bunun yanıtını vermek. Çünkü öyle yazar- lar vardır ki ----. Ancak ileriki çağlar, onlar hakkında net bir yargıya varabilir. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına gö- re aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) içinde bulundukları zamanın sorunlarına eğilirler B) ortaya koydukları eserleri anlamak, şifre çözmek gibi- dir C) yaşadıkları dönemde onları kalıplara sığdırmak imkânsızdır D) gerçeği yeniden kurgulayarak okurla buluştururlar EX pek çok yazarın değindiği ortak konuları eserlerine yansıtırlar 111. Bu ler Ç Pa PDOX d C k a 9 S V F C

Belge Garnal. celer- lerine topya öste- mayı lıyor. _sıyla ması yaş- steri- ndiği bile- Uz- maya lış- nde a- 1 L G A DENEME-12 39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bence edebiyat, tek başına bir kurum veya bir organ de- ğildir. Dil ve kültür gibi edebiyat da yaşamak ve gelişmek zorundadır. Edebiyat, değişen dil ve kültürle birlikte nefes alabilen bir zihinsel eylem, olgu, bir sanattır. Edebiyat, özel- likle şiir, nasıl şimdiye dek dünyadaki en dışa kapalı tek tip ve en baskıcı rejimlerde bile daima kendine nefes alacak hava kanalları yarattıysa aynı nedenle kendini dünyadan da soyutlayamaz. Yani dünyada postmodernizmin dönemi bi- teli yirmi yıl olmuşken Türk edebiyatı istese bile hâlâ orada kalamazdı. Postmodernizm; siyasi, sosyal ve ekonomik bir dönemin adıdır ve çoktan bitmiştir. Dünyada son on yılda beğensek de beğenmesek de pek çok değer ve dinamik de- ğişti. Türkiye, Anadolu gibi dünyanın tam ortasında bir yurtta yaşarken olup bitenlerden soyutlanabilir mi? 39. Bu parçada yazarın karşı çıktığı düşünce aşağıdakiler- den hangisidir? A) Edebiyatın ve şiirin günümüzde önemini kaybettiği B) Türk şiirinin ulusal özellikler taşıması gerektiği CEdebiyatın dünyadaki sanat akımlarından bağımsız ola- mayacağı D) Türk edebiyatının postmodernist anlayışı devam ettir- mesi gerektiği E) Edebiyatın son yıllarda dünyada yaşanan hızlı değişim- den etkilendiği A M A L 40. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden

25. Büyülü gerçekçi roman türü, geleneksel roman türünden hem biçim ve içerik hem de roman-yazar ilişkisi açısın- dan oldukça farklıdır. Geleneksel romanın aksine bu tür romanda bütünlük yerine parçalanmışlık, yazarın romanı tek yönlü anlatması yerine istediği zaman romana girip çıkabilmesi, karakterlerin serbestçe farklı dünyalar ara- sında dolaşabilmesi, ironi ve pastiş gibi edebî sanatların kullanımı ve metinler arasılık, oldukça sık rastlanan özel- liklerdendir. Büyülü gerçekçilik biçim ve içerik açısından oldukça zengindir çünkü tek bir öğretiye ya da kurala bağlı kalmaz, içerisinde farklı dünyaları barındıran zen- gin kurgular göze çarpar. Adından da anlaşılacağı üzere hem büyülü hem de sıradan olan bir arada verilir. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangi- sine ulaşılamaz? A) Büyülü gerçekçi roman, yapıdaki bütünlüğü kırarak okur ve yazarın arasındaki etkileşimi yeniden kurmuş- tur. B) Büyülü gerçekçi romanlarda yazar, eserlerinde farklı edebî metinlerle ilişki kurabilir. C) Geleneksel romana nazaran büyülü gerçekçi roman- lar, şekil ve konu itibarıyla özdeş değildir. D) Geleneksel romanda yazar, işlediği konuyu tek bir açı- dan aktarır. E) Geleneksel romanın kimi özellikleri, büyülü gerçekçi romanda ortadan kalkmış, yeni teknik ve anlatım bi- çimleri kullanılmaya başlanmıştır. Diğer sayfaya geçiniz.

n n. Belirli bir uslamlama şeklinin veya bir mantık kuralının bireyin bilişsel gelişim süreci içinde nasıl ortaya çıktığını ve geliştiğini incelemek betimsel bir konuyken bu uslamlama biçiminin ya da mantıksal çıkarım kuralının gerekçeli olup olmadığını incelemek normatif bir konudur. Epistemoloji açısından önemli olan sorunlar ise her zaman normatif sorunlar olmuştur. Diğer bir söyleyişle mantığın ve matematiğin temel tartışmaları, esasta bilim sürecinde kullanmış olduğumuz mantıksal ve matematiksel yöntemlerin iyi yöntemler olduğuna hangi temelde inanabileceğimize dair normatif tartışmalardır. 20. Bu parçad ulaşıl dakilerden hangisine skin farklı nek, züm emek artışmalar 21. Bu parçaya göre, "bir uslamlama ya da mantık kuralının normatifliği" aşağıdakilerin hangisine bağlıdır? A) Matematiği temel almasına B) Epistemolojiden yararlanmasına C) Nedensellik ilişkisiyle irdelenmesine D) Objektif çıkarımlara dayanmasına E) Bilişsel gelişme süreciyle izah edilmesine

msatmak iyle ka Islam'a kendine Osman biçim içine iftan bir diği 17. Türk Dil Kurumunun "Türkçe Sözlük'ünde "savun- mak" kelimesinin karşılığı "müdafaa etmektir. Radyo ve televizyon yayınlarında ise "savunmak" kelimesi "iddia etmek" anlamında kullanılmaktadır. "Bay A., Bay C.'nin ekonomimizi kötü duruma soktu- ğunu savundu." "Bay O., Sayın E.'nin, Nazizm geli- yor, faşizm tırmanıyor, yaygaralarının dayanaksız ve yalan olduğunu savundu." "Bay N., erken seçim anahtarının Doğruluk Partisinin elinde olduğunu savundu." gibi cümlelere radyo ve televizyon yayın- larında sık sık rastlamaktayız. Ancak bu cümlelerde "iddia etti" yerine kullanılan "savundu" kelimesi yanlış kullanılmaktadır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi "savundu" kelimesi "müdafaa etti" kelimesinin karşılığıdır. Yukarıdaki cümlelerde "savundu" keli- mesi yerine "öne sürdü", "ileri sürdü" kelimelerini kullanmak gerekir. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akı- şına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 19. A) O zaman cümleler doğru ve anlaşılır bir Türkçe ile söylenmiş olur. B) Bu şekilde kullanım dilimizi daha da zenginleşti- rir. C) Böylece duru bir anlatımın kapıları aralanmış olur. D) Bu kullanımla üslubumuz daha sanatlı bir özellik de kazanır. E) Böylelikle farklı söyleyişlerin zenginliğini dilimize kazandırırız.

TES onlara plumların nsitan, öze unan bir şe ni öğrencile gretmenler Stirme, ka ni bireyse ğlar. iğinden st al düşünme ği kazand ortaya ko indan mcı olma m. Ge duğum mutlak 5. 5 ve 6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Bir “konsept” sözcüğü var. Türkçe karşılığında “kav- ram, yaklaşım, anlayış zihniyet” var. Ne derseniz deyin. Pek çok seçeneği var. Mesela “trend” sözcü- ğü büyülü gibi görünen sözlerden Bir meslektaşımız bu konuda araştırma yaptı. Şu anda Türkçede kulla- nılan İngilizce kökenli "trend" kelimesinin karşılığın- da 56 tane kelime, ibare var Türkçenin bu zengin- liğinden haberdar olmayan bir kişi elli altı kelimenin varlığını bir kenara bırakarak o yabancı sözcüğü kullanıyor. Bu elli altı kelime unutulduğunda ve keli- meler mezarlığına gönderildiğinde kültürümüzün en önemli değer taşları kayboluyor. Bununla birlikte o sözlerle ilgili deyimlerimiz, atasözlerimiz unutulmaya terk ediliyor ve dilde kısırlık dediğimiz olay meydana geliyor. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? Öznel değerlendirmeler vardır. Örneklemeden yararlanılmıştır. Tartışmaya başvurulmuştur. D Cikarimda bulunulmuştur. Dolaylı anlatıma başvurulmuştur. f (1 7. Se ler an Çu çiz ya ku bir B da E

Fale üzerine veya rsunuz na iş bu Haha ylerdi ili ola stal 2. Bir sanatçı için, romanı, şiir ya da öyküsü konusunda bilgi- ler vermek, o yapıtı nasıl yazdığını, orada neler söylemek istediğini anlatmaya girişmek, hem boş bir çaba hem de okura karşı saygısızlıktır. Ayrıca böyle bir tutum yazarın kendine güveninin olmadığını da gösterir. Doğrusu şudur: Sanatçı yapıtını ortaya koyar, sonra bir yana çekilir. Artık yapıt kendi başına kalmıştır; kendi kendini savunmalı, ya- ratıcısının koruyuculuğuna sığınmamalıdır. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Başarılı yapıt vermenin temel koşulu, okura saygı duymaktır. B) Sanatçı, yapıtıyla ilgili değerlendirme yapmaktan ka- çınmalıdır. C) Sanatçının yapıtını açıklaması, onun anlaşılmasını kolaylaştırır. D) Sanatçının yapıtını savunması olumsuz eleştirilere yol açar. E) Değişik türlerde yazmaya çalışma, sanatçının başarı- sını güçleştirir.

1. TEST 48 Herkesin kendisine yakın bulduğu ressamlar, yazarlar, şairler, besteciler vardır. Zamanla bunlar değişir, bunların yerini yenileri alır. Sonra onlar da değişir. Sanatta, ölene değin bir yapıta ya da sanatçıya bağlı kalmaktan söz edi- lemez. Hatta zaman zaman, yaşamda olduğu gibi sanatta da "Ben bu yazarın, bu ressamın nesini sevmişim?" diye eski bir aşka dudak bile bükülebilir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yaşamla sanat arasında sıkı bir benzerlik olduğu B) Sanatta sevgi ve beğeninin sürekli olmayacağı C) Bir sanat dalından herkesin aynı tadı alamayacağı CB Sanatın sürekli bir değişim süreci içinde olduğu E) Sanatçıları değerlendirmenin çok zor olduğu (19927 ÖSS) 3.

15. (1) Geçmişten bugüne uçaklara yıldırımlar kadar türbülanslar da ciddi hasarlar verir. (II) Uçaklar genellikle tırmanır veya alçalırken yıldırım çarpmasına maruz kalırlar. (III) Yıldırım ilk olarak uçağın burun veya kanat ucu gibi sivri bir kısmına temas eder. (IV) Temasın gerçekleştiği noktada havadaki moleküllerin iyonlaşması nedeniyle oluşan bir parlama görülür. (V) Ardından elektrik yüklü parçacıklar iletken dış yüzey boyunca ilerler ve uçağın bütünlüğüne zarar vermeden kuyruk gibi bir başka sivri kısmından gökyüzüne dağılır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I. C) III. B) II. D) IV. E) V. 2019-TYT-21

1860 Ekolü olarak da bilinen klasisizmde sanat yapıtının 1 gücünü akıl ve sağduyudan alması gerektiğine inanıl- 11 miştir. Tutkularını iradesi ile kontrol edebilen kişinin erdemli ve ilkeli olduğuna inanılarak bu karakterin anlatılmaya de- ger olduğu düşünülmüştür. Özellikle tiyatro ve şiir alanında UI gelişen akımın trajedi ve komedi türlerinde tek perdeli ve uc birlik kuralına uygun oyunlar sergilenmiştir. Bu parçadaki altı çizili sözlerden hangisinde bir bilgi V yanlışı vardır? C) IIL IV D) IV E) V

YENİ N TÜRKÇE TESTİ 27. Bir zamanlar sinemanın yaşını küçülttüğü iddia edilen Steven Spielberg, daha sonraları "Büyüdüm." dedi ve çektiği filmler Oscar'la ödüllendirildi. Amerikan sine- masının harika çocuğu Spielberg, son filmi "Casuslar Köprüsü"nde olduğu gibi artık tarihî öyküler anlatıyor. 1971'de televizyon için çektiği "Duel" salonlarda vizyon şansı bulunca filmi izleyenler içlerinden şu düşünceyi geçirmişti: "Kısıtlı imkânlarla böylesi bir film çeken, bütçe bulsa nelere imza atmaz!" Nitekim bu görüş 1975 tarihli "Jaws"ta âdeta deniz yüzeyine çıkmıştı. Peter Benchley'in çok satan romanından yapılan bu uyarlama; önce Amerikalıları, sonra da bütün dünyayı sudan nefret eder hâle getirmişti. Bu parçadan Steven Spielberg ile ilgili aşağıdaki- lerden hangisine ulaşılamaz? A) Korku sinemasinin en başarılı ismi olduğuna B) "Jaws" filminin tüm dünyayı etkisi altına aldığına C) Konu olarak farklı alanlara yöneldiği filmler çektiğine D) İlk filmleriyle bile büyük beğeni kazandığına E) İlk başlarda kısıtlı bütçelerle filmler çektiğine 28. Çoğu insan arasındaki ilişki, beklentiye dayalıdır. Bir- birlerinden karşılık beklerler. İnsan insana verdiği

26. Kimi uslu öğütler vererek, kimi ateş püskürerek sanat- çıların artık çocukluğu bırakmalarını, yüzyıllardır de- nenmiş yollara girmelerini istiyorlar. Dediklerine bakılır- sa şiirde olsun; resimde, mimarlıkta olsun yeni çığırlar, insan zevkinde bir düşme olduğunu gösteriyormuş. Önüne geçilmezse dünyada güzellik kalmayacakmış. Dünküler, ölmez eserler yaratmanın yolunu bulmuşlar; bugünkülerin işi onlara uymak olmalıymış. Böyle eski- ye benzemenin, araştırmalardan kaçıp kafayı tembel- leştirmenin adını "klasik" olmak koymuşlar. Hâlbuki iyi bir sanatçı olmanın koşulu; denenmemişi denemek, klasik yöntemleri bırakıp yepyeni metotlarla okuyucuya seslenebilmektir. Bu sözleri söyleyen kişinin asıl anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? A) Değerli bir sanatçı, özgünlüğü ve değişikliğiyle ken- dini ispatlar. B) Her eseri beğenme yanılgısına düşülmemelidir. C) Başarıyı taklit etmek acizlerin işidir. D) Klasik eserlerin başarısını yakalamak mümkün de- ğildir. E) Her sanatçı, değişime ayak uydurmayı bilmelidir.

I 1 6. 21. yüzyılın en heyecan verici araç şirketi Tesla ve Space X ile uzay seyahatini gerçekliğimiz hâline getiren seri girişimci Elon Musk: "Risk almamak en büyük risktir." diyor. Trafik sorununu çözmeyi hedefleyen 30 katmanlı bir tünel, Mars'a gönderilecek insanlar ve elektrikli araçların geleceğimizle olan kaçınılmaz bağlantısı... Musk herkese başta risk gibi görünen iş kararları- 1 ni alıyor ve cesurca uygulayarak girdiği alanlarda yeni bir say- fa açmayı başarıyor. Kendini başarılı kılan, hem kendini hem de insanlığın geleceğini farklı bir boyuta taşıyacak kararları vererek kırılma yaratan riskler alan Musk'ın öyküsü gerçekten heyecan verici. Aynı zamanda da mesaj yüklü. Kendi hayatı- mızda köklü değişimler sağlamak için belki de kendi düşünce şeklimizi kökten değiştirerek karar almayı öğrenmemiz gereki- yordur. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Hayattaki tüm belirsizlikler, fikirlerinizi eyleme dönüştürme- hiz için birer avantajdır. B) Tüm zorlukları göze alarak işe başlayan korkusuz insanlar başarıyı yakalayabilir. Atılacak her adımdan önce tedbiri elden bırakmamak her zaman fayda sağlar. b) Bir işi yaparken önümüze taş koyan insanların olması mo- tivasyonumuzu etkiler. Kendine aşırı şekilde güvenen insanların geleceği hakkın- da fikir yürütmek zordur. 1 I 1 1 1 1 1 I 1 1 8. 79 Fram etkil Per de ve şair Ro zik Sih kar ler ad siy ve rin ya B de A B

9. Aşağıdaki eşleştirmelerin hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır? Sanatçı AY Şinasi LB Namık Kemal C) Abdülhak Hamit Tarhan DAhmet Mithat Efendi E Nabizade Nazım WAKA Edebî Akım Klasisizm Romantizm Klasisizm Romantizm Natüralizm